PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.2

Punjab State Board PSEB 8th Class Maths Book Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Maths Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Exercise 10.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਕ ਨਗਰ ਦੇ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਨਕਸ਼ੇ ਨੂੰ ਦੇਖੋ | ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਉ :
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.2 1
(a) ਇਸ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੰਗ ਭਰੋ :
ਨੀਲਾ-ਪਾਣੀ, ਲਾਲ-ਫਾਇਰ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਸੰਤਰੀ| ਲਾਇਬਰੇਰੀ, ਪੀਲਾ-ਸਕੂਲ, ਹਰਾ-ਪਾਰਕ, ਗੁਲਾਬੀ-ਕਾਲਜ, ਬੈਂਗਨੀ-ਹਸਪਤਾਲ, ਭੂਰਾ-ਕਬਰਸਤਾਨ ।
(b) ਸੜਕ C ਅਤੇ ਨਹਿਰੁ ਰੋਡ ਦੇ ਕੱਟਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਇਕ ਹਰਾ ‘X’ ਅਤੇ ਗਾਂਧੀ ਰੋਡ ਅਤੇ ਸੜਕ A ਤੇ ਕੱਟਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਇਕ ਹਰਾ ‘Y ਖਿੱਚੋ ।
(c) ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਤੋਂ ਬੱਸ ਅੱਡੇ ਤੱਕ ਇਕ ਛੋਟਾ ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਲਾਲ ਰੰਗ ਨਾਲ ਖਿੱਚੋ ।
(d) ਕਿਹੜਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਹੈ : ਸਿਟੀ ਪਾਰਕ ਜਾਂ ਬਜ਼ਾਰ ?
(e) ਕਿਹੜਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੱਖਣ ਵਿਚ ਹੈ : ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਜਾਂ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ॥
ਹੱਲ:
ਆਪ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਢੁੱਕਵੇਂ ਪੈਮਾਨੇ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਸਤੁਆਂ ਦੇ ਲਈ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਕਮਰੇ ਦਾ ਇਕ ਨਕਸ਼ਾ ਖਿੱਚੋ ।
ਹੱਲ:
ਆਪ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ।

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਢੁੱਕਵੇਂ ਪੈਮਾਨੇ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਸਤੂਆਂ) ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿ-ਖੇਡ ਦਾ ਮੈਦਾਨ, ਮੁੱਖ ਭਵਨ, ਬਗੀਚਾ ਆਦਿ ਦੇ ਲਈ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਹੜੇ (Compound) ਦਾ ਇਕ ਨਕਸ਼ਾ ਖਿੱਚੋ ।
ਹੱਲ:
ਆਪ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਲਈ ਇਕ ਨਕਸ਼ਾ ਖਿੱਚੋ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ ।
ਹੱਲ:
ਆਪ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ-68

ਕਿਰਿਆ 1. ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਵੱਖਵੱਖ ਕੰਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਲਿਖੋ।

ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਨਾਂ ਕੰਮ ਦੀ ਕਿਸਮ

ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

ਪੇਜ਼-69

ਕਿਰਿਆ 2. ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਤੋਂ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਸੋਸਾਇਟੀਆਂ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਵੋ।

ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਨਾਂ ਫਾਇਦਾ

ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ-70

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਬੀਜਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਤੋਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖੇਤੀ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਧੰਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦੱਸੋ।
ਉੱਤਰ :
ਦੁੱਧ ਵੇਚਣਾ, ਅਚਾਰ, ਚਟਣੀ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਣਾ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣਾ, ਖੁੰਭਾਂ ਆਦਿ ਉਗਾਉਣਾ, ਸ਼ਹਿਦ ਦੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ ਪਾਲਣਾ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

ਪੇਜ – 71

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਸਾਨ ਔਰਤਾਂ ਕੀ-ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉਹ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਚਾਰ, ਚਟਣੀਆਂ, ਮਸਾਲੇ ਅਤੇ ਮੁਰੱਬੇ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਫ਼ਸਲ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਫ਼ਸਲ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਖੇਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਧੰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਕਮਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਕਿਰਿਆ 3. ਆਪਣੇ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਕੇ ਪਤਾ ਕਰੋ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ਼-73

ਕਿਰਿਆ 4, ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖਾਣਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੋ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਕੁੱਝ ਖਾਂਦੇ ਹਨ?

ਸਾਥੀ ਦਾ ਨਾਂ ਉਹ ਕੀ ਕੁੱਝ ਖਾਂਦਾ ਹੈ

ਉੱਤਰ :

ਸਾਥੀ ਦਾ ਨਾਂ ਉਹ ਕੀ ਕੁੱਝ ਖਾਂਦਾ ਹੈ
1. ਮਹਿਮੂਦ ਸੇਵੀਆਂ, ਸੇਬ, ਚਾਕਲੇਟ, ਟਾਫੀ
2. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਅਮਰੂਦ, ਦਲੀਆ, ਸੰਤਰਾ, ਗੁੜ, ਅੰਡਾ
3. ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਖੀਰ, ਕੇਲਾ, ਚੀਕੂ, ਬੇਰ, ਚਿਪਸ, ਟਾਫ਼ੀ
4. ਸੁਨੀਤਾ ਰਾਣੀ ਬਿਸਕੁਟ, ਜੈਲੀ, ਕੁਰਕੁਰੇ, ਖਿਚੜੀ, ਪਿਸਤਾ
5. ਰਾਹੁਲ ਅਖਰੋਟ, ਸੌਂਫ, ਮੁਰਮਰਾ, ਮੂੰਗਫਲੀ
6. ਇਮੈਨੁਅਲ ਚਾਕਲੇਟ, ਅੰਡਾ, ਦੁੱਧ, ਗਾਜਰ ਦਾ ਹਲਵਾ
7. ਜੱਸੀ ਸਿੰਘ ਖੀਰ, ਚਾਕਲੇਟ, ਟਾਫ਼ੀ, ਚਿਪਸ, ਅੰਬ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

ਪੇਜ – 74

ਕਿਰਿਆ 5. ਤੁਹਾਡੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਖਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਲਿਖੋ।

ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਭੋਜਨ ਦਾ ਨਾਂ
ਬਚਪਨ
ਹੁਣ

ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਕਿਰਿਆ 6. ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੈਂਬਰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੀ-ਕੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈ ਕੇ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ।

ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨਾਮ ਪਸੰਦੀਦਾ ਭੋਜਨ
ਭਰਾ
बैट
ਪਿਤਾ ਜੀ
ਮਾਤਾ ਜੀ
ਦਾਦਾ ਜੀ
ਦਾਦੀ ਜੀ

ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਣ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਨੂੰ ਬਾਦਾਮ, ਦੁੱਧ, ਘਿਉ, ਮੱਖਣ, ਖੋਆ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਣਾਵਟੀ ਜੂਸਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ – ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਜੂਸ ਕਢਵਾ ਕੇ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ। ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ………… ਲੈਂਦੇ ਸਨ।
(ਉ) ਦੁੱਧ
(ਅ), ਬਾਦਾਮ
(ਈ) ਮੱਖਣ
(ਸ) ਸਾਰੇ।
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ।

(ii) ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਬੱਚੇ ………….. ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ
(ਉ) ਕੈਂਡੀ।
(ਅ) ਚਿਪਸ
(ਇ) ਆਈਸ ਕ੍ਰੀਮ
(ਸ) ਸਾਰੇ।
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲਗਿਆ ਕਿ ਗੁਰਜੀਤ ਨੂੰ ਆਈਸ-ਕੀਮ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਜੀਤ ਨੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਈਸ-ਕੀਮ ਖਾਣ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਹਰੇਕ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁੜ ਖਾਣ ਦੀ ਆਦਤ ਕਿਸ ਨੂੰ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਗੁਰਜੀਤ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕੈਂਡੀ ਖਾਣਾ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਕੈਂਡੀ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਖੰਡ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਖੈ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਵਾਹੀਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ਬਹੁਤ ……………. ਹੈ।
(ii) ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ …….. ਰਾਜ ਹਨ
(iii) ਭੋਜਨ ਨੂੰ ………………. ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ।
(iv) ………….. ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਲੋਕ ਪੱਤਿਆਂ ਤੇ ਭੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਘੱਟ,
(ii) 28
(iii) ਵਿਅਰਥ,
(iv) ਦੱਖਣ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਪੱਤੇ ਪੀਲੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਯੂਰੀਆ ਖਾਦ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
(ii) ਸਾਨੂੰ ਤਾਜ਼ੇ ਫ਼ਲ ਖਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
(iii) ਗੋਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਦੀ ਵੱਧ ਮਾਤਰਾ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਖੈ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਹੀ,
(ii) ਸਹੀ,
(iii) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਸਿਹਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭੋਜਨ (ਉ) ਸਿਹਤ ਲਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ
(ii) ਭੋਜਨ ਚਬਾਉਣਾ (ਅ) ਬੁਰੀ ਆਦਤ
(iii) ਫਾਸਟ ਫੂਡ (ਇ) ਦੁੱਧ
(iv) ਪਲੇਟ ਵਿਚ ਜੂਠਾ ਭੋਜਨ ਛੱਡਣਾ – (ਸ) ਹਾਜ਼ਮੇ ਵਿਚ ਸਹਾਇਕ
ਉੱਤਰ :
(i) (ਈ)
(ii) (ਸ)
(iii) (ਉ)
(iv) (ਅ)

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ :

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ 1
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ 2

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਜੀਤ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਕੀ ਦੱਸਿਆ?
ਉੱਤਰ :
ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਇੱਕ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੂਬਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਦ, ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨ ਅਤੇ ਉਪਜਾਊ ਜ਼ਮੀਨ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਸੌਖੀ ਹੈ ਪਰ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ : ਇਥੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਧ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸੋਕੇ ਕਾਰਨ ਫ਼ਸਲ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1

Punjab State Board PSEB 8th Class Maths Book Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Maths Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Exercise 10.1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਹਰੇਕ ਠੋਸ ਦੇ ਲਈ, ਦੋ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ । ਹਰੇਕ ਠੋਸ ਦੇ ਲਈ ਸੰਗਤ, ਉੱਪਰ ਤੋਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਦਿਸ਼ ਦਾ ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ । ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 1
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 2
ਹੱਲ:
(a) → (iii) → (iv)
(b) → (i) → (v)
(c) → (iv) → (ii)
(d) → (v) → (iii)
(e) → (ii) → (i)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਰੇਕ ਠੋਸ ਦੇ ਲਈ, ਤਿੰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ । ਹਰੇਕ ਠੋਸ ਦੇ ਲਈ ਸੰਗਤ, ਉੱਪਰ ਤੋਂ ਦ੍ਰਿਸ਼, ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰੋ ।
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 3
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 4
ਹੱਲ:
(a) (i) → ਸਾਹਮਣੇ
(ii) → ਇਕ ਪਾਸੇ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼
(iii) → ਉੱਪਰ

(b) (i) → ਇਕ ਪਾਸੇ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼
(ii) → ਸਾਹਮਣੇ
(iii) → ਉੱਪਰ

