Bhagya

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 3 ਮਹੱਤਮ ਸਮਾਪਵਰਤਕ ਅਤੇ ਲਘੂਤਮ ਸਮਾਪਵਰਤਯ Ex 3.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 3 ਮਹੱਤਮ ਸਮਾਪਵਰਤਕ ਅਤੇ ਲਘੂਤਮ ਸਮਾਪਵਰਤਯ Ex 3.1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਸੰਖਿਆ ਲਈ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਗੁਣਜ ਲਿਖੋ :
(a) 5
(b) 9
(c) 10.
(d) 12
(e) 16
(f) 17.
ਹੱਲ:
1.
(a) 5 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਗੁਣਜ = 5, 10, 15, 20, 25
(b) 9 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਗੁਣਜ = 9, 18, 27, 36, 45
(c) 10 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਗੁਣਜ = 10, 20, 30, 40, 50
(d) 12 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਗੁਣਜ = 12, 24, 36, 48, 60
(e) 16 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਗੁਣਜ = 16, 32, 48, 64, 80
(f) 17 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਗੁਣਜ = 17, 34, 51, 68, 85

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਣਨਖੰਡ ਲੱਭੋ :

ਹੱਲ:
(a) 1, 5
(b) 1, 2, 4, 8
(c) 1, 2, 7, 14
(d) 1, 2, 3, 4, 6, 12
(e) 1, 5, 25
(f) 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਗੁਣਨਖੰਡ ਲਿਖੋ :
(a) 18
(b) 24
(c) 35
(d) 36
(e) 45
(f) 21
ਹੱਲ:
(a) 1, 2, 3, 6, 9, 18.
(b) 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24
(c) 1, 5, 7, 35
(d) 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36
(e) 1, 3, 5, 9, 15, 45
(f) 1, 3, 7, 21.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿਸਤ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਲੱਭੋ-

ਹੱਲ:
(a) 12, 34, 16, 28
(b) 48, 72, 90
(c) 450, 568, 664, 98
(d) 456, 968, 604, 888
(e) 136, 446, 1278
(f) 168, 5864.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਟਾਂਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਲੱਭੋ ।

ਹੱਲ:
(a) 11, 23, 19, 35,
(b) 45, 69, 97
(c) 451, 215, 789, 983
(d) 237, 739
(e) 631, 135, 249, 1279, 2851
(f) 49, 765, 1729, 9261, 6859.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਖਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
(a) 4 × 9 = 36 ਵਿੱਚ 36 ਦੇ ਗੁਣਨਖੰਡ ………. ਅਤੇ …….. ਹਨ ।
(b) 8 × 7 = 56 ਵਿੱਚ 56 ਦੇ ਗੁਣਨਖੰਡ ………. ਅਤੇ ……. ਹਨ ।
(c) 3 × 5 × 6 = 90 ਵਿੱਚ ………, ………. ਅਤੇ …………. 90 ਦੇ ਗੁਣਨਖੰਡ ਹਨ ।
(d) 8 × 10 = 80 ਵਿੱਚ 8 ਅਤੇ 10 ਦਾ ਗੁਣਜ ………… ਹੈ ।
(e) 2 × 3 × 5 = 30 ਵਿੱਚ ….., ………… ਅਤੇ ………. ਦਾ ਗੁਣਜ 30 ਹੈ ।
ਹੱਲ:
(a) 4, 9
(b) 8, 7
(c) 3, 5, 6
(d) 80
(e) 2, 3, 5.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਠੀਕ ਅਤੇ ਗਲਤ ਲਿਖੋ :
(a) 24, 24 ਦਾ ਗੁਣਨਖੰਡ ਹੈ ।
(b) ਸੰਖਿਆ 2 ਹਰੇਕ ਸੰਖਿਆ ਦਾ ਗੁਣਨਖੰਡ ਹੈ ।
(c) 24 ਜਿਸਤ ਸੰਖਿਆ ਹੈ ।
(d) 134 ਟਾਂਕ ਸੰਖਿਆ ਹੈ ।
(e) ਹਰੇਕ ਸੰਖਿਆ ਦੇ ਗੁਣਜ ਅਨੰਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
(f) 36, 5 ਅਤੇ 7 ਦਾ ਗੁਣ ਹੈ ।
(g) ਦੋ ਜਿਸਤ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਜੋੜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਟਾਂਕ ਸੰਖਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(h) ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਜਿਸਤ ਸੰਖਿਆ 0 ਹੈ ।
(i) 152 ਟਾਂਕ ਸੰਖਿਆ ਹੈ ।
(j) ਇੱਕ ਅੰਕ ਵਾਲੀਆਂ ਜਿਸਤ ਸੰਖਿਆਵਾਂ 5 ਹਨ ।
ਹੱਲ:
(a) ਠੀਕ
(b) ਗਲਤ
(c) ਠੀਕ
(d) ਗਲਤ
(e) ਠੀਕ
(f) ਗਲਤ
(g) ਗਲਤ
(h) ਗਲਤ
(i) ਗਲਤ
(j) ਗਲਤ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਗੁਣਨਖੰਡ ਪੈਟਰਨ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਕਰੋ :

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਪੈਟਰਨ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਕਰੋ :

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਕਰੋ :

(a)

ਹੱਲ:

(b)

ਹੱਲ:

(c)

ਹੱਲ:

(d)

ਹੱਲ:

(e)

ਹੱਲ:

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 3 ਮਹੱਤਮ ਸਮਾਪਵਰਤਕ ਅਤੇ ਲਘੂਤਮ ਸਮਾਪਵਰਤਯ Ex 3.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 3 ਮਹੱਤਮ ਸਮਾਪਵਰਤਕ ਅਤੇ ਲਘੂਤਮ ਸਮਾਪਵਰਤਯ Ex 3.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਸਿਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅਭਾਜ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਚੁਣੋ ਅਤੇ ਲਿਖੋ :

ਹੱਲ:
(a) 5, 7, 3
(b) 2, 11, 13
(c) 5
(d) 41, 23, 17, 19
(e) 29, 37, 47.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਸਿਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ | ਭਾਜ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਚੁਣੋ ਅਤੇ ਲਿਖੋ :

ਹੱਲ:
(a) 14, 9, 6
(b) 21, 12, 18
(c) 32, 15
(d) 10, 25, 9
(e) 24, 49, 50.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮ. ਸ.ਵ. ਗੁਣਨਖੰਡ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਪਤਾ ਕਰੋ :
(a) 18, 27
(b) 21, 63
(c) 80, 100
(d) 42, 98.
ਹੱਲ:
(a)

18 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 3 × 3
27 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 3 × 3 × 3
ਸਾਂਝੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ 3 ਅਤੇ 3 ਹਨ ।
∴ 18 ਅਤੇ 27 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 3 × 3 = 9

(b)

21 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 3 × 7
63 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 3 × 3 × 7
ਸਾਂਝੇ ਗੁਣਨਖੰਡ 3 ਅਤੇ 7 ਹਨ ।
∴ 21 ਅਤੇ 63 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 3 × 7 = 21

(c)

80 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 2 × 2 × 5
100 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 5 × 5
ਸਾਂਝੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ 2, 2 ਅਤੇ 5 ਹਨ ।
∴ 80 ਅਤੇ 100 ਦਾ ਮ… = 2 × 2 × 5 = 20

(d)

42 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 3 × 7
98 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 7 × 7
ਸਾਂਝੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ 2 ਅਤੇ 7 ਹਨ ।
∴ 42 ਅਤੇ 98 ਦਾ ਮ. ਮ. ਮ . = 2 × 7 = 14

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਗੁਣਨਖੰਡ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਪਤਾ ਕਰੋ :
(a) 30, 50, 70
(b) 24, 32, 40
(c) 36, 60, 72
(d) 25, 30, 35.
ਹੱਲ:
(a)

30 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 3 × 5
50 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 5 × 5
70 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 5 × 7
ਸਾਂਝੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ 2 ਅਤੇ 5 ਹਨ
∴ 30, 50 ਅਤੇ 70 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 2 × 5 = 10

(b)

24 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 2 × 3
32 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 2 × 2 × 2
40 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 2 × 5
ਸਾਂਝੇ ਗੁਣਨਖੰਡ 2, 2 ਅਤੇ 2 ਹਨ ।
∴ 24, 32 ਅਤੇ 40 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 2 × 2 × 2 .

(c)

36 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 3 × 3
60 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 3 × 5
72 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 2 × 3 × 3
ਸਾਂਝੇ ਗੁਣਨਖੰਡ 2, 2 ਅਤੇ 3 ਹਨ ।
∴ 36, 60 ਅਤੇ 72 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 2 × 2 × 3
= 12

(d)

25 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 5 × 5
30 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 3 × 5
35 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 5 × 7
ਸਾਂਝਾ ਗੁਣਨਖੰਡ 5 ਹੈ !
∴ 25, 30, 35 ਦਾ ਮ.ਸਵ. = 5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਪਤਾ ਕਰੋ :
(a) 42, 84
(b) 45, 90
(c) 16, 64, 80
(d) 45, 90, 105.
ਹੱਲ:
(a)

42 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 3 × 7.
84 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 3 × 7
ਸਾਂਝੇ ਗੁਣਨਖੰਡ 2, 3 ਅਤੇ 7 ਹਨ ।
∴ 42, 84 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 2 × 3 × 7 = 42

(b)

45 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 3 × 3 × 5
90 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 3 × 3 × 5
ਸਾਂਝੇ ਗੁਣਨਖੰਡ 3, 3 ਅਤੇ 5 ਹਨ ।
∴ 45, 90 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 3 × 3 × 5 = 45

(c)

16 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 2 × 2
64 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 2 × 2 × 2 × 2
80 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 2 × 2 × 2 × 5
ਸਾਂਝੇ ਗੁਣਨਖੰਡ 2, 2, 2 ਅਤੇ 2 ਹਨ ।
∴ 16, 64, 80 ਦਾ ਮ.ਸਵ. = 2 × 2 × 2 × 2 = 16

(d)

45 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 3 × 3 × 5
90 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 2 × 3 × 3 × 5
105 ਦੇ ਅਭਾਜ ਗੁਣਨਖੰਡ = 3 × 5 × 7
ਸਾਂਝੇ ਗੁਣਨਖੰਡ 3 ਅਤੇ 5 ਹਨ ।
∴ 45, 90 ਅਤੇ 105 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 3 × 5 = 15

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮ. ਸ.ਵ. ਭਾਗ · ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਪਤਾ ਕਰੋ :
(a) 48, 60
(b) 120, 140
(c) 12, 18, 64
(d) 60, 96, 128
ਹੱਲ:
(a)

48 ਅਤੇ 60 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 12 ਹੈ ।

(b)

120 ਅਤੇ 140 ਦਾ ਮ. ਸ.ਵ. 20 ਹੈ ।

(c) ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੋ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।

12 ਅਤੇ 18 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 6 ਹੈ ।
ਹੁਣ 6 ਅਤੇ ਤੀਸਰੀ ਸੰਖਿਆ 64 ਦਾ ਮ.ਸਵ. ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।

ਇਸ ਲਈ 12, 18 ਅਤੇ 64 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 2 ਹੈ ।

(d) ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੋ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ‘ਮ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।

60 ਅਤੇ 96 ਦਾ ਮ.ਸਵ. 12 ਹੈ ।
ਹੁਣ 12 ਅਤੇ ਤੀਸਰੀ ਸੰਖਿਆ 128 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।

ਇਸ ਲਈ 60, 96, 128 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 4 ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਉਹ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਪਤਾ ਕਰੋ ਜਿਹੜੀ 60, 75 ਅਤੇ 90 ਨੂੰ ਪੂਰਾ-ਪੂਰਾ ਵੰਡੇ ।
ਹੱਲ:
ਉਹ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਜਿਹੜੀ 60, 75 ਅਤੇ 90 ਨੂੰ ਪੂਰਾ-ਪੂਰਾ ਵੰਡੇ, 60, 75 ਅਤੇ 90 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਹੋਵੇਗੀ ।
ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੋ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ ।

60 ਅਤੇ 75 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 15 ਹੈ ।
ਹੁਣ 15 ਅਤੇ ਤੀਸਰੀ ਸਿਖਿਆ 90 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।

ਇਸ ਲਈ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਜਿਹੜੀ 60, 75 ਅਤੇ 90 ਨੂੰ ਪੂਰਾ-ਪੁਰਾ ਵੰਡੇ 15 ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਤਿੰਨ ਡਰੰਮਾਂ ਵਿੱਚ 36 ਲਿਟਰ, 45 ਲਿਟਰ ਅਤੇ 72 ਲਿਟਰ ਦੁੱਧ ਹੈ । ਉਹ ਵੱਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਰਤਨ ਦੱਸੋ, ਜਿਹੜਾ ਤਿੰਨਾਂ ਡਰੰਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਪ ਸਕੇ ।[From Board M.Q.P. 2020]
ਹੱਲ:
ਇੱਥੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਪਕ ਬਰਤਨ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਡਰੰਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਮਾਪ ਸਕੇ ।
ਇਸ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਮੰ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ ।

ਇਸ ਲਈ 9 ਲਿਟਰਦਾ ਮਾਪਕ ਬਰਤਨ ਤਿੰਨਾਂ ਡਰੰਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਪ ਸਕੇਗਾ ।

ਲਤਮ ਸਮਾਪਤ ਯਾਦ ਰੱਖੋ:-

• ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਸਾਂਝਾ ਗੁਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਲਘੁਮ ਸਮਾਪਵਰਤਯ (ਲ..ਵ.) ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
• ਜੇਕਰ ਦੋ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੰਖਿਆ, ਦੂਸਰੀ ਸੰਖਿਆ ਦਾ ਗੁਣ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਦੋਵਾਂ ਸਿਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਲ,ਸ.ਵ. ਹੋਵੇਗੀ ।

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 7 ਆਕ੍ਰਿਤੀਆਂ Ex 7.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 7 ਆਕ੍ਰਿਤੀਆਂ Ex 7.1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ :
(a) ਅਰਧ ਵਿਆਸ
(b) ਵਿਆਸ ਅਤੇ
(c) ਜੀਵਾ |

ਹੱਲ:
(a) ਅਰਧ ਵਿਆਸ = OC, OB, OG, OD, OE, OA
(b) ਵਿਆਸ = AB,EG
(c) ਜੀਵਾ = AF, AB, EG.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਉਸ ਚੱਕਰ ਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ ਪਤਾ ਕਰੋ ਜਿਸਦਾ ਵਿਆਸ ਹੈ :
(a) 6 ਸੈਂ.ਮੀ.
(b) 8.2 ਸੈਂ.ਮੀ.
(c) 8.6 ਸੈਂ.ਮੀ. ।
ਹੱਲ:
(a) ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ = 6 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਚੱਕਰ ਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ =
= \(\frac{6}{2}\) ਸੈਂ.ਮੀ. = 3 ਸੈਂ.ਮੀ.

(b) ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ = 8.2 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਚਕਰ ਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ =
= \(\frac{8.2}{2}\) ਸੈਂ.ਮੀ. = 4.1 ਸੈਂ. ਮੀ.

(c) ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ = 8.6 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਚੱਕਰ ਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ =
= \(\frac{8.6}{2}\) ਸੈਂ.ਮੀ. = 4.3 ਸੈਂ.ਮੀ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਉਸ ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ ਪਤਾ ਕਰੋ ਜਿਸਦਾ ਅਰਧ ਵਿਆਸ ਹੈ :
(a) 13 ਸੈਂ.ਮੀ.
(b) 21 ਸੈਂ.ਮੀ.
(c) 17 ਸੈਂ.ਮੀ.
(d) 8. ਸੈਂ.ਮੀ. ।
ਹੱਲ:
(a) ਚੱਕਰ ਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ
= 13 ਸੈਂ.ਮੀ. ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ =2 × ਅਰਧ ਵਿਆਸ
= 2 × 13 ਸੈਂ.ਮੀ.
= 26 ਸੈਂ.ਮੀ.

(b) ਚੱਕਰ ਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ = 21 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ = 2 × ਅਰਧ-ਵਿਆਸ
= 2 × 21 ਸੈਂ.ਮੀ. = 42 ਸੈਂ.ਮੀ.

