Class 5

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 Fractions Ex 4.6 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 Fractions Ex 4.6

Question 1.
Find the greater fraction for each pair of the following :
(a) \(\frac{2}{5}\), \(\frac{2}{3}\)
(b) \(\frac{7}{9}\), \(\frac{7}{12}\)
(c) \(\frac{1}{8}\), \(\frac{1}{4}\)
(d) \(\frac{4}{6}\), \(\frac{4}{8}\)
(e) \(\frac{3}{7}\), \(\frac{3}{11}\)
(f) \(\frac{7}{9}\), \(\frac{4}{9}\)
(g) \(\frac{3}{4}\), \(\frac{1}{4}\)
(h) \(\frac{5}{8}\), \(\frac{7}{8}\)
Solution:
(a) \(\frac{2}{5}\), \(\frac{2}{3}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is smaller will be greater.
Hence, \(\frac{2}{3}\) is greater than \(\frac{2}{5}\).

(b) \(\frac{7}{9}\), \(\frac{7}{12}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is smaller will be greater.
Hence, \(\frac{7}{9}\) is greater than \(\frac{7}{12}\).

(c) \(\frac{1}{8}\), \(\frac{1}{4}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is smaller will be greater.
Hence, \(\frac{1}{4}\) is greater than \(\frac{1}{8}\)

(d) \(\frac{4}{6}\), \(\frac{4}{8}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is smaller will be greater.
Hence, \(\frac{4}{6}\) is greater than \(\frac{4}{8}\)

(e) \(\frac{3}{7}\), \(\frac{3}{11}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is smaller will be greater.
Hence, \(\frac{3}{7}\) is greater than \(\frac{3}{11}\).

(f) \(\frac{7}{9}\), \(\frac{4}{9}\)
The denominator of both the fractions are equal. So, the fraction whose numerator is greater will be greater.
Hence, \(\frac{7}{9}\) is greater than \(\frac{4}{9}\)

(g) \(\frac{3}{4}\), \(\frac{1}{4}\)
The denominator of both the fractions are equal. So, the fraction whose numerator is greater will be greater.
Hence, \(\frac{3}{4}\) is greater than \(\frac{1}{4}\).

(h) \(\frac{5}{8}\), \(\frac{7}{8}\)
The denominator of both the fractions are equal. So, the fraction whose numerator is greater will be greater.
Hence, \(\frac{7}{8}\) is greater than \(\frac{5}{8}\)

Question 2.
Find the smaller fraction for each part of the following :
(a) \(\frac{3}{5}\), \(\frac{3}{4}\)
(b) \(\frac{5}{8}\), \(\frac{5}{12}\)
(c) \(\frac{7}{9}\), \(\frac{4}{9}\)
(d) \(\frac{3}{6}\), \(\frac{3}{8}\)
(e) \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{11}\)
(f) \(\frac{8}{12}\), \(\frac{5}{12}\)
(g) \(\frac{9}{4}\), \(\frac{7}{4}\)
(h) \(\frac{9}{8}\), \(\frac{7}{8}\)
Solution:
(a) \(\frac{3}{5}\), \(\frac{3}{4}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is greater will be smaller.
Hence, \(\frac{3}{5}\) is Smaller than \(\frac{3}{4}\)

(b) \(\frac{5}{8}\), \(\frac{5}{12}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is greater will be smaller.
Hence, \(\frac{5}{12}\) is Smaller than \(\frac{5}{8}\)

(c) \(\frac{7}{9}\), \(\frac{4}{9}\)
The denominator of both the fractions are equal. So, the fraction whose numerator is greater will be smaller.
Hence, \(\frac{3}{5}\) is Smaller than \(\frac{3}{4}\)

(d) \(\frac{3}{6}\), \(\frac{3}{8}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is greater will be smaller.
Hence, \(\frac{3}{8}\) is Smaller than \(\frac{3}{6}\)

(e) \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{11}\)
The numerator of both the fractions are equal. So, the fraction whose denominator is greater will be smaller.
Hence, \(\frac{5}{11}\) is Smaller than \(\frac{5}{7}\)

(f) \(\frac{8}{12}\), \(\frac{5}{12}\)
The denominator of both the fractions are equal. So, the fraction whose numerator is greater will be smaller.
Hence, \(\frac{5}{12}\) is Smaller than \(\frac{8}{12}\)

(g) \(\frac{9}{4}\), \(\frac{7}{4}\)
The denominator of both the fractions are equal. So, the fraction whose numerator is greater will be smaller.
Hence, \(\frac{7}{4}\) is Smaller than \(\frac{9}{4}\)

(h) \(\frac{9}{8}\), \(\frac{7}{8}\)
The denominator of both the fractions are equal. So, the fraction whose numerator is greater will be smaller.
Hence, \(\frac{7}{8}\) is Smaller than \(\frac{9}{8}\)

Question 3.
Write the following in increasing (ascending) order :

(a) \(\frac{7}{12}\), \(\frac{4}{12}\), \(\frac{1}{12}\), \(\frac{5}{12}\)
(b) \(\frac{5}{12}\), \(\frac{5}{9}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{4}\)
(c) \(\frac{6}{11}\), \(\frac{4}{11}\), \(\frac{9}{11}\), \(\frac{3}{11}\)
(d) \(\frac{7}{8}\), \(\frac{7}{12}\), \(\frac{7}{4}\), \(\frac{7}{2}\)
(e) \(\frac{12}{15}\), \(\frac{12}{13}\), \(\frac{12}{17}\), \(\frac{12}{10}\)
Solution:
(a) \(\frac{7}{12}\), \(\frac{4}{12}\), \(\frac{1}{12}\), \(\frac{5}{12}\)
The denominators of all of these fractions are equal. Therefore, the fraction which has the lowest numerator, will be the smallest.
Among these fractions, \(\frac{1}{12}\) is the smallest.
Ascending order is \(\frac{1}{12}\), \(\frac{4}{12}\), \(\frac{5}{12}\) and \(\frac{7}{12}\).

(b) \(\frac{5}{12}\), \(\frac{5}{9}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{4}\)
The numerator of all of these fractions are equal. Therefore, the fraction whose denominator is the largest, is the smallest fraction.
Among these fractions, \(\frac{5}{12}\) is the smallest.
Ascending order is \(\frac{5}{12}\), \(\frac{5}{9}\), \(\frac{5}{7}\) and \(\frac{5}{4}\)

(c) \(\frac{6}{11}\), \(\frac{4}{11}\), \(\frac{9}{11}\), \(\frac{3}{11}\)
The denominators of all of these fractions are equal. Therefore, the fraction which has the lowest numerator, will be the smallest fraction.
Among these fractions, \(\frac{3}{11}\) is the smallest.
Ascending order is \(\frac{3}{11}\), \(\frac{4}{11}\), \(\frac{6}{11}\) and \(\frac{9}{11}\).

(d) \(\frac{7}{8}\), \(\frac{7}{12}\), \(\frac{7}{4}\), \(\frac{7}{2}\)
The numerator of all of these fractions are equal. Therefore, the fraction whose denominator is the largest, is the smallest fraction.
Among these fractions, \(\frac{7}{12}\) is the smallest.
Ascending order is \(\frac{7}{12}\), \(\frac{7}{8}\), \(\frac{7}{4}\) and \(\frac{7}{2}\)

(e) \(\frac{12}{15}\), \(\frac{12}{13}\), \(\frac{12}{17}\), \(\frac{12}{10}\)
The numerator of all of these fractions are equal. Therefore, the fraction whose denominator is the largest, is the smallest fraction.
Among these fractions, \(\frac{12}{17}\) is the smallest.
Ascending order is \(\frac{12}{17}\), \(\frac{12}{15}\), \(\frac{12}{13}\) and \(\frac{12}{10}\)

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 Fractions Ex 4.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 Fractions Ex 4.5

Question 1.
Write the like and unlike fractions for the following groups :
(a) \(\frac{3}{7}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{1}{7}\), ……………….
(b) \(\frac{6}{9}\), \(\frac{4}{9}\), \(\frac{1}{9}\), ……………….
(c) \(\frac{9}{12}\), \(\frac{7}{11}\), \(\frac{7}{10}\), ……………….
(d) \(\frac{7}{10}\), \(\frac{6}{10}\), \(\frac{8}{10}\), ……………….
(e) \(\frac{5}{3}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{9}\), ……………….
Solution:
(a) Like fractions,
(b) Like fractions,
(c) Unlike fractions,
(d) Like fractions,
(e) Unlike fractions.

Question 2.
Write two like fractions for the following :
(a) \(\frac{1}{5}\), \(\frac{4}{5}\), \(\frac{3}{4}\), -, –
(b) \(\frac{3}{9}\), \(\frac{4}{9}\), \(\frac{7}{9}\), -, –
(c) \(\frac{2}{7}\), \(\frac{3}{7}\), \(\frac{9}{7}\), -, –
Solution:
(a) \(\frac{2}{5}\) and \(\frac{6}{5}\)
(b) \(\frac{1}{9}\) and \(\frac{5}{9}\)
(c) \(\frac{1}{7}\) and \(\frac{4}{7}\)

Question 3.
Write the unit fraction, whose denominator is as follows :
(a) 7
(b) 5
(c) 8
(d) 3
(e) 15.
Solution:
(a) \(\frac{1}{7}\),
(b) \(\frac{1}{5}\),
(c) \(\frac{1}{8}\),
(d) \(\frac{1}{3}\),
(e) \(\frac{7}{9}\)

Question 4.
Which of the following fractions are proper and improper fractions :
(a) \(\frac{7}{12}\)
(b) \(\frac{8}{3}\)
(c) \(\frac{12}{18}\)
(d) \(\frac{3}{5}\)
(e) \(\frac{7}{9}\)
Solution:
(a) Proper fraction,
(b) Improper fraction,
(c) Proper fraction,
(d) Proper fraction,
(e) Proper fraction.

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 Fractions Ex 4.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 Fractions Ex 4.4

Question 1.
Check whether the following fractions are in its lowest form or not :
(a) \(\frac{12}{14}\)
(b) \(\frac{21}{3}\)
(c) \(\frac{13}{17}\)
(d) \(\frac{25}{50}\)
(e) \(\frac{14}{21}\)
(f) \(\frac{8}{13}\)
(g) \(\frac{7}{15}\)
(h) \(\frac{14}{27}\)
(i) \(\frac{25}{35}\)
(j) \(\frac{18}{23}\)
Solution:
(a) To find whether the fraction \(\frac{12}{14}\) is in its lowest term or not, we will find the HCF of 12 and 14.
Now, HCF of 12 and 14 = 2
Because the HCF of numerator and denominator is not 1.
∴ The fraction is not in its lowest term. To change the fraction into its lowest term, we will divide the numerator (12) and denominator (14) by HCF (2)
Fraction = \(\frac{12}{14}\) = \(\frac{12 \div 2}{14 \div 2}\) = \(\frac{6}{7}\)
∴ The lowest form of \(\frac{12}{14}\) is \(\frac{6}{7}\).

(b) To find whether the fraction \(\frac{21}{35}\) in its lowest term or not, we will find the HCF of 21 and 35 Now, HCF of 21 and 35 = 7
Now, HCF of 21 and 35 = 7

Because the HCF of numerator and denominator is not 1
∴ The fraction is not in its lowest terms. To change the fraction into its lowest terms, we will divide the numerator (21) and denominator (35) by their HCF (7)
Fraction = \(\frac{21}{35}\) = \(\frac{21 \div 7}{35 \div 7}\) = \(\frac{3}{5}\)
∴ The lowest form of \(\frac{21}{35}\) is \(\frac{3}{5}\)

(c) To find whether the fraction \(\frac{13}{17}\) is in its lowest terms or not, we will find the HCF of 13 and 17 Now, HCF of 13 and 17 = 1
Therefore, the fraction \(\frac{13}{17}\) is in its lowest terms.

(d) To find whether the fraction \(\frac{25}{50}\) is in its lowest terms or not, we will find the HCF of 25 and 50.
Now, HCF of 25 and 50 = 25

Because, the HCF of numerator and denominator is not 1, therefore, the fraction is not in its lowest terms. To change the fraction into its lowest terms, we will divide the numerator (25) and denominator (50) by their HCF (25)
Fraction = \(\frac{25}{50}\) = \(\frac{25 \div 25}{50 \div 25}\) = \(\frac{1}{2}\)
∴The lowest form of \(\frac{25}{50}\) is \(\frac{1}{2}\)

(e) In \(\frac{14}{21}\), HCF of numerator (14) and denominator (21) = 7

The fraction \(\frac{14}{21}\) is not in its lowest terms because HCF of numerator (14) and denominator (21) is not 1. To change, the fraction, into its lowest terms we will divide the numerator (14) and denominator (21) by their HCF (7)
\(\frac{14}{21}\) = \(\frac{14 \div 7}{21 \div 7}\) = \(\frac{2}{3}\)
∴ The lowest form of fraction \(\frac{14}{21}\) is \(\frac{2}{3}\).

(f) To find whether the fraction \(\frac{8}{13}\) is in its lowest terms or not, we will find the HCF of numerator (8) and denominator (13)
Now, HCF of 8 and 13 = 1

Therefore, the fraction \(\frac{8}{13}\) is in its lowest form.

(g) To find whether the fraction \(\frac{7}{15}\) is in its lowest terms or not, we will find the HCF of numerator 7 and denominator 15.
Now, HCF of 7 and 15 = 1

Therefore, the fraction is in its lowest form.

(h) To find whether the fraction \(\frac{14}{27}\) is in its lowest terms or not, we will find the HCF of numerator (14) and denominator (27).
Now, HCF of 14 and 27 = 1

Therefore, the fraction \(\frac{14}{27}\) is in its lowest terms.

(i) To find whether the fraction \(\frac{25}{35}\) is in its lowest term or not, we will find the HCF of numerator (25) and denominator (35).
Now, the HCF of 25 and 35 = 5

Because, the HCF of numerator and denominator is not 1, therefore, the fraction \(\frac{25}{35}\) is not m its lowest terms.
To change the fraction into its lowest terms, we will divide the numerator and denominator by their HCF (5).
\(\frac{25}{35}\) = \(\frac{25 \div 5}{35 \div 5}\) = \(\frac{5}{7}\)
Therefore, the lowest form of \(\frac{25}{35}\) is \(\frac{5}{7}\).

(j) To find whether the fraction \(\frac{18}{23}\) is in its lowest terms or not, we will find the HCF of numerator (18) and denominator (23).
Now, HCF of 18 and 23 = 1

Therefore, the fraction \(\frac{18}{23}\) is in its lowest terms.

Question 2.
Write the lowest form of following fractions :
(a) \(\frac{4}{8}\)
(b) \(\frac{12}{18}\)
(c) \(\frac{15}{20}\)
(d) \(\frac{35}{45}\)
(e) \(\frac{24}{36}\)
(f) \(\frac{8}{12}\)
(g) \(\frac{18}{21}\)
(h) \(\frac{25}{45}\)
(i) \(\frac{6}{12}\)
(j) \(\frac{9}{27}\)
Solution:
(a) HCF of 4 and 8 = 4
Therefore, the lowest form of \(\frac{4}{8}\)
= \(\frac{4 \div 4}{8 \div 4}\) = \(\frac{1}{2}\)

(b) HCF of 12 and 18 = 6
Therefore, the lowest form of \(\frac{12}{18}\)
= \(\frac{12 \div 6}{18 \div 6}\) = \(\frac{2}{3}\)

(c) HCF of 15 and 20 = 5
Therefore, the lowest form of \(\frac{15}{20}\)
= \(\frac{15 \div 5}{20 \div 5}\) = \(\frac{3}{4}\)

(d) HCF of 35 and 45 = 5
Therefore, the lowest form of \(\frac{35}{45}\)
= \(\frac{35 \div 5}{45 \div 5}\) = \(\frac{7}{9}\)

(e) HCF of 24 and 36 = 12
Therefore, the lowest form of \(\frac{24}{36}\)
= \(\frac{24 \div 12}{36 \div 12}\) = \(\frac{2}{3}\)

(f) HCF of 8 and 12 = 4
Therefore, the lowest form of \(\frac{8}{12}\)
= \(\frac{8 \div 4}{12 \div 4}\) = \(\frac{2}{3}\)

(g) HCF of 18 and 21 = 3
Therefore, the lowest form of \(\frac{18}{21}\)
= \(\frac{18 \div 3}{21 \div 3}\) = \(\frac{6}{7}\)

(h) HCF of 25 and 45 = 5
Therefore, the lowest form of \(\frac{25}{45}\)
= \(\frac{25 \div 5}{45 \div 5}\) = \(\frac{5}{9}\)

(i) HCF of 6 and 12 = 6
Therefore, the lowest form of \(\frac{6}{12}\)
= \(\frac{6 \div 6}{12 \div 6}\) = \(\frac{1}{2}\)

(j) HCF of 9 and 27 = 9
Therefore, the lowest form of \(\frac{9}{27}\)
= \(\frac{9 \div 9}{27 \div 9}\) = \(\frac{1}{3}\)

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 Fractions Ex 4.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 Fractions Ex 4.3

Question 1.
Check whether the following fractions are equivalent or not :
(a) \(\frac{3}{7}\) and \(\frac{6}{14}\)
(b) \(\frac{11}{14}\) and \(\frac{77}{98}\)
(c) \(\frac{6}{9}\) and \(\frac{24}{36}\)
(d) \(\frac{5}{8}\) and \(\frac{10}{24}\)
(e) \(\frac{7}{12}\) and \(\frac{14}{21}\)
(f) \(\frac{8}{9}\) and \(\frac{40}{54}\)
Solution:
(a) Numerator of first fraction × Denominator of second fraction
= 3 × 14 = 42
Denominator of first fraction × Numerator of second fraction
= 7 × 6 = 42
Both the products are equal. So these fractions are equivalent.

(b) Numerator of first fraction × Deno-minator of second fraction
= 11 × 98 = 1078
Denominator of first fraction × Num-erator of second fraction
= 14 × 77 = 1078
Both the products are equal, so these fractions are equivalent.

(c) Numerator of first fraction × Denominator of second fraction
= 6 × 36 = 216
Denominator of first fraction × Numerator of second fraction
= 9 × 24 = 216
Both the products are equal, so these fractions are equivalent.

(d) Numerator of first fraction × Denominator of second fraction
= 5 × 24 = 120
Denominator of first fraction × Numerator of second fraction
= 8 × 10 = 80
Both the products are not equal, so these fractions are not equivalent.

(e) Numerator of first fraction × Denominator of second fraction
= 7 × 21 = 147
Denominator of first fraction × Numerator of second fraction
= 12 × 14= 168
Both the products are not equal, so these fractions are not equivalent.

(f) Numerator of first fraction × Denominator of second fraction.
= 8 × 54 = 432
Denominator of first fraction × Numerator of second fraction
= 9 × 40 = 360
Both the products are not equal, so these fractions are not equivalent.

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 Fractions Ex 4.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 Fractions Ex 4.2

Question 1.
Match the following:

Solution:

Question 2.
Match the following:

Solution:

Question 3.
Fill in the blanks:

(a) \(\frac{1}{3}\) part of 9 guavas = _____ guavas
(b) \(\frac{1}{6}\) part of 12 toffees = ___ toffees
(c) \(\frac{1}{6}\) part of 18 ice-creams = ____ ice-creams
(d) \(\frac{1}{4}\) part of 16 pencils = ___ pencils
(e) \(\frac{1}{10}\) part of ₹ 20 = ₹ ___
(f) \(\frac{1}{10}\) part of 100 pencils = ___ pencils
(g) \(\frac{1}{10}\) part of 100 cm = ___ cm
(h) \(\frac{1}{8}\) part of 32 laddoos = ___ laddoos.

Solution:

(a) \(\frac{1}{3}\) × 9 = 3,
(b) \(\frac{1}{6}\) × 12 = 2,
(c) \(\frac{1}{6}\) × 18 = 3,
(d) \(\frac{1}{4}\) × 16 = 4,
(e) \(\frac{1}{10}\) × 20 = 2,
(f) \(\frac{1}{10}\) × 100 = 10,
(g) \(\frac{1}{10}\) × 100 = 10,
(h) \(\frac{1}{8}\) × 32 = 2,

Question 4.
Neha’s uncle brought a chocolate which looks as following diagram:

(a) Neha gave half part of her chocolate to her sister Nidhi. How many pieces of chocolate will she give to Nidhi?
(b) Neha gave one-eighth part of this chocolate to her grand mother. How many pieces will she give to her?
(c) Neha gave one-fourth part of this chocolate to her mother. How many pieces will she give to her?
(d) After giving pieces to all, rest of pieces she ate. How many pieces will she get for herself?
Solution:
(a) Total number of pieces of chocolate = 16
Number of pieces given to Nidhi = \(\frac{1}{2}\) × 16 = 8
(b) Number of pieces given to her grand
mother = \(\frac{1}{8}\) × 16 = 2
(c) Number of pieces given to her mother = 16 × \(\frac{1}{4}\) = 4
(d) Number of pieces she will get for herself = 16 – (8 + 2 + 4)
= 16 – 14 = 2 .

Question 5.
Arjun studies in 5th class. He spends his day according to the following schedule.

• One fourth of a day in the school.
• One third of a day for sleeping.
• \(\frac{1}{12}\)th of a day for watching T.V.
• \(\frac{1}{12}\)th of a day for playing.
• \(\frac{1}{8}\)th of a day for school homework. 8
• \(\frac{1}{8}\)th of a day he spends with grand parents.

After the following :

(a) How much time Arjun spends in School ?
(b) For how many hours Arjun takes sleep ?
(c) For how many hours Arjun watches T.V. ?
(d) For how many hours Arjun plays ?
(e) For how many hours Aijun does his homework.
(f) How many hours Arjun spends with his grand parents ?
Note. Teacher will tell the students that there are 24 hours in a day.
Solution:
(a) Time spent by Aijun in the school = One fourth of a day.
= \(\frac{1}{4}\) × 24 hours = 6 hours.
(b) Number of hours for which Aijun takes sleep = one third of a day
= \(\frac{1}{3}\) × 24 hours = 8 hours.
(c) Number of hours for which Aijun watches T.V. = One-twelfth of a day
= \(\frac{1}{12}\) × 24 hours = 2 hours.
(d) Number of hours for which Arjun , plays = One twelfth of a day
= \(\frac{1}{12}\) × 24 hours = 2 hours.
(e) Number of hours for which Aijun does his homework = One eighth of a day
= \(\frac{1}{8}\) × 24 hours = 3 hours.
(f) Number of hours Aijun spends with his grandparents = one eighth of a day
= \(\frac{1}{8}\) × 24 hours = 3 hours.

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 6 Measurement Intext Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 6 Measurement Intext Questions

Page No. 130

Question 1.
How many pieces of 2 m can be cut from a 30 m long rope? How many times will you cut the rope?
Solution:
Length of rope = 30 m
Length of each piece = 2 m
No. of pieces that can be cut = 30 ÷ 2 = 15
No. of times we will cut the rope = 15 – 1 = 14

Question 2.
Observe the following table and fill ups :

Solution:

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 6 Measurement MCQ Questions and Answers.

PSEB 5th Class Maths Chapter 6 Measurement MCQ Questions

Multiple Choice Questions

Tick (✓) the right answer :

Question 1.
Convert 8 m into centimetres,
(a) 80 cm
(b) 800 cm
(c) 8000 cm
(d) 8 cm.
ans:
(b) 800 cm

Question 2.
Convert 16 kl into litres.
(a) 160 l
(b) 1600 l
(c) 16000 l
(d) 160000 l
Ans:
(c) 16000 l

Question 3.
Convert 10 da.g.into grams.
(a) 100 g
(b) 1000 g
(c) 10 g
(d) 10000 g.
Ans:
(c) 10 g

Question 4.
How many kg are there in 1000 g?
(a) 100 kg
(b) 10 kg
(c) 20 kg
(d) 1 kg.
Ans:
(d) 1 kg.

Question 5.
Decimal formation of 3 l 175 ml.
(a) 31.75 l
(b) 317.5 l
(c) 3.175 l
(d) 0.3175 l
ans:
(c) 3.175 l

Question 6.
3.5 km = …………… m
(a) 350 m
(b) 3500 m
(c) 35 m
(d) 0.350 m.
Ans:
(b) 3500 m

Question 7.
Which unit is used by a shopkeeper to weigh vegetables ?
(a) litre and kl
(b) metre and km
(c) gram and kg
(d) none.
Ans:
(c) gram and kg

Question 8.
Which unit is used to measure liquids ?
(a) litre
(b) kilometre
(c) metre
(d) none.
Ans:
(a) litre

Question 9.
Kanwal bought 6 kg potatoes, 3 kg 500 g onions and 500 g tomatoes from the market How many kg of vegetables had he bought ?
(a) 10 kg
(b) 6 kg
(c) 3 kg
(d) 11 kg.
ans:
(a) 10 kg

Question 10.
Harpreet has bought 10 m cloth, he uses 6 m 50 cm cloth for her suit. How much cloth is left ?
(a) 2 m 50 cm
(b) 4 m
(c) 4 m 50 cm
(d) 3 m 50 cm.
ans:
(d) 3 m 50 cm

Question 11.
How many metre are in one milimetre ?
(a) \(\frac{1}{100}\)
(b) \(\frac{1}{1000}\)
(c) \(\frac{1}{10}\)
(d) 100.
Ans:
(b) \(\frac{1}{1000}\)

Question 12.
How many centimetres are in one hectometres ?
(a) 1000
(b) 10,000
(c) 100
(d) \(\frac{1}{1000}\)
Ans:
(b) 10,000

Question 13.
How many hectogram are in one kilogram ?
(a) 100
(b) \(\frac{1}{100}\)
(c) 10
(d) \(\frac{1}{10}\)
Ans.
(c) 10

Question 14.
How many decalitres are in one kilolitre ?
(a) 1000
(b) 500
(c) 200
(d) 100
Ans.
(d) 100

Question 15.
How many mililitres are in one decilitre ?
(a) 10
(b) 100000
(c) 100
(d) 1000
Ans:
(c) 100

Question 16.
How many days are in a leap year ?
(a) 364
(b) 366
(c) 365
(d) 363
Ans:
(b) 366

Question 17.
How many days are there in the month of February in a leap year ?
(a) 28
(b) 30
(c) 29
(d) 31.
Ans:
(c) 29

Question 18.
Write 3:10 pm according to 24 hour clock ?
(a) 23:10
(b) 25:10
(c) 15:10
(d) 13:10.
Ans:
(c) 15:10

Question 19.
Write 22:25 according to 12 hour clock.
(a) 10:25 PM
(b) 12:25 AM
(c) 12:25 PM
(d) 9: 25 PM.
Ans:
(a) 10:25 PM

Question 20.
How many seconds make one hour ?
(a) 60
(b) 3600
(c) 360
(d) 300.
Ans:
(b) 3600

Question 21.
The distance of your village dispensary from your school is 2 km, village community hall 955 m and distance of guruduara is 1500 m. Which of these is at a maximum distance from your school ?
(a) Dispensary
(b) Community centre
(c) Guruduara
(d) All are at equal distances.
Ans:
(a) Dispensary

Question 22.
See Carefully and tell :


(a) less than 500 ml
(b) In-between 500 ml and 1 litre
(c) In between 1 l and 2 l
(d) More than 2 l
Ans:
(c) In between 1 l and 2 l

Question 23.
How many metres are there in 3.5 kilometres ?
Ans:
3.5 kilometres = 3.5 × 1000 metre
= 3500 metre.

Question 24.
How many seconds are there in a day ?
Ans:
1 day = 24 hours = 24 × 60 minutes
= 24 × 60 × 60 seconds = 86400 seconds.

Question 25.
The map of a village which is at a distance from a city is given. Simran is moving in the village on his cycle.

Find the distance covered by Simran :
(a) From D to A (passing through B)
(b) From A to D (passing through B and C)
Ans:
(a) Distance covered by Simran from D to A (passing through B) = DB + BA.
= 1335 m + 1580 m
= 2915 m

(b) Distance covered by Simran from A to D (passing through B and C)
= AB + BC + CD
= 1580m + 1200m + 1315 m
= 4095m

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 Fractions Ex 4.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 Fractions Ex 4.1

Question 1.
Out of the following group of stars:

(a) Write the fraction of coloured stars. ____
Solution:
\(\frac{4}{9}\)

(b) Write fraction of stars without colour. ____
Solution:
\(\frac{5}{9}\)

Question 2.
In the following diagram

(a) Write fraction of coloured ice creams ____
Solution:
\(\frac{2}{5}\)

(b) Write fraction of ice creams without colour
Solution:
\(\frac{3}{5}\)

Question 3.
In the following diagram:

(a) Write fraction of coloured balls. ____
Solution:
\(\frac{6}{11}\)

(b) Write fraction of balls without colour.
Solution:
\(\frac{5}{11}\)

Question 4.
There are 12 balls in each of the following box. Colour the balls according to given fraction in the box and write number of coloured balls in blank box :

Solution:

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 6 Measurement Ex 6.6 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 6 Measurement Ex 6.6

1. Addition :

Question 1.
2 hours 10 min and 1 hour 20 min.
Solution:

Question 2.
4 hours 35 min and 3 hours 40 min.
Solution:

= 7 hours + 75 min
= 7 hours + 60 min + 15 min
= 7 hours + 1 hours + 15 min
= 8 hours 15 min

2. Add the following :

Question 1.
1 hour 10 min 20 sec and 3 hours 20 min
Solution:

Question 2.
2 hours 50 min 30 sec and 1 hour 10 min 30 sec
Solution:

3 hours + 60 min + 60 sec
= 3 hours + 1 hour + 1 min + 0 sec
= 4 hours + 1 min + 0 sec
= 4 hours 1 min

3. Add :

Question 1.
7 months and 2 years 3 months
Solution:

Question 2.
4 years 5 months and 1 year 8 months.
Solution:

= 5 years + 13 months
= 5 years + 12 months + 1 month
= 5 years + 1 year + 1 month
= 6 years 1 month

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 18 ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਾਲਕੀ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 18 ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਾਲਕੀ

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

1. ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ-

(ੳ) …………….. ਵਿੱਚ ਰਵੀ ਨਾਂ ਦਾ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਬਾਲਕ ਸੀ ।
(ਅ) ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ………….. ਪੈ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ।
(ਇ) ਰਵੀ ਡਰ ਨਾਲ …………. ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ।
(ਸ) ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ …………. ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
(ਹ) ਪਾਲਕੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ …….. ਲੱਗੀ ।
ਉੱਤਰ:(
ਉ) ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਰਵੀ ਨਾਂ ਦਾ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਬਾਲਕ ਸੀ !
(ਅ) ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਫਿੱਕਾ ਪੈ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ।
(ਬ) ਰਵੀ ਡਰ ਨਾਲ ਚੀਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ।
(ਸ), ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਖੋਰੂ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
(ਹ) ਪਾਲਕੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਗਮਗਾਣ ਲੱਗੀ ।

2. ਇਕ-ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਉੱਤਰ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਵੀ ਕਿਸ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਬੰਗਾਲ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰਵੀ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰਵੀ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਹਿ ਕੇ ਸੈਰ ਕਰਨ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅੰਗਾਰੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਹਿਕਦੀਆਂ ਦੋ ਅੱਖਾਂ ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੀਤੇ ਦੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. 5.
ਰਵੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿੱਚ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਉੱਡਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਲਪਨਾ ਵਿੱਚ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਲਪਨਾ ਵਿਚ ।

3. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਵੀ ਦੇ ਘਰੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ ਦੀ ਕੀ ਹਾਲਤ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ;
ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੀ । ਉਸਦਾ ਰੰਗ ਫਿਕਾ ਪੈ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਇਕ ਬਰਾਂਡੇ ਦੇ ਖੂੰਜੇ ਵਿਚ ਫਾਲਤੂ ਹੀ ਪਈ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਹੋਣ ਸਮੇਂ ਰਵੀ ਕਿੱਥੇ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਸਮੇਂ ਰਵੀ ਸਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਨਜ਼ਰ ਬਚਾ ਕੇ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰਵੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿੱਚ ਬਹਿ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਬਹਿ ਕੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਤੇ ਸ਼ੋਰ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਸ਼ਾਂਤ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਪਾਲਕੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਰਵੀ ਕਿਸ ਤੋਂ ਡਰ ਗਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ , ਬੈਠਾ ਰਵੀ ਚੀਤੇ ਦੀਆਂ ਲਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵੇਖ ਕੇ ਡਰ ਗਿਆ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਰਵੀ ਕਲਪਨਾ ਵਿੱਚ ਕਿੱਥੇ-ਕਿੱਥੇ ਸੈਰ ਕਰ ਕੇ ਆਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਕਲਪਨਾ ਵਿਚ ਅਕਾਸ਼, ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ, ਜੰਗਲ ਤੇ ਉਛਾਲੇ ਮਾਰਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰ ਆਇਆ ਸੀ ।

4. ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਅਤੇ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ ਫਿੱਕਾ, ਮੱਛੀਆਂ, ਡੁੱਬ, ਦੰਦਾਂ, ਲਹਿਰਾਂ, ਸਾਮਣੇ ।
ਉੱਤਰ: फीका
ਛਿੱਕਾ’: मछलिया
ਮੱਛੀਆਂ : डूब
ਦੰਦਾਂ : दांतों
ਲਹਿਰਾਂ : लहरें
ਸਾਮਣੇ : सामने

5. ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਅਰਥਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜੋ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਬਰਾਬਰ ਅਰਥ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ ।
ਮੈਨੂੰ, ਇੱਥੇ, ਖੌਰੂ, ਕੰਢੇ, ਢੱਡ, ਕਿਵੇਂ, ਹੁਣ, ਥੱਲੇ ।
ਉੱਤਰ:
ਮੈਨੂੰ : मुझे
ਇੱਥੇ : ਧਵਾਂ
ਖੌਰੂ : शोर
ਕੰਢੇ : किनारे
ਢੱਡ : पेट
ਕਿਵੇਂ : कैसे
ਹੁਣ : अब
ਥੱਲੇ : नीचे

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਤੁਸੀਂ ਕਲਪਨਾ ਵਿਚ ਕਿੱਥੇ ਜਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰੋਗੇ ?
ਉੱਤਰ;
ਮੈਂ ਕਲਪਨਾ ਵਿਚ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰਨੀ ਚਾਹਾਂਗਾ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਅਥਾਹ ਹੈ। ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਕਰੋੜਾਂ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸੂਰਜ ਤੇ ਚੰਨ ਤਾਰੇ ਹਨ । ਕਲਪਨਾ ਕੀ ਹੈ ? ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਭਾਵੇਂ ਕਿਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਓ । ਇਸ ਲਈ ਨਾ ਪੁਲਾੜੀ ਵਾਹਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸਦੇ ਬਾਲਣ ਦੀ । ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੁੱਝ ਚੁੱਕਣ ਦੀ । ਬੱਸ ਅੱਖਾਂ ਮੀਟ ਕੇ ਸੋਚਾਂ ਵਿਚ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰਨੀਆਂ ਹਨ । ਮੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਉਡਾਰੀ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹੀ ਅਨੰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਮੈਂ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸਿਰੇ ਉੱਤੇ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ ਕਿ ਉੱਥੇ ਕੀ ਹੈ ਅਗਾਂਹ ਕੁੱਝ ਦਿਸਦਾ ਵੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ।

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਾਲਕੀ ਕਹਾਣੀ’ ਕਿਸ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਾਬਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਜੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬਾਲਕ ਰਵੀ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ? .
ਉੱਤਰ:
ਬੰਗਾਲ ਨੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬਾਲਕ ਰਵੀ ਦੀ ਉਮਰ ਕਿੰਨੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬਾਲਕ ਦੇ ਘਰ ਅਮੀਰੀ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਕਿਹੜੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਵੱਡੀ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਾਲਕੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪਾਲਕੀ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਕਿਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਕੌਣ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਘਰ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੇ ਨੌਕਰ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੁਖੋ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਦੁਖੋ ਕਿੱਥੋਂ ਪਾਣੀ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗਾ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਦੁਖੋ ਕਾਹਦੇ ਵਿਚ ਗੰਗਾ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਹਿੰਗੀ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸੁਨਿਆਰੇ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੀਨੂ ਨੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਦਰਬਾਨ ਬਾਲ ਮੁਕੰਦ ਕਿਸ ਤੋਂ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਦਾਅ-ਪੇਚ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਰਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਰ ਬਚਾ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਰਵੀ ਨੇ ਪਾਲਕੀ ਅੱਗੇ ਕਿੱਥੇ ਲੈ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੂਰ ਜਿੱਥੇ ਬਿਲਕੁਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੋਵੇ ਜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਰਵੀ ਦੇ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਸ਼ਾਂਤ ਜਗਾ (ਜੰਗਲ) ਵਿਚ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕਰਨ ਤੇ ਪਾਲਕੀ …….
ਉੱਤਰ:
ਉੱਡਣ ਲੱਗੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਰਵੀ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਕਾਕਾ ਜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਦਹਿਕਦੀਆਂ (ਚੀਤੇ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਰਵੀ ਨੇ ਪਾਲਕੀ ਨੂੰ ਕਿਧਰ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਰਵੀ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਮਲਾਹ ਕੌਣ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਬਦੁਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਅਬਦੁਲ ਉੱਤੇ ਕਿਸ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੀਤੇ ਨੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19.
ਅਬਦੁਲੇ ਨੇ ਚੀਤੇ ਤੋਂ ਕਿੰਨੇ ਮੀਲ ਤਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿਚਵਾਈ ?
ਉੱਤਰ:
40 ਮੀਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20.
‘ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਾਲਕੀ ਕਥਾ ਦਾ ਬਾਲਕ ਰਵੀ ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ ਕਿਸ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਾਬਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21.
ਰਬਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ, ਪਾਲਕੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਾਦੂ ਦੀ ਪਾਲਕੀ (✓) ।

(ii) ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

1. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਇਕ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਬੰਗਾਲ ਵਿਚ ਰਵੀ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਬਾਲਕ ਸੀ ਬਾਲਕ ਦੇ ਘਰ ਵਾਲੇ ਬੜੇ ਅਮੀਰ ਸਨ ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਦੌਲਤ ਘੱਟ ਹੋਣ ਲੱਗੀ । ਹੁਣ ਤਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਵੇਲੇ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਟੁੱਟੀਆਂ-ਫੁੱਟੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੀ, ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ, ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ । .

ਪਰ ਉਹ ਕੰਮ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਸੀ । ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਫਿੱਕਾ ਪੈ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਇਕ ਬਰਾਂਡੇ ਦੇ ਇਕ ਖੂੰਜੇ ਵਿਚ ਫਾਲਤੂ ਹੀ ਪਈ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ । ਜੇਕਰ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸ ਪਾਲਕੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਸੀ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਰਵੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਇਸ ਪਾਲਕੀ ਦੇ ਪਰਦੇ ਸੁੱਟ ਕੇ, ਸਾਰੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਇਕਾਂਤ ਵਿਚ ਰਵੀ ਨੂੰ ਬੜਾ ਅਨੰਦ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਉਹ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਪਨਾਵਾਂ ਕਰਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਵੀ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਕਿੰਨੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਦੀ ਉਮਰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਬੰਗਾਲ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਦੌਲਤ ਘਟਣ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਵੇਲੇ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਟੁੱਟੀਆਂ-ਫੁੱਟੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵੱਡੀ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਾਲਕੀ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪਾਲਕੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਪੁਰਾਣੀ, ਵੱਡੀ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਉਂਦੀ, ਉਸਦਾ ਰੰਗ ਫਿੱਕਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਬਰਾਂਡੇ ਦੇ ਇਕ ਖੂੰਜੇ ਵਿਚ ਪਈ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਛੁੱਟੀ ਸਮੇਂ ਰਵੀ ਕੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਪਾਲਕੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਤੇ ਪਰਦੇ ਸੁੱਟ ਕੇ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਪਨਾਵਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪਾਲਕੀ ਨਾਲ ਕਿਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਿਰਫ਼ ਰਵੀ ਨੂੰ ।

2. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਇਕ ਦਿਨ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਘਰ ਦੀ ਨੌਕਰਾਣੀ ਭਾਜੀ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਰੱਖੀ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਆ-ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ । ਨੌਕਰ ਦੁਖੋਂ ਗੰਗਾ ਜੀ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ।ਉਹ ਵਹਿੰਗੀ ਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰ ਨਾਲ ਦੂਹਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਗਲੀ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਸਿਰੇ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਦੀਨੂ ਸੁਨਿਆਰਾ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਸੌਂਕਣੀ ਫੂਕ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ-ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਗਹਿਣੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਸਨ ਸਾਮਣੇ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਦਰਬਾਨ ਮੁਕੰਦ ਲਾਲ, ਕਾਕੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਤੋਂ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਦਾਅ-ਪੇਚ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਘਰ ਦੇ ਦੁਸਰੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਦੇਖ ਕੇ ਹੱਸ ਰਹੇ ਸਨ । ਪਰੰਤੂ ਰਵੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਬਚਾ ਕੇ ਉਸ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਜਾ ਬੈਠਾ । .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਕ ਦਿਨ ਰਵੀ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੋਈ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਘਰ ਦੀ ਨੌਕਰਾਣੀ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਹ ਭਾਜੀ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਰੱਖੀ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਆ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੁਖੋ ਕਿੱਥੋਂ ਪਾਣੀ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗਾ ਜੀ ਤੋਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਦੁਖੋ ਪਾਣੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਹ ਪਾਣੀ ਵਹਿੰਗੀ ਵਿਚ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸੁਨਿਆਰਾ ਦੀਨੂ ਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਹ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਧੌਕਣੀ ਫੂਕ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਸਾਰੇ ਘਰ-ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਸਤੇ ਗਹਿਣੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਰਬਾਨ ਮੁਕੰਦ ਨਾਲ ਕਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਤੋਂ ਕੀ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਦਾਅ-ਪੇਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਰਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਰ ਬਚਾ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ।

3. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ‘ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਅੱਛਾ ! ਉਹੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣ । ਅਬਦੁਲ ਨੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਂ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ E ਗਿਆ, ਤਾਂ ਅਚਾਨਕ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਬੜੇ ਜ਼ੋਰ ਦਾ ਤੁਫ਼ਾਨ – ਉੱਠ ਆਇਆ । ਮੈਂ ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਰੱਸੀ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਖਿੱਚਦਾ ਹੋਇਆ ਕਿਸ਼ਤੀ ਕੰਢੇ ਤਕ ਲੈ ਆਇਆ ਜਿਉਂ ਹੀ ਮੈਂ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਆਇਆ ਤਾਂ ਇਕ ਚੀਤੇ ਨੇ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ‘

ਰਵੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਡਰ ਦੇਖ ਕੇ ਅਬਦੁਲ ਬੋਲਿਆ, ਦੇਖ, ਰਵੀ ! ਮੈਂ ਐਨਾ ਵੱਡਾ ਹਾਂ, ਭਲਾ ਚੀਤੇ – ਦੇ ਢਿੱਡ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਸਮਾਉਂਦਾ ? ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਹ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਇਆ, ਮੈਂ ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਰੱਸੀ ਦਾ ਫੰਦਾ ਪਾ ਕੇ ਚੀਤੇ ਦਾ ਗਲਾ ਫੜ ਲਿਆ ।ਉਸ ਚੀਤੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਦਮੀ ਖਾਧੇ ਹੋਣਗੇ ਪਰ ਅਬਦੁੱਲ ਨਾਲ ਵਾਹ ਉਸੇ ਦਿਨ ਪਿਆਂ ਸੀ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਚੀਤੇ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਚੱਪੂ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਚਾਲੀ ਮੀਲ ਤਕ ਉਸੇ ਕੋਲੋਂ ਖਿਚਵਾਈ । ਹੁਣ ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਇਹ ਨਾ ਪੁੱਛਣਾ, ਰਵੀ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਜਦੋਂ ਅਬਦੁਲ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਚਾਨਕ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਬੜੇ ਜ਼ੋਰ ਦਾ – ਤੂਫ਼ਾਨ ਆਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਅਬਦੁਲ ਕਿਸ਼ਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਲੈ ਆਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਰੱਸੀ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਖਿੱਚਦਾ ਹੋਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3:
ਜਦੋਂ ਅਬਦੁਲ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਪੁੱਜਾ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਚੀਤੇ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅਬਦੁਲ ਨੇ ਚੀਤੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਸਨੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਰੱਸੀ ਦਾ ਫੰਦਾ ਪਾ ਕੇ ਚੀਤੇ ਦਾ ਗਲਾ ਫੜ ਲਿਆ । ਫਿਰ ਉਸਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਚੱਪੂ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਚਾਲੀ ਮੀਲ ਤਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਉਸ ਤੋਂ ਖਿਚਵਾਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਅਬਦੁਲ ਦੇ ਚੀਤੇ ਬਾਰੇ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਬਦੁਲ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਚੀਤੇ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਦਮੀ ਖਾਧੇ ਹੋਣਗੇ, ਪਰ ਉਸਦਾ ਅਬਦੁਲ ਨਾਲ ਵਾਹ ਅੱਜ ਪਿਆ ਸੀ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਚੀਤੇ ਨਾਲੋਂ ਡਾਢਾ ਸਮਝਦਾ ਸੀ ।