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1

(c) (i) → ਸਾਹਮਣੇ
(ii) → ਇਕ ਪਾਸੇ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼
(iii) → ਉੱਪਰ

(d) (i) → ਸਾਹਮਣੇ
(ii) → ਇਕ ਪਾਸੇ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼
(iii) → ਉੱਪਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਹਰੇਕ ਠੋਸ ਦੇ ਲਈ, ਉੱਪਰ ਤੋਂ ਦਿਸ਼, ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰੋ :
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 5
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 6
ਹੱਲ:
(a) (i) → ਉੱਪਰ
(ii) → ਸਾਹਮਣੇ
(iii) → ਇਕ ਪਾਸੇ

(b) (i) → ਇਕ ਪਾਸੇ
(ii) → ਸਾਹਮਣੇ
(iii) → ਉੱਪਰ

(c) (i) → ਉੱਪਰ
(ii) → ਸਾਹਮਣੇ
(iii) → ਇਕ ਪਾਸੇ

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1

(d) (i) → ਇਕ ਪਾਸੇ
(ii) → ਸਾਹਮਣੇ
(iii) → ਉੱਪਰ

(e) (i) → ਸਾਹਮਣੇ
(ii) → ਉੱਪਰ
(iii) → ਇਕ ਪਾਸੇ

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. 4.
ਦਿੱਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ, ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਦ੍ਰਿਸ਼, ਇਕ ਪਾਸੇ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਪਰ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਖਿੱਚੋ :
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 7
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 8
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 9
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 10 ਠੋਸ ਅਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿਤਰਨ Ex 10.1 10

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ਼ – 61

ਕਿਰਿਆ 1. ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਜਿਵੇਂ-ਬਰੈੱਡ, ਰੋਟੀ, ਦਾਲਾਂ, ਕਣਕ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। 5-6 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰੋ !
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

ਪੇਜ਼ – 62

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਹੜੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਜਲਦੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਬਰੈੱਡ, ਰੋਟੀ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਹੜੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਜਲਦੀ ਖ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ?
ਉੱਤਰ :
ਦਾਲਾਂ, ਕਣਕ ਆਦਿ।

ਪੇਜ – 62 – 63

ਕਿਰਿਆ 1. (ੳ) ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਢੰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ।
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ 1 PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ 2
ਉੱਤਰ :
1. ਠੰਡਾ ਰੱਖਣਾ,
2. ਅਚਾਰ ਬਣਾ ਕੇ,
3. ਮੁਰੱਬਾ ਬਣਾ ਕੇ,
4. ਤੇਲ ਪਾ ਕੇ,
5. ਡੱਬਾ ਬੰਦ। ਕਰਕੇ,
6. ਸੁਕਾ ਕੇ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

ਪੇਜ-63

ਕਿਰਿਆ 2. ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜੋ ਤਰੀਕੇ ਵਰਤਦੇ ਹੋ, ਉਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੋਂ ਪੁੱਛੋ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੋ।
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ 4
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ 3

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਉਬਾਲਣਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ : ਉਬਾਲ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦੁੱਧ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਚਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

ਪੇਜ਼ – 64

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜਾ-ਕਿਹੜਾ ਮੁਰੱਬਾ ਖਾਧਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਆਂਵਲੇ ਦਾ, ਸੇਬ ਦਾ, ਗਾਜਰ ਦਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਭੋਜਨ ਦੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਦਾ ਪਤਾ ਕਿਵੇਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬਦਬੂ ਆਉਣ ਲਗਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜਾ-ਕਿਹੜਾ ਭੋਜਨ ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦੁੱਧ, ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ, ਮੀਟ, ਬਰੈਂਡ ਆਦਿ।

ਕਿਰਿਆ 3. ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਡੱਬਾ ਬੰਦ ਭੋਜਨ ਜਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ।
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ 5
ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

ਪੇਜ਼ – 66

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜਾ ਤਰੀਕਾ ਵਧੀਆ ਲੱਗਿਆ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਸੁਕਾ ਕੇ ਡਰੱਮਾਂ ਵਿਚ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਤਰੀਕਾ ਮੈਨੂੰ ਵਧੀਆ ਲੱਗਿਆ ਹੈ।

ਪੇਜ਼ – 67

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਉਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਸੋਖ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਕੋਲਡ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਕੋਲਡ ਸਟੋਰਾਂ ਵਿਚ ਫਰਿਜ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਠੰਡੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਘਰ ਵਰਗਾ ਫਰਿਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲਡ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਹੀ ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :
1. ਦੁੱਧ – (ਉ) ਸੁਕਾ ਕੇ
2. ਨਿੰਬੂ ਦਾ ਅਚਾਰ – (ਅ) ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੰਡ ਪਾ ਕੇ
3. ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਪੱਤੇ – (ਇ) ਠੰਡਾ ਰੱਖ ਕੇ
4. ਜਾਮਣ ਅਤੇ ਅੰਗੂਰ – (ਸ) ਉਬਾਲ ਕੇ
5. ਆਂਵਲੇ ਦਾ ਮੁਰੱਬਾ – (ਹ) ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ
ਉੱਤਰ :
1. (ਸ),
2. (ਹ),
3. (ਉ),
4. (ਏ),
5. (ਅ)

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

PSEB 5th Class EVS Guide ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਅਨਾਜ ਨੂੰ ……….. ਵਿਖੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਉ) ਸੁਕਾ ਕੇ ਡਰੰਮਾਂ ਵਿਚ
(ਅ) ਬੋਰੀਆਂ ਵਿਚ ਭਰ ਕੇ ਗੁਦਾਮਾਂ ਵਿਚ
(ਇ) ਦੋਵੇਂ ਠੀਕ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ
ਉੱਤਰ :
(ਇ) ਦੋਵੇਂ ਠੀਕ

(ii) ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ
(ਉ) ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
(ਅ) ਉਬਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਇ) ਫ਼ਰਿਜ਼ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
(ਸ) ਦੋਵੇਂ (ਅ) ਅਤੇ (ੲ) ਠੀਕ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਦੋਵੇਂ (ਅ) ਅਤੇ (ੲ) ਠੀਕ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਾਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਨਾਜ ਸੁੱਕ ਗਿਆ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਜਦੋਂ ਦਾਣੇ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਤੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੜਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੋਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਆਚਾਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜੋ ਕਿਹੜੇ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਤੇਲ ਜਾਂ ਸਿਰਕੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਚਾਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਗੋਦਾਮਾਂ ਵਿਚ ……………. ਮਾਰਨ ਲਈ ਗੋਲੀਆਂ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
(ii) ਦੁੱਧ ਨੂੰ ………… ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iii) ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ………….. ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iv) ਆਚਾਰ ਨੂੰ ………….. ਲਈ ਇਸ ਵਿਚ ਤੇਲ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਚੂਹੇ,
(ii) ਉਬਾਲ,
(iii) ਘੱਟ,
(iv) ਬਚਾਉਣ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਡਰੰਮਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ii) ਸਟੋਰ ਵਿਚ ਅਨਾਜ ਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iii) ਕਿਸਾਨ ਨਵੀਆਂ ਵੱਧ ਉਪਜ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾ ਕੇ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਹੀ,
(ii) ਗ਼ਲਤ,
(iii) ਸਹੀ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਉਬਾਲ ਕੇ ਸੰਭਾਲ (ਉ) ਅੰਜ਼ੀਰ
(ii) ਤੇਲ ਪਾ ਕੇ ਸੰਭਾਲ (ਅ) ਮੁਰੱਬਾ
(iii) ਸੁਕਾ ਕੇ ਸੰਭਾਲ (ਇ) ਦੁੱਧ
(iv) ਖੰਡ ਪਾ ਕੇ (ਸ) ਅੰਬ ਦਾ ਅਚਾਰ।
ਉੱਤਰ :
(i) (ਇ),
(ii) (ਸ),
(iii) (ੳ),
(iv) (ਅ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ 6
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ 7

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਾਸਚੁਰਾਈਜੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇਹ ਇਕ ਵਿਧੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਗਰਮ ਕਰਕੇ ਇਕਦਮ ਠੰਡਾ ਕਰਕੇ ਪੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰ ਕੇ ਸੀਲਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਦੁੱਧ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਸੌਖਿਆਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੇਰਕਾ ਮਿਲਕ ਪਲਾਂਟ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਇਸ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਪੈਕ ਕਰਕੇ ਕਰਦੇ ਹਨ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਦੱਸੋ :

ਭੋਜਨ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਦੁੱਧ
ਆਂਵਲਾ
ਮੇਥੀ
ਕਣਕ

ਉੱਤਰ :

ਭੋਜਨ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਦੁੱਧ ਉਬਾਲ ਕੇ
ਆਂਵਲਾ ਮੁਰੱਬਾ ਬਣਾ ਕੇ
ਮੇਥੀ ਸੁਕਾ ਕੇ
ਕਣਕ ਸਕਾ ਕੇ ਡਰੰਮ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਅਤੇ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤੇ ਖਾ ਕੇ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 Health and Cleanliness

Punjab State Board PSEB 5th Class Welcome Life Book Solutions Chapter 1 Health and Cleanliness Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Welcome Life Chapter 1 Health and Cleanliness

Welcome Life Guide for Class 5 PSEB Health and Cleanliness Textbook Questions and Answers

(A) Germs and Diseases

Activity – 1
Make all the students of the class stand in a circle Put talcum powder on the hand of one student. Tell that student to shake his hand with the next child.In this way let this process go on till all the students have done the handshake. Now tell them to hold their book, pen pencil, etc. with that hand. Explain to the students that as the talcum powder reached all the students by a handshake and then to the things they touched. Similarly, the germs spread from one person to the other through hands.

Fill in the blanks:
1. Germs often spread through …………………………………. (eyes/hands)
2. Use …………………………………. while coughing and sneezing, (hands/handkerchief)
3. Wash your hands properly with …………………………………. after toilet, (soap/soil)
4. Germs spread from animals to food by …………………………………. (touching/eating)
Answer:
1. hands
2. handkerchief
3. soap
4. touching.

Sukhdeep has kept a dog at home. He plays with the dog every day. Suddenly he fell ill and went to the doctor. The doctor told him the cause of his sickness. Choose the correct cause of his sickness:

Keeping a dog at home [ ]
Playing with the dog [ ]
Not washing hands after playing with the dog [ ]
None of the above [ ]
Answer:
Not washing hands after playing with the dog.

Let’s test understanding:

1. How do germs spread?
(a) by touching
(b) by coughing and sneezing
(c) by air
(d) by all of these
Answer:
(d) All of the above.

2. What is the prime cure to save ourselves from germs?
(a) not going outside
(b) to cover the nose
(c) not to go close to anyone
(d) cleanliness
Answer:
(d) Cleanliness.

3. Which of these diseases is not caused by germs?
(a) diarrhea
(b) cold
(c) night blindness
(d) T.B.
Answer:
(c) Blindness.

4. Where do the germs live?
(a) in the air
(b) in the water
(c) in the soil
(d) everywhere
Answer:
(d) Everywhere.

(b) Air, Water, Food and Health

Once air and water were sharing their joys and sorrows with each other. Brother water, “What happened? Why are you looking sad ?” Water kept silent as if he could not find words to share his grief.” “What can he do, poor fellow. His grief is big”, said the food lying in the plate nearby. “Man has made it dirty and poisonous with garbage and chemicals”. Really, sister air, “I have lost my quality. I used to be clean and holy, cold and tasty also. Recall how vast my body was!

1
It has contracted due to unnecessary flow.” “True”, said the air, “My condition is the same as yours. My purity has also been lost due to the smoke of vehicles and factories. I am worried about man’s future. For how long will I be able to fill freshness in his lungs. The element that supports the human’s breath has become much lesser in me the before.” “It’s true, sister air,” said the food. Even my condition is not too good. My taste and nutrients are also decreasing due to toxicity and insecticides in water. I am worried that man is falling prey to terrible diseases after consuming me. I don’t know why man is not getting it?

He is himself falling prey due to his negligence and greedy thinking towards us. He has forgotten that Heath is Treasure.”

Activity – 1

Role play of the story
2
Answer:
Do it yourself

Activity – 2

Air, water and food are much worriec about their deteriorated condition. Can you suggest any solution?
3
Answer:
Air : Due to the smoke of vehicles and factories, the purity of air is being destroyed.
Water : Man has poisoned water with garbage and chemicals. Wastage of water leads to a shortage of drinkable water.
Food : The nutrients of food are also | being destroyed due to poisonous water and pesticides.

Activity – 3

Let’s prepare – Banners and slogans for organising an awareness rally regading air and water pollution.
Answer:
Do it yourself.

Explain On the basis of the story explain which content has increased and which has decreased in food due to it’s deteriorated condition.
4
Answer:

Increased Decreased
1. Poisonous food is increased.
2. Pesticides are increased.
1. Nutrients are decreased.
2. Taste is decreased.

To reduce air pollution which option is correct?
5
Answer:
We should walk on foot for near distance, go on cycle for less distance and on motorcycle/scooter for more distance. We should make more use of public transport like a bus. We should do carpooling also. We should make less use of petrol and diesel.

Let’s Evaluate:

1. Pollution which thing causes the worst effect on the human body?
(a) air
(b) water
(c) food
(d) all of these
Answer:
(d) All of the above.

2. What is damaged by the polluted (poisonous) air?
(a) nutrients of food
(b) lungs
(c) factories
(d) water
Answer:
(b) Lungs

(c) Cleanliness

6

For the teacher: On the basis of this mind map, different areas of cleanliness are to be discussed with the students for a better understanding of the relation between good health and cleanliness and to inspire them to keep the cleanliness.
7

Activity – 1
Fill in the blanks :
8
Answer:
24

Activity – 2

Germ Race
22
a) To make the children understand that when we step out of our clean surroundings, we come in the grip of germs and germs spread very fast. The teacher should prepare a flash card with the cooperation of students with the word germs written on it. The teacher will take all the students to the playground.

A circle will be made with the word clean written in it. Out of the whole class, 2 students will be separated and flashcards with the word germs written will be put around their necks. Those two students will become germs and the rest of the class will become hands. Students, who have become hands will be made to stand in the clean circle. When the game starts, the students who have become hands will come out of the circle and start running and then the teacher will ask the students, who have become germs to hold hands and run to catch the students who have become hands. The students, who would be caught by the germ students will start running with them while holding their hands. In this way, the number of germs will increase and the number of hands will decrease. In the end, all the hands will be caught by the germs.
23

Break the germs circle

Activity : Make a list of the areas in your school and home which need to be cleaned and also suggest the ways to clean

Place Suggestion

Answer:

Place Suggestion
1. Toilet To clean after throwing more water and using phenyl.
2. Yard To sweep
3. Library To clean benches, chairs, books etc. with duster.

Explain
What all comes under personal hygiene?
Answer:
Cleanliness of body, cleanliness of face and cleanliness of clothes are included in personal cleanliness.

Activity: I am Cleanliness. I want to live everywhere but I will stay there only where you want to keep me. Where do you want to keep me? And tell about those places where I am and where I am not?
9
Answer:
I would like to keep cleanliness at all places. For example: at home, at school, in streets, at parks, at bus stand etc. Mostly there is less cleanliness at parks, bus stand, railway station, toilets, streets etc.

True or False

  1. It Is the responsibility of the government to keep cleanliness.
  2. It is easy to keep cleanliness than to do it.
  3. We remain healthy while keeping cleanliness.

Answer:

  1. (✗)
  2. (✓)
  3. (✓)

Let’s test understanding :

10
1. From where should cleanliness begin?
(a) from our home
(b) from our neighborhood
(c) from our surroundings
(d) from yourself
Answer:
(c) From ourselves.

2. Whyshouldwedocleaning?
(a) for beauty and cleanliness
(b) to remain healthy
(c) to get rid of dirt.
(d) all of the above
Answer:
(d) all of the above

(d) Preeti is very sensible (Poem)

1112
Preeti is very sensible as
she knows how important it is
to brush and bathe every day.
If there is tooth decay,
it will be difficult to chew the
corn and sugarcane.

13
Preeti is very sensible as
she knows, how important it is
to wear clean clothes after bathing.
If we fall sick with sweat, smell and germs
then we wi 11 have to eat bitter med icine
and get the injections.

14
Preeti is very sensible as
she knows how important it is
to make the house clean and beautiful.
If the garbage is not put in the bin,
flies will spread cholera and mosquito
will spread malaria.

15
Preeti is very sensible as
she knows how important it is
to sweep the street.
If the surroundings are not kept clean
then the whole garbage will re-enter
the house with feet.

16
Preeti is very sensible as
she knows how important it is
to adopt good habits of eating
If we kept on eating uncovered food
with dirty hands,
health will be spoilt and
we will have to regret.

17
Preeti is very sensible as
she knows how important it is
to eat fruits, salad and green vegetables.
By eating outside and having cold drink,
the eyesight will become weak
and we will have to wear spectacles.

18 19
Preeti is very sensible
as she remembers
what her grandmother had told
Think about the things timely,
As time once passed cannot be recalled.
20

Activity – 1
Discussion: Is Preeti really sensible? if yes then why?
Answer:
Do it yourself

Activity – 2
Make a list of Preeti’s good habits
Answer:

  • Brushing teeth every day,
  • bathing,
  • Wearing clean clothes,
  • to clean the house,
  • to throw the garbage in the dustbin,
  • to sweep the streets,
  • Good food habits,
  • Not eating food with dirty hands,
  • Eating green vegetables, fruits and salad etc.

Activity – 3
Preeti has to prepare a speech on good healthy habits. Help her write the speech
21

Let’s test understanding

1. Why is Preeti sensible?
(a) Her age is more
(b) She drinks milk
(c) She is beautiful
(d) She has the knowledge of good habits
Answer:
(d) She has the knowledge of good habits.

2. What happens by wearing dirty clothes?
(a) It stinks
(b) germs spread
(c) we get disease
(d) all of these
Answer:
(d) All of the above.

PSEB 5th Class Welcome Life Guide Health and Cleanliness Important Questions and Answers

Multiple Choice Questions :

Question 1.
Which diseases are caught by germs?
(a) Cold
(b) Cholera
(c) Dysentery
(d) All of the above.
Answer:
(d) All of the above.

Question 2.
Which are the public places?
(a) Bus stand
(b) Railway Station
(c) Park
(d) All of the above.
Answer:
(d) All of the above.

Question 3.
Which is the personal clean – Iiness?
(a) Of body
(b) Of face
(c) Of clothes
(d) All of the above.
Answer:
(d) All of the above.

Question 4.
Which of the following is not right?
(a) We should not eat naked eatables from the market.
(b) There is no need to take bath daily.
(c) We should brush our teeth twice daily.
(d) We should keep our surroun – dings clean.
Answer:
(b) There is no need to take bath daily.

Question 5.
What is not included in cleaning the face?
(a) Cleanliness of eyes
(b) Cleanliness of nose
(c) Cleanliness of ears
(d) Cutting of nails.
Answer:
(d) Cutting of nails.

Fill in the blanks :

1. We suffer from illness, cold and ………………………. cough through
2. After passing stool, we should wash our hands properly with ……………………… .
3. Man has made the water dirty and poisonous with dirt and ……………………… .
4. We remain ………………………. while keeping cleanliness.
Answer:
1. germs
2. soap
3. chemicals
4. healthy.

Tick Right (✓) or Wrong (✗) :
1. The germs reach our nails and hands with different methods through dirty surroundings.
2. Cleanliness of clothes is included in the cleanliness of house.
3. Due to poisonous water, the taste and nutrients of food are being destroyed.
Answer:
1. ✓
2. ✗
3. ✓

Mind Mapping :

Match the following :

1. Cleanliness of ears (a) Bus Stand
2. Cleanliness of toilets (b) Washing with soap
3. Hair (c) With wet cloth
4. Public places (d) With Phenyl.
Answer:
1. (c)
2. (d)
3. (b)
4. (a).

Short Answer Type Questions

Question 1.
Give two reasons to spread germs.
Answer:
Germs can spread from ill person’s stool to other persons through close link. They can also spread while cooking and eating with dirty hands.

Question 2.
Which diseases are caught by germs?
Answer:
Dysentery, Cholera, Typhoid, Measles, Cough etc.

Question 3.
What are the rules of cleanliness?
Answer:
Wash hands before cooking and eating food, after cleaning nose, after passing stool and after touching raw food.

Question 4.
Which clothes are cleaned?
Answer:
The clothes which we wear and mattresses are cleaned.

Question 5.
Who is responsible for keeping cleanliness?
Answer:
All are responsible for keeping cleanliness.

Question 6.
What will happen if the garbage is not thrown in the dustbin?
Answer:
Cholera can be caught by flies and malaria can be caught by mosquitoes.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions

Punjab State Board PSEB 8th Class Maths Book Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions and Answers.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਕ ਚਲ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਦੋ ਚਲਾਂ ਵਾਲੇ ਵਿਅੰਜਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦਿਓ ।
ਹੱਲ:
ਇਕ ਚਲ ਵਾਲੇ ਵਿਅੰਜਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ :
(i) 4x2 – 4x + 5
(ii) 9x
(iii) – 6x3
(iv) 2x5 + 3x2 + 4x
(v) 5a2 + 6a + 3
ਦੋ ਚਲਾਂ ਵਾਲੇ ਵਿਅੰਜਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ :
(i) 5xy + \(\frac{5}{11}\)xy2
(ii) \(-\frac{7}{10}\)ab + \(\frac{1}{3}\)ab2
(iii) 7xy + 5x2y + 3xy2
(iv) 3xy
(v) – 8xy + 9x2y.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
x, x – 4, 2x + 1, 3x – 2 ਨੂੰ ਸੰਖਿਆ ਰੇਖਾ ‘ਤੇ ਦਰਸਾਉ ।
ਹੱਲ:
x
ਸੰਖਿਆ ਰੇਖਾ ਉੱਤੇ ਚਲ x ਦੀ ਸਥਿਤੀ X ਹੈ ।
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions 1
x – 4
ਸੰਖਿਆ ਰੇਖਾ ਉੱਤੇ x – 4 ਦਾ ਮੁੱਲ X ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਵੱਲ 4 ਇਕਾਈ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਬਿੰਦੂ P ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions 2
2x + 1
ਸੰਖਿਆ ਰੇਖਾ ਉੱਤੇ 2 ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਿੰਦੂ A ਉੱਤੇ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਮੂਲ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ 8 ਦੀ ਦੂਰੀ X ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋਵੇਗੀ । 2x + 1 ਦੀ ਸਥਿਤੀ B, A ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ 1 ਇਕਾਈ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ ।
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions 3
3x – 2
ਸੰਖਿਆ ਰੇਖਾ ਉੱਤੇ 31 ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਿੰਦੂ B ਉੱਤੇ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਲ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ B ਦੀ ਦੁਰੀ ਦੀ ਦੁਰੀ ਤੋਂ ਤਿਗੁਨੀ ਹੋਵੇਗੀ । 3x – 2 ਦੀ ਸਥਿਤੀ P ਦੀ ਸਥਿਤੀ B ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ 2 ਇਕਾਈ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ ।
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions 4

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਿਅੰਜਕ x2y2 – 10x2y + 5xy2 – 20 ਦੇ ਹਰੇਕ ਪਦ ਦੇ ਗੁਣਜ ਪਹਿਚਾਣੋ ।
ਹੱਲ:
x2y2 ਦਾ ਗੁਣਜ 1 ਹੈ ।
x2y ਦਾ ਗੁਣਜ – 10 ਹੈ ।
xy2 ਦਾ ਗੁਣਜ 5 ਹੈ ।
ਅਚਲ ਪਦ- 20 ਹੈ ।

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਬਹੁਪਦਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਪਦੀ, ਦੋ ਪਦੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਪਦੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵਰਗੀਕਰਨ ਕਰੋ :
– z + 5, x + y + z, x + y + z + 100, ab – ac, 17.
ਹੱਲ:
ਇਕ ਪਦੀ : 17
ਦੋ ਪਦੀ : – z + 5, ab – ac
ਤਿੰਨਪਦੀ : x + y + z
ਬਹੁਪਦ : x + y + z + 100.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬਣਾਓ :
(a) ਤਿੰਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਪਦੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੇਵਲ ਇਕ ਚਲ x ਹੋਵੇ ।
(b) ਤਿੰਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਪਦੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ x ਅਤੇ y ਚਲ ਹੋਣ ।
(c) ਤਿੰਨ ਇਕ ਪਦੀ ਜਿਸ ਵਿਚ x ਅਤੇ y ਚਲ ਹੋਣ ।
(d) ਚਾਰ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਦਾਂ ਵਾਲੇ 2 ਬਹੁਪਦ ।
ਹੱਲ:
(a) ਦੋ ਪਦੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੇਵਲ ਇਕ ਚਰ x ਹੋਵੇ
(i) 3x2 + 5x
(ii) 6x3 + 2x
(iii) 9x + 4x3

(b) ਦੋ ਪਦੀ ਜਿਸ ਵਿਚ 1 ਅਤੇ y ਚ ਹੋਵੇ :
(i) 3x2y + 4xy
(ii) 9xy + 6xy2
(iii) 5xy + 8x2y

(c) ਇਕ ਪਦੀ ਜਿਸ ਵਿਚ 1 ਅਤੇ y ਹੋਵੇ :
(i) 4x2y
(ii) 5xy2
(iii) 3xy

(d) ਚਾਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਦਾਂ ਵਾਲੇ ਬਹੁਪਦ :
(i) a + b + c + d
(ii) 2x3 + 5x2 + 3x + 18
(iii) 3x2 + 4xy + y2 + y + x + 9.

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠਾਂ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚ ਹਰੇਕ ਦੇ ਦੋ ਸਮਾਨ ਪਦ ਲਿਖੋ :
(i) 7xy
(ii) 4 mn2
(iii) 2l.
ਹੱਲ:
(i) 7xy ਦੇ ਸਮਾਨ ਪਦ :
3xy, 9xy ਆਦਿ ।

(ii) 4mn2 ਦੇ ਸਮਾਨ ਪਦ :
9mn2, mnv ਆਦਿ ।

(iii) 2l ਦੇ ਸਮਾਨ ਪਦ :
6l, 9l, 5l ਆਦਿ ।

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
4x × 5y × 7z ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 4 × 5y ਪਤਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ 7z ਨਾਲ ਗੁਣਾ ਕਰੋ, ਜਾਂ
ਪਹਿਲਾਂ 5y × 7z ਪਤਾ ਕਰੋ, ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ 4 ਨਾਲ ਗੁਣਾ ਕਰੋ ।
ਕੀ ਨਤੀਜਾ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ? ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ?
ਕੀ ਗੁਣਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕ੍ਰਮ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
4x × 5y × 7z
= (4x × 5y) × 7z
= [(4 × 5) × (xy}} × 7z
= 20xy × 7z = (20 × 7)
(xy) (z) = 140xyz
= 4x × 5y × 7z
= 4x × (5y × 7z)
= 4x × (5 × 7) (yz)
= 4x × 35yz
= (4 × 35) (xyz)
= 140 xyz
ਨਹੀਂ, ਗੁਣਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁਮ ਨਤੀਜੇ ਨੂੰ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ।
ਦੋਨੋਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚ ਨਤੀਜਾ ਸਮਾਨ ਹੈ ।

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਗੁਣਨਫਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :
(i) 2x (3x + 5xy)
(ii) a2(2ab – 5c).
ਹੱਲ:
(i) (2x) × (3x + 5xy)
= (2x) × (3x) + (2x) × (5xy)
= 6x2 + 10x2y.
(ii) a2(2ab – 5c) = a2 × 2ab – a2 × 5c.
= 2a3b – 5a2c.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
(4p2 + 5p + 7) × 3p ਦਾ ਗੁਣਨਫਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
(4p2 + 5p + 7) × 3p = 4p2 × 3p + 5p × 3p + 7 × 3p
= 12p3 + 15p2 + 21p

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਤਤਸਮਕ (I) ਵਿਚ b ਦੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ – b ਰੱਖੋ । ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਤਸਮਕ (II) ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
ਤਤਸਮਕ (I) ਹੈ :
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
ਇਸ ਵਿੱਚ b ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ -b ਰੱਖਣ ਤੇ, ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ :
[a +(-b)]2 = a2 + 2a(-b) + (-b)2
ਜੋ (a – b)2 = a2 – 2ab + b
ਜੋ ਕਿ ਤਤਸਮਕ (II) ਹੈ ।
ਇਸ ਲਈ ਤਤਸਮਕ (I) ਵਿਚ b ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ b. ਰੱਖਣ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਤਤਸਮਕ (II) ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ :

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions

ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
a = 2, b = 3, x= 5 ਦੇ ਲਈ ਤਤਸਮਕ (IV) ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
ਤਤਸਮਕ (IV) ਹੈ।
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab
L.H.S. = (x + a) (x + b)
= (5 + 2) (5 + 3)
= (7) (8)
= 56
ਅਤੇ R.H.S. = x2 + (a + b) x + ab
= (5)2 + (2 + 3) 5 + 2 × 3
= 25 + 6 × 5 + 6
= 25 + 25 + 6
= 56
∴ L.H.S. = R.H.S. = 56.
ਇਸ ਲਈ ਤਤਸਮਕ ਦੇ ਕੋਣਾਂ ਪੱਖਾਂ ਦੇ ਮੁੱਲ a = 2, b = 3, x = 5 ਦੇ ਲਈ ਸਮਾਨ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤਤਸਮਕ (IV) ਵਿਚ a = b ਲੈਣ ‘ਤੇ, ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ? ਕੀ ਇਹ ਤਤਸਮਕ (I) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
ਤਤਸਮਕ (IV) ਹੈ :
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab
ਇਸ ਵਿਚ a = b ਲੈਣ ਤੇ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ :
(x + a) (x + a) = x2 + (a + a) x + a.a
⇒ (x + a)2 = x2 + 2ax + a2
ਹਾਂ, ਇਹ ਤਤਸਮਕ (I) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ InText Questions

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤਤਸਮਕ (IV) ਵਿਚ a = – c ਅਤੇ b = – c ਲੈਣ ਤੇ, ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ? ਕੀ ਇਹ ਤਤਸਮਕ (II) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
ਤਤਸਮਕ (IV) ਹੈ :
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab
ਇਸ ਵਿਚ a = – c ਅਤੇ b = – c ਲੈਣ ਤੇ, ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ :
[x + (-c)] [x + (-c)] = x2 + [- c) +(-c)]x +(-c) (-c)
⇒ (x – c) (x – c) = x2 + (-2c)x + c2
⇒ (x – c)2 = x2 – 2cx + c2
ਹਾਂ, ਇਹ ਤਤਸਮਕ (II) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਤਤਸਮਕ (IV) ਵਿਚ b = – a ਲਵੋ । ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ? ਕੀ ਇਹ ਤਤਸਮਕ (III) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
ਤਤਸਮਕ (IV) ਹੈ :
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab
ਇਸ ਵਿਚ b = – a ਲੈਣ ਤੇ, ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ :
(x + a) [x + (-a)] = x2 + [a + (-a)]x + a. (-a)
⇒ (x + a) (x – a) = x2 + (a – a)x – a2
⇒ (x + a) (x – a) = x2 – a2
ਹਾਂ, ਇਹ ਤਤਸਮਕ (III) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ – 56

ਕਿਰਿਆ 1. ਤੁਸੀਂ ਬਾਂਸ ਦਾ ਪੌਦਾ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ‘ਤੇ ਬਾਂਸ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਓ।

ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਕਰਕੇ ਲਿਖੋ ਕਿ ਬਾਂਸ ਤੋਂ ਕੀ-ਕੀ ਬਣਦਾ ਹੈ?
(ਕ) ………………………..
(ਖ) ………………………..
(ਗ) ………………………..

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਂਸ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੋ। ਬਾਂਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਖਜੂਰ ਦੇ ਪੌਦੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰੋ।
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ 1
ਚਿੱਤਰ-ਬਾਂਸ ਦੇ ਪੌਦੇ

  • ਬਾਂਸ ਘਾਹ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।
  • ਇਹ 100 ਫੁੱਟ ਲੰਬਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਕਿਸਮਾਂ ਇੱਕੋ ਦਿਨ ਵਿਚ 90 ਸੈਂ.ਮੀ. ਉੱਚੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
  • ਬਾਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫਰਨੀਚਰ, ਕਾਗਜ਼, ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
  • ਬਾਂਸ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਖਾਦੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ; ਜਿਵੇਂ ਬਾਂਸ ਦਾ ਆਚਾਰ।

ਫੁੱਲ-ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲ 65 ਤੋਂ 120 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜੜਾਂ-ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭੋਂ-ਖੋਰ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪੇਜ – 58

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
(ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ, ਮਿੱਟੀ, 70, ਆਦਿਵਾਸੀ)
(ਉ) ……………………….. ਲੋਕ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(ਅ) ਧਰਤੀ ਦੇ ਲਗਭਗ ……………………….. ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਵ ਜੰਤੂ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(ਇ) ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ……………………….. ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।
(ਸ) ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਨਾਲ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ……………………….. ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ!
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਆਦਿਵਾਸੀ,
(ਅ) 70,
(ਇ) ਮਿੱਟੀ,
(ਸ) ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਹੀ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✓) ਅਤੇ ਗਲਤ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜੰਗਲ ਹਨ।
(ਅ) ਸਾਨੂੰ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕੱਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
() ਆਦਿਵਾਸੀ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨਾਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਦੇ ਹਨ।
(ਸ) ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਨਾਲ ਜੱਲ-ਚੱਕਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
(ਹ) ਸਫ਼ੈਦੇ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਵੱਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ✗
(ਅ) ✓
(ਇ) ✓
(ਸ) ✓
(ਹ) ✗

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :
1. ਰਾਜ – (ਉ) ਆਦਿਵਾਸੀ ਜਾਤੀ
2. ਅਸਾਮ – (ਅ) ਮੁੰਡਾ
3. ਰਾਜਸਥਾਨ – (ਈ) ਜਾਤੀ
4. ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ – (ਸ) ਬੋਡੋਜ਼
5. ਝਾਰਖੰਡ – (ਹ) ਗੋਂਡ
ਉੱਤਰ :
1. (ਈ)
2. (ਅ)
3. (ਸ)
4. (ਉ)
5. (ਹ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਜੰਗਲਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇਹ ਭੂਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੁੱਖ, ਹਰਿਆਵਲ, ਝਾੜੀਆਂ, ਜੜੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰ, ਜੀਵ ਜੰਤ ਅਤੇ ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਆਦਿਵਾਸੀ ਕੌਣ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਜੋ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਦਿਵਾਸੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕੀ ਯਤਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?
ਉੱਤਰ :

  • ਵਿਅਰਥ ਪਈ ਭੂਮੀ ਤੇ ਰੁੱਖ ਉਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
  • ਸਾਨੂੰ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁੜ ਚੱਕਰਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  • ਲੱਕੜੀ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹੋਰ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕੋਈ ਪੌਦਾ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :

  • ਸਾਨੂੰ ਵਿਅਰਥ ਪਈ ਭੂਮੀ ‘ਤੇ ਰੁੱਖ ਉਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
  • ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤੇ ਮੌਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਰੁੱਖ ॥ ਉਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
  • ਅਜਿਹੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਓ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਹੋਵੇ।

ਪੇਜ – 60

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?
ਉੱਤਰ :

  • ਅਸੀਂ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁੜ ਚੱਕਰਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਗੁੱਦੇ ਤੋਂ ਬਣਦੇ ਹਨ।
  • ਸਾਨੂੰ ਲੱਕੜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  • ਰਹਿਣ ਦੀ ਜਗਾ ਲਈ, ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਲਈ ਭੂਮੀ ਵਿਸਤਾਰ ਲਈ ਜੰਗਲ ਨਹੀਂ ਕੱਟਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

ਕਿਰਿਆ : ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਭਰੋ।
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ 2
ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਗੋਂਡਜ਼ ……………….. ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ :
(ੳ) ਮਨੀਪੁਰ
(ਅ) ਆਸਾਮ
(ਇ) ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
(ਸ) ਰਾਜਸਥਾਨ
ਉੱਤਰ :
(ਇ) ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼

(ii) ……………….. ਵਿਖੇ ਵੱਡੇ ਜੰਗਲ ਹਨ
(ੳ) ਮਨੀਪੁਰ
(ਅ) ਉੜੀਸਾ
(ਇ) ਬਿਹਾਰ
(ਸ) ਸਾਰੇ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪੌਦੇ ਭੋਂ-ਖੁਰ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਪੌਦਿਆਂ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਫੈਦਾ ਅਸਲ ਵਿਚ ਕਿੱਥੋਂ ਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਸਫੈਦਾ ਅਸਲ ਵਿਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਬੋਡੋਜ਼ ਨਾਂ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ………………………………………. ਵਿਖੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(ii) ਸਾਨੂੰ ………………………………………. ’ਤੇ ਰੁੱਖ ਉਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ !
(iii) ਸਫੈਦੇ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ………………………………………. ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ।
(iv) ਸਫੇਦੇ ਨੂੰ ………………………………………. ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਆਸਾਮ,
(ii) ਫਾਲਤੂ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ,
(iii) 700,
(iv) ਸੇਮ ਵਾਲੇ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਆਦਿਵਾਸੀ ਭੀਲ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(ii) ਸਫੈਦਾ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ।
(iii) ਮੁੰਡਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਝਾਰਖੰਡ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਹੀ,
(ii) ਗ਼ਲਤ,
(iii) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਮਨੀਪੁਰ – (ਉ) ਭੀਲ
(ii) ਆਸਾਮ – (ਅ) ਮੁੰਡਾ
(iii) ਰਾਜਸਥਾਨ – (ਇ) ਮਰਮ ਅਤੇ ਚੀਰੂ
(iv) ਝਾਰਖੰਡ – (ਸ) ਬੋਡੋਜ਼
ਉੱਤਰ :
(i) (ਇ)
(ii) (ਸ)
(iii) (ੳ)
(iv) (ਅ)

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ) –
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ 3
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ 4

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਜੰਗਲਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਵੀ ਜੰਗਲੀ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਵੀ ਜੰਗਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਭਾਲੇ, ਤੀਰਕਮਾਨ ਆਦਿ ਹਨ ਆਪਣੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਵੀ ਇਹ ਜੰਗਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

Punjab State Board PSEB 8th Class Maths Book Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Maths Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Exercise 9.5

1. ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਗੁਣਨਫਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਢੁੱਕਵੇਂ ਤਤਸਮਕ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(x + 3) (x + 3)
ਹੱਲ:
(x + 3) (x + 3) = (x + 3)2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
a = x, b = 3
∴ (x + 3)2 = (x)2 + 2(x) (3) + (3)2
= x2 + 6x + 9.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(2y + 5) (2y + 5)
ਹੱਲ:
(2y + 5) (2y + 5) = (2y + 5)2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
a = 2y, b = 5
∴ (2y + 5)2 = (2y)2 + 2 (2y) (5) + (5)2
= 4y2 + 20y + 25

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(2a – 7) (2a – 7)
ਹੱਲ:
(2a – 7) (2a – 7) = (2a – 7)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = 2a, b = 7
∴ (2a – 7)2 = (2a)2 – 2(2a) (7) + (7)2
= 4a2 – 28a + 49.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(3a – \(\frac{1}{2}\))(3a – \(\frac{1}{2}\))
ਹੱਲ:
(3a – \(\frac{1}{2}\))(3a – \(\frac{1}{2}\)) = (3a – \(\frac{1}{2}\))2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = 3a, b = \(\frac{1}{2}\)
∴ (3a – \(\frac{1}{2}\))2 = (3a)2 – 2(3a)(\(\frac{1}{2}\)) + (\(\frac{1}{2}\))2
= 9a2 – 3a + \(\frac{1}{4}\)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(1.1m – 0.4) (1.1m + 0.4)
ਹੱਲ:
(1.1m – 0.4) (1.1m + 0.4)
(a + b) (a – b) = a2 – b2
a = 1.1m, b = 0.4
∴ (1.1m – 0.4) (1.1m + 0.4) = (1.1m)2 – (0.4)2
= 1.21m2 – 0.16.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
(a2 + b2) (-a2 + b2)
ਹੱਲ:
(a2 + b2) (-a2 + b2) ⇒ (b2 + a2) (b2 – a2)
(a + b) (a – b) = a2 – b2
a = b2, b = a2
∴ (b2 + a2) (b2 – a2) = (b2)2 – (a2)2
= b4 – a4.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vii).
(6x – 7) (6x + 7)
ਹੱਲ:
(6x – 7) (6x + 7)
(a – b) (a + b) = a2 – b2
a = 6x, b = 7
(6x – 7) (6x + 7) = (6x)2 – (7)2
= 36x2 – 49

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (viii).
(-a + c) (-a + c)
ਹੱਲ:
(-a + c) (-a + c)
(c – a) (c – a) = (c – a)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = c, b = a
∴ (c – a)2 = (c)2 – 2 (c) (a) + (a)2.
= c2 – 2ac + a2.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ix).
(\(\frac{x}{2}\) + \(\frac{3y}{4}\))(\(\frac{x}{2}\) = \(\frac{3y}{4}\))
ਹੱਲ:
(\(\frac{x}{2}\) + \(\frac{3y}{4}\))(\(\frac{x}{2}\) + \(\frac{3y}{4}\)) = (\(\frac{x}{2}\) + \(\frac{3y}{4}\))2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
a = \(\frac{x}{2}\), b = \(\frac{3y}{2}\)
∴ (\(\frac{x}{2}\) + \(\frac{3y}{4}\))2 = (\(\frac{x}{2}\))2 + 2(\(\frac{x}{2}\))(\(\frac{3y}{2}\)) + (\(\frac{3y}{2}\))2
= \(\frac{x^{2}}{4}\) + \(\frac{3xy}{2}\) + \(\frac{9y^{2}}{4}\)

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (x).
(7a – 9b) (7a – 9b).
ਹੱਲ:
(7a – 9b) (7a – 9b) = (7a – 9b)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = 7a, b = 9b
(7a – 9b)2 = (7a)2 – 2 (7a) (9b) + (9b)2
= 49a2 – 126ab + 81b2

2. ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਗੁਣਨਫਲਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ, ਤਤਸਮਕ (x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(x + 3) (x + 7).
ਹੱਲ:
(x + 3) (x + 7)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab
x = x, a = 3, b = 7
∴ (x + 3) (x + 7) = x2 + (3 + 7) + (3) (7)
= x2 + 10x + 21.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(4x + 5) (4x + 1)
ਹੱਲ:
(4x + 5) (4x + 1)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab
x = 4x, a = 5, b = 1
∴ (4x + 5) (4x + 1) = (4x)2 + (5 + 1) 4x + (5) (1)
= 16x2 + ( 6) (4x) + 5
= 16x2 + 24x + 5.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(4x – 5) (4x – 1)
ਹੱਲ:
(4x – 5) (4x – 1)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab.
x = 4x, a = – 5, b = – 1
∴ (4x – 5) (4x – 1) = (4x)2 + (-5 – 1)(4x) + (-5) (-1)
= 16x2 + (-6) (4x) + 5
= 16x2 – 24x + 5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(4x + 5) (4x – 1)
ਹੱਲ:
(4x + 5) (4x – 1)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab.
x = 4x, a = 5, b = – 1
∴ (4x + 5) (4x – 1) = (4x)2 + (5 – 1) 4x + (5) (-1)
= 16x2 + (4) (4x) – 5
= 16x2 + 16 – 5.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(2x + 5y) (2x + 3y)
ਹੱਲ:
(2x + 3y) (2x + 3y)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab
x = 2x, a = 5y, b = 3y
∴ (2x + 5y) (2x + 3y) = (2x)2 + (5y + 3y)(2x) + (5y) (3y)
= 4x2 + (8y)(2x) + 15y2
= 4x2 + 6xy + 15y2.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
(2a2 + 9) (2a2 + 5)
ਹੱਲ:
(2a2 + 9) (2a2 + 5)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b) x + ab.
x = 2a2, a = 9, b = 5
∴ (2a2 + 9) (2a2 + 5) = (2a2)2 + (9 + 5)(2a2) + (9) (5)
= 4a2 + (14) (2a2) + 45
= 4a4 + 28a2 + 45.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vii).
(xyz – 4) (xyz – 2).
ਹੱਲ:
(xyz – 4) (xyz – 2)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b) x + ab.
x = xyz, a = – 4, b = -2
∴ (xyz – 4) (xyz – 2) = (xyz)2 +(-4 – 2)xyz + (-4)(-2)
= x2y2z2 – 6xyz + 8.

3. ਤਤਸਮਕਾਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ , ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(b – 7)2
ਹੱਲ:
(b – 7)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = b, b = 7
∴ (b – 7)2 = (b)2 – 2 (b) (7) + (7)2
= b2 – 14b + 49
ਪੜਤਾਲ : (b – 7)2 = (b – 7) (b – 7)
= b (b – 7) – 7 (b – 7)
= b2 – 7b – 7b + 49
= b2 – 14b + 49.
ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(xy + 3z)2
ਹੱਲ:
(xy + 3z)2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
a = xy, b = 3z
∴ (xy + 3z)2 = (xy)2 + 2 (xy) (3z) + (3z)2
= x2y2 + 6xyz + 9z2.
ਪੜਤਾਲ : (xy + 3z)2 = (xy + 3z) (xy + 3z)
= xy(xy + 3z) + 3z (xy + 3z)
= x2y2 + 3xyz + 3xyz + 9z2
= x2y2 + 6xyz + 9z2
ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(6x2 – 5y)2
ਹੱਲ:
(6x2 – 5y)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = 6x2, b = 5y
∴ (6x2 – 5y)2 – 2(6x)2 – 2(6x2) (5y) + (5y)2
= 36x4 – 60x2y + 25y
ਪੜਤਾਲ :
(6x2 – 5y)2 = (6x2 – 5y) . (6x2 – 5y)
= 6x2(6x2 – 5y) – 5y (6x2 – 5y)
= 36x4 – 30x2y – 30x2y + 25y2
= 36x4 – 60x2y + 25y2
ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(\(\frac{2}{3}\)m + \(\frac{3}{2}\)n)
ਹੱਲ:
(\(\frac{2}{3}\)m + \(\frac{3}{2}\)m)2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
a = \(\frac{2}{3}\)m, b = \(\frac{3}{2}\)n
(\(\frac{2}{3}\)m + \(\frac{3}{2}\)m)2 = (\(\frac{2}{3}\)m)2 + 2(\(\frac{2}{3}\)m)(\(\frac{3}{2}\)n) + (\(\frac{3}{2}\)n)2
= \(\frac{4}{9}\)m2 +2mn + \(\frac{9}{4}\)n2
ਪਤਾਲ :
(\(\frac{2}{3}\)m + \(\frac{3}{2}\)n)2 = (\(\frac{2}{3}\)m + \(\frac{3}{2}\)n)(\(\frac{2}{3}\)m + \(\frac{3}{2}\)n)
= \(\frac{2}{3}\)m(\(\frac{2}{3}\)m + \(\frac{3}{2}\)n) + \(\frac{3}{2}\)n(\(\frac{2}{3}\)m + \(\frac{3}{2}\)n)
= \(\frac{4}{9}\)m2 + mn + mn + \(\frac{9}{4}\)n2
= \(\frac{4}{9}\)m2 + 2mn + \(\frac{9}{4}\)n2
ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(0.4p – 0.5q)2
ਹੱਲ:
(0.4p – 0.5q)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = 0.4p, b = 0.5 q
∴ (0.4p – 0.5q)2 = (0.4p)2 – 2 (0.4p)(0.5q) + (0.5q)2
= 0.16p2 – 0.04pq + 025q2
ਪੜਤਾਲ :
(0.4p – 0.5q)2
= (0.4p – 0.5q) (0.4p – 0.5q)
= 0.4p (0.4p – 0.5q) – 0.5q (0.4p – 0.5q)
= 0.16p2 – 0.02pq – 0.02pq + 0.25q2
= 0.16p2 – 0.04pq + 0.25q2
ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
(2xy + 5y)2.
ਹੱਲ:
(2xy +5y)2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
a = 2xy, b = 5y
∴ (2xy + 5y)2 = (2xy)2 + 2 (2xy) (5y) + (5y)2
= 4x2y2 + 20xy2 + 25y2
ਪੜਤਾਲ :
(2xy + 5y)2 = (2xy + 5y) (2ry + 5y)
= 2xy (2xy + 5y) + 5y (2xy + 5y)
= 4x2y2 + 10xy2 + 10xy2 + 25y2
= 4x2y2 + 20xy2 + 25y2
ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ।

4. ਸਰਲ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(a2 – b2)2
ਹੱਲ:
(a2 – b2)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = a2. b = b2
∴ (a2 – b2)2 = (a2)2 – 2(a2) (b2) + (b2)2
= a4 – 2a2b2 + b4.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(2x + 5)2 – (2x – 5)2
ਹੱਲ:
(2x + 5)2 – (2x – 5)2
(a2 – b2) = (a + b) (a – b)
a = (2x + 5), b = (2x – 5)
∴ (2x + 5)2 – (2x – 5)2 = (2x + 5 + 2x – 5)
(2x + 5 – 2x + 5)
= (4x) (10)
= 40x.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(7m – 8n)2 + (7m + 8n)2
ਹੱਲ:
(7m – 8n)2 + (7m + 8n)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
∴ (7m – 8n)2 + (7m + 8n)2 = (7m)2 – 2 (7m) (8n) + (8n)2 + (7m)2 + 2 (7m) (8n) + (8n)2
= 49m2 – 112mn + 64n2 + 49m2 +112mn + 64n2
= 98m2 + 128n2.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(4m + 5n)2 + (5m + 4n)2
ਹੱਲ:
(4m + 5n)2 + (5m + 4n)2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
∴ (4m + 5n)2 + (5m + 4n)2 = (4m)2 + 2(4m) (5n)+ (5n)2 + (5m)2 + 2 (5m) (4n) + (4n)2
= 16m2 + 40mn + 25n2 + 25m2 + 40mn + 16n2
= 41m2 + 80mn + 41n2.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(2.5p + 1.5q)2 – (1.5p – 2.5q)2
ਹੱਲ:
(2.5p – 1.5q)2 – (1.5p – 2.5q)2
(a2 – b2) = (a – b)(a + b)
a = (2.5p + 1.5q), b = (1.5p – 2.5q)
∴ (2.5p – 1.5q)2 – (1.5p – 2.5q)2 = [(2.5p – 1.5q) – (1.5p – 2.5q)][2.5p – 1.5q + 1.5p – 2.5q]
= (2.5p – 1.59 – 1.5p + 2.5q)(4p – 4q)
= (1p + 1q) (4p – 4q)
= p (4p – 4q) + q (4p – 4q)
= 4p2 – 4pq + 4pq – 4q2
= 4p2 – 4q2.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
(ab + bc) – 2ab2c
ਹੱਲ:
(ab + bc)2 – 2ab2c
= (ab)2 + 2(ab) (bc) + (bc)2 – 2ab2c
= a2b2 + 2ab2c + b2c2 – 2ab2c
= a2b2 + b2c2.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vii).
(m2 – n2m)2 + 2m3n2.
ਹੱਲ:
(m2 – n2m)2 + 2m3n2
= (m2)2 – 2 (m2) (n2m) + (n2m)2 + 2m3n2
= m4 – 2m3n2 + n4m2 + 2m3n2
= m4 + n4m2

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

5. ਦਰਸਾਉ ਕਿ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(3x + 7)2 – 84x = (3x – 7)2
ਹੱਲ:
(3x + 7)2 – 84x = (3x – 7)2
L.H.S. = (3x + 7)2 – 84x
[∵ (a + b)2 = a2 + 2ab + b2]
= (3x)2 + 2(3x) (7) + (7)2 – 84x
= 9x2 + 42x + 49 – 84x
= 9x2 – 42x + 49
= (3x)2 – 2 (3x) (7) + (7)2
= (3x – 7)2
[∵ (a – b)2 = a2 – 2ab + b2]
= R.H.S.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(9p – 5q)2 + 180pq = (9p + 5q)2
ਹੱਲ:
(9p – 5q)2 + 180pq = (9p + 5q)2
L.H.S. = (9p – 5q)2 + 180pq
[∵ (a – b)2 = a2 – 2ab + b2
= (9p)2 – 2(9p) (5q) + (5q)2 + 180pq
= 81p2 – 90pq + 25q2 + 180pq
= 81p2 + 90pq + 25q2
= (9p)2 + 2 (9p) (5q) + (5q)2.
[∵ (a + b)2 = a2 + 2ab + b2]
= (9p + 5q)2
= R.H.S.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(\(\frac{4}{3}\)m – \(\frac{3}{4}\)n)2 + 2mn = \(\frac{16}{9}\)m2 + \(\frac{9}{16}\)n2
ਹੱਲ:
(\(\frac{4}{3}\)m – \(\frac{3}{4}\)n)2 + 2mn = \(\frac{16}{9}\)m2 + \(\frac{9}{16}\)n2
L.H.S. = (\(\frac{4}{3}\)m – \(\frac{3}{4}\)m)2 + 2mm
[∵ (a – b)2 = a2 – 2ab + b2]
= (\(\frac{4}{3}\)m)2 – 2(\(\frac{4}{3}\)m)(\(\frac{3}{4}\)n) + (\(\frac{3}{4}\)n)2 + 2mn
= \(\frac{16}{9}\)m2 – 2mn + \(\frac{9}{16}\)n2 + 2mn
= \(\frac{16}{9}\)m2 + \(\frac{9}{16}\)n2 = R.H.S.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(4pq + 3q)2 – (4pq – 3q)2 = 48pq2
ਹੱਲ:
(4pq + 3q)2 – (4pq – 3q)2 = 48pq2
L.H.S. = (4pq + 3q)2 – (4pq – 3q)2
a2 – b2 = (a + b)(a – b)
a = 4pq + 3q, b = 4pq – 3q
∴(4pq + 3q)2 – (4pq – 3q)2 = [(4pq + 3q) + (4pq – 3q)][(4pq + 3q) – (4pq – 3q)]
= (8pq) (4pq + 34 – 4pq + 3q)
= (8pq) (6q)
= 48pq2 = R.H.S.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(a – b) (a + b) + (b – c)(b + c) + (c – a) (c + a) = 0
ਹੱਲ:
(a – b) (a + b) + (b – c) (b + c) + (c – a) (c + a) = 0
L.H.S. = (a – b) (a + b) + (b – c) (b + c) + (c – a) (c + a)
= a2 – b2 + b2 – c2 + c2 – a2
= 0
= R.H.S.

6. ਤਤਸਮਕਾਂ ਦੇ ਉਪਯੋਗ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(71)2
ਹੱਲ:
(71)2
= (70 + 1)2
[(a + b)2 = a2 + 2ab + b2]
= (70)2 + 2 (70) (1) + (1)2
= 4900 + 140 + 1
= 5041.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(99)2
ਹੱਲ:
(99)2
= (100 – 1)2
[(a – b)2 = a2 – 2ab + b2]
= (100)2 – 2 (100) (1) + (1)2
= 10,000 – 200 +1
= 9801.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(102)2
ਹੱਲ:
(102)2
= (100 + 2)2
[(a + b)2 = a2 + 2ab + b2]
= (100)2 + 2 (100) (2) + (2)2
= 10,000 + 400 + 4
= 10404.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(998)2
ਹੱਲ:
(998)2
= (1000 – 2)2
[(a – b)2 = a2 – 2ab + b2]
= (1000)2 – 2 (1000) (2) + (2)2
= 1000000 – 4000 + 4
= 996004.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(5.2)2
ਹੱਲ:
(5.2)2
= (5 + 0.2)2
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
= (5)2 + 2 (5) + (0.2) + (0.2)2
= 25 + 2 + 0.04
= 27.04.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
297 × 303
ਹੱਲ:
297 × 303
= (300 – 3) (300 + 3)
(a – b) (a + b) = a2 – b2
a = 300, b = 3
∴ (300 – 3) (300 + 3) = (300)2 – (3)2
= 90000 – 9
= 89991.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vii).
78 × 82
ਹੱਲ:
78 × 82
= (80 – 2) (80 + 2)
(a – b)(a + b) = a2 – b2
a = 80, b = 2
∴ (80 – 2) (80 + 2) = (80)2 – (2)2
= 6400 – 4
= 6396.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (viii).
(8.9)2
ਹੱਲ:
(8.9)2
= (9 – 0.1)2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
a = 9, b = 0.1
∴ (9 – 0.1)2 = (9)2 – 2 (9) (0.1) + (0.1)2
= 81 – 1.8 + 0.1
= 79.21.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ix).
1.05 × 0.95.
ਹੱਲ:
1.05 × 0.95
= (1 + 0.05) (1 – 0.05)
(a – b) (a + b) = a2 – b2
a = 1, b = 0.05
⇒ (1.05) (1 – 0.05) = (1)2 – (0.05)2
= 1 – 0.0025
= 0.9975.

7. a2 – b2 = (a + b) (a – b) ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(51)2 – (49)2
ਹੱਲ:
(51)2 – (49)2
a2 – b2 = (a + b) (a – b)
a = 51, b = 49
∴ (51)2 – (49)2 = (51 + 49) (51 – 49)
= (100) (2)
= 200.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(1.02)2 – (0.98)2
ਹੱਲ:
(1.02)2 – (0.98)2
a2 – b2 = (a + b) (a – b)
a = 1.02, b = 0.98
∴ (1.02)2 – (0.98)2 = (1.02 + 0.98) (1.02 – 0.98)
= (2) (0.04)
= 0.08.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(153)2 – (147)2
ਹੱਲ:
(153)2 – (147)2
a2 – b2 = (a + b) (a – b)
a = 153, b = 147
∴ (153)2 – (147)2 = (153 + 147) (153 – (147)
= (300) (6)
= 1800.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(12.1)2 – (7.9)2.
ਹੱਲ:
(12.1)2 – (7.9)2
a2 – b2 = (a + b) (a – b)
a = 12.1, b = 7.9
∴ (12.1)2 – (7.9)2 = (12.1 + 7.9) (12.1 – 7.9)
= (20) (4.2)
= 84.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

8. (x + a) (x + b) = x2 + (a + b)x + ab, ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਹੇਠਾਂ ਲਿਖਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
103 × 104
ਹੱਲ:
103 × 104
⇒ (100 + 3) (100 + 4)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b) x + ab
x = 100, a = 3, b = 4
(100 + 3) (100 + 4) = (100)2 + (3 + 4) (100) + (3) (4)
= 10000 + (7) (100) + 12
= 10000 + 700 + 12
= 10712.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
5.1 × 5.2
ਹੱਲ:
5.1 × 5.2
⇒ (5 + 0.1) (5 + 0.2)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b) x + ab
x = 5, a = 0.1, b = 0.2
= (5 + 0.1) (5 + 0.2)
= (5)2 + (0.1 + 0.2)2 + (0.1) (0.2)
= 25 + (0.3)5 + 0.02
= 25 + 1.5 + 0.02
26.52.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
103 × 98
ਹੱਲ:
103 × 98
(100 + 3) (100 – 2)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b) x + ab
x = 100, a = 3, b = -2
(100 + 3) (100 – 2) = (100)2 + (3 – 2)(100) + (3) (-2)
= 10000 + (1) (100) – 6
= 10000 + 100 – 6
= 10094.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
9.7 × 9.8.
ਹੱਲ:
9.7 × 9.8
(10 – 0.3) (10 – 0.2)
(x + a) (x + b) = x2 + (a + b) x + ab
x = 10, a = -0.3, b = -0.2
∴ (10 – 0.3) (10 – 0.2) = (10)2 + (-0.3 – 0.2) (10) + (0.3) (0.2)
= 100 + (-0.5) (10) + 0.06
= 100 – 5 + 0.06
= 95 + 0.06
= 95.06.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.4

Punjab State Board PSEB 8th Class Maths Book Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Maths Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Exercise 9.4

1. ਦੋ ਪਦੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਣਾ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(2x + 5) ਅਤੇ (4x – 3)
ਹੱਲ:
(2x + 5) × (4x – 3)
= 21 × (4x – 3) +5 (4x – 3)
= 2x × 4x – 2x × 3 + 5 × 4x – 5 × 3
= 8x2 – 6x + 20x – 15
= 8x2 + 14 – 15.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(y – 8) ਅਤੇ (3y – 4)
ਹੱਲ:
(y – 8) × (3y – 4)
= y (3y – 4) – 8 × (3y – 4)
= 3y2 – 4y – 24y + 32
= 3y2 – 28y + 32.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(2.5l – 0.5m) ਅਤੇ (2.5l + 0.5m)
ਹੱਲ:
(2.5l – 0.5m) × (2.5l + 0.5m)
= 2.5l × (2.5l + 0.5m) – 0.5m (2.5l + 0.5m)
= 6.25l2 + 1.25lm – 1.25lm – 0.25m2
= 6.25l2 – 0.25m2.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.4

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(a + 3b) ਅਤੇ (x + 5)
ਹੱਲ:
(a + 3b) × (x + 5)
= a × (x + 5) + 3b × (x + 5)
= ax + 5a + 3bx + 15b

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(2pq + 3q2) ਅਤੇ (3pq – 2q2)
ਹੱਲ:
(2pq + 3q2) × (3pq – 2q2)
= 2pq × (3pq – 2q2) + 3q2 × (3pq – 2q2)
= 6p2q2 – 4pq3 + 9pq3 – 6q4
= 6p2q2 + 5pq3 – 6q4.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
(\(\frac{3}{4}\)a2 + 3b2) ਅਤੇ 4(a2 – \(\frac{2}{3}\)b2)
ਹੱਲ:
(\(\frac{3}{4}\)a2 + 3b2) × (4a2 – \(\frac{8}{3}\)b2)
= \(\frac{3}{4}\)a2 × (4a2 – \(\frac{8}{3}\)b2) + 3b2 × (4a2 – \(\frac{8}{3}\)b2)
= 3a4 – 2a2b2 + 12a2b2 – 8b4
= 3a4 + 10a2b2 – 8b4

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.4

2. ਗੁਟਨਫਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(5 – 2x) (3 + x)
ਹੱਲ:
(5 – 2x) (3 + x)
= 5 × (3 + x) – 2x × (3 + x)
= 15 + 5x – 6x – 2x2
= 15 – x – 2x2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(x + 7y) (7x – y)
ਹੱਲ:
(x + 7y) (7x – y)
= x × (7x – y) + 7y × (7x – y)
= 7x2 – xy + 49xy – 7y2
= 7x2 + 48xy – 7y2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(a2 + b)(a + b2)
ਹੱਲ:
(a2 + b) (a + b2) for a = 3, b = – 3
= a2(a + b2) + b (a + b2)
= a3 + a2b2 + ab + b3

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.4

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(p2 – q2) (2p + q)
ਹੱਲ:
(p2 – q2) (2p + q) for p = 1, q = -2
= p2(2p +q) – q2(2p + q)
= 2p3 + p2q – 2pq2 – q3

3. ਸਨਲ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
(x2 – 5) (x + 5) + 25
ਹੱਲ:
(x2 – 5) (x + 5) + 25
= x2 (x + 5) – 5 (x + 5) + 25
= x3 + 5x2 – 5x – 25 + 25
= x3 + 5x2 – 5x.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
(a2 + 5) (b3 + 3) + 5
ਹੱਲ:
(a2 + 5) (b3 + 3) + 5
= a2(b3 + 3) + 5 (b3 + 3) + 5
= a2b3 + 3a2 + 5b3 + 15 + 5
= a2b3 + 3a2 + 5b3 + 20.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.4

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
(t + s2) (t2 – s)
ਹੱਲ:
(t + s2) (t2 – s)
= t(t2 – s) + s2(t2 – s)
= t3 – t2 + s2t2 – s3.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
(a + b) (c – d) + (a – b) (c + d) + 2(ac + bd)
ਹੱਲ:
(a + b) (c – d) + (a – b) (c + d) + 2 (ac + bd)
= a (c – d) + b (c – d) + a (c + d) – b (c + d) + 2ac + 2bd
= ac – ad + bc – bd + ac + ad – bc – bd + 2ac + 2bd
= 4ac.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(x + y) (2x + y) + (x + 2y) (x – y)
ਹੱਲ:
(x + y) (2x + y) + (x + 2y) (x – y)
= x(2x + y) + y (2x + y) +x (x – y) + 2y (x – y)
= 2x2 + xy + 2xy + y2 + x2 – xy + 2xy – 2y2
= 3x2 + 4xy – y2

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 9 ਬੀਜਗਣਿਤਕ ਵਿਅੰਜਕ ਅਤੇ ਤਤਸਮਕ Ex 9.4

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
(x + y) (x2 – xy + y2)
ਹੱਲ:
(x + y) (x2 – xy + y2)
= x (x2 – xy + y2) + y (x2 – xy + y2)
= x3 – x2y + xy2 + yx2 – xy2 + y3
= x3 + y3.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vii).
(1.5x – 4y) (1.5x + 4y + 3) – 4.5x + 12y
ਹੱਲ:
(1.5x – 4y) (1.5x + 4y + 3) – 4.5x + 12y
= 1.5x (1.5x + 5y + 3) – 4y (1.5x + 4y + 3) – 4.5x + 12y
= 2.25x2 + 6xy + 4.5x – 6xy – 16y2 – 12y – 4.5x + 12y
= 2.25x2 – 16y2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (viii).
(a + b + c)(a + b – c)
ਹੱਲ:
(a + b + c) (a + b – c)
= a (a + b – c) + b (a + b – c) + c (a + b – c)
= a2 + ab – ac + ab + b2 – bc + ac + bc – c2
= a2 + b2 – c2 + 2ab.

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ – 48

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਸੂਚੀ ਪੂਰੀ ਕਰੋ।

(ੳ) ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੀਜ
1. ਜ਼ੀਰਾ
2. ……………………
3. ……………………
4. ……………………
ਉੱਤਰ :
1. ਜ਼ੀਰਾ,
2. ਧਨੀਆ,
3. ਜਵੈਨ,
4. ਸੌਂਫ਼।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

(ਅ) ਆਟਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੀਜ
1. ਕਣਕ
2. ……………………
3. ……………………
4. ……………………
ਉੱਤਰ :
1. ਕਣਕ,
2. ਬਾਜਰਾ,
3. ਮੱਕੀ,
4. ਸੌਂ।

(ਇ) ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੀਜ
1. ਸਰੋਂ
2. ……………………
3. ……………………
4. ……………………
ਉੱਤਰ :
1. ਸਰੋਂ,
2. ਮੂੰਗਫਲੀ,
3. ਸੂਰਜਮੁਖੀ,
4. ਤਿਲ।

ਪੇਜ਼ – 49

ਕਿਰਿਆ 1. ਆਓ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਉਗਾਉਣ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਜਾਣੀਏ

  • ਕਣਕ ਜਾਂ ਚਨਿਆਂ ਆਦਿ ਦੇ ਬੀਜ ਲਓ।
  • ਖੇਤ ਵਿਚੋਂ ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ ਲਓ।
  • ਚਾਰ ਗਮਲੇ 1, 2, 3, 4 ਲਓ।
  • ਗਮਲੇ 1 ਵਿਚ ਬੀਜ ਪਾ ਕੇ ਧੁੱਪੇ ਰੱਖੋ।
  • ਗਮਲੇ 2 ਵਿਚ ਮਿੱਟੀ ਪਾਓ ਤੇ ਬੀਜ ਬੀਜੋ ਅਤੇ ਧੁੱਪੇ ਰੱਖੋ 1
  • ਗਮਲੇ 3 ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ, ਬੀਜ ਪਾ ਕੇ ਹਨੇਰੇ ਕੁਮਰੇ ਵਿਚ ਰੱਖੋ।
  • ਗਮਲੇ 4 ਵਿਚ ਮਿੱਟੀ ਪਾ ਕੇ, ਬੀਜ ਦੱਬ ਦਿਓ, ਪਾਣੀ ਪਾਓ ਤੇ ਧੁੱਪੇ ਰੱਖੋ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਦੇਖੋ ਕਿਹੜੇ ਗਮਲੇ ਵਿਚ ਬੀਜ ਅੰਕੁਰਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਮਲੇ 4 ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਗ ਜਾਣਗੇ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਬਾਕੀ ਗਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਬੀਜ ਨਾ ਪੁੰਗਰਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਉੱਗਣ ਲਈ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, – ਮਿੱਟੀ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸਭ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਗਮਲੇ 4 ਵਿਚ ਹੀ ਬੀਜ ਪੁੰਗਰ ਸਕੇ।

ਪੇਜ – 50

ਕਿਰਿਆ 2. ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਗਮਲੇ 4 ਵਾਲੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰੁੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨਪਸੰਦ ਬੀਜ ਬੀਜੋ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਸਾਰਨੀ ਪੂਰੀ ਕਰੋ।
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ 1
ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ !

ਕਿਰਿਆ 3. ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਅਜਿਹੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਉਣ।
ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੁਸਰੀ ਥਾਂ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

ਪੇਜ – 51

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਸਾਹਮਣੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਕਿਸ ਬੀਜ ਤੋਂ ਆਟਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਸਰੋਂ
ਕਣਕ
ਧਨੀਆ
ਉੱਤਰ :
ਕਣਕ

(ਅ) ਕਿਸ ਬੀਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਹਲਦੀ
ਮੱਕੀ
ਬਾਜਰਾ
ਉੱਤਰ :
ਹਲਦੀ

(ਈ) ਕਿਸ ਪੌਦੇ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਪੌਦਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਮੁਲੀ
ਗੋਭੀ
ਪੱਥਰਚੱਟ
ਉੱਤਰ :
ਪੱਥਰਚੱਟ

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

(ਸ) ਕਿਹੜਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਲਗਾ ਕੇ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਗੇਂਦਾ
ਗੁਲਾਬ
ਪੱਥਰਚੱਟ
ਉੱਤਰ :
ਗੁਲਾਬ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ।
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ 2
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ 3

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਅੱਕ, ਤੇਲ, ਬੀਜ)
(ਉ) ਸਰੋਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ …………………… ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਅ) ਗੇਂਦੇ ਦਾ ਪੌਦਾ …………………… ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
…………………… ਦੇ ਬੀਜ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਸਰੀ ਥਾਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਤੇਲ,
(ਅ) ਬੀਜ,
(ਬ) ਅੱਕ

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

ਪੇਜ – 52 – 53

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਹੀ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✓) ਅਤੇ ਗਲਤ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਸਾਰੇ ਪੌਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਉੱਗਦੇ ਹਨ
(ਅ) ਗੰਨੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਗੰਨੇ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁਕੜੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(ਇ) ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਤੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਸ) ਜੀਰੇ ਦੇ ਬੀਜ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(ਹ) ਜਲਕੁੰਭੀ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਦੂਸਰੇ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ)
(ਅ)
(ਇ)
(ਸ)
(ਹ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਗੰਨਾ ਕਿਵੇਂ ਬੀਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਗੰਨੇ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁੱਕੜੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚ ਦੱਬ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਲਮ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਕਿਵੇਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਤਿਆਰ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਦਾਤਣ ਜਿੰਨੀ ਮੋਟੀ ਟਾਹਣੀ ਕੱਟ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਤੇ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਛੱਤ ਉੱਪਰ ਪੌਦੇ ਕਿਵੇਂ ਉੱਗ ਆਉਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਜਦੋਂ ਪੰਛੀ ਕਿਸੇ ਫਲ ਨੂੰ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਤੋੜ ਕੇ ਛੱਤ ਤੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬੀਜ ਛੱਤ ਤੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਪੰਛੀ ਦੀ ਬਿੱਠ ਨਾਲ ਵੀ ਬੀਜ ਛੱਤ ਤੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਬੀਜ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉੱਡ ਕੇ ਛੱਤ ਤੇ ਪੁੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਜ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਬੀਜ ਨੂੰ ਉੱਗਣ ਵਾਸਤੇ ਕੀ ਕੁੱਝ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ, ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਪੁੱਠਕੰਡਾ ਅਤੇ ਗੁੱਤਪੱਟਣਾ ਦੇ ਬੀਜ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਕਿਵੇਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਪੁੱਠਕੰਡਾ ਅਤੇ ਗੁੱਤਪੱਟਣਾ ਆਮ ਕਰਕੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜ ਕੇ ਦੂਜੀਆਂ ਥਾਂਵਾਂ ਤੱਕ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ (ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਕਲਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ………………….. ਉੱਗਦਾ ਹੈ
(ਉ) ਗੁਲਾਬ
(ਅ) ਗੇਂਦਾ
(ਈ) ਸ਼ਕਰਕੰਦੀ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਗੁਲਾਬ

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

(ii) ………………….. ਦੇ ਬੀਜ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨਾਲ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(ਉ) ਅੱਕ
(ਆ) ਪੁੱਠ ਕੰਡਾ
(ਈ) ਜਲ ਲਿਲੀ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਆ) ਪੁੱਠ ਕੰਡਾ

(iii) ਕਮਲ ਦਾ ਪੱਤਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
(ਉ) ਤਿਕੋਣ ਵਰਗਾ।
(ਅ) ਰੋਟੀ ਵਾਂਗ ਗੋਲ
(ਈ) ਡੱਬੇ ਵਾਂਗ ਚੌਰਸ
(ਸ) ਧਾਗੇ ਵਰਗਾ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਰੋਟੀ ਵਾਂਗ ਗੋਲ

(iv) ਪੁੱਠਕੰਡੇ ਦਾ ਬੀਜ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ?
(ਉ) ਪੰਛੀਆਂ ਰਾਹੀਂ
(ਅ) ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜ ਕੇ
(ਈ) ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਉੱਡ ਕੇ
(ਸ) ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜ ਕੇ

(v) ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਕਰਕੰਦ ਜੜ੍ਹ ਤੋਂ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ………
(ੳ) ਪੱਥਰ ਚੱਟ ਪੱਤੇ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।
(ਅ) ਕਣਕ ਦਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।
(ਈ) ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਪੌਦਾ ਬੀਜ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।
(ਸ) ਸਰੋਂ ਦਾ ਪੌਦਾ ਪੱਤੇ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਪੱਥਰ ਚੱਟ ਪੱਤੇ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਗੰਨੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬੀਜਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਗੰਨੇ ਦੇ ਛੋਟੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਬੀਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਲਮ ਲਗਾਉਣਾ ਕੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇੱਕ ਪੈਨਸਿਲ ਜਿੰਨੀ ਮੋਟੀ ਡੰਡੀ ਗੁਲਾਬ ਧੂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਲੈ ਲਈ ਜਾਂਦੀ, ਹੈ ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਗੱਡ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਲਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਕਿਹੜੇ ਬੀਜ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਜਲ ਲਿਲੀ, ਜਲ ਕੁੰਭੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਹੜਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਲਗਾ ਕੇ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਲਾਬ ਦਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਲਗਾ ਕੇ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਸਰੋਂ ਦੇ ਬੀਜ ਵਿਚੋਂ ………… ਤੇਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ii) ਗੁਲਾਬ ਨੂੰ ………………. ਨਾਲ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iii) ………… ਨੂੰ ਜੜ੍ਹ ਤੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ‘
(iv) ………… ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨਾਲ ਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਹਵਾ ਨਾਲ ਉੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(v) ………… ਘਾਹ ਦੇ ਬੀਜ ਹਵਾ ਨਾਲ ਉੱਡ ਕੇ ਦੂਜੀਆਂ ਥਾਂਵਾਂ ‘ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਰੋਂ ਦਾ,
(ii) ਕਲਮ,
(iii) ਸ਼ੱਕਰਕੰਦੀ,
(iv) ਅੱਕ,
(v) ਕਾਂਗਰਸ।

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਗੰਨੇ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਬੀਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ii) ਪੱਥਰਚੱਟ ਪੱਤਿਆਂ ਤੋਂ ਉੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iii) ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਉੱਗਣ ਲਈ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।
(iv) ਜਲ ਲਿਲੀ ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਹੋਰ ਥਾਂਵਾਂ ‘ਤੇ ਪੁੱਜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਹੀ,
(ii) ਸਹੀ,
(iii) ਗ਼ਲਤ,
(iv) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਗੁਲਾਬ – (ਉ) ਬੀਜ
(ii) ਸ਼ਕਰਕੰਦੀ – (ਅ) ਪੱਤੇ
(iii) ਗੇਂਦਾ। – (ੲ) ਕਲਮ
(iv) ਪੱਥਰਚੱਟ (ਸ) ਜੜਾਂ
ਉੱਤਰ :
(i) (ੲ)
(ii) (ਸ),
(iii) (ਉ),
(iv) (ਅ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ) –

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ 4
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ 5

PSEB 5th Class EVS Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਕਿਹੜੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਬੀਜ ਰਾਹੀਂ ਯਬੀਜੋਗੇ ਅਤੇ ਕਿਹੜੇ ਨੂੰ ਕਲਮ ਲਾ ਕੇ, ਢੰਗ ਵੀ ਦੱਸੋ।
ਉੱਤਰ :
ਗੇਂਦੇ ਦੇ ਫੁੱਲ ਬੀਜ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਪੌਦੇ ਕਲਮ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਤਿਆਰ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਦਾਤਣ ਜਿੰਨੀ ਮੋਟੀ ਟਾਹਣੀ ਕੱਟ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਕਲਮ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।