(c) ਚੱਕਰ ਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ = 17 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ = 2 × ਅਰਧ-ਵਿਆਸ
= 2 × 17 ਸੈਂ.ਮੀ. = 34 ਸੈਂ.ਮੀ. ”

(d) ਚੱਕਰ ਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ = 8 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ = 2 × ਅਰਧ-ਵਿਆਸ
= 2 × 8 ਸੈਂ.ਮੀ.
= 16 ਸੈਂ.ਮੀ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪਰਕਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਚੱਕਰ ਬਣਾਓ ਜਿਸਦਾ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ :

(a) 5 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਹੱਲ:

(b) 3 ਸੈਂ.ਮੀ
ਹੱਲ:

(c) 2 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਹੱਲ:

(d) 3.5 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਹੱਲ:

(e) 4.6 ਸੈਂ.ਮੀ
ਹੱਲ:

(f) 2.5 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਚੱਕਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਜੀਵਾ ਕਿਹੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
ਵਿਆਸ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
(a) ਚੱਕਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਚੱਕਰ ਉੱਪਰਲੇ ਕਿਸੇ ਬਿੰਦੂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਰੇਖਾ ਖੰਡ ਚੱਕਰ ਦਾ ………. ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਹੱਲ:
ਅਰਧ ਵਿਆਸ

(b) ਚੱਕਰ ਦਾ ਵਿਆਸ = …………. × ਅਰਧ ਵਿਆਸ
ਹੱਲ:
2

(c) ਚੱਕਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜੀਵਾ ਚੱਕਰ ਦਾ ……….. ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
ਹੱਲ:
ਵਿਆਸ

(d) ਚੱਕਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਰਧ ਵਿਆਸ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ………. ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
ਬਰਾਬਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਸਾਰਣੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੋ :

ਹੱਲ:

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 6 ਮਾਪ Ex 6.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 6 ਮਾਪ Ex 6.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇੱਕ ਮੀਟਰ ਪੈਂਟ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ 265.50 ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਥਾਨ ਵਿੱਚ 24 ਮੀ. ਕੱਪੜਾ ਹੈ ਤਾਂ ਥਾਨ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ?
ਹੱਲ:
1 ਮੀਟਰ ਪੈਂਟ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 265.50
ਪੂਰੇ ਥਾਨ ਅਰਥਾਤ 24 ਮੀ. ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ
= ₹ 265.50 × 24
= ₹ 6372.00
= ₹ 6372

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇੱਕ ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਪੇਟੀ ਦਾ ਭਾਰ 32.4 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. ਹੈ । ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਉਸਨੂੰ 6 ਲਿਫ਼ਾਫਿਆ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਹਰੇਕ ਲਿਫਾਫੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਕਿ. ਗ੍ਰਾਮ ਅੰਬ ਪੇਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਪੇਟੀ ਦਾ ਭਾਰ = 32.4 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ.
ਜਿੰਨੇ ਲਿਫ਼ਾਫਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣਾ ਹੈ = 6
ਹਰੇਕ ਲਿਫ਼ਾਫੇ ਵਿਚ ਜਿੰਨੇ ਕਿ.ਗ੍ਰਾ.
ਅੰਬ ਪੈਣਗੇ = 32.4 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. ÷ 6

= 5.4 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਇੱਕ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ 28.5 ਲਿਟਰ ਦੁੱਧ ਹੈ । ਉਸਨੂੰ 5 ਬਰਾਬਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਕੇ ਛੋਟੇ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਦੁੱਧ ਆਵੇਗਾ ?
ਹੱਲ:
ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਦੁੱਧ ਹੈ = 28.5
ਲਿਟਰ ਜਿੰਨੇ ਛੋਟੇ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਪਾਉਣਾ ਹੈ = 5
ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਦੁੱਧ ਆਵੇਗਾ = 28.5 ਲਿਟਰ ÷ 5

= 5.7 ਲਿਟਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਇੱਕ ਕਾਪੀਆਂ ਦੇ ਬੰਡਲ ਦਾ ਭਾਰ 9.8 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. ਹੈ । ਅਜਿਹੇ ਕਾਪੀਆਂ ਦੇ 14 ਕਾਪੀਆਂ ਬੰਡਲਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
ਕਾਪੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਬੰਡਲ ਦਾ ਭਾਰ = 9.8 ਕਿ. ਗ੍ਰਾ
ਕਾਪੀਆਂ ਦੇ 14 ਬੰਡਲਾਂ ਦਾ ਭਾਰ
= 9.8 × 14 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ.
= 137.2 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਇੱਕ ਛੜੀ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 12.7 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੈ । ਅਜਿਹੀਆਂ 7 ਛੜੀਆਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਕਿੰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ?
ਹੱਲ:
1 ਛੜੀ ਦੀ ਲੰਬਾਈ = 12.7 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ
7 ਛੜੀਆਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ = 12.7 × 7 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ
= 88.9 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 13 ਫੁਲਕਾਰੀ-ਕਲਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 13 ਫੁਲਕਾਰੀ-ਕਲਾ (1st Language)

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

I. ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਯੋਗ ਗੱਲਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਪਾਠ ਵਿਚਲੀਆਂ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਯੋਗ ਗੱਲਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
2. ਫੁਲਕਾਰੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
3. ਕੁੜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ ਸੁਹਾਗ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ ਘੋੜੀਆਂ ।
4. ਭੰਗੜਾ ਅਤੇ ਗਿੱਧਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ-ਨਾਚ ਹਨ ।

II. ਜ਼ਬਾਨੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਫੁਲਕਾਰੀ ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੇਚੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਂਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਜਿਸ ਫੁਲਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕੱਪੜਾ ਨਾ ਦਿਸਦਾ ਹੋਵੇ, ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਛੱਮਾਸ ਵਿੱਚ ਕੀ ਲੱਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਛੱਮਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁਕੜੇ ਜੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਗ਼, ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼, ਚੋਪ, ਸੁੱਭਰ, ਤਿਲਪੱਤਰਾ, ਨੀਲਕ, ਛੱਮਾਸ ।

III. ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਤਿਕੋਣੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਬਾਕੀ ਥਾਂ ਖ਼ਾਲੀ ਛੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਸਿਰ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਹੀ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤਿਲ-ਪੱਤਰੇ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਕਢਾਈ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਤਿਲ-ਪੱਤਰੇ ਦੀ ਕਢਾਈ ਸਿਰਫ਼ ਕੰਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਸਿੱਧੀ ਜਿਹੀ । ਵਿਚਾਲੇ ਵਿਰਲੀ-ਵਿਰਲੀ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕੁੜੀਆਂ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁੜੀਆਂ ਖੱਦਰ ਦੇ ਰੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਉੱਤੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਧਾਗਿਆਂ ਨਾਲ ਪੁੱਠੇ ਪਾਸਿਓਂ ਕਢਾਈ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਫੁਲਕਾਰੀ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਵੇਚਦੀਆਂ ? (ਪ੍ਰੀਖਿਆ 2008)
ਉੱਤਰ:
ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਫੁਲਕਾਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਵੇਚਦੀਆਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
‘ਫੁਲਕਾਰੀ-ਕਲਾ’ ਲੇਖ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀਕਿਹੜੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਬਾਗ਼, ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ, ਸ਼ੁੱਭਰ, ਚੋਪ, ਤਿਲ-ਪੱਤਰਾ, ਨੀਲਕ ਤੇ ਫੁੱਲ ਫੁਲਕਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਛੱਮਾਸ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਛੱਮਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਟੁਕੜੇ ਜੜੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ।

IV. ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਸ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਰ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਹੀ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਹੜੇ ਕੱਪੜੇ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਰੰਗੇ ਹੋਏ ਖੱਦਰ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਉੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਹੜੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੱਟ (ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ਧਾਗਿਆਂ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
‘ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਲਾ’ ਲੇਖ ਵਿਚ ਆਈਆਂ ਕਿਸੇ ਦੋ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਬਾਗ਼ ਤੇ ਚੋਪ ।

V. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ/ਵਸਤੂਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਲਾ’ ਲੇਖ ਦਾ ਲੇਖਕ ਕੌਣ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ    (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੁਹਾਡੀ ਪਾਠ-ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਲੇਖ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਫੁਲਕਾਰੀ-ਕਲਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਲਾਂ ਪਾਠ ਲੇਖ ਹੈ ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਲੇਖ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹਰਮੀਤ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਜੀ ਤੋਂ ਕੀ ਮੰਗ ਰਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਕ, ਫੁਲਕਾਰੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕ ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸਨ ਵੇਚਦੇ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਹੋਣ ਕਰਕੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਮਾਂ ਜੀ ਹਰਮੀਤ ਨੂੰ ਕਮੀਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਲੈਣ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਟੂਲ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਮਾਂ ਜੀ ਨੇ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਕਿੱਥੇ ਰੱਖੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਸੰਦੂਕ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਜਿਸ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਸੰਘਣੀ ਕਢਾਈ ਕਾਰਨ ਕੱਪੜਾ ਵੀ ਨਾ ਦਿਸੇ ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਗ਼ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਜਿਸ ਫੁਲਕਾਰੀ ਉੱਤੇ ਤਿਕੋਣੀ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ, ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਵਿਆਹ ਦੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੋਪ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਸ਼ੁੱਭਰ ਕੁੜੀ ਉੱਤੇ ਕਦੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਲਾਵਾਂ ਫੇਰਿਆਂ ਵੇਲੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਸ਼ੁੱਭਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿੰਨੇ ਫੁੱਲ ਕੱਢੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੰਜ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਕਿਹੜੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਵਿਚ ਕਢਾਈ ਵਿਰਲੀ-ਵਿਰਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਤਿਲ-ਪੱਤਰਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਵਾਲੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਨੂੰ , ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਨੀਲਕ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਛੱਮਾਸ ਵਿਚ ਕੀ ਜੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ੀਸ਼ੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਹੜੇ ਕੱਪੜੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਖੱਦਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਹੜੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਰੇਸ਼ਮੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਹੜੇ ਪਾਸਿਓਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੁੱਠੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19.
ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿਚ ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਕਿਹੜੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਫੁਲਕਾਰੀ   (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20.
‘ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਲਾ’ ਲੇਖ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਇਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਅੱਠ   (✓) ।

VI. ਵਿਆਕਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ‘ਪਿੰਡ ਨਾਲ ਜੋ ਸੰਬੰਧ ਹੈ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ‘ਕਦਰ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਕਿਸ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ?
(ਉ) ਕਦਰਦਾਨ
(ਅ) ਬੇਕਦਰੀ
(ੲ) ਕਦਰ-ਕੀਮਤ
(ਸ) ਕਦਰਦਾਰੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਬੇਕਦਰੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਹੀ ਸ਼ਬਦ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ? .
(ਉ) ਵਿਵਾਹ
(ਅ) ਵਿਆਹ
(ੲ) ਵੇਆਹ
(ਸ) ਵਿਆ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਵਿਆਹ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਹੀ ਸ਼ਬਦ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਸੰਗਣੀ
(ਅ) ਸੰਘਣੀ
(ੲ) ਸੰਨਰਾਣੀ
(ਸ) ਸੰਘਣੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਸੰਘਣੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਕਿਹੜਾ ਵਿਸਰਾਮ ਚਿੰਨ੍ਹ ਲੱਗੇਗਾ :
ਇਸ ਫੁਲਕਾਰੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ-
(ਉ) ਡੰਡੀ (।)
(ਅ) ਪ੍ਰਸ਼ਨਿਕ ਚਿੰਨ੍ਹ (?)
(ੲ) ਵਿਸਮਿਕ ਚਿੰਨ੍ਹ (!).
(ਸ) ਕਾਮਾ (,) ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਪ੍ਰਸ਼ਨਿਕ ਚਿੰਨ੍ਹ (?) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਿਹੜਾ ਵਾਕ ਬਣਤਰ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਸਹੀ ਹੈ ?
(ੳ) ਇਸ ਦੀ ਕਢਾਈ ਖ਼ਾਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਤੋਪੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ਅ) ਕਢਾਈ ਇਸ ਦੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਖ਼ਾਸ ਤੋਪੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ੲ) ਇਸ ਦੀ ਕਢਾਈ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਖ਼ਾਸ ਤੋਪੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ਸ) ਇਸ ਦੀ ਕਢਾਈ ਖ਼ਾਸ ਤੋਪੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੀਤੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਇਸ ਦੀ ਕਢਾਈ ਖ਼ਾਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਤੋਪੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੁੱਧ ਸ਼ਬਦਾਂ ਸਾਹਮਣੇ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਕਢਾਈ
(ਅ) ਗੁੰਝਲਦਾਰ
(ੲ) ਸਧਾਰਨ
(ਸ) ਸ਼ੀਸ਼ਿਆਂ
(ਹ) ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ :·
ਸ਼ਗਨ, ਸੁੱਭਰ, ਰਿਵਾਜ, ਨਮੂਨੇ, ਸਫਾਈ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਸ਼ਗਨ (ਸ਼ੁਭ)-ਫੁਲਕਾਰੀ ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ।
2. ਸੁੱਭਰ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਇਕ ਕਿਸਮ-ਸੁੱਭਰ ਲਾਵਾਂ ਫੇਰਿਆਂ ਸਮੇਂ ਕੁੜੀ ਉੱਤੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
3. ਰਿਵਾਜ (ਰਸਮ-ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਰਸਮਾਂਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ ।
4. ਨਮੂਨੇ (ਮਾਡਲ)-ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਨੇ ਦਸਵੀਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ ਨਮੂਨੇ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਪੱਤਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ।
5. ਸਫ਼ਾਈ (ਗੰਦਗੀ ਰਹਿਤ)-ਸਾਡੇ ਘਰ ਵਿਚ ਸਫ਼ਾਈ ਦਾ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

VII. ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਦੱਸ ਕੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ :
ਸਬਾਤ, ਸੰਦੂਕ, ਅਚੰਭਾ, ਕਸੀਦਾ, ਪੱਟ, ਉਤਸੁਕਤਾ, ਸ਼ਗਨ, ਸੰਘਣੀ, ਜਾਣਕਾਰੀ, ਗੁੰਝਲਦਾਰ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਸਬਾਤ ਛੱਤਦਾਰ ਰਸਤਾ, ਜੋ ਦੋ ਕਮਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਏ, ਕੋਠੜੀਆਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਦਾ ਵੱਡਾ ਦਲਾਨ)-ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਘਰ ਦੀ ਸਬਾਤ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਸਾਂ ।
2. ਸੰਦੂਕ ਲੱਕੜੀ ਜਾਂ ਲੋਹੇ ਦੀ ਬਣੀ ਆਇਤਾਕਾਰ ਪੇਟੀ)-ਮੱਰਾ ਸੰਦੂਕ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
3. ਅਚੰਭਾ (ਹੈਰਾਨੀ, ਅਨੋਖੀ ਗੱਲ-ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਬੜੀਆਂ ਅਚੰਭੇ ਭਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ । (ਪ੍ਰੀਖਿਆ 2008)
4. ਕਸੀਦਾ (ਸੂਈ-ਧਾਗੇ ਨਾਲ਼ ਕੱਪੜੇ ਉੱਤੇ ਵੇਲ ਬੂਟੇ ਕੱਢਣ ਦਾ ਕੰਮ)-ਅੱਜ ਤੋਂ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਆਮ ਕੁੜੀਆਂ ਕਸੀਦਾ ਕੱਢਦੀਆਂ ਸਨ ।
5. ਪੱਟ (ਰੇਸ਼ਮੀ ਧਾਗਾ)-ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਢਾਈ ਪੱਟ ਦੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
6. ਉਤਸੁਕਤਾ (ਤੀਬਰ ਇੱਛਾ, ਤਾਂਘ, ਕੁੱਝ ਜਾਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ–ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਮੁੱਢੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਮੀਰ ਤਕ ਉਤਸੁਕਤਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।
7. ਸ਼ਗਨ (ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੀ ਰਸਮ)-ਘਰ ਵਿਚ ਵਿਆਹ ਦੇ ਸ਼ਗਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ।
8. ਸੰਘਣੀ (ਗਾੜੀ-ਜਲੇਬੀਆਂ ਉੱਤੇ ਖੰਡ, ਦੀ . ਸੰਘਣੀ ਚਾਸ਼ਣੀ ਚੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । (ਪ੍ਰੀਖਿਆ 2008)
9. ਜਾਣਕਾਰੀ (ਪਤਾ)-ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ।
10. ਗੁੰਝਲਦਾਰ (ਔਖਾ, ਗੁੰਝਲਾਂ ਭਰਿਆ)-ਐਡਾਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹਿਸਾਬ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਇਸ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੱਲ ਹੋਣਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਵਿੱਚ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਭਰੋ ।
(ਉ) “ਹੁਣ ਤਾਂ …………… ਉਈਂ ਮਨੋ ਵਿਸਾਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਨੇ ।”
(ਅ) “ਫੁਲਕਾਰੀ ਤਾਂ …………… ਦੀ ਚੀਜ਼ ਹੁੰਦੀ
(ੲ) “ਮਾਂ ਜੀ …………. ਵਿੱਚੋਂ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਕੱਢਣ ਅੰਦਰ ਸਬਾਤ ਵਲ ਚਲੇ ਗਏ ।”
(ਸ) ‘‘ਅਹਿ ਚੋਪ ਹੈ । ਇਹ ………………. ਦੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਹੈ !
(ਹ) “……………… ਕਦੇ ਵੇਚੀਦੀ ਨਹੀਂ ।”
(ਕ) ਬਾਗ਼ ਦੀ ਕਢਾਈ ਬਹੁਤ …………….. ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ਖਾ) …………… ਦੀ ਕਢਾਈ ਸਿਰ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਹੀ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ਗ) …………….. ਕੁੜੀ ਦੀ ਡੋਲੀ ਤੋਰਨ ਸਮੇਂ ਉੱਪਰ ਤਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ।
(ਘ) …………………. ਦੀ ਕਢਾਈ ਸਾਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ਝ) ……………….. ਫੁਲਕਾਰੀ ਵਿਚ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਜੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
(ਚ) ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀ ਕਢਾਈ ਰੰਗੇ ਖੱਦਰ ਉੱਤੇ ………………… ਦੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਪੁੱਠੇ ਪਾਸਿਉਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ
(ਅ) ਸ਼ਗਨ
(ੲ) ਸੰਦੂਕ,
(ਸ) ਵਿਆਹ,
(ਹ) ਫੁਲਕਾਰੀ,
(ਕ) ਸੰਘਣੀ,
(ਖ) ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼,
(ਗ) ਚੋਪ,
(ਘ) ਨੀਲਕ,
(ਝ) ਛੱਮਾਸ,
(ਚ) ਪੱਟ ।

VIII. ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

1.
“ਇਹ ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ਹੈ !ਇਸ ਦੇ ਸਿਰ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਅਹਿ ਚੋਪ ਹੈ । ਇਹ ਵਿਆਹ ਦੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਹੈ । ਚੂੜਾ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਵੇਲੇ ਇਹ ਕੁੜੀ ਉੱਤੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ । ਇਹ ਦੂਸਰੀਆਂ ਸਧਾਰਨ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਦੀ ਕਢਾਈ ਖ਼ਾਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਤੋਪੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਕਢਾਈ ਦਾ ਤੋਪਾ ਬਹੁਤ ਬਰੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਦਾਜ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਚੀਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਇਸ ਵਾਂਗ ‘ਸੁੱਭਰ` ਵੀ ਸ਼ਗਨਾਂ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਇਹਨੂੰ ਲਾਂਵਾਂ-ਫੇਰਿਆਂ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਵੇਖ, ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਕੰਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਫੁੱਲ ਹੀ ਕੱਢੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਬਾਕੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਾਫ਼ ਹੈ, ਮਾਂ ਜੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ਦੇ ਕਿਸ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ਦੇ ਸਿਰ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਹੀ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਹੜੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਵਿਚ ਸਿਰ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਚੋਪ
(ਅ) ਸੁੱਭਰ
(ੲ) ਨੀਲਕ
(ਸ) ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ।
ਉੱਤਰ:
(ਸ) ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਵਿਆਹ ਦੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਚੂੜਾ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਵੇਲੇ ਕੁੜੀ ਉੱਤੇ ਕਿਹੜੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਚੋਪ
(ਅ) ਨੀਲਕ
(ੲ) ਛੱਮਾਸ
(ਸ) ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ।
ਉੱਤਰ:
(ਉ) ਚੋਪ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਚੋਪ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੋਪ ਦੀ ਕਢਾਈ ਖ਼ਾਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਕਢਾਈ ਦਾ ਤੋਪਾ ਬਹੁਤ ਬਰੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਚੋਪ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੋਪੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
(ੳ) ਖ਼ਾਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ
(ਅ) ਸਧਾਰਨ
(ੲ) ਪੁੱਠੇ
(ਸ) ਸਿੱਧੇ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਖ਼ਾਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਚੋਪ ਕੁੜੀ ਉੱਤੇ ਕਦੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਲਾਵਾਂ-ਫੇਰਿਆਂ ਸਮੇਂ
(ਅ) ਤੋਰਨ ਸਮੇਂ
(ੲ) ਚੂੜਾ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਸਮੇਂ
(ਸ) ਨਹਾਉਣ ਪਿੱਛੋਂ
ਉੱਤਰ:
(ੲ) ਚੂੜਾ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਸਮੇਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਸ਼ੁੱਭਰ ਕੁੜੀ ਉੱਤੇ ਕਦੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਚੂੜਾ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਵੇਲੇ
(ਅ) ਲਾਂਵਾਂ-ਫੇਰਿਆਂ ਵੇਲੇ ।
(ੲ) ਤੋਰਨ ਵੇਲੇ
(ਸ) ਨਹਾਉਣ ਵੇਲੇ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਲਾਂਵਾਂ-ਫੇਰਿਆਂ ਵੇਲੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਸੁੱਭਰ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਭਰ ਵਿਚ ਕੰਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਫੁੱਲ ਹੀ ਕੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਦਾਜ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਿਹੜੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਸਾਧਾਰਨ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਚੋਪ
(ਅ) ਸੁੱਭਰ
(ੲ) ਨੀਲਕ
(ਸ) ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼
ਉੱਤਰ:
(ਉ) ਚੋਪ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸੁੱਭਰ ਉੱਤੇ ਕਿੰਨੇ ਫੁੱਲ ਕੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਦੋ
(ਅ) ਚਾਰ
(ੲ) ਪੰਜ
(ਸ) ਸੱਤ ।
ਉੱਤਰ:
(ੲ) ਪੰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਖਾਸ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼, ਚੋਪ, ਸੁੱਭਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਪੜਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਇਹ, ਇਸ, ਮੈਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਸਧਾਰਨ, ਗੁੰਝਲਦਾਰ, ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਇਹ ਪੈਰਾ ਕਿਸ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਲਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਵਿਚਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵਚਨ ਬਦਲ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਮਾਂ ਜੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ।
ਉੱਤਰ:
ਮਾਂਵਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਦੇਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਵਾਕ ਦੇ ਅੱਗੇ (✓) ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :-
(ੳ) ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼ ਦੇ ਕੇਵਲ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਕਢਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ਅ) ਸੁੱਭਰ ਲਾਵਾਂ-ਫੇਰਿਆਂ ਵੇਲੇ ਕੁੜੀ ਉੱਤੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) (✗)
(ਅ) (✓)

2.
ਫਿਰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਰੁਕ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ‘‘ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਕਢਾਈ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵੇਲੇ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਅਸੀਂ ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਪੱਟ ਮੰਗਵਾ ਲੈਂਦੀਆਂ । ਫੇਰ ਘਰ ਦੇ ਬੁਣੇ ਖੱਦਰ ਨੂੰ ਸੂਹਾ ਰੰਗ ਕੇ ਕਢਾਈ ਕਰਦੀਆਂ ਕਢਾਈ ਦਾ ਚਾਅ ਏਨਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਤੜਕੇ ਨੇਰੇ ਹੀ ਉੱਠ ਕੇ ਰੋਟੀ-ਟੁੱਕ ਤੇ ਗੋਹੇ-ਕੂੜੇ ਦਾ ਕੰਮ ਮੁਕਾ ਛੱਡਣਾ । ਫਿਰ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਕੇ ਬਹਿ ਜਾਣਾ, ਕਢਾਈ ਕਰਨ । ਤੇਰੀ ਨਾਨੀ ਦਾ ਹੱਥ ਤਾਂ ਏਨਾ ਸਾਫ਼ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਕੱਢੇ ਬਾਗਾਂ ਤੇ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਘਰ-ਘਰ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ । ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਨਵੇਂ-ਨਵੇਂ ਨਮੂਨੇ ਕੱਢ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ।’’

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਕੀ ਮੰਗਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਪੱਟ (ਰੇਸ਼ਮ) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸੂਹਾ ਰੰਗ ਕਿਹੜੇ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਘਰ ਦੇ ਬਣੇ ਖੱਦਰ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤੜਕੇ ਨੇਜ਼ੇ ਉੱਠ ਕੇ ਕਿਹੜਾ ਕੰਮ ਮੁਕਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰੋਟੀ-ਟੁੱਕ ਤੇ ਗੋਹੇ-ਕੁੜੇ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਨਾਨੀ ਕੀ ਕੱਢਦੀ ਸੀ ?
(ਉ) ਬਾਗ਼ ਤੇ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ
(ਅ) ਰੁਮਾਲ
(ੲ) ਸਿਰਾਣੇ
(ਸ) ਚਾਦਰਾਂ ।
ਉੱਤਰ:
(ਉ) ਬਾਗ਼ ਤੇ, ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਨਾਨੀ ਦਾ ਹੱਥ ਕਿਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਸਾਫ਼ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਗ਼ ਤੇ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਰਨ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਆਮ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ, ਰੰਗਾਂ, ਕੁੜੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਸੂਹਾ, ਸਾਫ਼, ਤੇਰੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਕਿਰਿਆ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਲੈਂਦੀਆਂ, ਬਹਿ ਜਾਣਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਇਹ ਪੈਰਾ ਕਿਹੜੇ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
(ਉ) ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਲਾ
(ਅ) ਕਹੀ ਹੱਸ ਪਈ
(ੲ) ਚਿੜੀਆ ਘਰ
(ਸ) ਗਤਕਾ ।
ਉੱਤਰ:
(ਉ) ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਲਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਵਿਚਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵਚਨ ਬਦਲ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਕਢਾਈ ਦਾ ਏਨਾ ਚਾਅ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਤੜਕੇ ਨੇੜ੍ਹੇ ਹੀ ਉੱਠ ਕੇ ਰੋਟੀ ਟੁੱਕ ਤੇ ਗੋਹੇ-ਕੂੜੇ ਦਾ ਕੰਮ ਮੁਕਾ ਛੱਡਣਾ ।
ਉੱਤਰ:
ਕਢਾਈਆਂ ਦੇ ਇੰਨੇ ਚਾਅ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਤੜਕੇ ਨੇਰੇ ਹੀ ਉੱਠ ਕੇ ਰੋਟੀ ਟੁੱਕ ਤੇ ਗੋਹੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਕੰਮ ਮੁਕਾ ਛੱਡਣੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਵਾਕ ਦੇ ਅੱਗੇ (✓) ਅਤੇ ਗਲਤ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :
(ਉ) ਬਜ਼ਾਰੋਂ ਖਰੀਦੇ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਸੂਹਾ ਰੰਗ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ।
(ਅ) ਨਾਨੀ ਦਾ ਹੱਥ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ਉ) (✓)
(ਅ) (✗)

IX. ਸਮਝ ਆਧਾਰਿਤ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਪਰਖ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਚਿਤਰ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 5 ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਚਿਤਰ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਨਮੂਨੇ ਦਾ ਇਕ ਘਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਚਾਰ ਕੁੜੀਆਂ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕੱਤਣ ਤੁੰਬਣ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਸਾਰੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਸਜੀਆਂ-ਫ਼ਬੀਆਂ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁੰਦਰ ਸੂਟ ਪਾਏ ਹੋਏ ਹਨ । ਇਕ ਕੁੜੀ ਸਾਹਮਣੇ ਚਰਖ਼ਾ ਡਾਹ ਕੇ ਤੰਦ ਕੱਢਦੀ ਹੋਈ ਕੱਤ ਰਹੀ ਹੈ । ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਦੀ ਕਢਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ । ਅਗਲੀ ਕੁੜੀ ਕੱਤੇ ਹੋਏ ਸੂਤ ਨੂੰ ਅਟੇਰ ਰਹੀ ਹੈ । ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੱਛੀ ਵਿਚ ਗਲੋਟੇ ਪਏ ਹਨ । ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਬੈਠੀ ਪਹਿਲੀ ਕੁੜੀ ਵੀ ਕਢਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ । ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਚਾਟੀ ਵਿਚ ਮਧਾਣੀ ਪਈ ਹੈ । ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਚੌਕੇ ਦਾ ਓਟਾ ਤੇ ਪਿੱਛੇ ਭੜੋਲੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਫੁਲਕਾਰੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ ਤਿਆਰ ਕਰੋ ।

ਉੱਤਰ:

X. ਰਚਨਾਤਮਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਵੇਰਵੇ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਸੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਬਾਰੇ ਲੇਖ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਮੋਢੀ, ਜਨਮ 1469 ਈ: ਰਾਇ-ਭੋਇ ਦੀ ਤਲਵੰਡੀ, ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਦੇਵੀ, ਭੈਣ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ, ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪਾਂਧੇ ਕੋਲ ਪੜ੍ਹਨ ਗਏ, ਪਾਂਧੇ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕੀਤਾ, ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਕਰਨ ਭੇਜਿਆ, ਵਿਆਹ ਬੀਬੀ ਸੁਲੱਖਣੀ ਜੀ ਨਾਲ, ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਬਾਬਾ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਲਖਮੀ ਦਾਸ, ਭੈਣ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਪਾਸ ਜਾਣਾ, ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਦੇ ਨਵਾਬ ਦੇ ਮੋਦੀਖ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ, ਗ਼ਰੀਬਾਂ, ਸਾਧੂਆਂ-ਸੰਤਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ, ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਕੇ ਚਾਰ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ, ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਸਾਦਾ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ, ਦਸਾਂ-ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਕਿਰਤ ਕਰਨ, ਪਰਾਇਆ ਹੱਕ ਨਾ ਮਾਰਨ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼, ਇਸਤਰੀ ਜਾਤੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼, 70 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 1539 ਈ: ਵਿੱਚ ਜੋਤੀ-ਜੋਤ ਸਮਾਏ ।

(ਨੋਟ – ਇਹ ਲੇਖ ਲਿਖਣ ਲਈ ਦੇਖੋ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਅਗਲੇ ਸਫ਼ਿਆਂ ਵਿਚ ਦਿੱਤਾ ‘ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਸੰਬੰਧੀ ਲੇਖ ।).

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਫੁਲਕਾਰੀ – ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਕਲਾ, ਫੁੱਲ ਕੱਢ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਕੱਪੜਾ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਇਸਤਰੀਆਂ ਆਪਣੇ ਉੱਪਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਸਨ । ਵਿਆਹ ਦੇ ਸ਼ਗਨਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਮਹੱਤਵ ਸੀ ।

ਪੜਦੇ – ਪਰਦੇ ।
ਊਈਂ – ਬਿਲਕੁਲ ਹੀ ।
ਵਿਸਾਰ ਦਿੱਤੀਆਂ – ਭੁਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ।
ਕਦਰ – ਮੁੱਲ, ਕੀਮਤ ।
ਸੁਖੀ-ਸਾਂਦੀ – ਸੁਖ ਨਾਲ ।
ਟੂਲ – ਇਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ।
ਅਚੰਭਾ – ਹੈਰਾਨੀ ।
ਸਬਾਹ – ਛੱਤਦਾਰ ਕੁਮਰਾ, ਜੋ ਦੋ ਕਮਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਏ ।
ਬੈਠਕ – ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦੇ ਬੈਠਣ ਵਾਲਾ ਕਮਰਾ ।
ਗੁੰਝਲਦਾਰ – ਔਖਾ ।
ਬਾਗ਼, ਘੁੰਗਟ ਬਾਗ਼, ਚੋਪ – ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ।
ਤਾਣਿਆ – ਸਿਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਖਿਲਾਰ ਕੇ ਫੜਿਆ ਜਾਂ ਬੰਨਿਆ ਕੱਪੜਾ ।
ਉਤਸੁਕਤਾ – ਅੱਗੇ ਜਾਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ।
ਤਿਲ – ਪੱਤਰਾ, ਨੀਲਕ, ਛੱਮਾਸ – ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ।
ਕਸੀਦਾ – ਕਢਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ।
ਪੱਟ – ਰੇਸ਼ਮ ।
ਨਮੂਨੇ – ਮਾਡਲ ।
ਸੂਹਾ – ਲਾਲ ।
ਦਸੂਤੀ – ਇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ।
ਤੱਕ ਨਾਲ – ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਨਾਲ ।
ਮਜਾਲ – ਹਿੰਮਤ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 6 ਮਾਪ Ex 6.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 6 ਮਾਪ Ex 6.4

1. ਜੋੜ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
7 ਕਿ.ਮੀ. 750 ਮੀ. ਅਤੇ 2 ਕਿ.ਮੀ. 575 ਮੀ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
4 ਕਿ.ਗ੍ਰ. 500 ਗ੍ਰ. ਅਤੇ 9 ਕਿ.ਗ੍ਰ. 825 ਗ੍ਰ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
5 ਲਿ. 925 ਮਿ.ਲਿ. ਅਤੇ 7 ਲਿ. 650 ਮਿ.ਲਿ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
10 ਮੀ., 3 ਮੀ. 85 ਸੈ.ਮੀ. ਅਤੇ 6 ਮੀ. 25 ਸੈ.ਮੀ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
8 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. 700 ਗ੍ਰਾ. 975 . ਅਤੇ 2 ਕਿ.. 350 ਗ੍ਰਾ.
ਹੱਲ:

2. ਘਟਾਓ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
12 ਕਿ.ਮੀ. 300 ਮੀ. ਵਿੱਚੋਂ 7 ਕਿ.ਮੀ. 625 ਮੀ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
8 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. ਵਿੱਚੋਂ 3 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. 650 ਗ੍ਰਾ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
10 ਲਿ. 350 ਮਿ.ਲਿ. ਵਿੱਚੋਂ 5 ਲਿ. 850 ਮਿ.ਲਿ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
15 ਮੀ. ਵਿੱਚੋਂ 9 ਮੀ. 60 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
25 ਲਿ. 765 ਮਿ.ਲਿ. ਵਿੱਚੋਂ 13 ਲਿ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਆਨੰਦ ਨੇ 2 ਕਿ. ਗੁ. 350 . ਪਿਆਜ, 1 ਕਿ.ਗਾ. 750 ਗਾ. ਆਲੂ ਖਰੀਦੇ । ਉਸਨੇ ‘ ਕਿੰਨੀ ਸਬਜ਼ੀ ਖਰੀਦੀ ?
ਹੱਲ:
ਆਨੰਦ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਪਿਆਜ ਖ਼ਰੀਦੇ = 2 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. 350 ਗ੍ਰਾ.
ਆਨੰਦ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਆਲੂ ਖ਼ਰੀਦੇ = 1 ਕਿ . 750 ਗ੍ਰਾ.
ਉਸਨੇ ਜਿੰਨੀ ਸਬਜ਼ੀ ਖ਼ਰੀਦੀ = 4 ਕਿ ਗ੍ਰਾ. 100 ਗ੍ਰਾ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅਜੇ ਨੇ 150 ਕਿ. ਮੀ. 400 ਮੀ. ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਬੱਸ ਦੁਆਰਾ, 120 ਕਿ. ਮੀ. 650 ਮੀ. ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਟੈਕਸੀ ਦੁਆਰਾ ਤੈਅ ਕੀਤਾ । ਉਸਨੇ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ?
ਹੱਲ:
ਅਜੇ ਨੇ ਬੱਸ ਦੁਆਰਾ ਜਿੰਨਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ = 150 ਕਿ.ਮੀ. 400 ਮੀ.
ਅਜੇ ਨੇ ਟੈਕਸੀ ਦੁਆਰਾ ਜਿੰਨਾ
ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ = 120 ਕਿ.ਮੀ. 650 ਮੀ.
ਅਜੇ ਨੇ ਜਿੰਨੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕੀਤੀ = 271 ਕਿ.ਮੀ. 050 ਮੀ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤਿੰਨ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 10 ਲਿ. 350 ਮਿ. ਲਿ., 9 ਲਿ. 850 ਮਿ. ਲਿ. ਅਤੇ 11 ਲਿ. ਹੈ । ਤਿੰਨਾਂ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲ ਦੀ ਕੁੱਲ ਮਾਤਰਾ ਪਤਾ ਕਰੋ ?
ਹੱਲ:
ਪਹਿਲੇ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ
ਤੇਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ : 10 ਲਿ. 350 ਮਿ.ਲੀ
ਦੂਸਰੇ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ
ਤੇਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ = 9 ਲਿ. 850 ਮਿ.ਲੀ.
ਤੀਸਰੇ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ
ਤੇਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ = 11 ਲਿ. 000 ਮਿ.ਲੀ.
ਤਿੰਨਾਂ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ
ਤੇਲ ਦੀ ਕੁੱਲ ਮਾਤਰਾ = 31 ਲਿ. 200 ਮਿ.ਲੀ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਅਨੀਤਾ ਨੇ 7 ਮੀ. 30 ਸੈਂ. ਮੀ. ਕੱਪੜਾ ਖ਼ਰੀਦਿਆ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੂਟ ਲਈ 2 ਮੀ. 50 ਸੈਂ.ਮੀ. ਕੱਪੜਾ ਵਰਤ ਲਿਆ ਅਨੀਤਾ ਕੋਲ ਬਚੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
ਅਨੀਤਾ ਨੇ ਜਿੰਨਾ ਕੱਪੜਾ ਖ਼ਰੀਦਿਆ = 7 ਮੀ. 30 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੂਟ ਲਈ ਜਿੰਨਾਂ ਕੱਪੜਾ ਵਰਤਿਆ = 2 ਮੀ. 50 ਸੈਂ.ਮੀ.
ਅਨੀਤਾ ਕੋਲ ਬਚੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ = 4 ਮੀ. 80 ਸੈਂ.ਮੀ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 10 ਕਿ. ਗ੍ਰਾ. 750 ਗ੍ਰਾ. ਕਣਕ ਅਤੇ 4 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. 500 ਗਾ. ਚਾਵਲ ਦੀ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਣਕ ਅਤੇ ਚਾਵਲ ਦੀ ਖਪਤ ਦਾ ਅੰਤਰ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
ਕਣਕ ਦੀ ਖਪਤ = 10 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. 750 ਗ੍ਰਾਮ
ਚਾਵਲ ਦੀ ਖਪਤ = 4 ਕਿ.ਗਾ. 500 ਗ੍ਰਾਮ
ਕਣਕ ਅਤੇ ਚਾਵਲ ਦੀ ਖਪਤ ਵਿਚ ਅੰਤਰ 06 ਕਿ. ਗ੍ਰਾ. 250 ਗ੍ਰਾਮ
10 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. 750 ਗ੍ਰਾ.
– 4 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. 500 ਗਾ.
6 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. 250 ਗ੍ਰਾ.

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 6 ਮਾਪ Ex 6.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 6 ਮਾਪ Ex 6.3

1. ਮਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਘੋਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਲਿਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.

ਹੱਲ:
1 ਲਿ. 800 ਮਿ.ਲਿ. = 1.800 ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.

ਹੱਲ:
1 ਲਿ. 500 ਮਿ.ਲਿ. = 1.500 ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.

ਹੱਲ:
1 ਲਿ. 100 ਮਿ.ਲਿ. = 1.100 ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.

ਹੱਲ:
2 ਲਿ. 0 ਮਿ.ਲਿ. = 2.000 ਲਿ.

2. ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਮਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਮਾਤਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਰੰਗ ਭਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.

1300 ਲਿ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.

1.800 ਲਿ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.

1.400 ਲਿ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.

0.900 ਲਿ.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.

1.100 ਲਿ.
ਹੱਲ:

3. ਖਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
3.125 ਲਿਟਰ = ……………..ਲਿ. ………….. ਮਿ. ਲਿ.
ਹੱਲ:
3.125 ਲਿਟਰ = 3 ਲਿ. 125 ਮਿ.ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
8.720 ਕਿ.ਲਿ. = …………………. ਕਿ.ਲਿ. …………… ਲਿ.
ਹੱਲ:
8.720 ਕਿ.ਲਿ. = 8 ਕਿ.ਲਿ. 720 ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
…………………….. ਲਿ.=4 . 948 ਮਿ.ਲਿ.
ਹੱਲ:
4.948 ਲਿ. = 4 ਲਿ 948 ਮਿ. ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
………………. …………. ਕਿ.ਲਿ.= 15 ਕਿ.ਲਿ. 650 ਲਿ.
ਹੱਲ:
15.650 ਕਿ. ਲਿ. = 15 ਕਿ. ਲਿ. 650 ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
18.045 ਲਿਟਰ = ………………….. ਲਿ. ……………… ਮਿ.ਲਿ.
ਹੱਲ:
18.045 ਲਿਟਰ = 18 ਲਿ. 45 ਮਿ.ਲਿ.

4. ਬਦਲੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
7.6 ਲਿਟਰ ਨੂੰ ਮਿਲੀਲਿਟਰਾਂ ਵਿੱਚ
ਹੱਲ:
7.6 ਲਿਟਰ =7.6 × 1000 ਮਿ.ਲਿ.
= 7600 ਮਿ.ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
250 ਮਿਲੀਲਿਟਰ ਨੂੰ ਲਿਟਰਾਂ ਵਿੱਚ
ਹੱਲ:
250 ਮਿਲੀਲਿਟਰ = \(\frac{250}{1000}\) ਲਿ
= 0.250 ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
4.25 ਕਿ.ਲਿ. ਨੂੰ ਲਿਟਰਾਂ ਵਿੱਚ
ਹੱਲ:
4.25 ਕਿ.ਲਿ. = 425 × 1000 ਲਿ.
= 4250 ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
0.845 ਲਿਟਰ ਨੂੰ ਮਿਲੀਲਿਟਰਾਂ ਵਿੱਚ
ਹੱਲ:
0.845 ਲਿਟਰ = 0.845 × 1000 ਮਿ.ਲਿ.
= 845 ਮਿ. ਲਿ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
92 ਲਿਟਰ ਨੂੰ ਕਿਲੋਲਿਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ।
ਹੱਲ:
92 ਲਿਟਰ = \(\frac{92}{1000}\) ਕਿ.ਲਿ.
= 0.092 ਕਿ.ਲਿ.

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 6 ਸਮਾਂ MCQ Questions and Answers.

PSEB 4th Class Maths Chapter 6 ਸਮਾਂ MCQ Questions

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘੰਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ :
(a) 24
(b) 12
(c) 18
(d) 16.
ਉੱਤਰ:
(a) 24

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(a) 6
(b) 8
(c) 7.
(d) 31.
ਉੱਤਰ:
(c) 7.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੀਪ ਦਾ ਸਾਲ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(a) 2100
(b) 2000
(c) 2200
(d) 1900.
ਉੱਤਰ:
(b) 2000

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੀਪ ਦਾ ਸਾਲ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(a) 2013
(b) 2014
(c) 2015
(d) 2016.
ਉੱਤਰ:
(d) 2016.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਲੀਪ ਦੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(a) 365 ਦਿਨ
(b) 361 ਦਿਨ
(c) 366 ਦਿਨ
(d) 360 ਦਿਨ ।
ਉੱਤਰ:
(c) 366 ਦਿਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਸਾਲ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਅਤੇ ਅੱਠਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(a) ਮਈ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ
(b) ਜੂਨ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ
(c) ਜੂਨ ਅਤੇ ਅਗਸਤ
(d) ਅਗਸਤ ਅਤੇ ਮਈ ।
ਉੱਤਰ:
(c) ਜੂਨ ਅਤੇ ਅਗਸਤ

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 6 ਸਮਾਂ Ex 6.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 6 ਸਮਾਂ Ex 6.5

ਸਾਲ 2016 ਅਤੇ ਸਾਲ 2018 ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਜਨਵਰੀ 2016 ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਐਤਵਾਰ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੇ ਐਤਵਾਰ ਹਨ =
5 (3, 10, 17, 24, 31)
ਜਨਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੇ ਐਤਵਾਰ ਹਨ = 4 (7,14,21,28)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਦਿਨ ਕਿਹੜੇ ਦਿਨ ਆਵੇਗਾ ?
ਹੱਲ:
ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਦਿਨ ਜਿਸ ਦਿਨ ਆਵੇਗਾ = ਬੁੱਧਵਾਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਅਪ੍ਰੈਲ 2018 ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਮਵਾਰ ਕਿੰਨੀ ਤਰੀਖ਼ ਨੂੰ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
ਅਪ੍ਰੈਲ 2018 ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਮਵਾਰ ਜਿੰਨੀ | ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਹੈ = 2 ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਫਰਵਰੀ 2016 ਅਤੇ ਫ਼ਰਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹਨ ? ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਨਤੀਜਾ ਕੱਢਿਆ ?
ਹੱਲ:
ਫ਼ਰਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹਨ = 29 ਦਿਨ
ਫ਼ਰਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹਨ = 28 ਦਿਨ
ਇਸ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਨਤੀਜਾ ਕੱਢਦੇ ਹਾਂ ਕਿ 2016 ਲੀਪ ਦਾ ਸਾਲ ਹੈ, ਜਦੋਂਕਿ 2018 ਲੀਪ ਦਾ ਸਾਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਾਲ 2018 ਦੇ ਅਖ਼ੀਰਲੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਤਰੀਖ਼ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
ਸਾਲ 2018 ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਿੰਨੀ ‘ ਤਾਰੀਖ ਹੈ = 28 ਦਸੰਬਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
1 ਜਨਵਰੀ 2018 ਅਤੇ 31 ਦਸੰਬਰ 2018 ਨੂੰ ਕਿਹੜਾ ਦਿਨ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
1 ਜਨਵਰੀ, 2018 ਨੂੰ ਜਿਹੜਾ ਦਿਨ ਹੈ = ਸੋਮਵਾਰ
31 ਦਸੰਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਜਿਹੜਾ ਦਿਨ ਹੈ = ਸੋਮਵਾਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
31 ਦਿਨਾਂ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨੇ ਕਿਹੜੇ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
31 ਦਿਨਾਂ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨੇ = ਜਨਵਰੀ, ਮਾਰਚ, ਮਈ, ਜੁਲਾਈ, ਅਗਸਤ, ਅਕਤੂਬਰ, ਦਸੰਬਰ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕੈਲੰਡਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਵਾਲੀ ਤਰੀਖ਼ ਅਤੇ ਮਹੀਨਾ ਲੱਭੋ ਅਤੇ ਦਿਨ ਵੀ ਲਿਖੋ ।
ਹੱਲ:
ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਵਾਲੀ ਤਾਰੀਖ ਅਤੇ ਮਹੀਨਾ ਲੱਭੇ ਅਤੇ ਦਿਨ ਵੀ ਲਿਖੇ ।

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 6 ਸਮਾਂ Ex 6.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 6 ਸਮਾਂ Ex 6.4

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਾਲ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ਜਿਹੜੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਅੱਖਰ ‘ਜ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਜਨਵਰੀ, ਜੂਨ, ਜੁਲਾਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਾਲ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 31 ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ |
ਹੱਲ:
ਸਾਲ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 31 ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: ਜਨਵਰੀ, ਮਾਰਚ, ਮਈ, ਜੁਲਾਈ, ਅਗਸਤ, ਅਕਤੂਬਰ, ਦਸੰਬਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਾਲ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 30 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
ਸਾਲ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 30 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ : ਫਰਵਰੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਤੁਹਾਡਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਸਾਲ ਦੇ ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਸਾਲ ਦੇ …….. ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਨੋਟ-ਇੱਥੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਭਰਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਦੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ =ਜੂਨ ਵਿੱਚ । ਸਰਦੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਸ਼ਿਵਾਸ਼ ਆਪਣੇ ਤਾਇਆ ਜੀ ਨਾਲ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 28 ਮਈ ਤੋਂ 15 ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਥਾਂਵਾਂ ਦੀ ਸੈਰ ‘ਤੇ ਗਿਆ । ਦੱਸੋ, ਉਸਨੇ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਸੈਰ ‘ਤੇ ਬਿਤਾਏ (28 ਮਈ ਅਤੇ 15 ਅਗਸਤ ਦੋਵੇਂ ਦਿਨ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ ।) ।
ਹੱਲ:
ਸ਼ਿਵਾਸ਼ ਜਦੋਂ ਸੈਰ ਤੇ ਗਿਆ =28 ਮਈ
ਮਈ ਦੇ 4 ਦਿਨ (28,29,30,31) ਮਈ
ਜੂਨ ਦੇ 30 ਦਿਨ
ਜੁਲਾਈ ਦੇ 31 ਦਿਨ
ਅਗਸਤ ਦੇ 15 ਦਿਨ ਉਸਨੇ ਜਿੰਨੇ ਦਿਨ ਸੈਰ ਤੇ ਬਿਤਾਏ = (4 + 30 + 31 + 15) = ਦਿਨ 80 ਦਿਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ 26 ਜਨਵਰੀ ਅਤੇ 15 ਅਗਸਤ ਵਿਚਕਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰੋ (26 ਜਨਵਰੀ ਅਤੇ 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ) ।
ਹੱਲ:
26 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ 15 ਅਗਸਤ ਤੱਕ, ਜਨਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 6 (26, 27, 28, 29, 30, 31)
ਫਰਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 28
ਮਾਰਚ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 31
ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 30
ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 31
ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 30
ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 31
ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 15
202

26 ਜਨਵਰੀ ਅਤੇ 15 ਅਗਸਤ ਵਿਚਕਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ = 202

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
(a) 6 ਜੂਨ ਤੋਂ 22 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਬਣਨਗੇ ?
ਹੱਲ:
6 ਜੂਨ ਤੋਂ 22 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ
ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 26 (31 – 5 = 26).
ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 31
ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 31
ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 30
ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 31
ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 22
171

6 ਜੂਨ ਤੋਂ 22 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ 171 ਦਿਨ ਬਣਨਗੇ ।

(b) ਸਰਦੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ 24 ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਸਰਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ
= 24 ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ
24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31
= 8 ਦਿਨ

(c) ਜੇ ਜੂਨ ਦੀ 3 ਤਰੀਖ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ 4 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਕਿੰਨੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
3 ਜੂਨ ਤੋਂ 4 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਛੁੱਟੀਆਂ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 28 (30 – 2 = 28)
ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦਿਨ = 4
ਕੁੱਲ ਛੁੱਟੀਆਂ = 32