Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions ਲੇਖ-ਰਚਨਾ Textbook Exercise Questions and Answers.
PSEB 3rd Class Punjabi ਲੇਖ-ਰਚਨਾ
1.ਮੇਰਾ ਘਰ
- ਮੇਰਾ ਘਰ ਬੜਾ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦਾ ਨੰਬਰ 108 ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਗੁਜਰਾਲ ਨਗਰ, ਜਲੰਧਰ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ।
 - ਬਾਹਰੋਂ ਇਸ ਦਾ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅੰਦਰਲੇ ਕਮਰਿਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਹਲਕਾ ਕਰੀਮ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਘਰ ਵਿਚ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਤੇ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ।
 - ਇਸ ਘਰ ਵਿਚ ਇਕ ਬੈਠਕ, ਇਕ ਡਾਈਨਿੰਗ ਰੂਮ, ਤਿੰਨ ਸੌਣ-ਕਮਰੇ, ਇਕ ਰਸੋਈ ਅਤੇ ਦੋ ਗੁਸਲਖ਼ਾਨੇ ਹਨ ।
 - ਮੇਰਾ ਘਰ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਤੇ ਸਦਾ-ਬਹਾਰ ਬੁਟਿਆਂ ਦੇ ਗਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
 - ਇਹ ਬੜਾ ਹਵਾਦਾਰ ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਭਰਪੂਰ ਹੈ ।
 - ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਿਚ ਇਕ ਰੰਗਦਾਰ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ, ਟੈਲੀਫੋਨ, ਇਕ ਸਕੂਟਰ, ਇਕ ਕਾਰ, ਇਕ ਫ਼ਰਿਜ਼, ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਤੇ ਕਰਾਕਰੀ, ਕੰਪਿਉਟਰ, ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਪੱਖੇ, ਕੁਰਸੀਆਂ, ਸੋਫ਼ੇ ਤੇ ਮੇਜ਼ ਹਨ ।
 - ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਇੱਥੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਲਈ ਮਨ ਕਾਹਲਾ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
 - ਮੇਰਾ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਹੈ ।
 
2. ਮੇਰਾ ਅਧਿਆਪਕ
- ਮੇਰੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦਾ ਨਾਂ ਸ: ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ‘ ਹੈ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 45 ਸਾਲ ਹੈ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਸਦਾ ਸਾਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦਾ ਢੰਗ ਬਹੁਤ ਰੌਚਕ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਰਤੱਵ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਦਿਲ ਲਾ ਕੇ ਕਰਦੇ ਹਨ |
 - ਉਹ ਸਦਾ ਖੁਸ਼ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਹੈ ।
 - ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ |
 
![]()
3. ਸਾਡੀ ਜਮਾਤ ਦਾ ਮਨੀਟਰ
- ਸਾਡੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਮਨੀਟਰ ਦਾ ਨਾਂ ਗਗਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਤੀਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ।
 - ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਅੱਠ ਸਾਲ ਹੈ ।
 - ਉਸ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੈ ।
 - ਸਾਰੇ ਅਧਿਆਪਕ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਅੱਗੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।
 - ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਇਕੱਠੇ ਇੱਕੋ ਡੈਸਕ ਉੱਤੇ ਬੈਠਦੇ | ਹਾਂ ।
 - ਉਹ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ।
 - ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ ।
 
4. ਮੇਰਾ ਮਿੱਤਰ
ਜਾਂ ‘
ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ
- ਮੇਰੇ ਮਿੱਤਰ ਦਾ ਨਾਂ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੈ ।
 - ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਅੱਠ ਸਾਲ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਮੇਰਾ ਜਮਾਤੀ ਹੈ ।
 - ਉਸ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੈ ।
 - ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
 - ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਇਕੱਠੇ ਖੇਡਦੇ ਹਾਂ ।
 - ਉਹ ਮੇਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਮਿੱਤਰ ਹੈ ।
 
5. ਸਾਡਾ ਸਕੂਲ
- ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਦਾ ਨਾਂ ਰੌ: ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ, ਬਹਿਰਾਮ ਹੈ ।
 - ਇਹ ਉਸ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਭੋਗਪੁਰ ਤੋਂ ਬੁਲੋਵਾਲ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਪੱਕੀ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ।
 - ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਦਸ ਕਮਰੇ ਤੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਰਾਂਡਾ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਰੱਖ਼ਤ ਤੇ ਫੁੱਲਦਾਰ ਬੂਟੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
 - ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਮਾਟੋ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਸੱਤ ਅਧਿਆਪਕ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ।.
 - ਸ: ਕੁਲਧੀਰ ਸਿੰਘ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਸੁਯੋਗ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ ।
 - ਸਕੂਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ।
 - ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਹੈ ।
 
6. ਸਕੂਲ ਦਾ ਬਗੀਚਾ
- ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਦਾ ਬਗੀਚਾ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ।
 - ਇਹ ਸਕੂਲ ਦੀ ਮੁੱਖ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ . ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪੱਕੀ ਚਾਰ-ਦੀਵਾਰੀ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਹਨ ।
 - ਇੱਥੇ ਸਾਰਾ ਸ਼ਾਲ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲ ਖਿੜਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ |
 - ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਦੋ ਮਾਲੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਸਿੰਜਦੇ ਹਨ ।.
 - ਉਹ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਦ ਵੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪੱਕੇ ਵਲ-ਖਾਂਦੇ , ਰਸਤੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਬਗੀਚੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੇਰਾ ਮਨ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
 
7. ਸਾਡੀ ਜਮਾਤ ਦਾ ਕਮਰਾ
- ਇਹ ਸਾਡੀ ਜਮਾਤ ਦਾ ਕਮਰਾ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਦੋ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੇ ਚਾਰ ਖਿੜਕੀਆਂ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਦੋ ਅਲਮਾਰੀਆਂ ਹਨ।
 - ਇਹ ਕਮਰਾ ਪੱਕਾ, ਹਵਾਦਾਰ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ।
 - ਅਸੀਂ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਡੈਸਕਾਂ ਉੱਤੇ ਬੈਠਦੇ ਹਾਂ |
 - ਇਸ ਵਿਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਬਲਬ, ਟਿਊਬਾਂ ਤੇ ਪੱਖੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
 - ਡੈਸਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਲਈ ਮੇਜ਼ ਤੇ ਕੁਰਸੀ ਹੈ ।
 - ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਡੈਸਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਲੈਕ-ਬੋਰਡ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦੇ ਇਕ ਕੋਨੇ ਵਿਚ ਸਾਇੰਸ ਕਾਰਨਰ ਹੈ ।
 - ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਮਾਤ ਦਾ ਕਮਰਾ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਹੈ ।
 
![]()
8. ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ
- ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ ਸ: ਗੁਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਹੈ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 18 ਸਾਲ ਹੈ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਤੇ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਸਾਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਇਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ |
 - ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਬੜੇ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਘਰ ਆ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਪਾਬੰਦ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 
9. ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ ਜੀ –
- ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਰਚਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਹੈ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 34 ਸਾਲ ਹੈ ।
 - ਉਹ ਬੜੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਅਤੇ ਸੋਹਣੇ ਹਨ |.
 - ਉਹ ਐੱਮ. ਏ., ਐੱਮ. ਐੱਡ. ਪੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੜੇ ਪਾਬੰਦ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਾਡੇ ਕੱਪੜੇ ਧੋਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਸਾਡੀ ਹਰ ਇਕ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨੇਮ ਨਾਲ ਇਕ ਘੰਟਾ ਮੈਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਮੁਹੱਲੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 
10. ਮੇਰਾ ਬਸਤਾ
- ਇਹ ਮੇਰਾ ਸੋਹਣਾ ਬਸਤਾ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦਾ ਰੰਗ ਨੀਲਾ ਹੈ ।
 - ਇਹ ਮੋਟੇ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਦੋ ਵੱਡੇ ਖ਼ਾਨੇ ਹਨ ਤੇ ਇਕ ਜਿੱਪ ਵਾਲੀ ਜੇਬ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਹਨ ।
 - ਇੱਥੇ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲ ਖਿੜਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
 - ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਦੋ ਮਾਲੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਸਿੰਜਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਦ ਵੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪੱਕੇ ਵਲ-ਖਾਂਦੇ ਰਸਤੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਬਗੀਚੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੇਰਾ ਮਨ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
 
7. ਸਾਡੀ ਜਮਾਤ ਦਾ ਕਮਰਾ –
- ਇਹ ਸਾਡੀ ਜਮਾਤ ਦਾ ਕਮਰਾ ਹੈ ॥
 - ਇਸ ਵਿਚ ਦੋ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੇ ਚਾਰ ਖਿੜਕੀਆਂ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਦੋ ਅਲਮਾਰੀਆਂ ਹਨ ।
 - ਇਹ ਕਮਰਾ ਪੱਕਾ, ਹਵਾਦਾਰ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ।
 - ਅਸੀਂ ਇਸ ਵਿਚ ਡੈਸਕਾਂ ਉੱਤੇ ਬੈਠਦੇ ਹਾਂ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਬਲਬ, ਟਿਊਬਾਂ ਤੇ ਪੱਖੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
 - ਡੈਸਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਲਈ ਮੇਜ਼ ਤੇ ਕੁਰਸੀ ਹੈ ।
 - ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਡੈਸਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਲੈਕ-ਬੋਰਡ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦੇ ਇਕ ਕੋਨੇ ਵਿਚ ਸਾਇੰਸ ਕਾਰਨਰ ਹੈ ।
 - ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਮਾਤ ਦਾ ਕਮਰਾ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਹੈ ।
 
8. ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ –
- ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ ਸ: ਗੁਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਹੈ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 38 ਸਾਲ ਹੈ ।
 - ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਹੈ ।
 - ਕੁੱਤਾ ਰੋਟੀ ਜਾਂ ਮਾਸ ਖਾ ਕੇ ਤੇ ਦੁੱਧ ਪੀ ਕੇ ਪਲਦਾ ਹੈ ।
 - ਕੁੱਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ; ਜਿਵੇਂ-ਪਾਮੇਰੀਅਨ, ਅਲਸੈਸ਼ਨ, ਲੈਬਰੇਡੋਰ, ‘ਗੱਦੀ ਆਦਿ ।
 - ਕੁੱਤਾ ਬੜਾ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਜਾਨਵਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
 - ਇਹ ਚੋਰ, ਓਪਰੇ ਆਦਮੀ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਭੌਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
 - ਕਈ ਕੁੱਤੇ ਚੋਰਾਂ, ਡਾਕੂਆਂ ਤੇ ਕਾਤਲਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਵਿਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 - ਕਈ ਲੋਕ ਕੁੱਤੇ ਬੜੇ ਸ਼ੌਕ ਨਾਲ ਪਾਲਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਕਰਤੱਵ ਕਰਨੇ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਕੋਈ ਸ਼ੌਕੀਨ ਕਈ-ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚ ਕੇ ਚੰਗੇ ਕੁੱਤੇ ਖ਼ਰੀਦਦੇ ਹਨ ।
 
![]()
13. ਹੋਲੀ
- ਮਹਾਨਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ।
 - ਇਹ ਇਕ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਭਰਿਆ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ।
 - ਹੋਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਉੱਪਰ ਰੰਗ ਸੁੱਟਦੇ ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ।
 - ਐਤਕੀਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਖੂਬ ਅਨੰਦ ਲਿਆ ।
 - ਹਿੰਦੂ ਲੋਕ ਹੋਲੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਿੱਖ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਹੋਲੇ-ਮਹੱਲੇ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਹੋਲੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਭਾਰੀ : ਮੇਲਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ।
 - ਐਤਕੀਂ ਅਸੀਂ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠੇ ਤੇ ਹੋਲੀ ਖੇਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏ ।
 - ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਭਾਬੀਆਂ ਉੱਤੇ ਰੰਗ ਸੁੱਟਿਆ ।
 - ਫਿਰ ਉਹ ਰੰਗ ਦੇ ਲਿਫ਼ਾਫੇ ਚੁੱਕੀ ਮੇਰੇ ਦੁਆਲੇ ਹੋ ਗਈਆਂ ਤੇ ਮੇਰਾ ਸਿਰ-ਮੂੰਹ ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ।
 - ਫਿਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਿੱਤਰ ਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਗਲੀ ਵਿਚ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਰੰਗ ਸੁੱਟਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਅਨੰਦ ਲੈਂਦੇ ਰਹੇ ।
 
14. ਦੁਸਹਿਰਾ-
- ਦੁਸਹਿਰਾ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਇਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦਿਨ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮਚੰਦਰ ਜੀ ਨੇ ਲੰਕਾ ਦੇ ਰਾਜੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ ।
 - ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਰਾਤਿਆਂ ਵਿਚ ਰਾਮ ਲੀਲ੍ਹਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
 - ਦਸਵੀਂ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਭਾਰੀ ਮੇਲਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ।
 - ਉੱਥੇ ਰਾਵਣ, ਮੇਘਨਾਦ ਤੇ ਕੁੰਭਕਰਨ ਦੇ ਪੁਤਲੇ ਗੱਡ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
 - ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਤੇ , ਖਿਡੌਣਿਆਂ . ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਸਜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ।
 - ਲੋਕ ਮਠਿਆਈਆਂ ਖਾਂਦੇ, ਖੇਡਾਂ-ਤਮਾਸ਼ੇ ਦੇਖਦੇ ਤੇ ਪੰਘੂੜੇ ਝੂਟਦੇ ਹਨ ।
 - ਮੇਲੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਪੁਲਿਸ ਕਰਦੀ ਹੈ ।
 - ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਵੇਲੇ ਰਾਵਣ, ਮੇਘਨਾਦ ਤੇ ਕੁੰਭਕਰਨ ਦੇ ਪੁਤਲਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।’
 - ਪੁਤਲਿਆਂ ਵਿਚ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਪਟਾਕੇ ਤੇ ਆਤਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਚਲਦੀ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਪਿੱਛੋਂ ਲੋਕ ਮਠਿਆਈਆਂ ਖ਼ਰੀਦਦੇ ਤੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ।
 
15. ਦੀਵਾਲੀ –
- ਦੀਵਾਲੀ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦਿਨ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਜੀ 14 ਸਾਲਾਂ ਦਾ , ਬਨਵਾਸ ਕੱਟ ਕੇ ਵਾਪਸ ਅਯੁੱਧਿਆ ਪਰਤੇ ਸਨ । .
 - ਇਸ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੀਪਮਾਲਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
 - ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਹੋ ਕੇ ਆਏ ਸਨ।
 - ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਬਜ਼ਾਰ ਸਜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਲੋਕ ਮਠਿਆਈਆਂ ਖ਼ਰੀਦਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੰਗੇ-ਚੰਗੇ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 - ਉਹ ਆਪਣੇ ਸੱਜਣਾਂ-ਮਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧੀਆਂ ਨੂੰ ਮਠਿਆਈ ਤੇ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
 - ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਦੀਵੇ ਤੇ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾ ਕੇ ਜਾਂ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਲੜੀਆਂ ਲਾ ਕੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 - ਚੌਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਪਟਾਕੇ ਚੱਲਣ ਦੀਆਂ ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਆਤਸ਼ਬਾਜ਼ੀਆਂ ਅਸਮਾਨ ਵਲ ਉੱਡਦੀਆਂ ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਮੀਂਹ ਵਰਾਉਂਦੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਦਿਨ ਲੋਕ ਲਛਮੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ‘ ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬੂਹੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ।
 - ਕਈ ਲੋਕ ਸ਼ਰਾਬਾਂ ਪੀਂਦੇ ਤੇ ਜੂਆ ਖੇਡਦੇ ਹਨ ।
 
16. ਮੇਰੀ ਮਨ-ਭਾਉਂਦੀ ਖੇਡ
- ਸਰੀਰ ਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਅਤੇ ਮਨ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਲਈ ਖੇਡਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ।
 - ਖੇਡਣ ਨਾਲ ਬੰਦੇ ਵਿਚ ਕਈ ਚੰਗੇ ਗੁਣ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
 - ਮੈਨੂੰ ‘ਛੂਹਣ-ਛੁਹਾਈਂ ਦੀ ਖੇਡ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੀ ਲਗਦੀ ਹੈ ।
 - ਇਹ ਖੇਡ ਖੇਡਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਕ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ।
 - ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਪੁੱਗਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਇਕ ਦੇ ਸਿਰ ਮੀਵੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
 - ਮੀਵੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਕਿਸੇ ਇਕ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਲਈ ਦੌੜਦਾ ਹੈ ।
 - ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਉਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਦੌੜਦੇ ਹਨ ।
 - ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਛੂਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਮੀਢੀ ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਾਸੇ-ਹਾਸੇ ਵਿਚ ਇਹ ਖੇਡ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।
 - ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਖੇਡ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਅਨੰਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
 
![]()
17. ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ
ਜਾਂ . .
ਅੱਖੀਂ ਡਿੱਠਾ ਮੇਲਾ –
- ਵਿਸਾਖੀ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕੌਮੀ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ।
 - ਇਹ ਮੇਲਾ ਵਿਸਾਖ ਦੀ ਸੰਗਰਾਂਦ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਥਾਂ-ਥਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਦਾ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਦਿਨ ਕਣਕ ਦੀ ਵਾਢੀ ਦਾ ਕੰਮ ਆਰੰਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
 - ਪੱਕੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਕਿਸਾਨ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
 - ਲੋਕ ਨਹਿਰਾਂ, ਦਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਸਰੋਵਰਾਂ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
 - ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਵਿਚ ਮੇਲੇ ‘ਲਗਦੇ ਹਨ ।
 - ਐਤਕੀਂ ਅਸੀਂ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਦੇਖਣ ਮਾਛੀਵਾੜੇ ਗਏ ।
 - ਉੱਥੇ ਬੁੱਢੇ-ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਫੇਰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਗਏ ।
 - ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਮਠਿਆਈ ਖਾਧੀ, ਜਾਦੂ ਦੇ ‘ਖੇਲ਼ ਤੇ ਸਰਕਸ ਦੇਖੀ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣੇ ਵੀ ਖ਼ਰੀਦੇ ।
 - ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ।
 
18. ਮੇਰੀ ਪੁਸਤਕ
- ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੀ ਲਗਦੀ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੁਆਦਲੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ-ਭਰਪੂਰ ਲੇਖ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਵਿਚ ਰੰਗਦਾਰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ !
 - ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਰਲ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਮੇਰਾ ਮਨ ਅੱਕਦਾ ਨਹੀਂ ।
 - ਇਸ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿਚ ‘ ਬਹੁਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
 - ਇਸ ਵਿਚਲੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਦਾਇਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ ।
 - ਇਸ ਪੁਸਤਕ, ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਹਨ ।
 - ਮੈਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੁੱਝ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹਾਂ ।
 - ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ ।