PSEB 6th Class Science Notes Chapter 12 ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਸਰਕਟ

This PSEB 6th Class Science Notes Chapter 12 ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਸਰਕਟ will help you in revision during exams.

PSEB 6th Class Science Notes Chapter 12 ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਸਰਕਟ

→ ਬਿਜਲਈ ਸੈੱਲ ਬਿਜਲੀ ਊਰਜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸੋਤ ਹੈ ।

→ ਬਿਜਲਈ ਸੈੱਲ ਦੇ ਦੋ ਟਰਮੀਨਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ-ਇੱਕ ਧਨ ਟਰਮੀਨਲ (+) ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਰਿਣ ਟਰਮੀਨਲ (-) ।

→ ਬਿਜਲਈ ਬਲਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਿਲਾਮੈਂਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਟਰਮੀਨਲਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

→ ਬਿਜਲੀ ਧਾਰਾ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਹੋਣ (ਗੁਜ਼ਰਨ ਕਾਰਨ ਬਲਬ ਦੀਪਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

→ ਬੰਦ ਬਿਜਲਈ ਸਰਕਟ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਧਾਰਾ ਬਿਜਲਈ ਸੈੱਲ ਦੇ ਇੱਕ ਟਰਮੀਨਲ ਤੋਂ ਦੂਸਰੇ ਟਰਮੀਨਲ ਤਕ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਵਹਿੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

→ ਸਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਲ ਜੁਗਤ ਹੈ ਜੋ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦੇ ਵਹਾਉ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਟ ਨੂੰ ਤੋੜਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੋੜਦਾ ਹੈ ।

→ ਉਹ ਪਦਾਰਥ ਜੋ ਆਪਣੇ ਵਿਚੋਂ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਲੰਘਣ ਦਿੰਦਾ ਵਹਾਓ) ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ-ਚਾਲਕ ਆਖਦੇ ਹਨ ।

→ ਜਿਹੜੇ ਪਦਾਰਥ ਆਪਣੇ ਵਿਚੋਂ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਰੋਧਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

PSEB 6th Class Science Notes Chapter 12 ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਸਰਕਟ

→ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਉਤਸਰਜਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਤਲੇ ਤਾਰ ਨੂੰ ਬਲਬ ਦਾ ਫਿਲਾਮੈਂਟ (ਤੰਤੁ ਆਖਦੇ ਹਨ ।

→ ਬਲਬ ਦਾ ਫਿਲਾਮੈਂਟ (ਤੰਤੂ) ਖੰਡਿਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਲਬ ਫ਼ਿਊਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

→ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦੇ ਪੱਖ ਨੂੰ ਬਿਜਲਈ ਸਰਕਟ ਪਰੀਪੱਥ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ।

ਕੁੱਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ

  1. ਬਲਬ-ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜੁਗਤ ਹੈ ਜੋ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦੇ ਲੰਘਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
  2. ਬਿਜਲਈ ਚਾਲਕ-ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਲੰਘ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਚਾਲਕ ਆਖਦੇ ਹਨ ।
  3. ਬਿਜਲਈ ਸੈੱਲ-ਬਿਜਲਈ ਸੈੱਲ, ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸੋਤ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਮਾਂ ਕੀਤੇ ਰਸਾਇਣਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
  4. ਬਿਜਲਈ ਸਰਕਟ (ਪਰੀਪੱਥ)-ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਦੇ ਪੱਥ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਪਰੀਪੱਥ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
  5. ਫਿਲਾਮੈਂਟ (ਤੰਤੂ)-ਬਲਬ ਅੰਦਰ ਲੱਗੀ ਧਾਤੂ ਦੀ ਤਾਰ ਜਿਹੜੀ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਉਤਸਰਜਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ।
  6. ਬਿਜਲੀ-ਰੋਧਕ-ਜਿਹੜੇ ਪਦਾਰਥ ਵਿੱਚੋਂ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਬਿਜਲੀ ਰੋਧਕ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
  7. ਸਵਿੱਚ-ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਜੁਗਤ ਜਿਹੜੀ ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਅਰਥਾਤ ਪਰੀਪੱਥ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀ ਜਾਂ ਪੁਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ|
  8. ਟਰਮੀਨਲ-ਬਿਜਲਈ ਧਾਰਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਬਿੰਦੁ । ਬਿਜਲਈ ਸੈੱਲ ਦੇ | ਦੋ ਟਰਮੀਨਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ-
  • ਧਨ ਟਰਮੀਨਲ (+) ਅਤੇ
  • ਰਿਣ ਟਰਮੀਨਲ ( -) ।

Leave a Comment