This PSEB 6th Class Social Science Notes Chapter 3 Motions of the Earth will help you in revision during exams.
Motions of the Earth PSEB 6th Class SST Notes
→ Rotation: The spinning of the Earth on its axis from West to East in about 24 hours is called Rotation.
→ Revolution: The motion of the Earth around the sun, along an elliptical orbit from West to East is known as Revolution.
→ Axis of the Earth: Axis of the Earth is an imaginary line on which the earth rotates.
→ Orbit: It is an imaginary plane or path along which the Earth revolves round the sun.
→ Aphelion: When the Earth is farthest from the sun, its position is called Aphelion.
→ Perihelion: When the Earth is nearest the sun its position is called Perihelion.
→ Solstices: The positions of the Earth on 21st June and 22nd December are known as solstices.
→ Equinoxes: The positions of the Earth on 23rd September and 21st March are known as equinoxes.
→ Days and nights are unequal in length due to the inclination of the Axis.
→ The axis of the earth is inclined from the perpendicular.
→ The time taken for a revolution is 365 days and 6 hours.
→ Equal days and nights are found at the equator.
→ Four distinct seasons are formed at different positions of the earth on 21 March (Spring), 21 June (Summer), 23 September (Autumn), 22 December (Winter).
→ Opposite Seasons are formed in the Northern and Southern Hemisphere.
→ The earth rotates from West to East.
→ The period of rotation of the earth is called the earth day.
→ The earth revolves round the sun along an elliptical orbit.
→ When the Sun is directly over 23½° N, it is called the summer solstice, when the Sun is directly over 23½° S, it is called the winter solstice.
→ The Sun rises: The Sun rises in the east.
→ Copernicus: A scientist who discovered the sun to be stationary.
→ The direction of Rotation: West to East.
→ Leap Year: 2016
→ Ellipse: An elongated sphere.
→ Speed of the Earth: 1,05,600 km per hour.
→ The direction between the Sun and the Earth: 15 crore kms.
पृथ्वी की गतियाँ PSEB 6th Class SST Notes
→ घूर्णन – पृथ्वी का अपने अक्ष पर घूमना, घूर्णन कहलाता है।
→ परिक्रमण/वार्षिक गति – पृथ्वी का सूर्य के गिर्द घूमना, वार्षिक गति कहलाता है।
→ दिन-रात का बनना – दिन-रात पृथ्वी की दैनिक गति के परिणामस्वरूप बनते हैं।
→ ऋतु-परिवर्तन – ऋतुओं में परिवर्तन पृथ्वी की वार्षिक गति का परिणाम है।
→ समान दिन-रात – 21 मार्च तथा 23 सितंबर को सारे संसार में दिन और रात समान होते हैं।
→ विसूवी – वह समय जब सूर्य की किरणें भूमध्य रेखा पर. सीधी पड़ती हैं तथा दिन-रात बराबर होते हैं।
ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਗਤੀਆਂ PSEB 6th Class SST Notes
→ ਘੁੰਮਣਾ-ਧਰਤੀ ਦਾ ਆਪਣੇ ਧੁਰੇ ‘ਤੇ ਘੁੰਮਣਾ, ਘੁੰਮਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
→ ਪਰਿਕ੍ਰਮਣ/ਵਾਰਸ਼ਿਕ ਗਤੀ-ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਣ ਨੂੰ ਵਾਰਸ਼ਿਕ ਗਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
→ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਦਾ ਬਣਨਾ-ਦਿਨ-ਰਾਤ ਧਰਤੀ ਦੀ ਦੈਨਿਕ ਗਤੀ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਬਣਦੇ ਹਨ ।
→ ਰੁੱਤ ਪਰਿਵਰਤਨ-ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਧਰਤੀ ਦੀ ਵਾਰਸ਼ਿਕ ਗਤੀ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਹੈ ।
→ ਵਿਸੂਵੀ-ਉਹ ਸਮਾਂ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ‘ਤੇ ਸਿੱਧੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
→ ਬਰਾਬਰ ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ-21 ਮਾਰਚ ਅਤੇ 23 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।