Punjab State Board PSEB 8th Class Home Science Book Solutions Practical ਬਟਨ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਕਾਜ ਬਣਾਉਣਾ Notes.
PSEB 8th Class Home Science Practical ਬਟਨ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਕਾਜ ਬਣਾਉਣਾ
ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬਟਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਸ ਕੱਪੜੇ ‘ਤੇ ਲਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਟਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੋਹਰੇ ਕੱਪੜੇ ‘ਤੇ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਮੀਜ਼ ਵਾਲੇ ਬਟਨਾਂ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਛੇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਮੀਜ਼ ਵਾਲੇ ਬਟਨਾਂ ਵਿਚ ਦੋ ਜਾਂ ਚਾਰ ਛੇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਾਜ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਾਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੋਹਰੇ ਕੱਪੜੇ ‘ਤੇ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਧਾਗਾ ਕਿੱਥੇ ਲਪੇਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਧਾਗਾ ਝੰਡੀ ਦੇ ਕੋਲ-ਕੋਲ ਲਪੇਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬਟਨ ਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਟਨ ਲਗਾਉਣ ਸਮੇਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ
- ਸਾਰੇ ਬਟਨਾਂ ਦੀ ਡੰਡੀ ਬਣਾਉਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਡੰਡੀ ਨਾਲ ਬਟਨ ਕੱਪੜੇ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਬਟਨ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਅਸਾਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਟਨ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ਨਹੀਂ ਘਸਦਾ ।
- ਡੰਡੀ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਵੀ ਧਾਗਾ ਲਪੇਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਕਾਜ ਨਾਲ ਰਗੜ ਖਾ ਕੇ ਜਲਦੀ ਟੁੱਟ ਨਾ ਜਾਵੇ ।
- ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਹੋ ਸਕੇ ਟਾਂਕੇ ਬਟਨ ਦੇ ਛੇਕ ਦੀ ਸੇਧ ਵਿਚ ਹੀ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
- ਬਟਨ ਸਫ਼ਾਈ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਲਗਾਏ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
- ਬਟਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੋਹਰੇ ਕੱਪੜੇ ‘ਤੇ ਲਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ |ਜੇਕਰ ਇਕਹਿਰੇ ਕੱਪੜੇ ‘ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਏ ਤਾਂ ਬਟਨ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਚੌਰਸ ਕੱਪੜਾ ਲਗਾ ਲਉ !
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਮੀਜ਼ ਵਿਚ ਛੇਕਾਂ ਵਾਲੇ ਬਟਨ ਕਿਵੇਂ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਟਨ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਬਟਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਰੱਖੋ ।ਇਕ ਮੋਰੀ ਵਿਚੋਂ ਸੂਈ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਦੀ ਕੱਢੋ ਅਤੇ ਦੁਸਰੀ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਲੈ ਜਾਉ । ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਜਾਂ ਪੰਜ ਟਾਂਕੇ ਬਣਾਉਣ ਮਗਰੋਂ ਡੰਡੀ ਬਣਾਓ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਮੀਜ਼ ਵਿਚ ਚਾਰ ਛੇਕਾਂ ਵਾਲੇ ਬਟਨ ਕਿਵੇਂ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਮੀਜ਼ ਵਿਚ ਚਾਰ ਮੋਰੀਆਂ ਦੇ ਬਟਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਸ (x) ਬਣਾ ਕੇ ਜਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿਚ ਜਾਂ ਚੌਰਸ ਸ਼ਕਲ ਦੇ ਟਾਂਕੇ ਲਗਾ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।ਧਾਗੇ ਨੂੰ ਮੋਰੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੰਨੀ ਵਾਰੀ ਕੱਢੋ ਕਿ ਮੋਰੀਆਂ ਭਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਡੰਡੀ ਬਣਾ ਕੇ ਧਾਗਾ ਹੇਠਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾਉ ਅਤੇ ਇਕ ਬਖੀਏ ਦਾ ਟਾਂਕਾ ਲੈ ਕੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਹਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸੁਈ ਲੰਘਾ ਕੇ ਧਾਗਾ ਪੱਕਾ ਕਰਕੇ ਤੋੜ ਦਿਓ ।
ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਾਜ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦਾ ਚਿਤਰ ਸਹਿਤ ਵਰਣਨ ਕਰੋ ।
ਉੱਤਰ-
1. ਕਾਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੋਹਰੇ ਕੱਪੜੇ ‘ਤੇ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕਾਜ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇ ਉੱਥੇ ਬਟਨ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੈਨਸਿਲ ਨਾਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾ ਲਓ ਅਤੇ ਫਿਰ ਬਲੇਡ ਨਾਲ ਜਾਂ ਛੋਟੀ ਕੈਂਚੀ ਨਾਲ ਉੱਤੋਂ ਚੀਰੋ | ਚੀਰ ਓਨਾ ਹੀ ਦਿਓ ਜਿਸ ਵਿਚ ਬਟਨ ਜ਼ਰਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਨਿਕਲ ਸਕੇ । ਵਧੇਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਕਾਜ ਵਿਚੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਟਨ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
2. ਪਤਲੀ ਲੰਬੀ ਸੂਈ ਵਿਚ ਧਾਗਾ ਪਾਓ । ਧਾਗੇ ਨੂੰ ਗੰਢ ਨਾ ਲਗਾਓ।
3. ਸੂਈ ਨੂੰ ਕਾਜ ਦੇ ਖੱਬੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੋਂ ਲਿਜਾ ਕੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਤਹਿ ਦੇ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਤੰਦਾਂ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੂਈ ਲੰਘਾਉ ਧਾਗੇ ਦਾ \(\frac{1}{4}\) ” ਕਿਨਾਰਾ ਛੱਡ ਕੇ ਧਾਗਾ ਖਿੱਚ ਲਓ, ਇਸ \(\frac{1}{4}\)” ਧਾਗੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਕੁੱਝ ਟਾਂਕਿਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਦਬਾ ਦਿਓ ।
4. ਚੀਰ ਦੇ ਇਸ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਕਾਜ ਟਾਂਕਾ ਬਣਾਓ ।
5. ਕਾਜ ਦਾ ਗੋਲ ਕਿਨਾਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ 9 ਜਾਂ 7 ਸਿੱਧੇ ਟਾਂਕੇ
(Straight Stiches) ਲਾਓ । ਵਿਚਕਾਰਲਾ ਟਾਂਕਾ ਚੀਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਦਰਮਿਆਨ ਵਿਚ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਟਾਂਕਿਆਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਬਰਾਬਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਨਾਰਾ ਗੋਲ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
6. ਚੀਰ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਕਾਜ ਕਾਂਟੇ ਬਣਾਉ ।
7. ਕਿਨਾਰੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਸੂਈ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਟਾਂਕੇ ਦੀ ਗੰਢ ਵਿਚ ਪਾਉ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਟਾਂਕੇ ਦੇ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਕੱਢ ਲਓ । ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਟਾਂਕੇ ਦੇ ਇਕ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਦੂਸਰੇ ਸਿਰੇ ਤਕ 9 ਜਾਂ 7 ਟਾਂਕੇ ਕਾਜ ਟਾਂਕੇ ਦੇ ਸਿੱਧੀ ਰੇਖਾ ਵਿਚ ਬਣਾਉ । ਇਹਨਾਂ ਟਾਂਕਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਗਲਾਈ ਵਾਲੇ ਟਾਂਕਿਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
8. ਸੁਈ ਨੂੰ ਪੁੱਠੇ ਪਾਸੇ ਲੈ ਜਾਓ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਟਾਂਕਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਧਾਗਾ ਲੰਘਾਉ ਅਤੇ ਤੋੜ ਦਿਉ । ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਟਾਂਕੇ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕਸਾਰ ਅਤੇ ਇਕ ਲਾਈਨ ਵਿਚ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
ਬਟਨ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਕਾਜ ਬਣਾਉਣਾ PSEB 8th Class Home Science Notes
ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ
- ਬਟਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੋਹਰੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
- ਕਮੀਜ਼ ਵਾਲੇ ਬਟਨਾਂ ਵਿਚ ਦੋ ਜਾਂ ਚਾਰ ਛੇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
- ਕਾਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੋਹਰੇ ਕੱਪੜੇ ਤੇ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
- ਕੱਪੜੇ ਵਿਚ ਕਟਾਅ ਉਨਾ ਹੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਬਟਨ ਜ਼ਰਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਨਿਕਲ ਸਕੇ ।
- ਕਾਜ ਦਾ ਗੋਲ ਕਿਨਾਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ 9 ਜਾਂ 7 ਸਿੱਧੇ ਟਾਂਕੇ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ।