Bhagya

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 Fractions Ex 4.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 Fractions Ex 4.1

Question 1.
Out of the following group of stars:

(a) Write the fraction of coloured stars. ____
Solution:
\(\frac{4}{9}\)

(b) Write fraction of stars without colour. ____
Solution:
\(\frac{5}{9}\)

Question 2.
In the following diagram

(a) Write fraction of coloured ice creams ____
Solution:
\(\frac{2}{5}\)

(b) Write fraction of ice creams without colour
Solution:
\(\frac{3}{5}\)

Question 3.
In the following diagram:

(a) Write fraction of coloured balls. ____
Solution:
\(\frac{6}{11}\)

(b) Write fraction of balls without colour.
Solution:
\(\frac{5}{11}\)

Question 4.
There are 12 balls in each of the following box. Colour the balls according to given fraction in the box and write number of coloured balls in blank box :

Solution:

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 6 Measurement Ex 6.6 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 6 Measurement Ex 6.6

1. Addition :

Question 1.
2 hours 10 min and 1 hour 20 min.
Solution:

Question 2.
4 hours 35 min and 3 hours 40 min.
Solution:

= 7 hours + 75 min
= 7 hours + 60 min + 15 min
= 7 hours + 1 hours + 15 min
= 8 hours 15 min

2. Add the following :

Question 1.
1 hour 10 min 20 sec and 3 hours 20 min
Solution:

Question 2.
2 hours 50 min 30 sec and 1 hour 10 min 30 sec
Solution:

3 hours + 60 min + 60 sec
= 3 hours + 1 hour + 1 min + 0 sec
= 4 hours + 1 min + 0 sec
= 4 hours 1 min

3. Add :

Question 1.
7 months and 2 years 3 months
Solution:

Question 2.
4 years 5 months and 1 year 8 months.
Solution:

= 5 years + 13 months
= 5 years + 12 months + 1 month
= 5 years + 1 year + 1 month
= 6 years 1 month

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 18 ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਾਲਕੀ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 18 ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਾਲਕੀ

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

1. ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ-

(ੳ) …………….. ਵਿੱਚ ਰਵੀ ਨਾਂ ਦਾ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਬਾਲਕ ਸੀ ।
(ਅ) ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ………….. ਪੈ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ।
(ਇ) ਰਵੀ ਡਰ ਨਾਲ …………. ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ।
(ਸ) ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ …………. ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
(ਹ) ਪਾਲਕੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ …….. ਲੱਗੀ ।
ਉੱਤਰ:(
ਉ) ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਰਵੀ ਨਾਂ ਦਾ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਬਾਲਕ ਸੀ !
(ਅ) ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਫਿੱਕਾ ਪੈ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ।
(ਬ) ਰਵੀ ਡਰ ਨਾਲ ਚੀਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ।
(ਸ), ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਖੋਰੂ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
(ਹ) ਪਾਲਕੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਗਮਗਾਣ ਲੱਗੀ ।

2. ਇਕ-ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਉੱਤਰ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਵੀ ਕਿਸ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਬੰਗਾਲ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰਵੀ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰਵੀ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਹਿ ਕੇ ਸੈਰ ਕਰਨ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅੰਗਾਰੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਹਿਕਦੀਆਂ ਦੋ ਅੱਖਾਂ ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੀਤੇ ਦੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. 5.
ਰਵੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿੱਚ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਉੱਡਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਲਪਨਾ ਵਿੱਚ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਲਪਨਾ ਵਿਚ ।

3. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਵੀ ਦੇ ਘਰੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ ਦੀ ਕੀ ਹਾਲਤ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ;
ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੀ । ਉਸਦਾ ਰੰਗ ਫਿਕਾ ਪੈ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਇਕ ਬਰਾਂਡੇ ਦੇ ਖੂੰਜੇ ਵਿਚ ਫਾਲਤੂ ਹੀ ਪਈ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਹੋਣ ਸਮੇਂ ਰਵੀ ਕਿੱਥੇ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਸਮੇਂ ਰਵੀ ਸਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਨਜ਼ਰ ਬਚਾ ਕੇ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰਵੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿੱਚ ਬਹਿ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਬਹਿ ਕੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਤੇ ਸ਼ੋਰ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਸ਼ਾਂਤ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਪਾਲਕੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਰਵੀ ਕਿਸ ਤੋਂ ਡਰ ਗਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ , ਬੈਠਾ ਰਵੀ ਚੀਤੇ ਦੀਆਂ ਲਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵੇਖ ਕੇ ਡਰ ਗਿਆ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਰਵੀ ਕਲਪਨਾ ਵਿੱਚ ਕਿੱਥੇ-ਕਿੱਥੇ ਸੈਰ ਕਰ ਕੇ ਆਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਕਲਪਨਾ ਵਿਚ ਅਕਾਸ਼, ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ, ਜੰਗਲ ਤੇ ਉਛਾਲੇ ਮਾਰਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰ ਆਇਆ ਸੀ ।

4. ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਅਤੇ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ ਫਿੱਕਾ, ਮੱਛੀਆਂ, ਡੁੱਬ, ਦੰਦਾਂ, ਲਹਿਰਾਂ, ਸਾਮਣੇ ।
ਉੱਤਰ: फीका
ਛਿੱਕਾ’: मछलिया
ਮੱਛੀਆਂ : डूब
ਦੰਦਾਂ : दांतों
ਲਹਿਰਾਂ : लहरें
ਸਾਮਣੇ : सामने

5. ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਅਰਥਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜੋ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਬਰਾਬਰ ਅਰਥ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ ।
ਮੈਨੂੰ, ਇੱਥੇ, ਖੌਰੂ, ਕੰਢੇ, ਢੱਡ, ਕਿਵੇਂ, ਹੁਣ, ਥੱਲੇ ।
ਉੱਤਰ:
ਮੈਨੂੰ : मुझे
ਇੱਥੇ : ਧਵਾਂ
ਖੌਰੂ : शोर
ਕੰਢੇ : किनारे
ਢੱਡ : पेट
ਕਿਵੇਂ : कैसे
ਹੁਣ : अब
ਥੱਲੇ : नीचे

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਤੁਸੀਂ ਕਲਪਨਾ ਵਿਚ ਕਿੱਥੇ ਜਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰੋਗੇ ?
ਉੱਤਰ;
ਮੈਂ ਕਲਪਨਾ ਵਿਚ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰਨੀ ਚਾਹਾਂਗਾ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਅਥਾਹ ਹੈ। ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਕਰੋੜਾਂ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸੂਰਜ ਤੇ ਚੰਨ ਤਾਰੇ ਹਨ । ਕਲਪਨਾ ਕੀ ਹੈ ? ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਭਾਵੇਂ ਕਿਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਓ । ਇਸ ਲਈ ਨਾ ਪੁਲਾੜੀ ਵਾਹਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸਦੇ ਬਾਲਣ ਦੀ । ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੁੱਝ ਚੁੱਕਣ ਦੀ । ਬੱਸ ਅੱਖਾਂ ਮੀਟ ਕੇ ਸੋਚਾਂ ਵਿਚ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰਨੀਆਂ ਹਨ । ਮੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਉਡਾਰੀ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹੀ ਅਨੰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਮੈਂ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸਿਰੇ ਉੱਤੇ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ ਕਿ ਉੱਥੇ ਕੀ ਹੈ ਅਗਾਂਹ ਕੁੱਝ ਦਿਸਦਾ ਵੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ।

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਾਲਕੀ ਕਹਾਣੀ’ ਕਿਸ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਾਬਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਜੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬਾਲਕ ਰਵੀ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ? .
ਉੱਤਰ:
ਬੰਗਾਲ ਨੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬਾਲਕ ਰਵੀ ਦੀ ਉਮਰ ਕਿੰਨੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬਾਲਕ ਦੇ ਘਰ ਅਮੀਰੀ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਕਿਹੜੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਵੱਡੀ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਾਲਕੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪਾਲਕੀ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਕਿਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਕੌਣ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਘਰ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੇ ਨੌਕਰ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੁਖੋ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਦੁਖੋ ਕਿੱਥੋਂ ਪਾਣੀ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗਾ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਦੁਖੋ ਕਾਹਦੇ ਵਿਚ ਗੰਗਾ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਹਿੰਗੀ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸੁਨਿਆਰੇ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੀਨੂ ਨੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਦਰਬਾਨ ਬਾਲ ਮੁਕੰਦ ਕਿਸ ਤੋਂ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਦਾਅ-ਪੇਚ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਰਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਰ ਬਚਾ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਰਵੀ ਨੇ ਪਾਲਕੀ ਅੱਗੇ ਕਿੱਥੇ ਲੈ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੂਰ ਜਿੱਥੇ ਬਿਲਕੁਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੋਵੇ ਜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਰਵੀ ਦੇ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਸ਼ਾਂਤ ਜਗਾ (ਜੰਗਲ) ਵਿਚ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕਰਨ ਤੇ ਪਾਲਕੀ …….
ਉੱਤਰ:
ਉੱਡਣ ਲੱਗੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਰਵੀ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਕਾਕਾ ਜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਦਹਿਕਦੀਆਂ (ਚੀਤੇ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਰਵੀ ਨੇ ਪਾਲਕੀ ਨੂੰ ਕਿਧਰ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਰਵੀ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਮਲਾਹ ਕੌਣ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਬਦੁਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਅਬਦੁਲ ਉੱਤੇ ਕਿਸ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੀਤੇ ਨੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19.
ਅਬਦੁਲੇ ਨੇ ਚੀਤੇ ਤੋਂ ਕਿੰਨੇ ਮੀਲ ਤਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿਚਵਾਈ ?
ਉੱਤਰ:
40 ਮੀਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20.
‘ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਾਲਕੀ ਕਥਾ ਦਾ ਬਾਲਕ ਰਵੀ ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ ਕਿਸ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਾਬਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21.
ਰਬਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ, ਪਾਲਕੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਾਦੂ ਦੀ ਪਾਲਕੀ (✓) ।

(ii) ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

1. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਇਕ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਬੰਗਾਲ ਵਿਚ ਰਵੀ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦਾ ਬਾਲਕ ਸੀ ਬਾਲਕ ਦੇ ਘਰ ਵਾਲੇ ਬੜੇ ਅਮੀਰ ਸਨ ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਦੌਲਤ ਘੱਟ ਹੋਣ ਲੱਗੀ । ਹੁਣ ਤਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਵੇਲੇ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਟੁੱਟੀਆਂ-ਫੁੱਟੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੀ, ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ, ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ । .

ਪਰ ਉਹ ਕੰਮ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਸੀ । ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਫਿੱਕਾ ਪੈ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਇਕ ਬਰਾਂਡੇ ਦੇ ਇਕ ਖੂੰਜੇ ਵਿਚ ਫਾਲਤੂ ਹੀ ਪਈ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ । ਜੇਕਰ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸ ਪਾਲਕੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਸੀ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਰਵੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਇਸ ਪਾਲਕੀ ਦੇ ਪਰਦੇ ਸੁੱਟ ਕੇ, ਸਾਰੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਇਕਾਂਤ ਵਿਚ ਰਵੀ ਨੂੰ ਬੜਾ ਅਨੰਦ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਉਹ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਪਨਾਵਾਂ ਕਰਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਵੀ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਕਿੰਨੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਦੀ ਉਮਰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਬੰਗਾਲ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਦੌਲਤ ਘਟਣ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਵੇਲੇ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਟੁੱਟੀਆਂ-ਫੁੱਟੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵੱਡੀ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਾਲਕੀ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪਾਲਕੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਪੁਰਾਣੀ, ਵੱਡੀ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਉਂਦੀ, ਉਸਦਾ ਰੰਗ ਫਿੱਕਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਬਰਾਂਡੇ ਦੇ ਇਕ ਖੂੰਜੇ ਵਿਚ ਪਈ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਛੁੱਟੀ ਸਮੇਂ ਰਵੀ ਕੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਵੀ ਪਾਲਕੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਤੇ ਪਰਦੇ ਸੁੱਟ ਕੇ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਪਨਾਵਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪਾਲਕੀ ਨਾਲ ਕਿਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਿਰਫ਼ ਰਵੀ ਨੂੰ ।

2. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਇਕ ਦਿਨ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਘਰ ਦੀ ਨੌਕਰਾਣੀ ਭਾਜੀ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਰੱਖੀ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਆ-ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ । ਨੌਕਰ ਦੁਖੋਂ ਗੰਗਾ ਜੀ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ।ਉਹ ਵਹਿੰਗੀ ਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰ ਨਾਲ ਦੂਹਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਗਲੀ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਸਿਰੇ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਦੀਨੂ ਸੁਨਿਆਰਾ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਸੌਂਕਣੀ ਫੂਕ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਰਵੀ ਦੇ ਘਰ-ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਗਹਿਣੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਸਨ ਸਾਮਣੇ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਦਰਬਾਨ ਮੁਕੰਦ ਲਾਲ, ਕਾਕੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਤੋਂ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਦਾਅ-ਪੇਚ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਘਰ ਦੇ ਦੁਸਰੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਦੇਖ ਕੇ ਹੱਸ ਰਹੇ ਸਨ । ਪਰੰਤੂ ਰਵੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਬਚਾ ਕੇ ਉਸ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ਜਾ ਬੈਠਾ । .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਕ ਦਿਨ ਰਵੀ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੋਈ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਘਰ ਦੀ ਨੌਕਰਾਣੀ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਹ ਭਾਜੀ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਰੱਖੀ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਆ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੁਖੋ ਕਿੱਥੋਂ ਪਾਣੀ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗਾ ਜੀ ਤੋਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਦੁਖੋ ਪਾਣੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਹ ਪਾਣੀ ਵਹਿੰਗੀ ਵਿਚ ਲਿਆਉਂਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸੁਨਿਆਰਾ ਦੀਨੂ ਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਹ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਧੌਕਣੀ ਫੂਕ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਸਾਰੇ ਘਰ-ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਸਤੇ ਗਹਿਣੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਰਬਾਨ ਮੁਕੰਦ ਨਾਲ ਕਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਤੋਂ ਕੀ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਦਾਅ-ਪੇਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਰਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਰ ਬਚਾ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਲਕੀ ਵਿਚ ।

3. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ‘ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਅੱਛਾ ! ਉਹੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣ । ਅਬਦੁਲ ਨੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਂ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ E ਗਿਆ, ਤਾਂ ਅਚਾਨਕ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਬੜੇ ਜ਼ੋਰ ਦਾ ਤੁਫ਼ਾਨ – ਉੱਠ ਆਇਆ । ਮੈਂ ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਰੱਸੀ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਖਿੱਚਦਾ ਹੋਇਆ ਕਿਸ਼ਤੀ ਕੰਢੇ ਤਕ ਲੈ ਆਇਆ ਜਿਉਂ ਹੀ ਮੈਂ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਆਇਆ ਤਾਂ ਇਕ ਚੀਤੇ ਨੇ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ‘

ਰਵੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਡਰ ਦੇਖ ਕੇ ਅਬਦੁਲ ਬੋਲਿਆ, ਦੇਖ, ਰਵੀ ! ਮੈਂ ਐਨਾ ਵੱਡਾ ਹਾਂ, ਭਲਾ ਚੀਤੇ – ਦੇ ਢਿੱਡ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਸਮਾਉਂਦਾ ? ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਹ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਇਆ, ਮੈਂ ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਰੱਸੀ ਦਾ ਫੰਦਾ ਪਾ ਕੇ ਚੀਤੇ ਦਾ ਗਲਾ ਫੜ ਲਿਆ ।ਉਸ ਚੀਤੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਦਮੀ ਖਾਧੇ ਹੋਣਗੇ ਪਰ ਅਬਦੁੱਲ ਨਾਲ ਵਾਹ ਉਸੇ ਦਿਨ ਪਿਆਂ ਸੀ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਚੀਤੇ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਚੱਪੂ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਚਾਲੀ ਮੀਲ ਤਕ ਉਸੇ ਕੋਲੋਂ ਖਿਚਵਾਈ । ਹੁਣ ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਇਹ ਨਾ ਪੁੱਛਣਾ, ਰਵੀ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਜਦੋਂ ਅਬਦੁਲ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਚਾਨਕ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਬੜੇ ਜ਼ੋਰ ਦਾ – ਤੂਫ਼ਾਨ ਆਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਅਬਦੁਲ ਕਿਸ਼ਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਲੈ ਆਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਰੱਸੀ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਖਿੱਚਦਾ ਹੋਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3:
ਜਦੋਂ ਅਬਦੁਲ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਪੁੱਜਾ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਚੀਤੇ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅਬਦੁਲ ਨੇ ਚੀਤੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਸਨੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਰੱਸੀ ਦਾ ਫੰਦਾ ਪਾ ਕੇ ਚੀਤੇ ਦਾ ਗਲਾ ਫੜ ਲਿਆ । ਫਿਰ ਉਸਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਚੱਪੂ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਚਾਲੀ ਮੀਲ ਤਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਉਸ ਤੋਂ ਖਿਚਵਾਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਅਬਦੁਲ ਦੇ ਚੀਤੇ ਬਾਰੇ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਬਦੁਲ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਚੀਤੇ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਦਮੀ ਖਾਧੇ ਹੋਣਗੇ, ਪਰ ਉਸਦਾ ਅਬਦੁਲ ਨਾਲ ਵਾਹ ਅੱਜ ਪਿਆ ਸੀ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਚੀਤੇ ਨਾਲੋਂ ਡਾਢਾ ਸਮਝਦਾ ਸੀ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 3 ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 3 ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ

1. ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ-
(ਉ) ………… ਮਿੱਠੀ ਜਿਸ ਦੀ ਛਾਂ ।
(ਅ) ਮਿੱਠਾ-ਮਿੱਠਾ ………… ਪਿਆਉਂਦੀ ।
(ਇ) ਮੈਂ ………… ਦਾ ਲਾਡ-ਦੁਲਾਰਾ ।
(ਸ) ਮੈਨੂੰ ਆਖੇ ………… ਤੇ ਤਾਰਾ ।
(ਹ) ਮੈਂ ਮੰਮੀ ਦਾ …………।
(ਕ) ਮੈਂ ਹੱਸਾਂ, ਉਹ …………. ਹੱਸੇ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਠੰਢੀ ਮਿੱਠੀ ਜਿਸ ਦੀ ਛਾਂ ।
(ਅ) ਮਿੱਠਾ-ਮਿੱਠਾ ਦੁੱਧ ਪਿਆਉਂਦੀ ।
(ਈ) ਮੈਂ ਮਾਂ ਦਾ ਲਾਡ-ਦੁਲਾਰਾ
(ਸ) ਮੈਨੂੰ ਆਖੇ ਚੰਨ ਤੇ ਤਾਰਾ
(ਹ) ਮੈਂ ਮੰਮੀ ਦਾ ਲਾਡ-ਦੁਲਾਰਾ
(ਕ) ਮੈਂ ਹੱਸਾਂ, ਉਹ ਖਿੜ-ਖਿੜ ਹੱਸੇ ।

2. ਇੱਕ-ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਾਂ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਲਾਡ ਕਿਵੇਂ ਲਡਾਉਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੋਦੀ ਚੁੱਕ ਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬੱਚੇ ਦਾ ਰਾਹ ਕੌਣ ਤੱਕਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਾਂ ।.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬੱਚੇ ਦੇ ਦੁੱਖ ਵੇਲੇ ਮਾਂ ਕੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਆਸਰਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।

3. ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਅਤੇ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੋ:

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ-
ਗੋਦੀ, ਪਿਆਰੀ, ਚੰਨ, ਤੇਲ, ਰਾਹ, ਗਰਾਂਅ ।
ਉੱਤਰ:

4. ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਅਰਥ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੋ:

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ (ਬਰਾਬਰ) ਅਰਥ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ
ਲਾਡ, ਵਿੱਚ, ਤੱਕਦੀ, ਉਹ, ਵੇਲੇ, ਝੱਸੇ ।
ਉੱਤਰ:

5. ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ/ਮੁਹਾਵਰਿਆਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ- ‘
ਚੂਰੀ, ਲਾਡ, ਬਾਂਹ ਫੜਨੀ, ਤੱਕਦੀ, ਸਚਣਾ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਚੂਰੀ (ਰੋਟੀ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁਕੜੇ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸ ਵਿਚ ਖੰਡ ਤੇ ਘਿਓ ਰਲਾਉਣਾ)-ਮਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸੁਆਦੀ ਚੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਖਵਾਉਂਦੀ ਹੈ. .
2. ਲਾਡ (ਪਿਆਰ)-ਮਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਲਾਡ ਨਾਲ ਪਾਲਦੀ ਹੈ ।
3. ਬਾਂਹ ਫੜਨੀ (ਸਹਾਰਾ ਦੇਣਾ)-ਯਤੀਮ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਚਾਚੇ ਨੇ ਬਾਂਹ ਫੜੀ ।
4. ਤੱਕਦੀ (ਦੇਖਦੀ)-ਮਾਂ ਘਰੋਂ ਗਏ ਬੱਚੇ ਦਾ . ਰਾਹ ਤੱਕਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।
5. ਜਚਣਾ ਠੀਕ ਲਗਣਾ)-ਤੇਰੀ ਕਮੀਜ਼ ਨਾਲ ਪੈਂਟ ਦਾ ਰੰਗ ਜਚਦਾ ਨਹੀਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਬਾਰੇ ਪੰਜ ਵਾਕ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
(ਨੋਟ-ਦੇਖੋ ਅਗਲੇ ਸਫ਼ਿਆਂ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ‘ਲੇਖ-ਰਚਨਾ” ਵਿਚ “ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ ਜੀ’’ ਵਿਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਲੇਖ ।)

6. ਕਾਵਿ-ਟੋਟਿਆਂ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ

(ਉ) ਠੰਢੀ ਮਿੱਠੀ ……………ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ।

ਸਰਲ ਅਰਥ-ਬੱਚਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਦੀ ਛਾਂ ਬਹੁਤ ਠੰਢੀ ਤੇ ਮਿੱਠੀ ਹੈ, ਉਹ ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ਹੈ । ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਗੋਦੀ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲਾਡ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਚੂਰੀ ਕੁੱਟ ਕੇ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਜਿਸਦੀ ਬਹੁਤ ਥਾਂ ਹੈ, ਉਹ ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ਹੈ ।

(ਅ) ਭੁੱਖ ਲੱਗੇ ..
………….. ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ । ਸਰਲ ਅਰਥ-ਬੱਚਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਭੁੱਖ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਂ ਮੈਨੂੰ ਝੱਟ ਮਿੱਠਾ-ਮਿੱਠਾ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾ ਕੇ ਰਜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਮੇਰਾ ਸਾਥ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।

(ਇ) ਮੈਂ ਅੰਮੀ ਦਾ ………………………….. ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ।
ਸਰਲ ਅਰਥ-ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰਾ ਹਾਂ । ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ‘ਚੰਦ’ ਤੇ ਕਦੇ ‘ਤਾਰਾ’ ਆਖ ਕੇ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਉਹ ਹਰ ਸਮੇਂ ਮੇਰੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ । ਉਹ ਮੇਰੀ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ, ਹੈ । ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ-ਤੱਕਦੀ ਰਾਹ-ਉਡੀਕਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।

(ਸ) ਮੈਂ ਹੱਸਾਂ ਉਹ ……………..ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ । ਸਰਲ ਅਰਥ-ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਹੱਸਦਾ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਖਿੜ-ਖਿੜ ਕੇ ਹੱਸਦੀ ਹੈ । ਉਹ ਮੇਰੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿਚ ਤੇਲ ਝੱਸਦੀ ਹੈ । ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪਿੰਡ ਚੰਗਾ ਲਗਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ਹੈ ।
ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ-ਝੱਸੇ-ਮਾਲਸ਼ ਕਰਨੀ । ਜਚੇ-ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਗਰਾਂਅ-ਪਿੰਡ ।

7. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 1 ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਉੱਤੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ਕਵਿਤਾ ਕਿਸ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸੁਨੀਲਮ ਮੰਡ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਸਦੀ ਛਾਂ ਠੰਢੀ ਮਿੱਠੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਾਂ ਦੀ । (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਾਂ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਕੀ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੂਰੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਾਂ ਭੁੱਖ ਲੱਗਣ ‘ਤੇ ਕੀ ਪਿਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੁੱਧ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮਾਂ ਕਦੋਂ ਬਾਂਹ ਫੜਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੁੱਖ ਵੇਲੇ (✓) ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 2 ਆਣਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 2 ਆਣਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ

1. ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ-
(ਉ) ਹੈਰੀ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਲਾਗੇ ਦਰਖ਼ਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ……….. ਸੀ ।
(ਅ) ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਗੋਦੀ ਦਾ ………… ਮਾਣੋ
(ੲ) ਇਸ ਅਖਾਉਤ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਆਪਣੀ ………. ਦਾ ਹੀ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਰਿਹੈਂ ।
(ਸ) ਜਾਮਣ ’ਤੇ ਕਈ ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ……….. ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ।
(ਹ) ਕੁੱਝ …………… ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਚੀਂ-ਚੀਂ ਕੀਤੀ ।
(ਕ) ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਰੁੱਖ ਵੱਢ ਕੇ ……. ਵੇਚਣੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ
(ਉ) ਝੰਡ,
(ਅ) ਨਿੱਘ,
(ੲ) ਸਿਹਤ,
(ਸ) ਆਲਣੇ,
(ਹ) ਪੰਛੀਆਂ,
(ਕ) ਲੱਕੜ ।

2. ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੈਰੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਰੜਕ, ਕਿਉਂ ਪੈਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਟੀ.ਵੀ. ਦੇਖਣ ਕਾਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਘਰ ਦੇ · ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਬੱਚੇ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਭੁੱਲ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ:
ਟੀ.ਵੀ. ਦੇਖਣਾ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਡਾਕਟਰੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਿਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਦਿਲ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰਨ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ।

3. ਉੱਤਰ ਦਿਓ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲਾ ਕੌਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਭਾਗਾਂ ਵਾਲਾ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕੋਲ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਸਰਮਾਇਆ ਹੋਵੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਕਿਸ ਨੂੰ ਬਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਮਨ ਤੇ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਬਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੈਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ” ਗੱਲ ਮੰਨ ਲਈ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੈਰੀ ਨੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਮੰਨ ਲਈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਟੀ.ਵੀ. ਨੂੰ ਚਿੰਬੜਿਆ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਂ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਨਜ਼ਾਰਿਆਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬੱਚੇ ਕਿਉਂ ਦੁਖੀ ਹੋਏ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਪੰਛੀ ਆਪਣੇ ਬਸੇਰੇ ਦਰਖ਼ਤ ਨੂੰ ਵੱਢ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਹੋਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੈਰੀ ਨੇ ਆਣਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੈਰੀ ਨੇ ਤਾਇਆ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪੈਸੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਤੋਂ ਦੁਆਂ ਦਿੱਤੇ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਰੱਖ਼ਤ ਵੱਢਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਕੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਆਲ੍ਹਣਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕੀਤੀ ।

4. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੋ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੋ-
ਆਣਾ, ਨਜ਼ਾਰੇ, ਜੰਗਲ, ਪੰਛੀ, ਪੁੱਟਣਾ, ਕੁਹਾੜੀ !
ਉੱਤਰ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ/ਮੁਹਾਵਰਿਆਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ-
ਛਾਂਦਾਰ, ਨਜ਼ਾਰੇ, ਮਾਨਸਿਕ, ਮਸਤ, ਕਮਾਲ, ਕਲਾਵਾ।
ਉੱਤਰ:

1. ਛਾਂਦਾਰ ਛਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲਾ)-ਪਿੱਪਲ ਬੜਾ ਛਾਂਦਾਰ ਰੁੱਖ ਹੈ ।
2. ਨਜ਼ਾਰੇ ਦ੍ਰਿਸ਼, ਮਜ਼ੇ-ਅਸੀਂ ਕੁੱਲੂ-ਮਨਾਲੀ ਜਾ ਕੇ ਪਹਾੜੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨਜ਼ਾਰੇ ਲਏ ।
3. ਮਾਨਸਿਕ (ਮਨ ਦੀ)-ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣਾ ਮਾਨਸਿਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ।
4. ਮਸਤ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ, ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ ਭੁੱਲਣਾ)ਅਸੀਂ ਸੁੰਦਰ ਪਹਾੜੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖ ਕੇ ਮਸਤ ਹੋ ਗਏ ।
5. ਕਮਾਲ ਪੂਰਨ, ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੰਮਬਈ ! ਕਮਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਤੂੰ ! ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਤੂੰ ਇਮਤਿਹਾਨ ਵਿਚੋਂ ਸਾਰੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚੋਂ ਫ਼ਸਟ ਰਹੇਂਗਾ ।
6. ਲੁੱਡੀਆਂ ਪਾਉਣਾ (ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਨੱਚਣਾ-ਟੱਪਣਾ· ਸਾਡੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖਿਡਾਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਮੈਚ ਜਿੱਤ ਕੇ ਲੁੱਡੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ।
7. ਕਲਾਵਾ ਦੋਹਾਂ ਬਾਂਹਾਂ. ਵਿਚ ਲੈਣਾ)-ਮਾਂ ਨੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਕਲਾਵੇ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਪਿਆਰ ਕੀਤਾ ।

5. ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

1. ਹੇਨ ਲਿਖੇ ਪੈਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਹੈਰੀ ਦੇ ਘਰ ਲਾਗੇ ਦਰੱਖ਼ਤਾਂ ਦਾ ਇਕ ਝੁੰਡ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਫਲਦਾਰ ਅਤੇ ਛਾਂਦਾਰ ਰੁੱਖ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ । ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਟੀ. ਵੀ. ਦੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਰੜਕ ਪੈਣ ਲੱਗ ਪਈ । ਇਕ ਦਿਨ ਉਸ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਮਾਮਾ ਜੀ ਆਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੈਰੀ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ, “ਬੇਟੇ ! ਦੇਖ, ਨੀਮ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਦੀਆਂ ਤੈਨੂੰ ਕਿੰਨੀਆਂ ਮੌਜਾਂ ਨੇ ! ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕਿੰਨੇ ਸੋਹਣੇ ਨਜ਼ਾਰੇ ਹਨ । ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ, ਇਧਰ ਬਾਗ਼ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੈਦਾਨ ਤੂੰ ਫਿਰ ਵੀ ਟੀ. ਵੀ. ਨਾਲ ਚਿੰਬੜਿਆ ਰਹਿਨੈਂ।”
ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਕਰਾਂ ? ਹੈਰੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ । ਹਾਂ ਬੇਟਾ, ਸ਼ਾਇਦ ਤੈਨੂੰ ਇਹ ਨੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਲਾਭ ਹੈ । ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਵਸਦੇ ਲੋਕ ਕੁਦਰਤੀ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਨੇ । ਹਾਂ ਮਾਮਾ ਜੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਲੰਮਾ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਕੁੱਲੂ ਤੇ ਮਨਾਲੀ ਜਾਣ ਨੂੰ, ਹੈਰੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹਨੀ ਦੇ ਘਰ ਲਾਗੇ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦਰੱਖ਼ਤਾਂ ਦਾ ਝੰਡ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਘਰ ਲਾਗੇ ਦਰੱਖ਼ਤਾਂ ਦੇ ਝੁੰਡ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਦਰੱਖਤ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਫਲਦਾਰ ਅਤੇ ਛਾਂਦਾਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੈਰੀ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੀ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਟੀ.ਵੀ. ਦੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੈਰੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਰੜਕ ਕਿਉਂ ਪੈਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਟੀ.ਵੀ. ਦੇਖਦਾ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਘਰ ਕੌਣ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਸਦੇ ਡਾਕਟਰ ਮਾਮਾ ਜੀ ।

ਪਸ਼ਨ 6.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਸਮਝਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੀਮ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਸੋਹਣੇ ਨਜ਼ਾਰਿਆਂ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਦੀ ਥਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਟੀ.ਵੀ. ਨੂੰ ਚਿੰਬੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਿੱਥੇ ਜਾਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁੱਲੂ ਤੇ ਮਨਾਲੀ ਨੂੰ ।

2. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅੱਗੇ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਮਾਮਾ ਜੀ ਏਨੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਦੂਸਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਹੈਰੀ ਦੇ ਪਾਪਾ ਜੀ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚ ਮਸਤ ਹੋ ਗਏ । ਹੈਰੀ ਨੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਬਾਹਰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ । ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ, ਨੈਨਸੀ, ਸੁਰਖ਼ਾਬ, ਤਨੂੰ, ਬੱਬੂ ਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸ ਵੀ ਨਾਲ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣ ਨਾਲ ਬੜਾ ਆਨੰਦ ਮਿਲਿਆ । ਕਿਤੇ ਅੰਬਾਂ ਨਾਲ ਲੱਦੇ ਬੂਟੇ, ਕਿਤੇ ਜਾਮਣਾਂ ਦੀ ਠੰਢੀ ਛਾਂ ! ਸਾਰੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਏ.ਸੀ. ਵਾਲੀ ਠੰਢਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਕੇ ਬੱਚੇ ਟੀ. ਵੀ. ਦੇਖਣਾ ਵੀ ਭੁੱਲ ਗਏ – ਸਨ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਕ ਕਿਨਾਰੇ ਲੱਗੀ. : ਜਾਮਣ ’ਤੇ ਕਈ ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਨੇ । ਦੂ ਪੰਛੀ ਆਪਣੀ ਮਸਤੀ ਵਿਚ ਗੀਤ ਗਾ ਰਹੇ ਸਨ । ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ

ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਏਨੇ ਪੰਛੀ ਘੁੰਮਦੇ ਦੇਖੇ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ । ਹੈਰੀ ਹੋਰੀਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੀਤ ਸੁਣ ਕੇ ਲੁੱਡੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲੱਗੇ । ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੰਭਾਂ ਵਾਲੇ ਪੰਛੀ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰਦੇ, ਤਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰਨ ਨੂੰ ਜੀਅ ਕਰਦਾ । ਇਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਉੱਥੇ ਹੀ ਘੁੰਮਦੇ ਰਹੇ । ਜਦੋਂ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆਏ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, “ਬਈ, ਅੱਜ ਕਿਧਰ ਰਹੇ ?”

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਾਮਾ ਜੀ ਕਿਸ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਸਤ ਹੋ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੈਰੀ ਦੇ ਪਾਪਾ ਜੀ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੈਰੀ ਨੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਸਨੇ ਬਾਹਰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਹੋਰ ਕੌਣ-ਕੌਣ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ, ਨੈਨਸੀ, ਸੁਰਖ਼ਾਬ, ਤਨੂੰ, ਬੱਬੂ ਤੇ ਪਿੰਸ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੈਰੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੈਰੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਅੰਬਾਂ ਨਾਲ ਲੱਦੇ ਬੂਟਿਆਂ, ਜਾਮਣਾਂ ਦੀ ਠੰਢੀ ਛਾਂ, ਸਾਰੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਹਰਿਆਵਲ ਤੇ ਠੰਢਕ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲਿਆ ।’

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਾਮਣ ਦੇ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਕੌਣ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਪੰਛੀ ਹੈਰੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਗੀਤ ਸੁਣ ਕੇ ਹੈਰੀ ਹੋਰੀ ਕੀ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ?
ਉੱਤਰ:
ਲੁੱਡੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲੱਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਹੈਰੀ ਤੋਂ ਕੀ ਪੁੱਛਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿ ਉਹ ਅੱਜ ਕਿਧਰ ਰਹੇ ਹਨ ।

3. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ‘ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਪਰ ਇਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਹੈਰੀ ਦੀ ਟੋਲੀ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚੀ, ਤਾਂ ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ਉੱਥੇ ਬੜਾ ਰੌਲਾ ਪਾਇਆ, ਹੋਇਆ ਸੀ ।ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਸਨ ਕਿ ਅੱਜ ਪੰਛੀ ਗੀਤ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਗਾਉਂਦੇ ? ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਗ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਿਨਾਰੇ ਪਹੁੰਚੇ, ਤਾਂ ਕੁੱਝ ਆਦਮੀ ਜਾਮਣ ਦੇ ਉਸ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਲਈ ਟੋਇਆ ਪੁੱਟ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਕਿ ਕਈ ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਪੰਛੀ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਰੌਲਾ ਪਾ ਰਹੇ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਬਸਤੀ ਉਸ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ਆ ਬੈਠੀ ਜਾਪਦੀ ਸੀ।

ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਚੀਂ-ਚੀਂ ਕੀਤੀ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋਣ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕੋ । ਦਰੱਖ਼ਤ ਵੱਢ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖ ਕੇ ਬੱਚੇ ਬੜੇ ਦੁਖੀ ਹੋਏ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ । ਹੈਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਸਕੀਮ ਸੁੱਝੀ । ਇਹ ਬਾਗ਼ ਉਸ ਦੇ ਤਾਏ ਦਾ ਹੀ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤਾਏ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਦਰੱਖ਼ਤ ਵਢਵਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।

‘‘ਤਾਇਆ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਰੱਖ਼ਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਵੱਢ ਰਹੇ ਹੋ ? ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤਾਏ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ । “ਬੇਟਾ, ਮੈਨੂੰ ਥੋੜੇ ਪੈਸੇ ਚਾਹੀਦੇ ਨੇ । ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਰੁੱਖ ਵੱਢ ਕੇ ਲੱਕੜ ਵੇਚਣੀ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਵਢਵਾ ਰਿਹਾਂ ।”

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪੰਛੀ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਦੀ ਥਾਂ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਰੌਲਾ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬਾਗ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਿਨਾਰੇ ਉੱਤੇ ਕੁੱਝ ਆਦਮੀ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਾਮਣ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਲਈ ਟੋਇਆ ਪੁੱਟ ਰਹੇ ਸਨ ?

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪੰਛੀਆਂ ਨੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਕਿੱਥੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਸ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ, ਜਿਸਨੂੰ ਕੁੱਝ ਆਦਮੀ ਵੱਢਣ ਲਈ ਟੋਇਆ ਪੁੱਟ ਰਹੇ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪੰਛੀ ਜਾਮਣ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਾਮਣ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਬਸਤੀ ਉਸ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਰੌਲਾ ਪਾ ਰਹੀ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪੰਛੀ ਜਾਮਣ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਦਾ , ਵਿਰੋਧ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿਉਂਕਿ ਜਾਮਣ ਦੇ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਸਨ ਤੇ ਆਲ੍ਹਣਿਆਂ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਬਾਗ ਕਿਸ ਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੈਰੀ ਦੇ ਤਾਏ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੈਰੀ ਦਾ ਤਾਇਆ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਵਢਵਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ ।

6. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ : 1.
‘ਆਣਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਲੇਖਕ ਕੌਣ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਲਜਿੰਦਰ ਮਾਨ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇਹ ਪੈਰਾ ਕਿਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਆਲ੍ਹਣਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ (✓) ।

ਪਸ਼ਨ 3.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਘਰ ਲਾਗੇ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦਰੱਖ਼ਤਾਂ ਦੇ ਝੁੰਡ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੈਰੀ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੀ ਦੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਟੀ.ਵੀ. (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਰੜਕ ਪੈਣ ਲੱਗੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੈਰੀ ਦੀਆਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਡਾਕਟਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੈਰੀ ਕਿਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ? ਉੱਤਰ-ਨੀਮ-ਪਹਾੜੀ (✓) ।.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਿਵਾਲਕ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਲੋਕ ਕਿੱਥੋਂ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਲਈ ਲੰਮਾ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁੱਲੂ ਤੇ ਮਨਾਲੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਡਾਕਟਰ ਮਾਮਾ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਕੋਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹੈਰੀ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁਦਰਤੀ ਨਜ਼ਾਰੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਹੈਰੀ ਦੇ ਪਾਪਾ ਉਸਨੂੰ ਕਿਸ ਦੀ ਗੋਦੀ ਦਾ ਨਿੱਘ ਮਾਣਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁਦਰਤ ਦੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰੋਂ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਕਮੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਸਰੀਰਕ, ਮਾਨਸਿਕ, ਬੋਧਿਕ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਆਕਸੀਜਨ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਹੈਰੀ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਡਾਕਟਰ ਮਾਮੇ ਦੀਆਂ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਕਿਸ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਾਮਣ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਸੁਣ ਕੇ ਹੈਰੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਕੀ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ?
ਉੱਤਰ:
ਲੁੱਡੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲੱਗੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਜਾਮਣ ਦਾ ਰੁੱਖ ਵੱਢੇ ਜਾਣ ’ਤੇ ਕੌਣ ਰੌਲਾ ਪਾ ਰਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੰਛੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਕਿਹੜਾ ਰੁੱਖ ਵੱਢਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਾਮਣ ਦਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
ਬਾਗ ਕਿਸ ਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੈਰੀ ਦੇ ਤਾਏ ਦਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19.
ਹੈਰੀ ਦਾ ਤਾਇਆ ਦਰੱਖ਼ਤ ਕਿਉਂ ਵਢਵਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੈਸਿਆਂ ਖ਼ਾਤਰ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20.
ਹੈਰੀ ਨੇ ਕਿਸ ਨੂੰ ਤਾਏ ਦੀ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਪਾ ਨੂੰ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21.
ਹੈਰੀ/ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ/ਨੈਨਸੀ/ਸੁਰਖ਼ਾਬ/ਤਨੂੰ ਬੱਬੂ ਤੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕਿਸ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਪਾਤਰ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਆਲ੍ਹਣਿਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ (✓)

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 1 ਸਾਡਾ ਦੇਸ ਮਹਾਨ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 1 ਸਾਡਾ ਦੇਸ ਮਹਾਨ

1. ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਾਵਿ-ਸਤਰਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ-

(ਉ) ਸਾਡਾ …………. ਦੇਸ ਮਹਾਨ ।
(ਅ) ਕੋਈ ਡੋਗਰਾ, ਕੋਈ ਮਰਹੱਟਾ, ‘ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ …………. ।
(ਈ) ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਰੇ …… ਹਮਜੋਲੀ ।
(ਸ) ਨਾ ਕੋਈ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ, ਈਸਾਈ, ਨਾ ਕੋਈ ………….।
(ਹ) ਭਾਵੇਂ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ ਸੂਬੇ ……….. ਬੋਲੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਸਾਡਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਾਨ ।
(ਅ) ਕੋਈ ਡੋਗਰਾ, ਕੋਈ ਮਰਹੱਟਾ, ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਚੌਹਾਨ ।
(ਇ) ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਾਰੇ ਹਸਮਾਏ ਹਮਜੋਲੀ ।
(ਸ) ਨਾ ਕੋਈ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ, ਈਸਾਈ, ਨਾ ਕੋਈ ਮੁਸਲਮਾਨ |
(ਹ) ਭਾਵੇਂ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ ਸੂਬੇ ਵੱਖਰੀ-ਵੱਖਰੀ ਬੋਲੀ ।

2. ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਮਹਾਨ’ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਕਿਹੜੀ ਲਾਲੀ ਟਪਕਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੇਸ਼-ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਾਰਾ ਜੱਗ ਕਿਸ ਤੋਂ ਉਪਜਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਕ ਨੂਰ ਤੋਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਾਡਾ ਦੇਸ ਮਹਾਨ’ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਭਾਰਤਵਾਸੀ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਲਈ ਕੀ ਘੋਲਘੁਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਆਪਣੀ ਜਾਨ ॥

3. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਰੂਪ ਲਿਖੋ
ਭਾਰਤ, ਦੇਸ-ਪ੍ਰੇਮ, ਵੱਖ-ਵਖੇਰਵਾਂ, ਪੁੱਤਰ, ਹਮਜੋਲੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ (ਬਰਾਬਰ) ਅਰਥ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੀ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ ਸਾਡਾ, ਤੇ, ਮੂੰਹ, ਭਾਵੇਂ, ਵੱਖਰੇ, ਸਾਰੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ
ਮਹਾਨ, ਨਸਲ, ਇਨਸਾਨ, ਸ਼ਹਿਰੀ, ਹਮਜੋਲੀ ।

ਉੱਤਰ:

1. ਮਹਾਨ (ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ)- ਸਾਡਾ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਹੈ ।
2. ਨਸਲ (ਕੁਲ, ਵੰਸ਼-ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਆਰੀਆ ਨਸਲ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ ।
3. ਇਨਸਾਨ (ਮਨੁੱਖ)-ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਨੇਕ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
4. ਸ਼ਹਿਰੀ ਨਾਗਰਿਕ)-ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਾਂ |
5. ਹਮਜੋਲੀ (ਬਚਪਨ ਦੇ ਸਾਥੀ)-ਗਗਨ ਆਪਣੇ ਹਮਜੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ
ਇੱਕ ਨੂਰ ਤੇ ਸਭ ਜੱਗ ਉਪਜਿਆ,
ਇਕੋ-ਜਿਹੇ ਇਨਸਾਨ ।
ਉੱਤਰ:
(ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਹੀ ਸੋਹਣਾਸੋਹਣਾ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖਣ |)

4. ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਅਰਥ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ਼ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੋ:-

(ਉ), ਸਾਡਾ ਭਾਰਤ…………. …… ਦੇਸ ਮਹਾਨ ॥
ਸਰਲ ਅਰਥ-ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਬੜਾ ਮਹਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਵਸਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਨਾ ਕੋਈ ਹਿੰਦੂ ਹੈ, ਨਾ ਸਿੱਖ, ਨਾ ਈਸਾਈ ਤੇ ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਹਨ | ਭਾਰਤੀ ਹੋਣਾ ਹੀ ਸਭ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਧਰਮ ਹੈ .

(ਆ) ਰੰਗ, ਨਸਲ ……………………………………………ਦੇਸ ਮਹਾਨ । ਸਰਲ ਅਰਥ-ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਾਡਾ ਮਹਾਨ ਦੇਸ਼ ਹੈ । ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਰੰਗ, ਨਸਲ, ਜਾਤ-ਪਾਤ ਤੇ ਧਰਮ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਭਿੰਨ-ਭੇਦ ਨਹੀਂ । ਇੱਥੇ ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਕੱਪੜਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਨੂੰ ਪੇਟ ਭਰ ਕੇ ਖਾਣ ਲਈ ਰੱਜਵਾਂ ਖਾਣਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ । ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਵਾਸੀ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਰੱਬ ਦੇ ਨੂਰ ਤੋਂ ਉਪਜੇ ਇੱਕੋ-ਜਿਹੇ ਇਨਸਾਨ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਲਈ ਕੋਈ ਭਿੰਨ-ਭੇਦ ਨਹੀਂ ।
ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ-ਰੰਗ-ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਰੰਗ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ ਮੰਨਣਾ | ਨਸਲਵੰਸ਼, ਕੁੱਲ | ਵੱਖ-ਵਖੇਵਾਂ-ਭਿੰਨ-ਭੇਦ | ਰਜੇਵਾਂਰੱਜਵਾਂ । ਇੱਕ ਨੂਰ-ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨੂਰ ॥ ਜੱਗ- ਸੰਸਾਰ ॥ ਉਪਜਿਆ-ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ । ਇਨਸਾਨ-ਮਨੁੱਖ ।

(ਈ) ਗੁਜਰਾਤੀ, ਮਦਰਾਸੀ ……………………ਦੇਸ ਮਹਾਨ । ਸਰਲ ਅਰਥ-ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਾਡਾ ਮਹਾਨ ਦੇਸ਼ ਹੈ ।ਇੱਥੇ ਗੁਜਰਾਤੀ, ਮਦਰਾਸੀ, ਉੜੀਆ, ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਪੇਮ-ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਹਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਦੇਸ਼-ਪਿਆਰ ਦੀ ਲਾਲੀ ਚਮਕਦੀ ਹੈ ।ਇਹ ਗੁਣ ਹਰ ਇਕ ਦੇਸ਼-ਵਾਸੀ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਡੋਗਰਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਮਰਹੱਟਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਚੌਹਾਨ ਰਾਜਪੂਤ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ-ਟਪਕੇ-ਚਮਕੇ । ਡੋਗਰਾਜੰਮੂ ਆਦਿ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ । ਮਰਹੱਟਾ-ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ । ਚੌਹਾਨਇਕ ਰਾਜਪੂਤ ਜਾਤੀ ।

(ਸ) ਭਾਵੇਂ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ………………ਦੇਸ ਮਹਾਨ । ਸਰਲ ਅਰਥ-ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਮਹਾਨ ਹੈ ।ਇਹ ਦੇਸ਼ ਭਾਵੇਂ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਇੱਥੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਵਸਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਬੇਸ਼ਕ ਵੱਖਰੀਆਂ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਬੋਲਦੇ, ਪਰ ਉਹ ਸਾਰੇ ਇੱਕੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਆਂਢੀ ਤੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਮਿੱਤਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਹਰ ਇਕ ਭਾਰਤ-ਵਾਸੀ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼-ਵਾਸੀ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।
ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ-ਸੂਬੇ-ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹਮਸਾਏਗੁਆਂਢੀ । ਹਮਜੋਲੀ-ਬਚਪਨ ਦੇ ਮਿੱਤਰ । ਘੋਲ ਘੁਮਾਵੇ-ਕੁਰਬਾਨ ਕਰੇ ।

5. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਸਾਡਾ ਦੇਸ ਮਹਾਨ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਕਿਸ ਦੇਸ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
(ੳ) ਭਾਰਤ
(ਅਤੇ) ਪੰਜਾਬ
(ਈ) ਗੁਜਰਾਤ
(ਸ) ਬੰਗਾਲ ।
ਉੱਤਰ:
ਭਾਰਤ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇਕ ਨੂਰ ਕਿਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
(ਉ) ਰੱਬ ਨੂੰ
(ਅ) ਸੂਰਜ ਨੂੰ ‘
(ਈ) ਚੰਦ ਨੂੰ
(ਸ) ਯੂ-ਤਾਰੇ ਨੂੰ ।
ਉੱਤਰ:
ਰੱਬ ਨੂੰ ।.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਇਕ ਨੂਰ ਤੋਂ ਕੀ ਉਪਜਿਆ ਹੈ ?
(ਉ) ਸਿੱਖ
(ਅ) ਮੁਸਲਮਾਨ
(ਈ) ਹਿੰਦੂ
(ਸ) ਸਾਰਾ ਜਗ/ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖ ।
ਉੱਤਰ:
ਸਾਰਾ ਜਗ/ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਾਰੇ ਇਨਸਾਨ (ਮਨੁੱਖ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਵੱਖ-ਵੱਖ
(ਅ) ਇੱਕੋ
(ਈ) ਵੰਡੇ ਹੋਏ
(ਸ) ਉੱਚੇ-ਨੀਵੇਂ ।
ਉੱਤਰ:
ਇੱਕੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਕਿਹੜੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਲਾਲੀ ਟਪਕਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਜਾਤ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ
(ਅ) ਦੇਸ਼-ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ..
(ਈ) ਧਰਮ-ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ
(ਸ) ਪਰਿਵਾਰ ਪੇਮ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ:
ਦੇਸ਼-ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੋਲੀਆਂ । ਬੋਲਦੇ ਲੋਕ ਕਿਸ ਮਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ ?
(ੳ) ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ
(ਅ) ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ
(ਇ) ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੇ ।
(ਸ) ਮਤੇਈ ਮਾਂ ਦੇ ।
ਉੱਤਰ:
ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਲਈ ਕੀ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਧਨ
(ਅ) ਜ਼ਮੀਨ
(ਈ) ਜਾਨ
(ਸ) ਮਾਂ-ਬਾਪ ।
ਉੱਤਰ:
ਜਾਨ ।

(ਨੋਟ-ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਠੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬਾਕੀ ਗ਼ਲਤ । ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਉੱਤੇ ਸਹੀ (✓). ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸਨੂੰ ਲਿਖ ਕੇ ਉੱਤਰ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਪਾਠਾਂ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ-ਇਕ ਸੋਹੀ ਉੱਤਰ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਉਸੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 20 ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਗੀਤ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 20 ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਗੀਤ

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

1. ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ:-

(ਉ) ਦੇਵੇ ………. ਸਿਰ ਹੱਥ ਧਰਦੀ ।
(ਅ) ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ . ……….. ਪੁਰਾਣੀ ।
(ਈ) ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ………. ਨਾ ਦਿੰਦੀ ।
(ਸ) ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਦੇ ……….. ਬੱਚੇ ।
(ਹ) ਖਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ………… ਮੰਗਦੇ ।
ਉੱਤਰ:
(ਉ) ਦੇਵੇ ਅਸੀਸਾਂ, ਸਿਰ ਹੱਥ ਧਰਦੀ ।
(ਅ) ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ, ਗੱਲ ਪੁਰਾਣੀ ।
(ੲ) ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ, ਲੜਨ ਨਾ ਦਿੰਦੀ ।
(ਸ), ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਦੇ, ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ।
(ਹ) ਖਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੰਗਦੇ ।

2. ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਾਦੀ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਕਿਸ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦਾਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕੀ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਤ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਆਏ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਜੋਬਨ, ਸੁੱਖੀ, ਨਿਮਰਿਤ ਤੇ ਗੁੱਡੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬੱਚੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਦਾਦੀ ਕੋਲੋਂ ਕੀ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਖਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ।

3. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ:-

ਦਾਦੀ, ਲੋਰੀ, ਅਸੀਸਾਂ, ਬਾਤ, ਸਾਂਝਾ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਦਾਦੀ (ਪਿਤਾ ਦੀ ਮਾਂ)- ਮੇਰੇ ਦਾਦੀ ਜੀ 90 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਹਨ ।
2. ਲੋਰੀ (ਸੁਲਾਉਣ ਦਾ ਗੀਤ)- ਮਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ | ਸੁਲਾਉਣ ਲਈ ਥਾਪੜਦੀ ਹੋਈ ਲੋਰੀ ਸੁਣਾ ਰਹੀ ਸੀ ।
3. ਅਸੀਸਾਂ (ਸ਼ੁੱਭ ਇੱਛਾਵਾਂ)- ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਭ ਨੂੰ | ਅਸੀਸਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
4. ਬਾਤ (ਕਹਾਣੀ) – ਅਸੀਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੰਜਿਆਂ ਉੱਤੇ ਪੈ ਕੇ ਦਾਦੀ ਜੀ ਤੋਂ ਬਾਤ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ ।
5. ਸਾਂਝਾ (ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ)- ਇਹ ਘਰ ਸਾਰੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਹੈ ।

4. ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਅਰਥ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ਼ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੋ:-

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ, ਦਾਦੀ, ਗੁਰੂ, ਪੁਰਾਣੀ, ਕਹਾਣੀ, ਬੱਚੇ, ਸਿੱਖਿਆ, ਗੁੱਝੀ ।
ਦਾਦੀ : दादी
ਗੁਰੂ : गुरु
ਪੁਰਾਣੀ : पुरानी
ਕਹਾਣੀ : कहानी
ਬੱਚੇ : बच्चे
ਸਿੱਖਿਆ : शिक्षा
ਗੁੱਝੀ : गुप्त

ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਬਾਰੇ ਪੰਜ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਮੇਰੇ ਦਾਦੀ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ 90 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੈ । ਉਹ, ਖੂੰਡੀ ਫੜ ਕੇ ਤੇ ਕੁੱਬੇ ਹੋ ਕੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਤੁਰਦੇ ਹਨ । ਉਂਝ ਉਹ ਵਿਹਲੇ ਨਹੀਂ ਬੈਠਦੇ । ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੁੱਝ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਤੇ ਸ਼ਾਮੀਂ ਪਾਠ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਸਾਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਖਾਂਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ । ਕਰਦੇ ।ਉਹ ਘਰ ਵਿਚ ਸਭ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਪਿਆਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੰਜਿਆਂ ਉੱਤੇ ਪੈਣ ਸਮੇਂ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਬਾਤਾਂ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਕਦੇ-ਕਦੇ ਉਹ ਬੁੱਝਣ | ਵਾਲੀਆਂ ਬਾਤਾਂ ਵੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸੋਮਾ ਹਨ ।

(i) ਕਾਵਿ-ਟੋਟਿਆਂ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ

(ਉ) ਦਾਦੀ ਮੇਰੀ …………………..
……………………. ਕੁੱਬੀ-ਕੁੱਬੀ ।
ਸਰਲ ਅਰਥ-ਮੇਰੀ ਦਾਦੀ ਭਾਵੇਂ ਬੁੱਢੀ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਹਰ ਸਮੇਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਵਿਹਲੀ ਨਹੀਂ ਬੈਠਦੀ ।ਉਹ ਸਾਡੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਅਸੀਸਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਸਾਰਾ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੁੱਝ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਕੁੱਬੀ-ਕੁੱਬੀ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਤੁਰਦੀ-ਫਿਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ-ਰੁੱਝੀ-ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ । ਅਸੀਸਾਂ-ਸ਼ੁੱਭ ਇੱਛਾਵਾਂ, ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ।

(ਅ) ਦਿਨ ਛਿਪ ਜਾਏ ……………..
…………………ਨਾਲੇ, ਗੁੱਝੀ ।
ਸਰਲ ਅਰਥ-ਜਦੋਂ ਦਿਨ ਛਿਪ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਰਾਤ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਮੇਰੀ ਬੁੱਢੀ ਦਾਦੀ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਬਾਤ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਹੌਲੀਹੌਲੀ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਲੋਰੀਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਾਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਕੋਈ ਸਿੱਖਿਆ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ‘
ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ-ਗੁੱਝੀ-ਛਿਪੀ ਹੋਈ ।

(ਇ) ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ……….
…………… ਮੈਥੋਂ ਬੁੱਝੀ ॥
ਸਰਲ ਅਰਥ-ਸਾਡੀ ਬੁੱਢੀ ਦਾਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਵੇਲੇ ਕੋਈ ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਗੱਲ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਕ ਪਰੀ-ਕਹਾਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਕਦੇ-ਕਦੇ ਉਹ ਬੁੱਝਣ ਵਾਲੀ ਬਾਤ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਮੈਥੋਂ ਬੁੱਝੀ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ ਹੈ |
ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ-ਪਰੀ-ਕਹਾਣੀ-ਦੇਆਂ, ਪਰੀਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ।

(ਸ) ਘਰ ਵਿੱਚ…………….
……………… ਰਹਿੰਦੀ ਡੁੱਬੀ ।
ਸਰਲ ਅਰਥ-ਮੇਰੀ ਬੁੱਢੀ ਦਾਦੀ ਪ੍ਰੇਮ-ਪਿਆਰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲੜਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ । ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵਿਹਲਾ ਵੀ ਖੜਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦੀ । ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਹੱਸਦੀ ਤੇ ਸ਼ੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸੋਚਾਂ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਕੇ ਉਦਾਸ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ।

ਹ) ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ…………….
………………………ਨਮਰਿਤ, ਗੁੱਡੀ ।
ਸਰਲ ਅਰਥ-ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਜੋਬਨ, ਸੁੱਖੀ, ਨਿਮਰਿਤ ਤੇ ਗੁੱਡੀ ਆਦਿ ਜਦੋਂ ਆ ਕੇ ਮੇਰੀ ਬੁੱਢੀ ਦਾਦੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਖਾਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ।

(ii) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਗੀਤ’ ਕਿਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਭਾਵੇਂ ਬੁੱਢੀ ਹੈ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਰੁੱਝੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੰਮ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਕੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਸੀਸਾਂ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਕਿਸ ਨਾਲ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਾਂ ਨਾਲ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਖੂੰਡੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕੀ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਤ/ਬੁਝਾਰਤ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨ ਦਿੰਦੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਲੜਾਈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕੌਣ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਹੱਸਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ? |
ਜਾਂ
ਕੌਣ ਸੋਚਾਂ ਵਿਚ ਡੁੱਬੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦਾਦੀ ਮਾਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆ ਕੇ ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
‘ਦੇਵੇ ….. ਸਿਰ ਹੱਥ ਰੱਖਦੀ । ਇਸ ਤੁਕ ਵਿਚਲੀ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ ਵਿਚ ਭਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਸ਼ਬਦ ਢੁੱਕਵਾਂ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਸੀਸਾਂ (✓) ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 19 ਉੱਡਣਾ ਸਿੱਖ-ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 19 ਉੱਡਣਾ ਸਿੱਖ-ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

1. ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ:-

(ਉ) ਤੇਜ਼ ਦੌੜਨ ਕਾਰਨ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਂ …………… ਪੈ ਗਿਆ ।
(ਆ) ………….. ਵਿਚ ਦੇਸ਼-ਵੰਡ ਸਮੇਂ ਹੋਏ ਫ਼ਸਾਦਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ।
(ਇ) ਜੇਤੂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ …………… ਮਿਲਿਆ ।
(ਸ) ਤੀਜੀਆਂ ਏਸ਼ਿਆਈ ਖੇਡਾਂ ………….. ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ
(ਹ) ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ……………. ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ । .
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਤੇਜ਼ ਦੌੜਨ ਕਾਰਨ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਂ ਉੱਡਣਾ ਸਿੱਖ ਪੈ ਗਿਆ ।
(ਆ) 1947 ਵਿਚ ਦੇਸ਼-ਵੰਡ ਸਮੇਂ ਹੋਏ ਫ਼ਸਾਦਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ।
(ਇ) ਜੇਤੂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹ ਮਿਲਿਆ ।
(ਸ) ਤੀਜੀਆਂ ਏਸ਼ਿਆਈ ਖੇਡਾਂ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ।
(ਹ) ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਦਮਸ਼੍ਰੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ।

2. ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਿੰਡ ਗੋਬਿੰਦਪੁਰ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਜੱਫਰਪੁਰ – ਪਾਕਿ:) ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਕਦੋਂ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
1953 ਈ: ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ “ਫਲਾਇਰਾ ਸਿੱਖ ਕਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਨਾਊਂਸਰ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ।
ਉੱਤਰ:
ਪਦਮਸ਼੍ਰੀ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ।

3. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ:-

ਫ਼ਸਾਦ, ਅਨੁਮਾਨ, ਅਭਿਆਸ, ਉਤਸ਼ਾਹ, ਅਹਿਸਾਸ, ਪਛਤਾਵਾ, ਤਗ਼ਮਾ, ਨਿਯੁਕਤੀ, ਅਲਵਿਦਾ, ਮੁਕਾਬਲਾ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਫ਼ਸਾਦ (ਗੇ, ਲੜਾਈ – ਝਗੜਾਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਾਪੇ 1947 ਦੇ ਫ਼ਸਾਦਾਂ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ।
2. ਅਨੁਮਾਨ (ਅੰਦਾਜ਼ਾ) – ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਕੱਲ੍ਹ ਮੀਂਹ ਪਵੇਗਾ ।
3. ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਯੋਗ, ਵਾਰ – ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਉਣਾ)ਅਭਿਆਸ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਕੰਮ ਵਿਚ ਮਾਹਰ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
4. ਉਤਸ਼ਾਹ (ਜੋਸ਼, ਚਾਅ – ਲੋਕ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮੇਲਾ ਵੇਖਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
5. ਅਹਿਸਾਸ (ਅਨੁਭਵ – ਆਖ਼ਰ ਉਸਨੇ ਅਹਿਸਾਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬੁਰਾ ਸਲੂਕ ਕੀਤਾ ਹੈ ।
6. ਪਛਤਾਵਾ ਅਯੋਗ ਕੰਮ ਦਾ ਦੁੱਖ) – ਜੇਕਰ ਮੌਕੇ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਪਛਤਾਵਾ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
7. ਤਗ਼ਮਾ (ਮੈਡਲ)-ਜਸਬੀਰ ਨੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੀ ਖੇਡ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਗਮੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ।
8. ਨਿਯੁਕਤੀ ਕੰਮ ਉੱਤੇ ਲਾਉਣਾ) – ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਕ ਉੱਚ-ਅਧਿਕਾਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ।
9. ਅਲਵਿਦਾ (ਵਿਦਾ ਹੋਣਾ) – ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮੈਡਲ ਦੇ ਕੇ ਅਲਵਿਦਾ ਕੀਤਾ ।
10. ਮੁਕਾਬਲਾ (ਟੱਕਰ) – ਦੋਹਾਂ ਟੀਮਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਬੜਾ ਸਖ਼ਤ ਸੀ ।

4. ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਅਰਥ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ਼ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੋ:-

ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ. ‘ ‘
ਮੁਕਾਬਲਾ : प्रतियोगिता
ਫ਼ਰਕ : अंतर
ਹਿੱਸਾ : भाग
ਫ਼ੌਜ : सेना
ਪਹਿਲਾ : प्रथम
ਸੁਖਾਲਾ : आसान
ਕੌਮੀ-ਤਰਾਨਾ : राष्ट्रीय गान
ਅਲਵਿਦਾ : विदई
ਹੰਝੂ : आंसू
ਸੌਦਾ : निमंत्रण

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਆਪਣੇ ਮਨਪਸੰਦ ਖਿਡਾਰੀ ਦੀ ਫੋਟੋ ਆਪਣੀ ਕਾਪੀ ਵਿੱਚ ਚਿਪਕਾਓ । ਇਹ ਵੀ ਲਿਖੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੁਲਕਰ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਦਾ ਲਾਸਾਨੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਖੇਡ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਂ ਰੌਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਉਸਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਦਲੇ ਉਸਨੂੰ ‘ਭਾਰਤ ਰਤਨ’ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਉਹ ਮੇਰਾ ਮਨ-ਪਸੰਦ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ।

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਉੱਡਣਾ ਸਿੱਖ-ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ, ਜੀਵਨੀ ਕਿਸਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਡਾ: ਜਾਗੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਕੌਣ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਂ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਉੱਚਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੌੜਾਕ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਦੌੜਨ ਕਰਕੇ ਉਸਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਪੈ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਉੱਡਣਾ ਸਿੱਖ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪਿੰਡ ਗੋਬਿੰਦਪੁਰਾ ਵਿਚ ਨਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਾਪੇ ਕਦੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ:
1947 ਵਿਚ (✓) । .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਕਦੋਂ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆਂ ?
ਉੱਤਰ:
1953 (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਕਦੋਂ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ?
ਜਾਂ .
ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਮੈਲਬੌਰਨ ਵਿਚ ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਕਦੋਂ ਹੋਈਆਂ ?
ਉੱਤਰ:
1956 (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
1958 ਵਿਚ ਤੀਜੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਕਿੱਥੇ ਹੋਈਆਂ ?
ਉੱਤਰ:
ਟੋਕੀਓ ਵਿਚ (✓) ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
1958 ਵਿਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਗੇਮਾਂ ਵਿਚ ਨਵੇਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜਦੋਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ-ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਹੋ ਗਈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਕਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ “ਉੱਡਣਾ ਸਿੱਖ’ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਨਾਊਂਸਰ ਨੇ ((✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਕਿਹੜੀਆਂ ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਉਦਾਸ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
1960 ਦੀਆਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
1960 ਵਿਚ ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਕਿੱਥੇ ਹੋਈਆਂ ?
ਉੱਤਰ:
ਰੋਮ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
1962 ਦੀਆਂ ਜਕਾਰਤਾ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀ ਜਿੱਤਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਸੋਨੇ ਦੇ ਤਮਗੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਕਿਹੜੀਆਂ ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਪਿਛੋਂ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੌੜਾਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਕੇ ਆਪਣੇ ਬੂਟ ਕਿੱਲੀ ਉੱਤੇ ਟੰਗ ਦਿੱਤੇ ?
ਉੱਤਰ:
1964 ਵਿਚ ਟੋਕੀਓ ਦੀਆਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕਦੋਂ ਛੱਡੀ ?
ਉੱਤਰ:
1971 (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿਹੜਾ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ? .
ਉੱਤਰ:
ਪਦਮਸ੍ਰੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਤੇਜ਼ ਦੌੜਨ ਕਾਰਨ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਂ ………. ਪੈ ਗਿਆ । ਇਸ ਵਾਕ ਵਿਚਲੀ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ ਭਰਨ ਲਈ ਢੁੱਕਵਾਂ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣੋ-
ਉੱਤਰ:
ਉੱਡਣਾ ਸਿੱਖ (✓) ।

(ii) ਪੈਰਿਆਂ ਸਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

1. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-
1947 ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਸਮੇਂ ਹੋਏ ਫਸਾਦਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ ਮਾਰੇ ਗਏ । ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿਚ ਰੁਲਦਾ ਦਿੱਲੀ ਪੁੱਜ ਗਿਆ । 1953 ਵਿਚ ਉਹ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਿਆ । ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਦੌੜ-ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸੌ ਮੀਟਰ ਦੇ ਫ਼ਾਸਲੇ ਦਾ ਵੀ ਅਨੁਮਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ।ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਫ਼ਾਸਲਾ ਗਾਉਂਡ ਦੇ ਇਕ ਚੱਕਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਕ ਛੱਡ ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਸ ਤੇ ਦਸ ਚੱਕਰ ਲਾ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ।” ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕੋ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਹੀ ਦਸਾਂ ਚੱਕਰਾਂ ਜਿੰਨਾ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਪੱਲੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲਈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀਆਂ ਦੌੜਾਂ ਵਿਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਉੱਤੇ ਆ ਗਿਆ । ਇਸ ਜਿੱਤ ਨੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਝੂਣ ਕੇ ਜਗਾ ਦਿੱਤਾ । ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਫੁਰਤੀ ਆਉਂਦੀ ਗਈ । ਉਸ ਦੇ ਕਦਮ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੇ ਗਏ ਅਤੇ ਦਮ ਪੱਕਦਾ ਗਿਆ । ਹੁਣ ਸਮੁੱਚੀ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਦੌੜ-ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਗੁੱਡੀ ਚੜ੍ਹਨ ਲੱਗ ਪਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਾਪੇ ਕਦੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ:
1947 ਦੇ ਫ਼ਿਰਕੂ ਫਸਾਦਾਂ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦਿੱਲੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੁੱਜਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੈਂਪਾਂ ਵਿਚ ਰੁਲਦਾ ਹੋਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਚਾਰ ਸੌ ਮੀਟਰ ਦੇ ਫ਼ਾਸਲੇ ਬਾਰੇ ਕੀ ਦੱਸਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਚਾਰ ਸੌ ਮੀਟਰ ਦਾ ਫ਼ਾਸਲਾ ਗਰਾਊਂਡ ਦੇ ਇਕ ਚੱਕਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ । ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਦੌੜ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਕੀ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਦੋਂ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਚਾਰ ਸੌ ਮੀਟਰ ਦੀ ਗਰਾਉਂਡ ਦੇ ਦਸ ਚੱਕਰ ਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੌੜ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਇੱਕੋ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਹੀ ਦਸਾਂ ਚੱਕਰਾਂ ਜਿੰਨਾ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਦੇਈਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕੰਪਨੀ ਦੀਆਂ ਦੌੜਾਂ ਵਿਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ’ ਤੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਉੱਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰ ਸੁੱਤੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜਗਾ ਦਿੱਤਾ । ਇਸ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਕਦਮ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੇ ਗਏ ਤੇ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਦੌੜ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਉਸਦੀ ਗੁੱਡੀ ਚੜ੍ਹਨ ਲੱਗੀ ।

2. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-
1958 ਵਿਚ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਟੋਕੀਓ ਵਿਖੇ ਤੀਜੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਹੋਈਆਂ । ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਉਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਪੂਰੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿਚ ਸੀ । ਇਸ ਵਾਰ ਉਸ ਨੇ ਦੌੜਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤਕੜਾ ਦੌੜਾਕ ਬਣ ਗਿਆ । ਦੋ ਸੌ ਮੀਟਰ ਤੇ ਚਾਰ ਸੌ ਮੀਟਰ ਦੀਆਂ ਦੌੜਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਨਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸਾਰਾ ਸਟੇਡੀਅਮ ਉਸ ਦੀ ਹੱਲਾ-ਸ਼ੇਰੀ ਵਿਚ ਗੂੰਜ ਉੱਠਿਆ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਜਗਣ-ਬੁੱਝਣ ਲੱਗੀਆਂ । ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਹੰਝੂ ਆ ਗਏ । ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਗ਼ਰੀਬੀ ਭਰਿਆ ਬਚਪਨ, ਕਤਲ ਹੋਏ ਮਾਪੇ ਤੇ ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਦਿਨ ਯਾਦ ਆ ਗਏ ਜਦੋਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੌਮੀ ਤਰਾਨਾ ਉਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿਚ ਗੂੰਜ ਉੱਠਿਆ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ‘ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ-ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ’ ਹੋ ਗਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
1958 ਵਿਚ ਤੀਜੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਗੇਮਾਂ ਕਿੱਥੇ ਹੋਈਆਂ ?
ਉੱਤਰ:
ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਟੋਕੀਓ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
1958 ਦੀਆਂ ਤੀਜੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਗੇਮਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੇਮਾਂ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਦੋ ਸੌ ਅਤੇ ਚਾਰ ਸੌ ਮੀਟਰ ਦੀਆਂ ਗੇਮਾਂ ਵਿਚ ਨਵੇਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕੀਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਜਦੋਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਤੇ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਜਗਣਬੁੱਝਣ ਲੱਗੀਆਂ, ਤਾਂ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵੀ ਯਾਦ ਆ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਗ਼ਰੀਬੀ ਭਰਿਆ ਬਚਪਨ, ਕਤਲ ਹੋਏ ਮਾਪੇ ਤੇ ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਦਿਨ ਯਾਦ. ਆ ਗਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਜਦੋਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਕੀ ਗੂੰਜ ਉੱਠਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਸਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿਚ ਕੌਮੀ ਤਰਾਨਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੀਜੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪਿੱਛੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਹੋ ਗਈ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 16 ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 16 ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ

1. ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ :-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ-

(ਉ) ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ …….. ਘੇਰਾ ਪਾਇਆ ।
(ਅ) ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜ ……… ਤੋੜ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ।
(ਈ) ਗੰਗੂ ਗੁਰੂ-ਘਰ ਦਾ ………. ਸੀ .
(ਸ) ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ………… ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ।
(ਹ) ਇਹ ਮੇਲਾ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ……….. ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾਇਆ ।
(ਅ) ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜ ਕਸਮਾਂ ਤੋੜ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ।
(ਈ) ਗੰਗੂ ਗੁਰੂ-ਘਰ ਦਾ ਰਸੋਈਆ ਸੀ ।
(ਸ) ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ।
(ਹ) ਇਹ ਮੇਲਾ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਕ-ਸਭਾ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ।

2. ਇੱਕ-ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਰਿਵਾਰ-ਵਿਛੋੜਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਕਿੱਥੇ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੋਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਔਖੀ-ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਲੂਮਾਂ ਦੀ ਢਾਲ ਕੌਣ ਬਣਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਜਗਾ ਕੈਦ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਰਹਿੰਦ ਦੇ ਠੰਢੇ ਬੁਰਜ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸੂਬੇਦਾਰ ਵਜ਼ੀਰ ਖ਼ਾਨ ਕੌਣ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਰਹਿੰਦ ਦਾ ਸੂਬਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਕਿੱਥੇ ਲਗਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਥਾਨ ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ।

3. ਉੱਤਰ ਦਿਓ :-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਕਿਉਂ ਛੱਡਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਛੱਡਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਦੇ ਕਸਮਾਂ ਖਾਣ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਰਸਦ-ਪਾਣੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਮੰਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗੰਗੂ ਕੌਣ ਸੀ ? ਉਸ ਨੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਿਉਂ ਕਰਵਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗੂ ਗੁਰੂ-ਘਰ ਦਾ ਰਸੋਈਆ ਸੀ । ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਉਸ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਪਿੰਡ ਆ ਗਏ ਸਨ । ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀ ਮੋਹਰਾਂ ਵਾਲੀ ਥੈਲੀ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸਦਾ ਮਨ ਬੇਈਮਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ।ਉਸਨੇ ਉਹ ਥੈਲੀ ਚੁਰਾ ਲਈ ਤੇ ਇਨਾਮ ਦੇ ਲਾਲਚ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਕਦੋਂ ਤੇ ਕਿਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਲਗਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਹਰ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਅੰਤਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਲਗਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨੇ ਰੱਬ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਰੱਬ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਿੱਕੇ ਬਾਲਕ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਜਬਰਜ਼ੁਲਮ ਅੱਗੇ ਝੁਕੇ ਨਹੀਂ ਸਨ।

4. ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ :-

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ-
ਕਸਮ, ਜ਼ੁਲਮ, ਮਜ਼ਲੂਮ, ਦਰਦਨਾਕ, ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ, ਰਸਦ-ਪਾਣੀ, ਸਨਾਟਾ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਕਸਮ (ਸਹੀ)-ਰਾਮ ਨੇ ਕਸਮ ਖਾ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ।
2. ਜ਼ੁਲਮ (ਜ਼ੋਰ, ਧੱਕਾ, ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ-ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਪਰਜਾ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ-ਜ਼ੁਲਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ ।
3. ਮਜ਼ਲੂਮ (ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਹੋਵੇ)-ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਤਾਂ ਮਜ਼ਲੂਮ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜ਼ਾਲਮ ਛੁੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
4. ਦਰਦਨਾਕ ਦਿੱਖ ਦੇਣ ਵਾਲਾ-ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬੜੀ ਦਰਦਨਾਕ ਸੀ ।
5. ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ (ਬੇਅੰਤ)-ਅਸਮਾਨ ਵਿਚ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਤਾਰੇ ਚਮਕਦੇ ਹਨ |
6. ਰਸਦ-ਪਾਣੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਸਮਾਨ)-ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਘਿਰੀਆਂ ਸਿੱਖ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਰਸਦ-ਪਾਣੀ ਦੀ ਤੰਗੀ ਆ ਗਈ ਸੀ ।
7. ਸਨਾਟਾ (ਚੁੱਪ-ਚਾਪ-ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਦੇ ਡਰ ਕਰ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਸਨਾਟਾ ਛਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ।

5. ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਅਤੇ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ:

ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ
ਲਗਪਗ, ਦੇਸ਼, ਫ਼ੌਜਾਂ, ਇਨਾਮ, ਪ੍ਰੇਰਨਾ, ਬੱਚਿਆਂ ।
ਉੱਤਰ:

6. ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਸ਼ਬਦ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ:

ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ (ਬਰਾਬਰ) ਅਰਥ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ
ਸਾਡੇ, ਮੀਂਹ, ਹੜ੍ਹ, ਔਖੀ, ਬਾਕੀ, ਨਿੱਕੇ ।
ਉੱਤਰ:

7. ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

1. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ- .
ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੁਗ਼ਲ ਰਾਜ ਕਰਦੇ ਸਨ | ਮੁਗ਼ਲ ਹਾਕਮ ਤਲਵਾਰ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ । ਇਸ ਔਖੀ ਘੜੀ ਵਿਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਜ਼ਲੂਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਢਾਲ ਬਣੇ । ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਹਿਬ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ | ਕਈ ਦਿਨ ਲੜਾਈ ਚਲਦੀ ਰਹੀ । ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਕਸਮਾਂ ਖਾਧੀਆਂ ਕਿ ਜੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਿੰਘਾਂ ਸਮੇਤ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਲੜਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵਾਂਗੇ। ਉਧਰ ਕਿਲੇ ਵਿਚਲਾ ਰਸਦ-ਪਾਣੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ । ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਿਲਾ ਛੱਡਣਾ ਨਾ ਮੰਨੇ ਪਰ ਪੰਜਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਕ ਰਾਤ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਤੁਰੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖ਼ਾਲਸਾ ਫ਼ੌਜ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਜੀਅ ਸਨ । ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਵੀ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜ ਕਸਮਾਂ ਤੋੜ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ।

ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਸਿੰਘਾਂ ਸਮੇਤ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰ ਗਏ । ਕੁੱਝ ਪਰਿਵਾਰ ਦਿੱਲੀ ਵਲ ਨਿਕਲ ਗਏ । ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਛੜ ਗਿਆ । ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਰਿਵਾਰਵਿਛੋੜਾ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ | ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਅਤੇ ਦੋ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਗੰਗੂ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸਹੇੜੀ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਰੂਪਨਗਰ ਆ ਗਏ । ਗੰਗੂ ਗੁਰੂ-ਘਰ ਦਾ ਰਸੋਈਆ ਸੀ । ਮਾਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਰੱਖਿਆ । ਗੰਗੂ ਦਾ ਮਨ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀ ਮੋਹਰਾਂ ਵਾਲੀ ਥੈਲੀ ਵੇਖ ਕੇ ਬੇਈਮਾਨ ਹੋ ਗਿਆ । ਉਸ ਨੇ ਮੋਹਰਾਂ ਵਾਲੀ ਥੈਲੀ ਚੁਰਾ ਲਈ । ਫਿਰ ਇਨਾਮ ਦੇ ਲਾਲਚ ਵੱਸ ਉਸਨੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਰਿੰਡੇ ਦੇ ਕੋਲ ਫ਼ਿਤਾਰ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮੁਗਲ ਹਾਕਮ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਤਲਵਾਰ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਔਖੀ ਘੜੀ ਵਿਚ ਕੌਣ ਮਜ਼ਲੂਮਾਂ ਦੀ ਢਾਲ ਬਣੇ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ।”

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਕੀ ਕਸਮਾਂ ਖਾਧੀਆਂ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿ ਜੇਕਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਿੰਘਾਂ ਸਮੇਤ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਣ, ਤਾਂ ਉਹ ਲੜਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਕੀ ਤੰਗੀ ਆਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਸਦ-ਪਾਣੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹੋਏ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਪਰ ਮਗਰੋਂ ਪੰਜਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਮੰਨ ਕੇ ਉਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਕਿਸ ਨੇ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਕਸਮਾਂ ਤੋੜ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਕਿਸ ਨੇ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੜ ਗਿਆ, ਉੱਥੇ ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਕਿਹੜਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਏ ਦੇ ਨਾਲ ਕੌਣ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਏ ਨੇ ਕਿਉਂ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਲਾਲਚ ਵੱਸ ।

2. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਅਤੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਇਹ ਘਟਨਾ ਸਦੀਆਂ ਬੀਤਣ ਤੇ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਅਜੇ ਤਕ ਵੱਸੀ ਹੋਈ ਸੀ । ਹਰ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਥਾਨ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਫੁੱਲ ਭੇਟ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ । ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦੀਵਾਨ ਸਜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਵਲੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਉੱਚ-ਕੋਟੀ ਦੇ ਰਾਗੀ-ਢਾਡੀ, ਬੀਰ-ਰਸੀ ਵਾਰਾਂ ਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਸੁਣਾ ਕੇ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕੇ ਨੂੰ ਗਾ ਕੇ ਸੁੱਤੀ ਹੋਈ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਹਲੂਣਦੇ ਹਨ ।ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਗੁਰੂ ਕਾ ਲੰਗਰ ਵਰਤਦਾ ਹੈ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਦੋਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੇ ਪੰਜ-ਛੇ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤਕ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਦੁਕਾਨਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਮੇਲਾ ਪਿਛਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਲੋਕ-ਸਭਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਮੇਲੇ ਨੂੰ ਸਰਹਿੰਦ ਦੀ ਸਭਾ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਇਹ ਮੇਲਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਲੋਕ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਜੁੜਦੇ ਹਨ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ-ਜਬਰ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈ ਕੇ ਮੁੜਦੇ ਹਨ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਕਾਲਜ, ਹਸਪਤਾਲ, ਬਿਰਧ-ਆਸ਼ਰਮ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਕੂਲ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਲਗਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਹਰ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਥਾਨ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਲਗਦਾ ਹੈ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਲੋਕ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੀਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਰਾਗੀ ਤੇ ਢਾਡੀ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੀਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਰਾਗੀ ਤੇ ਢਾਡੀ ਵੀਰਰਸੀ ਵਾਰਾਂ ਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਸੁਣਾ ਕੇ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕੇ ਨੂੰ ਗਾ ਕੇ ਸੁੱਤੀ ਹੋਈ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਹਲੂਣਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਲਗਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਲੰਗਰ ਵਰਤਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਲਗਦਾ ਹੈ ਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਹੀ ਲੰਗਰ ਵਰਤਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਪੰਜ-ਛੇ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਇਸ ਮੇਲੇ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਕਿਸ ਨਾਂ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਰਹਿੰਦ ਦੀ ਸਭਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਕੀ ਕੁੱਝ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਾਲਜ, ਹਸਪਤਾਲ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਕੂਲ ।

8. ਰਚਨਾਤਮਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਲੱਗੇ ਕਿਸੇ ਮੇਲੇ ਬਾਰੇ ਪੰਜ ਕੁ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
(ਨੋਟ-ਦੇਖੋ ਲੇਖ-ਰਚਨਾ ਵਾਲੇ ਭਾਗ ਵਿਚ “ਅੱਖੀਂ-ਡਿੱਠਾ ਮੇਲਾ’ ।)

9. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਲੇਖ ਕਿਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਦਵਾਣ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
‘ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਸੌ ਸਾਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਸ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨੀਂਹਾਂ ਵਿਚ ਚਿਣਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਸ ਜਗਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਨੀਂਹਾਂ ਵਿਚ ਚਿਣਾਏ ਗਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਰਹਿੰਦ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮੁਗਲ ਹਾਕਮ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਤਲਵਾਰ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਢਾਲ ਬਣੇ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਜ਼ਲੂਮ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛੱਡਣ ਮਗਰੋਂ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਰਸਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੌਣ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਆ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਜਿੱਥੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲੋਂ ਵਿਛੜੇ ਉੱਥੇ ਕਿਹੜਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ ਨੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਾਲੋਂ ਵਿਛੜ ਕੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜਾਦੇ ਕਿੱਥੇ ਪੁੱਜੇ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗੂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸਹੇੜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਗੰਗੂ ਗੁਰੂ-ਘਰ ਵਿਚ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਰਸੋਈਆ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਮਾਤਾ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਮੋਹਰਾਂ ਵਾਲੀ ਥੈਲੀ ਕਿਸ ਨੇ ਚੁੱਕ ਲਈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਏ ਨੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਵਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੰਗੂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਠੰਢੇ ਬੁਰਜ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਰਹਿੰਦ ਦੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਵਜ਼ੀਰ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਵਜ਼ੀਰ ਖਾਂ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ‘ਕਿਸ ਗੱਲ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣਨ ਲਈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੇ ਜ਼ੁਲਮ ਅੱਗੇ ਝੁਕਣ ਦੀ ਥਾਂ ਕੀ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇਣੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਹਰ ਸਾਲ ਕਦੋਂ ਲਗਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਹਰ ਸਾਲ ਕਿੱਥੇ ਲਗਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਥਾਨ ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21.
ਸ਼ਹੀਦੀ ਜੋੜ-ਮੇਲਾ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਲਗਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਐ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 22.
‘ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜ ….. ਤੋੜ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਲੱਗੀ । ਇਸ ਵਾਕ ਵਿਚਲੀ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ ਵਿਚ ਭਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਸ਼ਬਦ ਢੁੱਕਵਾਂ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਘੇਰਾ (✓) ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 4 ਕਿੱਕਲੀ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 4 ਕਿੱਕਲੀ

1. ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਰੋ-

(ਉ) ਕਿੱਕਲੀ …….. ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।
(ਅ) ਇਸ ਵਿਚ ਦੋ-ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ …….. ਬਣਾ ਕੇ ਨੱਚਦੀਆਂ ਹਨ ।
(ਇ) ਕਿੱਕਲੀ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਭੈਣ ਦਾ …….. ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
(ਸ) ਕਿੱਕਲੀ ਕਲੀਰ ਦੀ ………. ਮੇਰੇ ਵੀਰ ਦੀ ।
(ਹ) ਕਿੱਕਲੀ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ …………. ਵਾਂਗ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹਨ
(ਕ) ਖੱਖੜੀਆਂ ………… ਖਾਂ, ਖਾਂਦੀ-ਖਾਂਦੀ ਕਾਬਲ ਜਾਂ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਕਿੱਕਲੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।
(ਅ) ਇਸ ਵਿਚ ਦੋ-ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ ਜੁੱਟ ਬਣਾ ਕੇ ਨੱਚਦੀਆਂ ਹਨ ।
(ਇ) ਕਿੱਕਲੀ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਭੈਣ ਦਾ ਵੀਰਪਿਆਰ ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
(ਸ) ਕਿੱਕਲੀ ਕਲੀਰ ਦੀ ਪੱਗ ਮੇਰੇ ਵੀਰ ਦੀ ।
(ਹ) ਕਿੱਕਲੀ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਚੱਕਰਚੂੰਢੇ ਵਾਂਗ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹਨ ।
(ਕ) ਖੱਖੜੀਆਂ ਖ਼ਰਬੂਜ਼ੇ ਖਾਂ,
ਖਾਂਦੀ-ਖਾਂਦੀ ਕਾਬਲ ਜਾਂ ।

2. ਇੱਕ-ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿੱਕਲੀ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਜੁੱਟ ਬਣਾ ਕੇ ਨੱਚਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੋ-ਦੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿੱਕਲੀ ਦੇ ਇਕ ਗੀਤ ਵਿਚ ਭੈਣ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਟਾਹਲੀ ਦਾ ਰੁੱਖ ਵੱਢਣੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
“ਕਿੱਕਲੀ ਪਾਠ’ ਵਿਚ ਆਏ ਕਿਸੇ ਦੋ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਭੈਣ ਤੇ ਵੀਰ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ।

3. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ :

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ’ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰਾ, ਚੱਕਰਚੂੰ ਢਾ, ਸ਼ਾਮਲਾਟ, ਟਾਹਲੀ, ਭੰਬੀਰੀ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰਾ ਸਭ ਦਾ ਪਿਆਰਾ)ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ।
2. ਚੱਕਰਚੂੰਢਾ (ਪੰਘੂੜੇ ਦੀ ਇਕ ਕਿਸਮ-ਚੱਕਰਚੂੰਢੇ ਉੱਤੇ ਝੂਟੇ ਲੈਂਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ।
3. ਸ਼ਾਮਲਾਟ (ਸਾਂਝੀ ਥਾਂ)-ਇਸ ਸ਼ਾਮਲਾਟ ਉੱਤੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਹੈ ।
4. ਟਾਹਲੀ (ਇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਰੁੱਖ)-ਟਾਹਲੀ ਦੀ ਕਾਲੀ ਲੱਕੜੀ ਨੂੰ ਘੁਣ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ।
5. ਭੰਬੀਰੀ (ਇਕ ਘੁੰਮਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਉਣਾ, ਤਿੱਤਲੀ)-ਬੱਚੇ ਮੇਲੇ ਵਿਚੋਂ ਭੰਬੀਰੀਆਂ ਖ਼ਰੀਦ ਰਹੇ ਸਨ ।

4. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਅਤੇ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੋ : –

ਹੇਠਾਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ ਪੰਜਾਬ, ਹੱਥ, ਪੱਗ, ਬਹਿੰਦਾ, ਸਿੰਗ, ਦੁਪੱਟਾ ।
ਉੱਤਰ:

5. ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿੱਕਲੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਨਾਚ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿੱਕਲੀ ਦਿਲ-ਪਰਚਾਵੇ ਦਾ ਵਧੀਆ ਨਾਚ ਹੈ । ਇਹ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਨੱਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਚੱਕਰਚੂੰਢੇ ਵਾਂਗ ਘੁੰਮਦਿਆਂ ਗਾਇਆ ਵੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਭੈਣ ਦਾ ਵੀਰ ਪਿਆਰ ਤੇ ਹੋਰ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਮਹਿਕ ਝਲਕਦੀ ਹੈ ।

6. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਕਿੱਕਲੀ ਲੇਖ ਕਿਸ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸੁਖਦੇਵ ਮਾਦਪੁਰੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਹਰਮਨਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿੱਕਲੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਵਿਚ ਦੋ-ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ ਸੁੱਟ ਬਣਾ ਕੇ ਖੇਡਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿੱਕਲੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿੱਕਲੀ ਵਿਚ ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ ਇਕ-ਦੂਜੀ ਦਾ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਕੀ ਬਣਾ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੰਘੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਿੱਕਲੀ ਵਿਚ ਕੁੜੀਆਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੱਕਰ ਚੂੰਢੇ ਵਾਂਗ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਿੱਕਲੀ ਦੇ ਗੀਤ ਵਿਚ ਕਿਸ ਰੰਗ ਦੇ ਘੱਗਰੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਅਸਮਾਨੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਿੱਕਲੀ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸ ਦਾ ਕਿਸ ਲਈ ਪਿਆਰ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਭੈਣ ਦਾ ਵੀਰ-ਪਿਆਰ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਿੱਕਲੀ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਢੰਗ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੋ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਕਿੱਕਲੀ ਦੇ ਇਕ ਗੀਤ ਵਿਚ ਭੈਣ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਟਾਹਲੀ ਵੱਢਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਾਂਝੀ ਕੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
‘ਕਿੱਕਲੀ ………… ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ । ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ ਲਈ ਢੁੱਕਵਾਂ ਸ਼ਬਦ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੰਜਾਬੀ (✓) ।