PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

Punjab State Board PSEB 8th Class Punjabi Book Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Punjabi Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

(i) ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਘਾਣ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਘੋਰੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚ ਹੋ ਰਹੇ ਮਘੋਰੇ ਸਾਡੇ ਕਿਸ ਅੰਗ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਚਮੜੀ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਆਕਸੀਜਨ ਸਾਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਾਨੂੰ ਇਕ-ਇਕ ਬੂੰਦ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਬਚਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਪਾਣੀ ਦੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

(ii) ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਗੰਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣ ਮਿਲਾ ਕੇ ਗੰਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵੱਢਣ ਕਰਕੇ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਜ਼ਰੁਰੀ ਆਕਸੀਜਨ ਗੈਸ ਦੇ ਸੋਮੇ ਘਟ ਗਏ ਹਨ । ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਕਾਰਨ ਓਜ਼ੋਨ ਗੈਸ ਵਿਚ ਮਘੋਰੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਸਿੱਧੀਆਂ ਪੈ ਕੇ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਰੋਗੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਅਬਾਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦੂਸ਼ਿਤ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦਾ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਨੁੱਖ ਦੂਸ਼ਿਤ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਜਿਊਂਦਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ । ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਰੁੱਖ ਵੱਢੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਆਕਸੀਜਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਪਾਣੀ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਗਾੜ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚ ਮਘੋਰੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰਾਂ ਉੱਤੇ ਪੈ ਕੇ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਰੋਗੀ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਕਿਵੇਂ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਜਦੋਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਰੋਗੀ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਕਿਉਂ ਦੁੱਭਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਕਿਉਂਕਿ ਮਨੁੱਖ ਵਧਦੀ ਅਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੱਢੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਆਕਸੀਜਨ, ਜੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਸਾਹ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਘੱਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਦੁੱਭਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
‘ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਕਵਿਤਾ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰਲੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਗੰਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਤੇ ਰੁੱਖ ਨਹੀਂ ਵੱਢਣੇ ਚਾਹੀਦੇ । ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੈਸਾਂ ਦਾ ਰਿਸਣਾ ਘਟਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਓਜ਼ੋਨ ਵਿਚ ਮਘੋਰੇ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

(iii) ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਤਰਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ :
(ੳ) ਆਕਸੀਜਨ ਦੱਸੋ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉ
(ਅ) …………… ਚਮੜੀ ਦਾ ਕਰਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ॥
(ਈ) ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ …………… !
(ਸ) ਕਿੰਨੇ ਦੁੱਖ ਨਾਲ ਕਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ……….
(ਹ) ਵਾਤਾਵਰਨ ’ਚ …………… ਭਰ ਕੇ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ …………… ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਆਕਸੀਜਨ ਦੱਸੋ ਕਿੱਥੋਂ ਆਊ, ਜੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਰਹੇ ਨਾ ।
(ਅ) ਇਸ ਵਿਚ ਹੋ ਰਹੇ ਨਿੱਤ ਮਘੋਰੇ, ਚਮੜੀ ਦਾ ਕਰਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ।
(ਈ) ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਸਭ ਦੇ ਲਈ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰ ਸਮਾਨ ।
(ਸ) ਕਿੰਨੇ ਦੁੱਖ ਨਾਲ ਕਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ, ਅਜੇ ਵੀ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਇਨਸਾਨ ।
(ਹ) ਵਾਤਾਵਰਨ ’ਚ ਗੰਦਗੀ ਭਰ ਕੇ, ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਕੀਤਾ ਘਾਣ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ :ਗੰਦਗੀ, ਸਿੱਧੀਆਂ, ਨਿੱਤ, ਦੁੱਖ, ਅਸਾਨ ।
ਉੱਤਰ :
ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਬਦ
ਗੰਦਗੀ – ਸਫ਼ਾਈ
ਸਿੱਧੀਆਂ – ਵਿੰਗੀਆਂਪੁੱਠੀਆਂ
ਨਿੱਤ – ਕਦੀ-ਕਦੀ
ਦੁੱਖ – ਸੁਖ
ਅਸਾਨ – ਮੁਸ਼ਕਿਲ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ :
ਪੰਜਾਬੀ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਧਰਤੀ – धरती – Earth
ਰੁੱਖ – …………. – ……………..
ਚਮੜੀ – …………. – ……………..
ਹਵਾ – …………. – ……………..
ਪਾਣੀ – …………. – ……………..
ਖ਼ਤਰਾ – …………. – ……………..
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬੀ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਧਰਤੀ – धरती – Earth
ਰੁੱਖ – वृक्ष – Tree
ਚਮੜੀ – चमड़ी – Skin
ਹਵਾ – हवा – Air
ਪਾਣੀ – जल – Water
ਖ਼ਤਰਾ – खतरा – Danger

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ?
ਉੱਤਰ :
ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁੱਖ ਲਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਧੂੰਆਂ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਧੂੰਆਂ ਛੱਡਣ ਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੋਤਾਂ ਵਿਚ ਨਿਕਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਸਾਨੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਕੁੜਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਖਿਲਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬਹੁਤ ਉੱਚੇ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਯੰਤਰ-ਡੀ.ਜੇ. ਜਾਂ ਜੈਨਰੇਟਰ-ਲਾ ਕੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਵਿਚ ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਕਾਵਿ-ਸਤਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਸਭ ਦੇ ਲਈ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰ ਸਮਾਨ ।
ਉੱਤਰ :
……………………………………………..
……………………………………………..

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
‘ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਪੰਜ-ਛੇ ਸਤਰਾਂ ਜ਼ਬਾਨੀ ਲਿਖੋ :
ਉੱਤਰ :
ਸ਼ੁੱਧ ਰਹੀ ਨਾ ਧਰਤੀ ਸਾਡੀ, ਸ਼ੁੱਧ ਨਾ ਹੁਣ ਅਸਮਾਨ ।
ਵਾਤਾਵਰਨ ’ਚ ਗੰਦਗੀ ਭਰ ਕੇ, ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਕੀਤਾ ਘਾਣ ।
ਆਕਸੀਜਨ ਦੱਸੋ ਕਿੱਥੋਂ ਆਊ, ਜੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਰਹੇ ਨਾ ?
ਵੱਧਦੀ ਵੱਲੋਂ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਤਾਂ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਵੀ ਮੁੱਠ ਵਿਚ ਜਾਨ ॥
ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਿਆ ਕਦੇ ਇਹ ਦੱਸੋ, ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਾ ।
ਇਸ ਵਿਚ ਹੋ ਰਹੇ ਨਿੱਤ ਮਘੋਰੇ, ਚਮੜੀ ਦਾ ਕਰਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ।

(ਉ) ਸ਼ੁੱਧ ਰਹੀ ਨਾ ਧਰਤੀ ਸਾਡੀ, ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਹਾ ਨਾ ਹੁਣ ਅਸਮਾਨ ।
ਵਾਤਾਵਰਨ ‘ਚ ਗੰਦਗੀ ਭਰ ਕੇ, ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਕੀਤਾ ਘਾਣ ॥
ਆਕਸੀਜਨ ਦੱਸੋ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉ, ਜੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਰਹੇ ਨਾ ।
ਵਧਦੀ ਵੱਲੋਂ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਤਾਂ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਵੀ ਮੁੱਠ ਵਿਚ ਜਾਨ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਸ਼ੁੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ?
(iii) ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਘਾਣ ਕੀਤਾ ਹੈ ?
(iv) ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਘਾਣ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
(v) ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਰੁੱਖ ਨਾ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(vi) ਆਕਸੀਜਨ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
(vii) ਰੁੱਖ ਕਿਉਂ ਘੱਟ ਰਹੇ ਹਨ ?
ਜਾਂ
ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਮੁੱਠ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਨਾ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਸ਼ੁੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਸਮਾਨ । ਅਸੀਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਗੈਸਾਂ ਦੀ ਗੰਦਗੀ ਭਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਹੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਰੁੱਖ ਨਾ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਆਕਸੀਜਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ । ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਧਦੀ ਅਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਕਾਰਨ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।
(ii) ਨਾ ਧਰਤੀ ਸ਼ੁੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਸਮਾਨ ।
(iii) ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ।
(iv) ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਗੰਦਗੀ ਭਰ ਕੇ ।
(v) ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਆਕਸੀਜਨ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ।
(vi) ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ।
(vii) ਵਧਦੀ ਵੱਲੋਂ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

(ਅ) ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਿਆ ਕਦੇ ਇਹ ਦੱਸੋ, ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਾ ॥
ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਨਿੱਤ ਮਘੋਰੇ, ਚਮੜੀ ਦਾ ਕਰਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ।
ਸੂਰਜੀ ਕਿਰਨਾਂ ਜਦੋਂ ਪੈਂਦੀਆਂ, ਸਿੱਧੀਆਂ ਸਾਡੇ ਜਿਸਮਾਂ ਉੱਤੇ ।
ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਸਭ ਦੇ ਲਈ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰ ਸਮਾਨ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ?
(iii) ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚ ਮਘੋਰੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(iv) ਕਿਹੜੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰ ਸਮਾਨ ਹਨ ?
(v) ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਾਨੂੰ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਲੋਂ ਪਲੀਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨਾਲ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿਚ ਪਏ ਪਾੜ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪੁਚਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਸੂਰਜੀ ਕਿਰਨਾਂ ਜਦੋਂ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘੇ ਬਿਨਾਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਜ਼ਹਿਰ ਸਮਾਨ ਅਸਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ।
(ii) ਧਰਤੀ ਤੋਂ 50-100 ਕੁ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ।
(iii) ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚ ਮਘੋਰੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਪੈ ਕੇ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ।
(iv) ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ।
(v) ਸੂਰਜ ਵਿਚੋਂ ।

(ਇ) ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰ ’ਤੇ, ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਹੋਇਆ ਦੁੱਭਰ ।
ਕਿੰਨੇ ਦੁੱਖ ਨਾਲ ਕਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ, ਅਜੇ ਵੀ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਇਨਸਾਨ ।
ਆਓ ਇਕ-ਇਕ ਬੂੰਦ ਬਚਾਈਏ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਨਾ ਹੋਂਦ ਮਿਟਾਈਏ ।
ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਤਾਹੀਓ ਬੱਚਿਓ ਸਾਡਾ, ਜਿਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਸਾਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਕਿਹੜੀ-ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਹੈ ?
(iii) ਹਵਾ ਪਾਣੀ ਦੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
(iv) ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਦੁੱਖ ਨਾਲ ਕਹਿਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ?
(v) ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
(vi) ਸਾਡਾ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਜਿਊਣਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ?
(vii) ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਇਨਸਾਨ ਵਲੋਂ ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪਲੀਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਬੰਦਾ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਵਲ ਅਜੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ । ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਿੱਲਤ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਬੂੰਦ-ਬੂੰਦ ਬਚਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਬਚਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਹੀ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਸਾਡਾ ਜਿਉਣਾ ਸੌਖਾ ਹੋਵੇਗਾ ।
(ii) ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ।
(iii) ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।
(iv) ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਅਜੇ ਵੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਵਲੋਂ ਬੇਪਰਵਾਹ ਹੈ ।
(v) ਪਾਣੀ ਦੀ ਇਕ-ਇਕ ਬੂੰਦ ਤੇ ਰੁੱਖ ।
(vi) ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰਾਂਗੇ ।
(vii) ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

ਕਾਵਿ-ਟੋਟਿਆਂ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ

(ਉ) ਸ਼ੁੱਧ ਰਹੀ ਨਾ ਧਰਤੀ ਸਾਡੀ, ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਹਾ ਨਾ ਹੁਣ ਅਸਮਾਨ ॥
ਵਾਤਾਵਰਨ ‘ਚ ਗੰਦਗੀ ਭਰ ਕੇ, ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਕੀਤਾ ਘਾਣ ।
ਆਕਸੀਜਨ ਦੱਸੋ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉ, ਜੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਰਹੇ ਨਾ ।
ਵਧਦੀ ਵੱਲੋਂ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਤਾਂ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਵੀ ਮੁੱਠ ਵਿਚ ਜਾਨ ॥

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਵਾਤਾਵਰਨ-ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਚੁਫ਼ੇਰੇ ਪਸਰਿਆ ਪੁਲਾੜ ਦਾ ਉਹ ਹਿੱਸਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਜੀਵ ਤੇ ਬਨਸਪਤੀ ਵਧਦੇ-ਫੁੱਲਦੇ ਤੇ ਵਿਚਰਦੇ ਹਨ । ਓਜ਼ੋਨ-ਇਕ ਗੈਸ, ਜੋ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ 100 ਕੁ ਮੀਲ ਦੀ ਉਚਾਈ ਉੱਤੇ ਚੁਫ਼ੇਰੇ ਇਕ ਗਿਲਾਫ਼ ਵਾਂਗ ਪਸਰੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਮਾਰੂ ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਧਰਤੀ ਤੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਅੱਜ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਘੋਰੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ । ਮੁੱਠ ਵਿੱਚ ਜਾਨ-ਜਾਨ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਚ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
(i) ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਬੁੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ?
(iii) ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਘਾਣ ਕੀਤਾ ਹੈ ?
(iv) ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਘਾਣ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
(v) ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਰੁੱਖ ਨਾ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(vi) ਆਕਸੀਜਨ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
(vii) ਰੁੱਖ ਕਿਉਂ ਘੱਟ ਰਹੇ ਹਨ ?
ਜਾਂ
ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਮੁੱਠ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਤੇ ਧਰਾਤਲ ਉੱਤੇ ਗੰਦਗੀ ਦੇ ਪਸਾਰ ਕਾਰਨ ਨਾ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਾਡਾ ਅਸਮਾਨ ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਤੇ ਮਾਰੁ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਘੋਲ ਕੇ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਕਬਾੜ ਦੇ ਢੇਰ ਲਾ ਕੇ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਰੁੱਖ ਵੱਢੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ । ਦੱਸੋ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਸਮੇਤ ਹੋਰਨਾਂ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਆਕਸੀਜਨ ਗੈਸ ਕਿੱਥੋਂ ਆਵੇਗੀ ? ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ । ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਵੀ ਮੁੱਠ ਵਿਚ ਆਈ ਹੋਈ ਹੈ, ਪਰੰਤੂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਰੁੱਖ ਨਾ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਜੀਵਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ ।
(ii) ਨਾ ਧਰਤੀ ਸ਼ੁੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਸਮਾਨ ।
(iii) ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਦਾ !
(iv) ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਗੰਦਗੀ ਭਰ ਕੇ ।
(v) ਆਕਸੀਜਨ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ।
(vi) ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ।
(vii) ਵਧਦੀ ਵੱਲੋਂ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

(ਅ) ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਿਆ ਕਦੇ ਇਹ ਦੱਸੋ, ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਾ ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਨਿੱਤ ਮਘੋਰੇ, ਚਮੜੀ ਦਾ ਕਰਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ।
ਸੂਰਜੀ ਕਿਰਨਾਂ ਜਦੋਂ ਪੈਂਦੀਆਂ, ਸਿੱਧੀਆਂ ਸਾਡੇ ਜਿਸਮਾਂ ਉੱਤੇ ।
ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਸਭ ਦੇ ਲਈ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰ ਸਮਾਨ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਮਘੋਰੇ-ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਲੰਗਾਰ । ਜਿਸਮਾਂ-ਸਰੀਰਾਂ । ਸਮਾਨ-ਬਰਾਬਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ?
(iii), ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਵਿਚ ਮਘੋਰੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(iv) ਕਿਹੜੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰ ਸਮਾਨ ਹਨ ?
(v) ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਕਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਓਜ਼ੋਨ ਪਰਤ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ । ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰ ਕੇ ਇਸ ਵਿਚ ਮਘੋਰੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਘੋਰਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰਾਂ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਭ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰ ਸਮਾਨ ਹਨ । ਇਸ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਭਿਆਨਕ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ।
(ii) ਧਰਤੀ ਤੋਂ 50-100 ਕੁ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ।
(iii) ਇਹ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
(iv) ਪਰਾਬੈਂਗਣੀ ਕਿਰਨਾਂ ।
(v) ਸੂਰਜ ਵਿਚੋਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 9 ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ

(ਇ) ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰ ’ਤੇ, ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਹੋਇਆ ਦੁੱਭਰ ।
ਕਿੰਨੇ ਦੁੱਖ ਨਾਲ ਕਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ, ਅਜੇ ਵੀ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਇਨਸਾਨ ।
ਆਓ ਇਕ-ਇਕ ਬੂੰਦ ਬਚਾਈਏ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਨਾ ਹੋਂਦ ਮਿਟਾਈਏ ।
ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਤਾਹੀਓਂ ਬੱਚਿਓ ਸਾਡਾ, ਜਿਊਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਸਾਨ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਦੁੱਭਰ-ਔਖਾ । ਇਨਸਾਨ-ਮਨੁੱਖ । ਤਾਹੀਓਂ-ਤਦੇ ਹੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਕਿਹੜੀ-ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਹੈ ?
(iii) ਹਵਾ ਪਾਣੀ ਦੇ ਦੁਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
(iv) ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਦੁੱਖ ਨਾਲ ਕਹਿਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ?
(v) ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
(vi) ਸਾਡਾ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਜਿਊਣਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ?
(vii) ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੇ ਬੱਚਿਓ, ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਨਾਲ ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੰਦੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ । ਅੱਜ ਇਸ ਗੰਦੀ ਹੋਈ ਹਵਾ ਵਿਚ ਬੰਦੇ ਦਾ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ । ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕੇ ਕਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਨਹੀਂ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਉਹ ਅਜੇ ਤਕ ਵੀ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਹੈ । ਆਓ, ਅਸੀਂ ਰਲ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਦੀ ਇਕ-ਇਕ ਬੂੰਦ ਬਚਾ ਕੇ ਰੱਖੀਏ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਧਰਤੀ ਉੱਤੋਂ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਖ਼ਤਮ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇਈਏ । ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਾਂਗੇ, ਤਾਂ ਹੀ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਸਾਡਾ ਜਿਊਣਾ ਅਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ।
(ii) ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ !
(ii) ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।
(iv) ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਅਜੇ ਵੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਵਲੋਂ ਬੇਪਰਵਾਹ ਹੈ ।
(v) ਪਾਣੀ ਦੀ ਇਕ-ਇਕ ਬੂੰਦ ਤੇ ਰੁੱਖ ।
(vi) ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰਾਂਗੇ ।
(vii) ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

Punjab State Board PSEB 8th Class Punjabi Book Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Punjabi Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

(i) ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਜੀਵਨ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਇਕ ਸੰਘਰਸ਼ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ?
ਉੱਤਰ :
ਜਿੱਤਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਅਵੇਸਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਅਸੀਂ ਵਧੀਆ ਮੌਕੇ ਹੱਥੋਂ ਗੁਆ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ‘ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘਟਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੱਕ ਨਾ ਮਾਰਿਆ ਹੋਵੇ ।

(ii) ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਜਿੱਤਾਂ ਤੇ ਹਾਰਾਂ ਦਾ ਮਨ ਉੱਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਜਿੱਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਹਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮਨ ਦੁੱਖ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹਾਰਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਵਿਚ ਨਿਰਾਸ਼ਤਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੀ ਕੁੱਝ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਕੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਮੌਕੇ ਨਾ ਪਕੜ ਸਕਦੇ ਹੋਈਏ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿੱਕੀਆਂ-ਨਿੱਕੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਕੇ ਅਸੀਂ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ?
ਉੱਤਰ :
ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸੱਚੀ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਖੁਸ਼ੀ ਬਣਾਵਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਕ ਡਰ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਸਾਡੇ ਮਿੱਥੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਦਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਕੇ ਮਿਲੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਕੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
‘ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਇਸ ਪਾਠ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਵਧੀਆ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਕੇ ਉੱਦਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ । ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਫਲਤਾ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਸਗੋਂ ਉੱਦਮ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ।

(iii) ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਵਿਚ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਭਰੋ :
(ਸੰਘਰਸ਼, ਸ਼ਕਤੀ, ਵੱਡੀਆਂ, ਆਪੇ, ਹਸ਼ਰ)
(ਉ) ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾ …………. ਵੀ ਮਾੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
(ਅ) ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇੱਕ …………. ਹੈ ।
(ਇ) ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਮਨੁੱਖੀ …………. ਘਟਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
(ਸ) ਕੱਲ੍ਹ ਅਸੀਂ …………. ਜਿੱਤਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
(ਹ) ਇਹ ਕਦੀ ਨਾ ਸੋਚੋ ਕਿ ਕੰਮ …………. ਹੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਵੀ ਮਾੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
(ਅ) ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ ।
(ਇ) ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
(ਸ) ਕਲ੍ਹ ਅਸੀਂ ਵੱਡੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
(ਹ) ਇਹ ਕਦੀ ਨਾ ਸੋਚੋ ਕਿ ਕੰਮ ਆਪੇ ਹੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ :
ਨਸੀਬ, ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ, ਸਿਲਸਿਲਾ, ਤਰਕੀਬ, ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ, ਅਣਥੱਕ, ਭੈਅ, ਜ਼ਿਹਨ ।
ਉੱਤਰ :
1. ਨਸੀਬ (ਕਿਸਮਤ) – ਹਿੰਮਤ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਨਸੀਬਾਂ ਉੱਤੇ ਟੇਕ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ।
2. ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ (ਪਛਾਣ) – ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਾਤਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ।
3. ਸਿਲਸਿਲਾ (ਲੜੀ) – ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸਹਿਜੇ ਕੀਤੇ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦਾ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ ।
4. ਤਰਕੀਬ (ਤਰੀਕਾ) – ਉੱਦਮੀ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਤਰਕੀਬਾਂ ਸੁੱਝ ਹੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ।
5. ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ (ਖੁਸ਼ੀ ਭਰੀ ਹਾਲਤ) – ਮਿਹਨਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
6. ਅਣਥੱਕ (ਨਾ ਥੱਕਣ ਵਾਲਾ) – ਦੇਸ਼-ਭਗਤਾਂ ਨੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਅਣਥੱਕ ਘੋਲ ਕੀਤਾ ।
7. ਭੈਅ (ਡਰ) – ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਡਰ-ਭੈਅ ਨਹੀਂ ।
8. ਜ਼ਿਹਨ (ਦਿਮਾਗ) – ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਹੱਲ ਮੇਰੇ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿਚ ਬੈਠ ਗਿਆ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ :
ਨਿਰਾਸ਼ਾ, ਸਫ਼ਲਤਾ, ਹਾਰ, ਸਾਫ਼, ਕਾਮਯਾਬ ।
ਉੱਤਰ :
ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਬਦ
ਨਿਰਾਸ਼ਾ – ਆਸ਼ਾ
ਸਫਲਤਾ – ਅਸਫਲਤਾ
ਹਾਰ – ਜਿੱਤ
ਸਾਫ਼ – ਗੰਦਾ
ਕਾਮਯਾਬ – ਨਾ-ਕਾਮਯਾਬ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ :
ਸ਼ਬਦ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਜੀਵਨ – ज़िन्दगी – Life
ਜਿੱਤ – …………. – ……………
ਲੋਕ – …………. – ……………
ਆਦਤ – …………. – ……………
ਸਫਲਤਾ – …………. – ……………
ਖ਼ੁਸ਼ – …………. – ……………
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬੀ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਜੀਵਨ – ज़िन्दगी – Life
ਜਿੱਤ – जीत – Victory
ਲੋਕ – लोग – People
ਆਦਤ – आदत – Habit
ਸਫਲਤਾ – सफलता – Success
ਖ਼ੁਸ਼ – खुश – Happy

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਜਿਤ, ਅਵਸੇਲੇ, ਸਿਆਨੇ, ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ, ਸਿਲਸੀਲਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਅਸ਼ੁੱਧ – मॅप
ਜਿਤ – ਜਿੱਤ
ਅਵਸੇਲੇ – ਅਵੇਸਲੇ
ਸਿਆਨੇ – ਸਿਆਣੇ
ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ – ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ
ਸਿਲਸੀਲਾ – ਸਿਲਸਿਲਾ ॥

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਇਹ ਕਦੀ ਨਾ ਸੋਚੋ ਕਿ ਕੰਮ ਆਪੇ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ।
ਉੱਤਰ :
………………………………………………
………………………………………………

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :

(ਉ) ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ । (ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਅ) ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਇਕ ਹੋਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚੁਣੋ)
(ਇ) ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਇਹਨਾਂ ਵਧੀਆ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ । (ਪੜਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਸ) ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਕੜ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ । (ਕਿਰਿਆ ਚੁਣੋ)
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਅਸਫਤਾਵਾਂ, ਮਨੁੱਖ, ਨਿਰਾਸ਼ ।
(ਅ) ਇਕ ਹੋਰ ।
(ਇ) ਸਾਡੇ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ
(ਸ) ਪਕੜ ਸਕਦੇ ।

ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

I. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਸੰਬੰਧੀ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ ।

ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਅਵੇਸਲੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਜਿੱਥੇ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਅਸੀਂ ਅਵੇਸਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਵਧੀਆ ਮੌਕੇ ਸਾਡੇ ਹੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਧੀਆਂ ਮੌਕੇ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਨਸੀਬ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਮੌਕੇ ਸਾਡੇ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਪਏ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ! ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਧੀਆ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਕੜ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ । ਜਿਹੜੇ ਲੋਕੀਂ ਵਧੀਆ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਵੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਕਾਮਯਾਬ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਬਾਕੀ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਅਸਫਲ ਲੋਕ ਹਾਂ । ਅਸੀਂ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ । ਅਸੀਂ ਅਵੇਸਲੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ । ਵਧੀਆ ਮੌਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਆ ਕੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਪੱਲੇ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ । ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘਟਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਬੰਦੇ ਦਾ ਵਿਅਕਤਿੱਤਵ ਹੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ । ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸਿਆਣੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੌਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਉਹ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰ ਲਈਏ, ਜਿੱਥੇ ਜਿੱਤਾਂ ਹਨ, ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਹਨ । ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਜਿੱਤ ਵੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਪਕੜ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ? ਅਸੀਂ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦਾ ਲਾਭ ਤਾਂ ਉਠਾ ਹੀ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਜਿੱਤ ਵੀ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਜਿੰਨੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਨਿੱਕੀਆਂ-ਨਿੱਕੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ । ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਕੱਲ ਅਸੀਂ ਵੱਡੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ । ਆਖ਼ਰ ਜਿੱਤਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਸਿਰਿਓਂ ਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਹ ਪੈਰਾ ਕਿਸ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਹੈ ?
(ਉ) ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ
(ਅ) ਘਰ ਦਾ ਜਿੰਦਰਾ
(ਈ) ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ
(ਸ) ਰਾਕ-ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ ।
ਉੱਤਰ :
ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ?
(ੳ) ਮੌਜ-ਮੇਲਾ
(ਅ) ਸੰਘਰਸ਼
(ਈ) ਬਚਪਨ, ਜਵਾਨੀ ਤੇ ਮੌਤ
(ਸ) ਜਗਤ-ਤਮਾਸ਼ਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਸੰਘਰਸ਼ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਅਵੇਸਲੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਹੱਥੋਂ ਕੀ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਵਧੀਆ ਮੌਕੇ
(ਅ) ਧਨ-ਦੌਲਤ
(ਈ) ਕਿਸਮਤ
(ਸ) ਦੋਸਤ-ਮਿੱਤਰ ।
ਉੱਤਰ :
ਵਧੀਆ ਮੌਕੇ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਵਧੀਆ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਕਿਸ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਨਾਕਾਮਯਾਬ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦੀ
(ਅ) ਕਾਮਯਾਬ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦੀ
(ਈ) ਨਾਇਕਾਂ ਦੀ
(ਸ) ਖਲਨਾਇਕਾਂ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਕਾਮਯਾਬ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਵਧੀਆ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਸਫਲ
(ਅ) ਅਸਫਲ
(ਈ) ਤਕੜੇ
(ਸ) ਕਮਜ਼ੋਰ ।
ਉੱਤਰ :
ਫਲੇ ਨੂੰ

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ?
(ੳ) ਸਫਲਤਾਵਾਂ
(ਅ) ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ
(ਈ) ਕਿਸਮਤ
(ਸ) ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ।
ਉੱਤਰ :
ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਮਨੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਕੌਣ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਨਿਰਾਸਤਾ
(ਅ) ਆਸਥਾ
(ਇ) ਅਵੇਸਲਾਪਨ
(ਸ) ਚਤੁਰਾਈ ।
ਉੱਤਰ :
ਨਿਰਾਸਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਸਿਆਣਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਮੌਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਜੋ ਨਿਰਾਸਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ
(ਅ) ਜੋ ਅਵੇਸਲਾਪਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ
(ਇ) ਜੋ ਝਗੜਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ
(ਸ) ਜੋ ਟਕਰਾਓ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ।
ਉੱਤਰ :
ਜੋ ਨਿਰਾਸਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ?
(ੳ) ਆਸ ਨੂੰ
ਦਲੇਰੀ ਨੂੰ
ਈ ਇਕ ਹੋਰ ਨਿਰਾਸਤਾ ਨੂੰ
ਬੇਫ਼ਿਕਰੀ ਨੂੰ ।
ਉੱਤਰ :
ਇਕ ਹੋਰ ਨਿਰਾਸਤਾ ਨੂੰ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਾਨੂੰ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਟਕਰਾਓ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ
(ਅ) ਜਿੱਤਾਂ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ
( ਕਿਸਮਤ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ
(ਸ) ਧਨ-ਦੌਲਤ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ।
ਉੱਤਰ :
ਜਿੱਤਾਂ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸ ਵਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
(ੳ) ਨਿੱਕੀਆਂ-ਨਿੱਕੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਵਲ
(ਅ) ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਵਲ
(ਈ) ਪੈਸਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਲ
(ਸ) ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਚਾਉਣ ਵਲ ।
ਉੱਤਰ :
ਨਿੱਕੀਆਂ-ਨਿੱਕੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਵਲ ।

II. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ ।

ਇਹ ਕਦੀ ਨਾ ਸੋਚੋ ਕਿ ਕੰਮ ਆਪੇ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ । ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਰੱਬ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਮਦਦ ਆਪ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਹਰ ਕੰਮ ਕੀਤਿਆਂ ਹੀ ਹੋਣਾ ਹੈ । ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰ ਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਕੰਮ ਸਿਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਲਈ ਉੱਦਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਵੀ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੁੱਝ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਇਹ ਉਹ ਲੋਕੀਂ ਹੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਅੰਦਰ ਕੁੱਝ ਕਰ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਖ਼ਾਹਸ਼ ਸੀ । ਇਸੇ ਖ਼ਾਹਸ਼ ਨੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਸਿਰੇ ਲਾ ਦਿੱਤੀ । ਇਹ ਜਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਢਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਇਹ ਅਣਥੱਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਸਦਕਾ ਹੀ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ । ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਕੇ, ਉਸ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰ ਕੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਬਣਾਉਟੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇੱਕ ਡਰ ਤੇ ਭੈ ਸਾਡੇ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚ ਵੜ ਬੈਠਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ । ਅਜਿਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਵੀ ਮਾੜਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ?
(ਉ) ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ
(ਅ) ਕੰਮ ਆਪੇ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ
(ਈ) ਕੰਮ ਕਰਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ।
(ਸ) ਕੰਮ ਚਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ :
ਕੰਮ ਆਪੇ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਜੋ ਆਪਣੀ ਮੱਦਦ ਆਪ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਮੱਦਦ ਕੌਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਹਰ ਕੋਈ
(ਅ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ
(ਈ) ਰੱਬ
(ਸ) ਭਰਾ-ਭਾਈ ।
ਉੱਤਰ :
ਰੱਬ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕੰਮ ਸਿਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਲਈ ਅਸਲ ਵਿਚ ਕੀ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ?
(ੳ) ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ
(ਅ) ਉੱਦਮ
(ਈ) ਖ਼ਰਚਾ
(ਸ) ਹੇਰਾ-ਫੇਰੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਉੱਦਮ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਸਫਲਤਾ
(ਅ) ਜਿੱਤ
(ਈ) ਮੰਜ਼ਿਲ
(ਸ) ਹੌਸਲਾ ਉੱਤਰ-ਹੌਸਲਾ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਿਹੜੀ ਖ਼ਾਹਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਜਿੱਤ ਸਿਰੇ ਲੱਗ ਗਈ ?
(ਉ) ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਦੀ
(ਅ) ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ
(ਈ) ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬਣਨ ਦੀ
(ਸ) ਕੁੱਝ ਕਰ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਕੁੱਝ ਕਰ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਤੇ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਸਦਕਾ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਏ ਹਨ ?
(ਉ) ਦਿਮਾਗੀ
(ਅ) ਅਣਥੱਕ
(ਈ) ਉਡਾਰੂ
(ਸ) ਪੜ੍ਹਾਕੂ ।
ਉੱਤਰ :
ਅਣਥੱਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ
(ਅ) ਹਰ ਹੀਲੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ
(ਈ) ਸਭ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ
(ਸ) ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸਫਲਤਾ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ
(ਅ) ਬਣਾਉਟੀ
(ਈ) ਘਟੀਆ
(ਸ) ਸੁਚੱਜੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਬਣਾਉਟੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਸਾਡੇ ਜ਼ਿਹਨ (ਦਿਮਾਗ) ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਭੈ ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
(ੳ) ਸਾਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ
(ਅ) ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ
(ਈ) ਸਾਡਾ ਹੌਸਲਾ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
(ਸ) ਸਾਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ :
ਸਾਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਚੰਗਾ
(ਅ) ਮਾੜਾ
(ਈ) ਪ੍ਰਸੰਸਾਜਨਕ
(ਸ) ਹਸਾਉਣਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਮਾੜਾ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ :

ਸੰਘਰਸ਼-ਘੋਲ । ਬਦਕਿਸਮਤ-ਜਿਸਦੀ ਕਿਸਮਤ ਚੰਗੀ ਨਾ ਹੋਵੇ । ਅਵੇਸਲੇ-ਬੇਪਰਵਾਹ । ਨਸੀਬ-ਕਿਸਮਤ । ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ-ਪਛਾਣ । ਇਨਸਾਨਾਂ-ਮਨੁੱਖਾਂ । ਸੂਚੀਲਿਸਟ, ਲੜੀ । ਦਰਜ਼-ਸ਼ਾਮਿਲ । ਵਿਅਕਤੀਤਵ-ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ, ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਆਪਣਾ ਆਪਾ । ਸਿਲਸਿਲਾ-ਲੜੀ । ਪੱਕੀ ਧਾਰ ਲੈਂਦਾ-ਪੱਕਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ । ਟੀਚਾ-ਨਿਸ਼ਾਨਾ । ਮਿੱਥ-ਨਿਸਚਿਤ, ਮੰਨ ਲੈਂਦਾ । ਖ਼ਾਹਸ਼-ਇੱਛਾ । ਹੰਭਲਾ-ਯਤਨ, ਕੋਸ਼ਿਸ਼ । ਉੱਦਮਯਤਨ । ਆਵਿਸ਼ਕਾਰ-ਕਾਢਾਂ । ਅਣਥੱਕ-ਨਾ ਥੱਕਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਵੇਲੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ । ਭੈ-ਡਰ । ਜ਼ਿਹਨ-ਦਿਮਾਗ਼ । ਹਸ਼ਰ-ਨਤੀਜਾ, ਅੰਤ ।

ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ Summary

ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਪਾਠ ਦਾ ਸਾਰ

ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਇਕ ਘੋਲ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਜਿੱਤਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਹਾਰਾਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਨਾ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਿੱਤਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹਾਰਦਾ । ਜਿੱਤਾਂ-ਹਾਰਾਂ ਮਨੁੱਖ ਵਿਚ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਚਲਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰੰਤੂ ਅਸਫਲ ਹੋਣ ਨਾਲ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ । ਹਾਰਾਂ ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਖ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਜਿੱਤਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀ । ਜਿੱਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ।

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਅਵੇਸਲੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਅਵੇਸਲੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਮੌਕੇ ਸਾਡੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ : ਵਧੀਆ ਮੌਕੇ ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਨਸੀਬ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰੰਤੂ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ । ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਵਿਚ ਲੈ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਕਾਮਯਾਬ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਵਧੀਆ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਪਕੜਦੇ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੱਲੇ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ । ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।

ਇਕ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਹੋਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਿਆਣੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰ ਲੈਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਜਿੱਤਾਂ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਜਿੱਤ ਵੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਕੜ ਸਕਦੇ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਨਿੱਕੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਜਿੱਤ ਵੀ ਵੱਡੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ । ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਾਂਗੇ, ਤਾਂ ਕਲ੍ਹ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਵੱਡੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 7 ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ

ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪੱਕੀ ਧਾਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਹੀਲਾ-ਵਸੀਲਾ ਮਿਲ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਟੀਚਾ ਮਿੱਥ ਲਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਤਰਕੀਬਾਂ ਸੁੱਝ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਸਾਨੂੰ ਜਿੱਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਹੀ ਬਣਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਕਦੇ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਨਹੀਂ ਹਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਹੰਭਲਾ ਮਾਰਨ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਆਪ, ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੱਬ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਮੱਦਦ ਆਪ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਕੋਈ ਕੰਮ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰ ਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ । ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸਾਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਰੰਤੂ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸਿਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਲਈ ਉੱਦਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ।

ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਕਈ ਕੁੱਝ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਇਹ ਉਹ ਲੋਕ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੁੱਝ ਕਰ ਕੇ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਸੀ । ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਜਿੰਨੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਇਹ ਸਭ ਅਣਥੱਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ।

ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰ ਕੇ ਕੋਈ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਬਨਾਵਟੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਅਜਿਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਮਾੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ – ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

Punjab State Board PSEB 8th Class Punjabi Book Solutions Chapter 6 ਜਨਮ – ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Punjabi Chapter 6 ਜਨਮ – ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

(i) ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਸ ਦੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਬਰਫ਼ੀ ਵੰਡੀ ਗਈ ?
ਉੱਤਰ :
ਪਿਸੀ ਦੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਿੱਕੀ ਕਿਉਂ ਉਦਾਸ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਸਾਰੇ ਜਮਾਤੀਆਂ ਵਿਚ ਮਠਿਆਈ ਕਿਵੇਂ ਵੰਡੇਗਾ ?

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀ ਵਿਚ ਲੋਹਾ ਪੰਘਰਾਉਣ ਵਾਲੀ ਭੱਠੀ ਉੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ?
ਉੱਤਰ :
ਘਰ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਕਾਰਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਪੈਸਿਆਂ ਨਾਲ ਕਿਸ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਇਕ ਬਿਮਾਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

(ii) ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪ੍ਰਿਸੀ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਪ੍ਰਿਸੀ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਸਾਰੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿਚ ਮਠਿਆਈ ਵੰਡ ਕੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਗ਼ਰੀਬੀ ਭਰੀ ਸੀ । ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਤਾਂ ਦੋ ਵੇਲੇ ਦੀ ਰੋਟੀ ਦੇ ਲਾਲੇ ਪਏ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮੰਮੀ-ਪਾਪਾ ਉਸ ਦੀਆਂ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਦੀਆਂ ਫ਼ੀਸਾਂ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ-ਕਾਪੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਮਸੀਂ ਤੋਰਦੇ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਨਾ ਮਨਾਉਣ ਬਾਰੇ ਮਾਪੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਮੀਰਾਂ ਦੇ ਚੋਂਚਲੇ ਹਨ । ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਰਗੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੇ ਵੱਸ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਮਸਾਂ ਦੋ ਵੇਲਿਆਂ ਦੀ ਰੋਟੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਾਉਂਦਿਆਂ ਉਹ ਉਸਨੂੰ 50 ਰੁਪਏ ਦੇ ਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਜਨਮਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਦੋ-ਚਾਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਪਾਰਟੀ ਕਰ ਲਵੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਪੰਜਾਹ ਰੁਪਇਆਂ ਨਾਲ ਆਖ਼ਰ ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨਾਉਣਾ ਚਾਹਿਆ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿੱਤੇ 50 ਰੁਪਇਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੋ-ਚਾਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਪਾਰਟੀ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਇਆ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ‘ਤੇ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੱਦਦ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਗ਼ਰੀਬ ਘਰ ਵਿਚ ਦਸ-ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਬੱਚਾ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੰਘ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਬੁਖ਼ਾਰ ਵੀ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ ਪੈਸੇ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਲਈ ਦਵਾਈ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਸਕਦੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਵਾਲੀ ਚਾਹ ਪਿਲਾਉਣ ਲਈ ਦੁੱਧ ਤੇ ਖੰਡ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਝੜੀ ਲੱਗੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਾਪ ਦੀ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਦਿਹਾੜੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗੀ । ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਘਰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲੇ 50 ਰੁਪਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਬੱਚੇ ਲਈ ਦਵਾਈ ਲਿਆ ਸਕਣ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਗ਼ਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕੀਤੀ ।

(iii) ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤੇ ਸਹੀ (✓) ਅਤੇ ਗਲਤ ਉੱਤੇ ਕਾਟੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
(ਅ) ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਸਨ ।
(ਈ) ਪਹਿਲਾਂ ਮਿੱਕੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ।
(ਸ) ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਗ਼ਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ।
(ਹ) ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਗਰੀਬ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਕੇ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਇਆ ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । (✗)
(ਅ) ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਸਨ । (✗)
(ਇ) ਪਹਿਲਾਂ ਮਿੱਕੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ । (✓)
(ਸ) ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਗ਼ਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ । (✓)
(ਹ) ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਗਰੀਬ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਕੇ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਇਆ । (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਾਕਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਵਿਚ ਭਰਨ ਲਈ ਬੈਕਟਾਂ ਵਿਚ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚੋਂ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣੋ :
(ਕੰਪਨੀ, ਸਿਆਣਾ, ਬੁਲਾਉਣ, ਦਵਾਈ, ਸੋਚਦਾ)
(ੳ) ਉਸ ਨੇ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ …………. ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ।
(ਅ) ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੀ …………. ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਂਦੇ ?
(ਇ) ਉਹ ਕੁਝ ਪਲ …………. ਰਿਹਾ ।
(ਸ) ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ …………. ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ !
(ਹ) ਤੂੰ ਤਾਂ …………. ਬੱਚਾ ਏਂ ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਉਸ ਨੇ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ !
(ਅ) ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਦਵਾਈ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਂਦੇ ?
(ਇ) ਉਹ ਕੁੱਝ ਪਲ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ।
(ਸ) ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਪਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ।
(ਹ) ਤੂੰ ਤਾਂ ਸਿਆਣਾ ਬੱਚਾ ਏਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਲਿੰਗ ਬਦਲੋ :
ਪਿਤਾ, ਦੋਸਤ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਅਧਿਆਪਕ, ਮੁੰਡਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਲਿੰਗ ਬਦਲੀ
ਮਾਤਾ – ਦੋਸਤ
ਦੋਸਤ – ਸਹੇਲੀ
ਵਿਦਿਆਰਥੀ – ਵਿਦਿਆਰਥਣ
ਅਧਿਆਪਕ – ਅਧਿਆਪਿਕਾ
ਮੁੰਡਾ – ਕੁੜੀ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ :
ਸ਼ਬਦ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਇੱਕ ਵਾਰ – एक बार – Once
ਮੁਫ਼ਤ – ……………. – ………………
ਜਨਮ-ਦਿਨ – …………. – ……………
ਘਰ – …………. – ……………
ਪਾਰਟੀ – …………. – ……………
ਮਿੱਤਰ – …………. – ……………
ਪਿਤਾ – …………. – ……………
ਉੱਤਰ :
ਸ਼ਬਦ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਇੱਕ ਵਾਰ – एक बार – Once
ਮੁਫ਼ਤ – मुफ्त – Free
ਜਨਮ-ਦਿਨ – जन्म दिन – Birthday
ਘਰ – घर – Home
ਪਾਰਟੀ – पार्टी – Party
ਮਿੱਤਰ – मित्र – Friend
ਪਿਤਾ – पिता – Father

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ :
ਭੱਠੀਆਂ, ਆਰਥਿਕ, ਕਲੇਸ਼, ਫ਼ੈਸਲਾ, ਇਮਤਿਹਾਨ !
ਉੱਤਰ :
1. ਭੱਠੀਆਂ (ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਕਾਉਣ ਜਾਂ ਪਿਘਲਾਉਣ ਲਈ ਬਣਿਆ ਵੱਡਾ ਚੁੱਲ੍ਹਾ) – ਇਸ ਫ਼ੈਕਟਰੀ ਵਿਚ ਲੋਹਾ ਪਿਘਲਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਭੱਠੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ।
2. ਆਰਥਿਕ (ਪੈਸੇ-ਧੇਲੇ ਤੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ) – ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ।
3. ਕਲੇਸ਼ (ਝਗੜਾ) – ਪਰਲੀ ਗੁਆਂਢਣ ਦੀਆਂ ਲੂਤੀਆਂ ਨੇ ਉਰਲੇ ਦੋਹਾਂ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਵਿਚ ਕਲੇਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
4. ਫ਼ੈਸਲਾ (ਨਿਰਨਾ) – ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਕਾਤਲ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ।
5. ਇਮਤਿਹਾਨ (ਪ੍ਰੀਖਿਆ) – ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਇਮਤਿਹਾਨ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰ ਲੈ ਕੇ ਪਾਸ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ’ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ?
ਉੱਤਰ :
ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਵਿਚ ਰੁੱਖ ਲਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਮਗਰੋਂ ਮੀਂਹ ਰੁਕ ਗਿਆ ।
ਉੱਤਰ :
……………………………………………….
……………………………………………….

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :

(ਉ) ਅੱਜ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਫਿਰ ਬਰਫ਼ੀ ਵੰਡੀ ਗਈ ਸੀ । (ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਅ) ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਮਕਾਨ ਸੀ । (ਪੜਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਈ) ਇਕ ਦਸ-ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਲੰਮਾ ਪਿਆ ਖੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ । (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚੁਣੋ)
(ਸ) ਕਾਹਦੀ ਚਾਹ ਬਣਾਵਾਂ ? (ਕਿਰਿਆ ਚੁਣੋ)
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਜਮਾਤ, ਬਰਫ਼ੀ ।
(ਅ) ਉਹਨਾਂ ।
(ਇ) ਦਸ-ਬਾਰਾਂ ।
(ਸ) ਬਣਾਵਾਂ ।

ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

I. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ ।

ਅੱਜ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਬਰਫ਼ੀ ਵੰਡੀ ਗਈ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਿਸੀ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ ਸੀ । ਹਾਲੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੀ ਤਾਂ ਚਿੰਟੂ ਨੇ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰਸਗੁੱਲੇ ਖੁਆਏ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਉਸਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਸੀ । ਇਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਉਂਦਿਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਵੀ । ਖੁਸ਼ੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਕਿ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਮੁਫ਼ਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੁੱਝ ਖਾਣ ਲਈ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਕਈ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ । ਪਰ ਅਕਸਰ ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਮਨ ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਉਦਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਆਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਕੀ ਕਰੇਗਾ ? ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ ਤਾਂ ਏਨਾ ਖ਼ਰਚ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ।ਉਹ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਫ਼ੀਸ ਅਤੇ ਕਾਪੀਆਂ-ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਹਾ ਪੰਘਰਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਭੱਠੀਆਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਸੈਟਰ-ਜਰਸੀਆਂ ਲਿਆ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਟਨ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਘਰ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰਾ ਕਿਸ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਹੈ ?
(ਉ) ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ
(ਅ) ਆਓ ਕਸੌਲੀ ਚੱਲੀਏ
(ਈ) ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ
(ਸ) ਗਿੱਦੜ-ਸਿੰਝੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਅੱਜ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਕੀ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ?
(ੳ) ਰਸਗੁੱਲੇ
(ਅ) ਬਰਫ਼ੀ
(ਈ) ਪੇੜੇ
(ਸ) ਕੇਕ ॥
ਉੱਤਰ :
ਬਰਫ਼ੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਕਿਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਸੀ ?
(ਉ) ਪ੍ਰਿੰਸੀ ਨੇ
(ਅ) ਚਿੰਟੂ ਨੇ
(ਈ) ਮਿੰਟੂ ਨੇ
(ਸ) ਚੈੱਕੀ ਨੇ ।
ਉੱਤਰ :
ਚਿੰਟੂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਚਿੰਟੂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਖੁਆਇਆ ਸੀ ?
(ੳ) ਲੱਡੂ
(ਅ) ਗੁਲਾਬ-ਜਾਮਣੂ
(ਈ) ਰਸਗੁੱਲੇ
(ਸ) ਬਰਫ਼ੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਰਸਗੁੱਲੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਮਨ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਕੇ ਕੀ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ?
(ਉ) ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਾ
(ਅ) ਅਫ਼ਸੋਸ ਦਾ
(ਇ) ਚਾਅ ਦਾ
(ਸ) ਉਦਾਸੀ ਦਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਉਦਾਸੀ ਦਾ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਕੇ ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਉਦਾਸ ਹੋਣ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ?
(ਉ) ਘਰ ਦੀ ਗ਼ਰੀਬੀ
(ਅ) ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ
(ਈ) ਪਿਤਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
(ਸ) ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਘਰ ਦੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀ ਵਿਚ ਕੌਣ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
(ਉ) ਚਿੰਟੂ ਦਾ ਪਿਤਾ
(ਅ) ਪ੍ਰਿਸੀ ਦਾ ਪਿਤਾ
(ਈ) ਮਿੱਕੀ ਆਪ
(ਸ) ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਪਿਤਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਪਿਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀ ਰੁੱਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
(ੳ) ਗਰਮੀ
(ਅ) ਸਰਦੀ ।
(ਈ) ਪਤਝੜ
(ਸ) ਬਸੰਤ ॥
ਉੱਤਰ :
ਗਰਮੀ ਨੂੰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਲੋਹਾ ਕਿੱਥੇ ਪੰਘਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਧੁੱਪ ਵਿਚ
(ਅ) ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਉੱਤੇ
(ਈ) ਭੱਠੀ ਉੱਤੇ
(ਸ) ਭੱਠੇ ਵਿੱਚ ।
ਉੱਤਰ :
ਭੱਠੀ ਉੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਸੈਟਰ-ਜਰਸੀਆਂ ਲਿਆ ਕੇ ਕੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
(ੳ) ਉਧੇੜਦੇ ਸਨ
(ਅ) ਬਟਨ ਲਾਉਂਦੇ ਸਨ
(ਈ) ਬੁਣਦੇ ਸਨ
(ਸ) ਜਿੱਖਾਂ ਲਾਉਂਦੇ ਸਨ ।
ਉੱਤਰ :
ਬਟਨ ਲਾਉਂਦੇ ਸਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਘਰ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਿਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੌਣ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
(ੳ) ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ
(ਅ) ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ
(ਈ) ਮਿੱਕੀ ਆਪ
(ਸ) ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਭਰਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ।

II. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ ਕੇ ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ

‘‘ਤੁਸੀਂ ਇਹਦੀ ਦਵਾਈ ਕਿਉਂ ਨੀਂ ਲੈ ਆਉਂਦੇ । ਖੰਘ-ਖੰਘ ਕੇ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਸਾਹ ਸੁੱਕ ਗਿਐ । ਸਵੇਰ ਦਾ ਬੁਖ਼ਾਰ ਵੀ ਚੜਿਆ ਹੋਇਐ ।” ਉੱਥੇ ਬੈਠੀ ਔਰਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਦਮੀ ਰਤਾ ਖਿਝ ਕੇ ਬੋਲਿਆ, “ਦਵਾਈ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਦੀ ਲਿਆਵਾਂ । ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਧੇਲਾ ਨੀਂ । ਚਾਹ ‘ਚ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਉਬਾਲ ਕੇ ਦੇ-ਦੇ … ਆਪੇ ਬੁਖ਼ਾਰ ਉੱਤਰ ਜਾਉ ।” ‘‘ਚਾਹ ਕਾਹਦੀ ਬਣਾਵਾਂ ? ਨਾ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਏ ਤੇ ਨਾ ਦੁੱਧ !” ਉਸ ਔਰਤ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਰੋਣਹਾਕੀ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ । “ਮੈਂ ਵੀ ਦੱਸ, ਕੀ ਕਰਾਂ ? ਇਸ ਝੜੀ ਦਾ ਸੱਤਿਆਨਾਸ ਹੋਵੇ । ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਦਿਹਾੜੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ । ਰੱਬ ਵੀ ਜਿਵੇਂ ਸਾਡਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਲੈ ਰਿਹੈ, ” ਆਖਦਿਆਂ ਉਸ ਆਦਮੀ ਦਾ ਮਨ ਭਰ ਆਇਆ ਸੀ । ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮਿੱਕੀ ਜਿਵੇਂ ਸੁੰਨ ਹੋ ਗਿਆ । ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਪਿਆ, ਉਸ ਦੇ ਪਾਪਾ ਠੀਕ ਹੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ, ਤਾਂ ਅਮੀਰਾਂ ਦੇ ਚੋਂਚਲੇ ਹਨ । ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਤਾਂ ਰੋਟੀ ਦੇ ਹੀ ਲਾਲੇ ਪਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਕੁੱਝ ਪਲ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ । ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਉਸ ਪੰਜਾਹ ਦਾ ਨੋਟ ਉਸ ਆਦਮੀ ਵਲ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਕਿਹਾ, “ਅੰਕਲ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਪੈਸਿਆਂ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਦਵਾਈ ਲੈ ਆਓ।” “ਨਹੀਂ ਪੁੱਤ …. ਰੱਬ ਆਪੇ ਸਾਰ ਦੇਵੇਗਾ, ਤੂੰ ਕਾਹਨੂੰ ਤਕਲੀਫ਼ ਕਰਦੈ …… ?” “ਨਹੀਂ ਅੰਕਲ ਜੀ, ਤਕਲੀਫ਼ ਵਾਲੀ ਤਾਂ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨੀਂ …. ਨਾਲੇ ਅੱਜ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਹੈ । ਮੈਂ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਵੀਰ ਨੂੰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ।” ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਇੰਝ ਆਖਦਿਆਂ ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਮਨ ਭਰ ਆਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਬਿਮਾਰੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ ?
(ੳ) ਖੰਘ ਤੇ ਬੁਖ਼ਾਰ
(ਆ) ਪੇਟ ਦਰਦ
(ਈ) ਕੰਨ ਦਰਦ
(ਸ) ਦੰਦ ਦਰਦ ।
ਉੱਤਰ :
ਖੰਘ ਤੇ ਬੁਖ਼ਾਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਸਾਹ ਕਿਉਂ ਸੁੱਕ ਗਿਆ ਸੀ ?
(ਉ) ਪਿਆਸ ਨਾਲ
(ਅ) ਰੋ-ਰੋ ਕੇ
(ਈ) ਖੰਘ-ਖੰਘ ਕੇ
(ਸ) ਬੋਲ-ਬੋਲ ਕੇ ।
ਉੱਤਰ :
ਖੰਘ-ਖੰਘ ਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕੌਣ-ਕੌਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
(ੳ) ਉਸਦੀ ਮਾਂ
(ਅ) ਉਸਦਾ ਪਿਓ
( ਮਾਂ ਤੇ ਪਿਓ ਦੋਵੇਂ
(ਸ) ਮਿੱਕੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਮਾਂ ਤੇ ਪਿਓ ਦੋਵੇਂ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਬਾਪ ਦਵਾਈ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਿਆ ਸਕਿਆ ?
(ਉ) ਮੌਸਮ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਕਰਕੇ
(ਅ) ਨੇੜੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ
(ਇ) ਦੁਕਾਨ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਰਕੇ
(ਸ) ਜੇਬ ਵਿਚ ਧੇਲਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ।
ਉੱਤਰ :
ਜੇਬ ਵਿਚ ਧੇਲਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਆਦਮੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਬੁਖ਼ਾਰ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਕੀ ਉਬਾਲ ਕੇ ਦੇਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਚਾਹ-ਪੱਤੀ
(ਅ) ਮੁਲੱਠੀ
(ਇ) ਬਨਫ਼ਸ਼ਾ ।
(ਸ) ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ।
ਉੱਤਰ :
ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਚਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ?
(ਉ) ਪੱਤੀ
(ਆ) ਪਾਣੀ
(ਇ) ਅੱਗ
(ਸ) ਖੰਡ ਤੇ ਦੁੱਧ ।
ਉੱਤਰ :
ਖੰਡ ਤੇ ਦੁੱਧ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਬਾਹਰ ਮੌਸਮ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ ?
(ਉ) ਝੜੀ ਲਗਾਤਾਰ ਮੀਂਹ
(ਅ) ਬਹੁਤ ਗਰਮੀ
(ਇ) ਹਨੇਰੀ
(ਸ) ਬਹੁਤ ਸਰਦੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਝੜੀ ਲਗਾਤਾਰ ਮੀਂਹ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਆਦਮੀ ਦੀ ਦਿਹਾੜੀ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗੀ ?
ਜਾਂ
ਕਿੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਝੜੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ ?
(ਉ) ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ
(ਅ) ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ
(ਇ) ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ
(ਸ) ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ।
ਉੱਤਰ :
ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਆਦਮੀ ਤੇ ਔਰਤ (ਬਿਮਾਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਾਂ-ਪਿਓ) ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਦੀ ਗੱਲ ਠੀਕ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਈ ?
(ਉ) ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ
(ਅ) ਦੋਸਤ ਦੀ
(ਇ) ਮੰਮੀ ਦੀ
(ਸ) ਪਾਪਾ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਪਾਪਾ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਾਪਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਨੂੰ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੋਂਚਲੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ?
(ਉ) ਅਮੀਰਾਂ ਦੇ
(ਅ) ਵਿਹਲੜਾਂ ਦੇ
(ਇ) ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ
(ਸ) ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ।
ਉੱਤਰ :
ਅਮੀਰਾਂ ਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਪੰਜਾਹ ਦਾ ਨੋਟ ਕਿਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ?
(ਉ) ਬਿਮਾਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਾਪ ਨੂੰ
(ਅ) ਬਿਮਾਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ
(ਈ) ਬਿਮਾਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ
(ਸ) ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ।
ਉੱਤਰ :
ਬਿਮਾਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਾਪ ਨੂੰ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਕਿਸ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਬਿਮਾਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ?
(ਉ) ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ
(ਅ) ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਹੋਣ ਦੀ ।
(ਈ) ਆਪਣੇ ਫ਼ਸਟ ਰਹਿਣ ਦੀ
(ਸ) ਆਪਣੀ ਲਾਟਰੀ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ :

ਸ਼ੈਟਰ-ਜਰਸੀਆਂ-ਸਵੈਟਰ ਤੇ ਕੋਟੀਆਂ ਆਰਥਿਕ-ਪੈਸੇ-ਧੇਲੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ । ਵਾਕਫ਼-ਜਾਣ । ਜੋਸ਼-ਉਤਸ਼ਾਹ । ਟਹੁਰ-ਸ਼ਾਨ 1 ਡਾਢੀ-ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ॥ ਮੱਤ-ਅਕਲ । ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਤਾਂ ਨੀ ਮਾਰੀ ਗਈ-ਕੀ ਤੇਰੀ ਸੋਚਣ-ਸਮਝਣ ਦੀ ਤਾਕਤ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ? ਪਾਗਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈਂ ? ਦਲੀਲਾਂ-ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗੱਲ ! ਕਲੇਸ਼-ਝਗੜਾ । ਝੜਪ-ਥੋੜੇ ਚਿਰ ਦਾ ਝਗੜਾ । ਵਾਹ-ਵਾਹ-ਸੰਸਾ, ਤਾਰੀਫ਼ ਚੋਂਚਲੇ-ਨਿਰਾ ਸੁਆਦ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਕੰਮ । ਮਜ਼ਾਕ-ਮਖੌਲ ਨੂੰ ਲਾਗਲੀ-ਨੇੜੇ ਦੀ । ਖ਼ਸਤਾ ਹਾਲ-ਟੁੱਟੀ-ਭੱਜੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ, ਡਿਗਣ ਵਾਲਾ । ਕਬਾੜ-ਟੁੱਟ-ਭੱਜਾ ਸਮਾਨ । ਭਿੰਡਰਿਆ-ਖਿੱਲਰਿਆ । ਧੇਲਾ ਨੀ-ਇਕ ਵੀ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ । ਰੋਣਹਾਕੀ-ਰੋਣ ਵਾਲੀ ਹਾਲਤ । ਝੜੀ-ਲਗਾਤਾਰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਮੀਂਹ । ਸਤਿਆਨਾਸਸਭ ਕੁੱਝ ਤਬਾਹ ਹੋਣਾ, ਕੱਖ ਨਾ ਰਹਿਣਾ । ਰੋਟੀ ਦੇ ਲਾਲੇ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਫ਼ਿਕਰ । ਸਾਰ ਦੇਣਾਪੂਰਾ ਕਰਨਾ । ਤਕਲੀਫ਼-ਔਖ । ਤਕਲੀਫ਼ ਕਰਦੈ-ਔਖ ਵਿਚ ਪੈਂਦਾ ।

ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ Summary

ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਪਾਠ ਦਾ ਸਾਰ

ਅੱਜ ਪ੍ਰਿੰਸੀ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਮਠਿਆਈ ਵੰਡੀ ਗਈ ਸੀ । ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਚਿੰਟੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਸਾਰੇ ਜਮਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰਸਗੁੱਲੇ ਖੁਆਏ ਸਨ !

ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਦੇਖ ਕੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਕਈ ਵਾਰੀ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਹੀ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੁੱਝ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਕਈ ਵਾਰੀ ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਮਨ ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਆਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਕੀ ਕਰੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਮਾਪੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੀ ਫ਼ੀਸ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਵੀ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਤੋਰਦੇ ਸਨ ।

ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਲੋਹਾ ਪੰਘਰਾਉਣ ਵਾਲੀ ਭੱਠੀ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਸਵੈਟਰ-ਜਰਸੀਆਂ ਲਿਆ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਟਨ ਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕਿਰਾਏ ਦਾ ਮਕਾਨ ਸੀ । ਮਿੱਕੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਤੰਗੀ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਸੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਇਹ ਖ਼ਿਆਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਘਰਵਾਲੇ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਮਨਾਉਂਦੇ । ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਵਾਲੇ ਮੰਨ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਂਗ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਮਠਿਆਈ ਵੰਡੇ ।

ਮਿੱਕੀ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ । ਉੱਥੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜਨਮਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਮਠਿਆਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵੰਡੀ । ਉੱਥੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੋਈ ਮੁੰਡਾ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਦੋ-ਚਾਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਧੀ ਛੁੱਟੀ ਵੇਲੇ ਸਕੂਲ ਦੀ ਕੰਟੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਸਮੋਸੇ ਜਾਂ ਟਿੱਕੀਆਂ ਖੁਆ ਦਿੰਦਾ ਸੀ । ਅੱਠਵੀਂ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰ ਲੈਣ ਕਰਕੇ ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਇਸ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਮਿਲ ਗਿਆ ਸੀ । ਇੱਥੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਨਵਾਂ ਢੰਗ ਦੇਖ ਕੇ ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਸੀ ।

ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਉੱਤੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਇੱਕੋ ਸੁਰ ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ “ਹੈਪੀ ਬਰਥ ਡੇ ਟੂ ਯੂ’ ਆਖਦੇ, ਤਾਂ ਮਿੱਕੀ ਦਾ ਮਨ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਸਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇ । ਅੰਤ ਇਕ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਪਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ । ਉਸ ਦੇ ਪਾਪਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਖਿਝ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੀ ਉਸ ਦੀ ਮੱਤ ਮਾਰੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਘਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵੇਲਿਆਂ ਦੀ ਰੋਟੀ ਦਾ ਫ਼ਿਕਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਉਸਦੀ ਮੰਮੀ ਨੇ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਇਹੋ ਹੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 6 ਜਨਮ - ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ

ਮਿੱਕੀ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਮੰਮੀ-ਪਾਪਾ ਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਰਿਹਾ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਪੱਕੀ ਧਾਰ ਲਈ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਜ਼ਰੂਰ ਮਨਾਏਗਾ । ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿਦ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿਚ ਝਗੜਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ । ਉਸ ਦੇ ਮੰਮੀ-ਪਾਪਾ ਦੀ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਉੱਪਰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਝੜਪ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ । ਉਸ ਦੇ ਮੰਮੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਉਹ ਐਤਕੀਂ ਮਿੱਕੀ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨ ਲੈਣ, ਪਰੰਤੂ ਉਸ ਦੇ ਪਾਪਾ ਦੋ-ਢਾਈ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਹੋ ਜਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਸਨ !

ਆਖਰ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿੱਕੀ ਦੇ ਪਾਪਾ ਕੁੱਝ ਨਰਮ ਪੈ ਗਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਐਵੇਂ ਵਾਹ-ਵਾਹ ਖੱਟਣ ਲਈ ਅਮੀਰਾਂ ਦੇ ਚੋਂਚਲੇ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਰਗੇ ਗ਼ਰੀਬ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਤਾਂ ਦੋ ਡੰਗ ਦੀ ਰੋਟੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਕੁੱਝ ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕੁੱਝ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੰਨ ਲਵੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਹ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੋ-ਚਾਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਪਾਰਟੀ ਕਰ ਲਵੇ । ਸਾਰੀ ਜਮਾਤ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਦੇਣੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ । ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਮੰਨ ਲਈ ।

ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਚਿੰਟੂ ਤੇ ਸੋਨੂੰ ਨੂੰ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਬੁਲਾਵੇਗਾ, ਪਰੰਤੂ ਵਿੱਕੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਅਮੀਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦਾ ਮਖੌਲ ਉਡਾਵੇਗਾ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ।

ਜਨਮ-ਦਿਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਦਰੇਸੀ ਮੈਦਾਨ ਦੀ ਲਾਗਲੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਪਕੌੜੇ ਤੇ ਸਮੋਸੇ ਲਿਆਉਣੇ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਅਸਮਾਨ ਉੱਤੇ ਕਾਲੇ ਬੱਦਲ ਛਾਏ ਹੋਏ ਸਨ । ਅਜੇ ਉਹ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਦਮ ਤੇਜ਼ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਲਗ ਪਿਆ । ਉਹ ਮੀਂਹ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦੌੜ ਕੇ ਇਕ ਘਰ ਦੇ ਮੂਹਰੇ ਜਾ ਖੜਾ ਹੋਇਆ । ਘਰ ਦਾ ਬੂਹਾ ਖੁੱਲਾ ਸੀ । ਅੰਦਰੋਂ ਉਸਨੂੰ ਅਵਾਜ਼ ਆਈ ਕਿ ਉਹ ਅੰਦਰ ਲੰਘ ਆਵੇ, ਐਵੇਂ ਮੀਂਹ ਵਿਚ ਭਿੱਜ ਕੇ ਬਿਮਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ । । ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਅੰਦਰ ਲੰਘ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਖਸਤਾ ਹਾਲ ਜਿਹਾ ਘਰ ਸੀ ! ਮੰਜੇ ਉੱਤੇ ਦਸਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਇਕ ਮੁੰਡਾ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਸਨੂੰ ਸਵੇਰ ਦਾ ਬੁਖ਼ਾਰ ਚੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਉੱਥੇ ਬੈਠੀ ਔਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਲਿਆਉਣ ਲਈ

ਕਿਹਾ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਖਿਝ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਦੀ ਜੇਬ ਵਿਚ ਤਾਂ ਇਕ ਧੇਲਾ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਦਵਾਈ ਕਾਹਦੀ ਲਿਆਵੇ । ਉਹ ਚਾਹ ਵਿਚ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਉਬਾਲ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਦੇ ਦੇਵੇ । ਔਰਤ ਨੇ ਰੌਣਹਾਕੀ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਚਾਹ ਕਾਹਦੀ ਬਣਾਵੇ, ਨਾ ਘਰ ਵਿਚ ਖੰਡ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਦੁੱਧ । ਆਦਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਝੜੀ ਲੱਗੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਉਸ ਦੀ ਦਿਹਾੜੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ । ਇਹ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਭਰ ਆਇਆ ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮਿੱਕੀ ਸੁੰਨ ਹੋ ਗਿਆ । ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਾਪਾ ਦੀ ਗੱਲ ਠੀਕ ਲੱਗੀ ਕਿ ਜਨਮ-ਦਿਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਅਮੀਰਾਂ ਦੇ ਚੋਂਚਲੇ ਹਨ । ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਹ ਦਾ ਨੋਟ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਪੁੱਤਰ ਲਈ ਦਵਾਈ ਲੈ ਆਵੇ । ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਨਾਂਹ-ਨੁੱਕਰ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਮਿੱਕੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਹੈ, ਉਹ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਵੀਰ ਨੂੰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਮਗਰੋਂ ਮੀਂਹ ਰੁਕਣ ‘ਤੇ ਮਿੱਕੀ ਘਰ ਪੁੱਜਾ, ਤਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਕਰ ਕੇ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

Punjab State Board PSEB 8th Class Punjabi Book Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Punjabi Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

(i) ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਮੇਲੇ ‘ਤੇ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਇੰਨੀ ਕਿ ਪੈਰ ਧਰਨ ਨੂੰ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਇਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਲੱਡੂਆਂ ਤੇ ਜਲੇਬੀਆਂ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੱਪੜੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ਕੁੜਤੇ ਤੇ ਚਾਦਰੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਕਿਹੜੇ ਲੋਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਜਿਹੜੇ ਧੂੜ, ਧੁੱਪ ਤੇ ਧੱਕੇ ਸਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰੰਗਲੇ ਮੇਲੇ ਕਿਸ ਫੁੱਲ ਵਾਂਗ ਲਗਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਫੁੱਲ ਵਰਗੇ ।

(ii) ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾਂਹ ਵਿਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :

(ਉ) ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਮੇਲੇ ‘ਤੇ ਬਹੁਤੀ ਭੀੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ।
(ਅ) ਹਟਵਾਣੀਏ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਖੱਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
(ਈ) ਵਿਸਾਖੀ ਉੱਤੇ ਲੋਕ ਆਮ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
(ਸ) ਕਵੀਸ਼ਰ ਵੀ ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਆਪਣੇ ਬੋਲ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
(ਹ) ਮੱਲ ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਨਹੀਂ, (ਅ) ਹਾਂ, (ਈ) ਨਹੀਂ, (ਸ) ਹਾਂ, (ਹ) ਨਹੀਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ :
ਪੈਰ ਧਰਨਾ, ਸ਼ੁਕੀਨ, ਕਵੀਸ਼ਰ, ਮੁਲਖੱਈਆ, ਸਵਾਰੀਆਂ ।
ਉੱਤਰ :
1. ਪੈਰ ਧਰਨਾ (ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣਾ) – ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਭੀੜ ਕਾਰਨ ਪੈਰ ਧਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ।
2. ਸ਼ੁਕੀਨ (ਸ਼ੌਕ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ) – ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਕੀਨ ਹਲਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੁਆਲੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ ।
3. ਕਵੀਸ਼ਰ (ਸਟੇਜੀ ਕਵੀ) – ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਹਸਾਉਣੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਖੂਬ ਰੰਗ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ।
4. ਮੁਲਖੱਈਆ (ਲੋਕ, ਦੁਨੀਆ) – ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਐਨਾ ਮੁਲਖੱਈਆ ਇਕੱਠਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਤਿਲ ਸੁੱਟਣ ਦੀ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ।
5. ਸਵਾਰੀਆਂ (ਗੱਡੀ ਦੇ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ) – ਬੱਸਾਂ ਸਵਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਪਈਆਂ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਤੁਕਾਂਤ ਮਿਲਾਓ :
ਹੱਟੀਆਂ – …………..
ਮੇਲੀਆਂ – …………..
ਚੁੱਕਿਆ – …………..
ਲਾਰੀਆਂ – …………..
ਗੁਲਾਬ – …………..
ਉੱਤਰ :
ਹੱਟੀਆਂ – ਖੱਟੀਆਂ
ਮੇਲੀਆਂ – ਬੇਲੀਆਂ
ਚੁੱਕਿਆ – ਉੱਕਿਆ
ਲਾਰੀਆਂ – ਸਵਾਰੀਆਂ
ਗੁਲਾਬ – ਪੰਜਾਬ

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ :
ਕਿੰਨਾ ਹੈ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲਾ ………….
…………….. ਖੜ੍ਹੇ ਬੰਨ੍ਹ ਪਾਲ ਨੇ ।
ਕੱਪੜੇ ਨੇ ਪਾਏ ਲੋਕਾਂ ……………
………………… ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਸੁਣਾਉਂਦੇ
…. ਵਿੱਚ ਬੱਸਾਂ, ਲਾਰੀਆਂ ।
ਉੱਤਰ :
ਕਿੰਨਾ ਹੈ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲਾ, ਮੇਲਾ ਭਰਿਆ ।
ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ੁਕੀਨ, ਖੜ੍ਹੇ ਬੰਨ੍ਹ ਪਾਲ ਨੇ ।
ਕੱਪੜੇ ਨੇ ਪਾਏ ਲੋਕਾਂ, ਰੰਗਾ ਰੰਗ ਦੇ ।
ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਸੁਣਾਉਂਦੇ, ਸਾਡੀਆਂ-ਤੁਹਾਡੀਆਂ ।
ਭੀੜ ਹੋਵੇ ਐਨੀ, ਵਿੱਚ ਬੱਸਾਂ ਲਾਰੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਧੂੜ, ਧੁੱਪ, ਧੱਕੇ ਜਿਹੜੇ ਜਰ ਸਕਦੇ ।
ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਸੋਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ।
ਉੱਤਰ :
……………………………………..
……………………………………..

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਕੋਈ ਮੇਲਾ ਜ਼ਰੂਰ ਵੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੋ ।
ਉੱਤਰ :
ਨੋਟ-ਉੱਤਰ ਲਈ ਦੇਖੋ ਲੇਖ-ਰਚਨਾ ਵਾਲੇ ਭਾਗ ਵਿਚ “ਅੱਖੀਂ ਡਿੱਠਾ ਮੇਲਾ’ ਜਾਂ ‘ਦੁਸਹਿਰਾ’ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

ਪਸ਼ਨ 7.
ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ’ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਪੰਜ-ਛੇ ਸਤਰਾਂ ਜ਼ਬਾਨੀ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ :
ਕਿੰਨਾ ਹੈ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਭਰਿਆ ।
ਜਾਏ ਨਾ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਪੈਰ ਧਰਿਆ ॥
ਕਿੰਝ ਹਟਵਾਣੀਆਂ ਨੇ ਪਾਈਆਂ ਹੱਟੀਆਂ ।
ਦੋਹੀਂ ਹੱਥੀਂ ਕਰਦੇ ਸਵਾਈਆਂ ਖੱਟੀਆਂ ।
ਲੱਡੂਆਂ ਜਲੇਬੀਆਂ ਦੇ ਭਰੇ ਥਾਲ ਨੇ ।
ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਖੜੇ ਬੰਨ ਪਾਲ ਨੇ ।

(ਉ) ਕਿੰਨਾ ਹੈ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਭਰਿਆ ।
ਜਾਏ ਨਾ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਪੈਰ ਧਰਿਆ ।
ਕਿੰਝ ਹਟਵਾਣੀਆਂ ਨੇ ਪਾਈਆਂ ਹੱਟੀਆਂ ।
ਦੋਹੀਂ ਹੱਥੀਂ ਕਰਦੇ ਸਵਾਈਆਂ ਖੱਟੀਆਂ
ਲੱਡੂਆਂ ਜਲੇਬੀਆਂ ਦੇ ਭਰੇ ਥਾਲ ਨੇ ।
ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਖੜ੍ਹੇ ਬੰਨ੍ਹ ਪਾਲ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਇਸ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਵਿਚ ਕਿਹੜੇ ਮੇਲੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
(iii) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਭੀੜ ਹੈ ?
(iv) ਹੱਟੀਆਂ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਈਆਂ ਹਨ ?
(v) ਹੱਟੀਆਂ ਵਾਲੇ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਕਮਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ?
(vi) ਥਾਲ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ ?
(vii) ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀ-ਕਿਹੜੀ ਮਠਿਆਈ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਭਰਿਆ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਭੀੜ ਬਹੁਤ ਹੈ । ਹਟਵਾਣੀਆਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹੱਟੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਖੂਬ ਕਮਾਈਆਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਦੁਕਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਡੂ-ਜਲੇਬੀਆਂ ਦੇ ਥਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ੁਕੀਨ ਕਤਾਰਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਲੈਣ ਲਈ ਖੜੇ ਹਨ ।
(ii) ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਮੇਲੇ ਦਾ ।
(iii) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ।
(iv) ਹਟਵਾਣੀਆਂ ਨੇ ।
(v) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ।
(vi) ਲੱਡੂਆਂ ਤੇ ਜਲੇਬੀਆਂ ਨਾਲ !
(vii) ਲੱਡੂ ਤੇ ਜਲੇਬੀਆਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

(ਅ) ਟੋਲੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਮੇਲੀਆਂ ।
ਸੋਭਦੇ ਨੇ ਮੇਲੇ ਸਦਾ ਨਾਲ ਬੇਲੀਆਂ ।
ਸੀਟੀਆਂ, ਸਪੀਕਰਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਸ਼ੋਰ ਹੈ ।
ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਲੋਰ ਹੈ ।
ਕੱਪੜੇ ਨੇ ਪਾਏ ਲੋਕਾਂ ਰੰਗਾ-ਰੰਗ ਦੇ ।
ਕੁੜਤੇ ਤੇ ਚਾਦਰੇ ਨੇ ਕਈ ਢੰਗ ਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਮੇਲਾ ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ਮੇਲਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹਨ ?
(iii) ਮੇਲੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਲਗਦੇ ਹਨ ?
(iv) ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸ਼ੋਰ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
(v) “ਲੋਰ ਦੇ ਕੀ ਅਰਥ ਹਨ ?
(vi) ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਮੇਲਾ ਦੇਖਣ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਗੱਭਰੂ ਦੋਸਤ ਟੋਲੀਆਂ ਵਿਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ । ਹਨ। ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਵਜ ਰਹੇ ਸਪੀਕਰਾਂ ਤੇ ਸੀਟੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ੋਰ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਮੇਲਾ ਵੇਖ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਤੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ।
(ii) ਟੋਲੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ।
(iii) ਬੇਲੀਆਂ ਨਾਲ ।
(iv) ਸੀਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਪੀਕਰਾਂ ਨੇ ।
(v) ਮਸਤੀ ।
(vi) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਢੰਗਾਂ ਦੇ ।

(ੲ) ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਿਤੇ ‘ਵਾਰ’ ਢਾਡੀਆਂ ।
ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਸਾਡੀਆਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ।
ਕਿਧਰੇ ਪੰਘੂੜੇ ਤੇ ਚੰਡੋਲ ਕਿਧਰੇ ।
ਸੁਣਦੇ ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਦੇ ਬੋਲ ਕਿਧਰੇ ।
ਆਥਣੇ ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਢੋਲ ਵੱਜਦੇ ।
ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਂਗ ਮੱਲ ਨੇ ਅਖਾੜੀ ਗੱਜਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਬ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਢਾਡੀ ਕੀ ਗਾ ਰਹੇ ਹਨ ?
(iii) ਢਾਡੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ?
(iv) ਪੰਘੂੜੇ ਤੇ ਚੰਡੋਲ ਕਿੱਥੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ?
(v) ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੋਲ ਸੁਣਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ?
(vi) ਆਥਣ ਵੇਲੇ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
(vii) ਮੱਲ ਕਿੱਥੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੱਜ ਰਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਢਾਡੀ ਵਾਰਾਂ ਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਕਿਸੇ ਪਾਸਿਓਂ ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਆ ਰਹੀ ਹੈ । ਕਿਧਰੇ ਲੋਕ ਪੰਘੂੜੇ ਤੇ ਚੰਡੋਲ ਝੂਟ ਰਹੇ ਹਨ । ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਢੋਲ ਵੱਜਣ ਨਾਲ ਪਹਿਲਵਾਨ ਅਖਾੜਿਆਂ ਵਿਚ ਆ ਨਿੱਤਰੇ ਹਨ ।
(ii) ਵਾਰ ਗਾ ਰਹੇ ਹਨ ।
(iii) ਸਾਡੀਆਂ ਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ।
(iv) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ।
(v) ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਦੇ ।
(vi) ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਢੋਲ ਵੱਜਣ ਲੱਗੇ ਹਨ ।
(vii) ਮੱਲ ਅਖਾੜਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਂਗ ਗੱਜ ਰਹੇ ਹਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

(ਸ) ਐਨਾ ਮੁਲਖੱਈਆ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਚੁੱਕਿਆ ।
ਲੱਭਦਾ ਨਹੀਂ ਬੰਦਾ ਸਾਥ ਨਾਲੋਂ ਉੱਕਿਆ ।
ਭੀੜ ਹੋਵੇ ਐਨੀ ਵਿਚ ਬੱਸਾਂ, ਲਾਰੀਆਂ ।
‘ਤੋਬਾ-ਤੋਬਾ’ ਕਹਿਣ ਚੜ ਕੇ ਸਵਾਰੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਮੁਲਖੱਈਆ’ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
(iii) ਮੁਲਖੱਈਆ ਕਿੱਥੇ ਇਕੱਠਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
(iv) ਸਾਥ ਨਾਲੋਂ ਉੱਕਿਆ ਵਿਛੜਿਆ ਬੰਦਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦਾ ?
(v) ਸਵਾਰੀਆਂ ‘ਤੋਬਾ-ਤੋਬਾ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਐਨੀ ਭੀੜ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰੀ ਸਾਥ ਨਾਲੋਂ ਖੁੰਝਿਆ ਬੰਦਾ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦਾ । ਬੱਸਾਂ ਤੇ ਲਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਤੂੜੀਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਲੋਕ ਤੌਬਾ-ਤੋਬਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ।
(ii) ਇਧਰ-ਉੱਧਰ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ।
(iii) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ।
(iv) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੀੜ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ।
(v) ਬੱਸਾਂ ਤੇ ਲਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੀੜ ਦੇਖ ਕੇ ।

(ਹ) ਧੁੱਪ, ਧੂੜ, ਧੱਕੇ ਜਿਹੜੇ ਜਰ ਸਕਦੇ ।
ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਸੋਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ।
ਫੁੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਫੁੱਲ ਸੋਭਦੇ ਗੁਲਾਬ ਦੇ ।
ਮੇਲਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਮੇਲੇ ਰੰਗਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਕੌਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
(iii) ਫੁੱਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸੋਹਣੇ ਫੁੱਲ ਕਿਹੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(iv) ਕਿੱਥੋਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੰਗਲੇ ਹਨ ?
(v) ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੇਲੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਸਵਾਦ ਉਹੋ ਹੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਧੂੜ, ਧੁੱਪ ਤੇ ਧੱਕੇ ਸਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਉਂਞ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੇਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੋਹਣੇ ਤੇ ਰੰਗਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
(ii) ਜਿਹੜਾ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਧੂੜ, ਧੁੱਪ ਤੇ ਧੱਕਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹਿ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ ।
(iii) ਗੁਲਾਬ ਦੇ ।
(iv) ਪੰਜਾਬ ਦੇ ।
(v) ਰੰਗਲੇ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

ਕਾਵਿ-ਟੋਟਿਆਂ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ

(ੳ) ਕਿੰਨਾ ਹੈ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਭਰਿਆ ।
ਜਾਏ ਨਾ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਪੈਰ ਧਰਿਆ ॥
ਕਿੰਝ ਹਟਵਾਣੀਆਂ ਨੇ ਪਾਈਆਂ ਹੱਟੀਆਂ ।
ਦੋਹੀਂ ਹੱਥੀਂ ਕਰਦੇ ਸਵਾਈਆਂ ਖੱਟੀਆਂ ।
ਲੱਡੂਆਂ ਜਲੇਬੀਆਂ ਦੇ ਭਰੇ ਥਾਲੁ ਨੇ ।
ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਖੜੇ ਬੰਨ੍ਹ ਪਾਲ ਨੇ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਧਰਿਆ-ਰੱਖਿਆ । ਹਟਵਾਣੀਆਂ-ਹੱਟੀਆਂ ਵਾਲੇ । ਸਵਾਈਆਂਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ । ਪਾਲ-ਕਤਾਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
(i) ਉੱਪਰ ਦਿੱਤੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਇਸ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਵਿਚ ਕਿਹੜੇ ਮੇਲੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
(iii) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਭੀੜ ਹੈ ?
(iv) ਹੱਟੀਆਂ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਈਆਂ ਹਨ ?
(v) ਹੱਟੀਆਂ ਵਾਲੇ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਕਮਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ?
(vi) ਥਾਲ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ ?
(vii) ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀ-ਕਿਹੜੀ ਮਠਿਆਈ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਇੰਨੀ ਭੀੜ ਹੈ ਕਿ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਪੈਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਥਾਂ ਨਹੀਂ । ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਰ ਪਾਸੇ ਹਟਵਾਣੀਆਂ ਨੇ ਹੱਟੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ! ਉਹ ਦੋਹਾਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਾਈਆਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਹਲਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਡੂਆਂ, ਜਲੇਬੀਆਂ ਦੇ ਥਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ੁਕੀਨ ਕਤਾਰਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਹੱਟੀਆਂ ਅੱਗੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ ।
(ii) ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਮੇਲੇ ਦਾ ।
(iii) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ।
(iv) ਹਟਵਾਣੀਆਂ ਨੇ ।
(v) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ।
(vi) ਲੱਡੂਆਂ ਤੇ ਜਲੇਬੀਆਂ ਨਾਲ ।
(vi) ਲੱਡੂ ਤੇ ਜਲੇਬੀਆਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

(ਅ) ਟੋਲੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਮੇਲੀਆਂ ।
ਸੋਭਦੇ ਨੇ ਮੇਲੇ ਸਦਾ ਨਾਲ ਬੇਲੀਆਂ ।
ਸੀਟੀਆਂ, ਸਪੀਕਰਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਸ਼ੋਰ ਹੈ ।
ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਲੋਰ ਹੈ ।
ਕੱਪੜੇ ਨੇ ਪਾਏ ਲੋਕਾਂ ਰੰਗਾ-ਰੰਗ ਦੇ ।
ਕੁੜਤੇ ਤੇ ਚਾਦਰੇ ਨੇ ਕਈ ਢੰਗ ਦੇ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਮੇਲੀਆਂ-ਮੇਲਾ ਵੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ । ਬੇਲੀਆਂ-ਮਿੱਤਰਾਂ, ਯਾਰਾਂ । ਲੋਰ-ਮਸਤੀ । ਰੰਗਾ-ਰੰਗ-ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਦੇ । ਚਾਦਰੇ-ਧੋਤੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(i) ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਮੇਲਾ ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ਮੇਲਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹਨ ?
(iii) ਮੇਲੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਲਗਦੇ ਹਨ ?
(iv) ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸ਼ੋਰ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
(v) “ਲੋਰ ਦੇ ਕੀ ਅਰਥ ਹਨ ?
(vi) ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਮੇਲਾ ਦੇਖਣ ਦੇ ਸ਼ਕੀਨ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਟੋਲੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਨ । ਅਸਲ ਵਿਚ ਮੇਲੇ ਦਾ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸੋਹਣੇ ਲਗਦੇ ਹਨ । ਇੱਥੇ ਸੀਟੀਆਂ ਤੇ ਸਪੀਕਰਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਰੌਲਾ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਇਸ ਰੌਲੇ ਨਾਲ ਸਭ ਨੂੰ ਮਸਤੀ ਚੜ੍ਹ ਰਹੀ ਹੈ । ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁੜਤੇ ਤੇ ਚਾਦਰੇ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
(ii) ਟੋਲੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ॥
(iii) ਬੇਲੀਆਂ ਨਾਲ ।
(iv) ਸੀਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਪੀਕਰਾਂ ਨੇ ।
(v) ਮਸਤੀ ।
(vi) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਢੰਗਾਂ ਦੇ ।

(ਇ) ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸ਼ਰੂ ਕਿਤੇ ‘ਵਾਰ ਢਾਡੀਆਂ ।
ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਸਾਡੀਆਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ।
ਕਿਧਰੇ ਪੰਘੂੜੇ ਤੇ ਚੰਡੋਲ ਕਿਧਰੇ ।
ਸੁਣਦੇ ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਦੇ ਬੋਲ ਕਿਧਰੇ ॥
ਆਥਣੇ ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਢੋਲ ਵੱਜਦੇ ।
ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਂਗ ਮੱਲ ਨੇ ਅਖਾੜੀ ਗੱਜਦੇ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਵਾਰ-ਯੋਧਿਆਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ । ਚੰਡੋਲ-ਪੰਘੂੜੇ । ਕਵੀਸ਼ਰ-ਕਵੀ । ਆਥਣੇ-ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ । ਅਖਾੜੇ-ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੇ ਘੁਲਣ ਦੀ ਥਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
(i) ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਢਾਡੀ ਕੀ ਗਾ ਰਹੇ ਹਨ ?
(iii) ਢਾਡੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ?
(iv) ਪੰਘੂੜੇ ਤੇ ਚੰਡੋਲ ਕਿੱਥੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ?
(v) ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੋਲ ਸੁਣਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ?
(vi) ਆਥਣ ਵੇਲੇ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
(vii) ਮੱਲ ਕਿੱਥੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੱਜ ਰਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਢਾਡੀਆਂ ਨੇ ਯੋਧਿਆਂ ਦੀ ਵਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਸਾਡੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਸੁਣਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਕਿਧਰੇ ਪੰਘੂੜੇ ਤੇ ਚੰਡੋਲ ਘੁੰਮਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਕਿਧਰੇ ਕਵੀਸ਼ਰ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਸੁਣਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਢੋਲ ਵੱਜਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ ਤੇ ਉੱਥੇ ਘੁਲਣ ਲਈ ਆਏ ਪਹਿਲਵਾਨ ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਂਗ ਗੱਜ ਰਹੇ ਹਨ ।
(ii) ਵਾਰ ਗਾ ਰਹੇ ਹਨ ।
(iii) ਸਾਡੀਆਂ ਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ।
(iv) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ?
(v) ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਦੇ ।
(vi) ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਢੋਲ ਵੱਜਣ ਲੱਗੇ ਹਨ ।
(vi) ਮੱਲ ਅਖਾੜਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਂਗ ਗੱਜ ਰਹੇ ਹਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 5 ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮੇਲਾ

(ਸ) ਐਨਾ ਮੁਲਖੱਈਆ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਚੁੱਕਿਆ ।
ਲੱਭਦਾ ਨਹੀਂ ਬੰਦਾ ਸਾਥ ਨਾਲੋਂ ਉੱਕਿਆ ।
ਭੀੜ ਹੋਵੇ ਐਨੀ ਵਿਚ ਬੱਸਾਂ, ਲਾਰੀਆਂ ।
‘ਤੋਬਾ-ਤੋਬਾ’ ਕਹਿਣ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਸਵਾਰੀਆਂ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਮੁਲਖੱਈਆ-ਦੁਨੀਆ, ਲੋਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4,
(i) ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ‘ਮੁਲਖੱਈਆ’ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
(iii) ਮੁਲਖੱਈਆ ਕਿੱਥੇ ਇਕੱਠਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
(iv) ਸਾਥ ਨਾਲੋਂ ਉੱਕਿਆ (ਵਿਛੜਿਆ) ਬੰਦਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦਾ ?
(v) ਸਵਾਰੀਆਂ ਤੋਬਾ-ਤੋਬਾ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਲੋਕ ਆਏ ਹਨ ਤੇ ਇੰਨੀ ਭੀੜ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਆਪਣੇ ਸਾਥ ਨਾਲੋਂ ਵਿਛੜ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਲੱਭਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ! ਬੱਸਾਂ ਤੇ ਲਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਇੰਨੀ ਭੀੜ ਹੋਈ ਪਈ ਹੈ ਕਿ ਚੜ੍ਹਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਵਾਰੀਆਂ ‘ਤੋਬਾ-ਤੋਬਾ’ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ।
(ii) ਇਧਰ-ਉੱਧਰ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ।
(iii) ਮੇਲੇ ਵਿਚ ।
(iv) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੀੜ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ।
(v) ਬੱਸਾਂ ਤੇ ਲਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੀੜ ਦੇਖ ਕੇ ।

(ਹ) ਧੁੱਪ, ਧੂੜ, ਧੱਕੇ ਜਿਹੜੇ ਜਰ ਸਕਦੇ ।
ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਸੋਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ।
ਫੁੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਫੁੱਲ ਸੋਭਦੇ ਗੁਲਾਬ ਦੇ ।
ਮੇਲਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਮੇਲੇ ਰੰਗਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਜਰ-ਸਹਿ । ਸੋਈ-ਉਹੋ ਹੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਕੌਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
(iii) ਫੁੱਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸੋਹਣੇ ਫੁੱਲ ਕਿਹੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(iv) ਕਿੱਥੋਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੰਗਲੇ ਹਨ ?
(v) ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੇਲੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਉਹੋ ਲੋਕ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਧੁੱਪ, ਧੂੜ ਤੇ ਧੱਕੇ ਸਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋਣ । ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੋਹਣੇ ਫੁੱਲ ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਰੰਗਲੇ ਮੇਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਨ ।
(ii) ਜਿਹੜਾ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਧੂੜ, ਧੁੱਪ ਤੇ ਧੱਕਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹਿ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ ।
(iii) ਗੁਲਾਬ ਦੇ !
(iv) ਪੰਜਾਬ ਦੇ !
(v) ਰੰਗਲੇ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

Punjab State Board PSEB 8th Class Punjabi Book Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Punjabi Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

(i) ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਕਿੱਥੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਕਿਸ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਸੜਕ-ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲ ਲਾਏ ?
ਉੱਤਰ :
18 ਸਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਕਿੰਨੇ ਏਕੜ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
30 ਏਕੜ ਵਿਚ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੂੰ ਕੀ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ?
ਉੱਤਰ :
ਪਦਮ ਸ੍ਰੀ ।

(ii) ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ :
ਨੇਕ ਚੰਦ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਦਸੰਬਰ, 1924 ਨੂੰ ਹੋਇਆ । ਉਹ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਸੜਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ 18 ਸਾਲ ਚੁੱਪ-ਚੁਪੀਤੇ ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਟੁੱਟਾ-ਫੁੱਟਾ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸੁੱਟਿਆ ਸਮਾਨ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਕੇ ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਕੀਤੀ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਇਆ । ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਦਿੱਤੀ । 12 ਜੂਨ, 2015 ਨੂੰ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਤੇ ਭੀਏਟਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ 91 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਉਹ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਰਤਮਾਨ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਵਰਤਮਾਨ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦੀ ਥਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੰਗਲ, ਉਜਾੜ ਤੇ ਬੀਆਬਾਨ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਨੇਕ ਚੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿ ਕੇ ਕਬਾੜ ਵੀ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਵੀ ਸਿਰਜਦਾ ਰਿਹਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ :
ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਸੜਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਸੁਖਨਾ ਝੀਲ ਦੇ ਲਾਗੇ ਜੰਗਲ ਵਿਚਲੀ ਉਜਾੜ ਥਾਂ ਵਿਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸੁੱਟਿਆ ਸਮਾਨ, ਕਬਾੜ ਤੇ ਫਾਲਤੂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਦੇ ਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਟਾਇਰ ਬਾਲ ਕੇ ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦੀ ਬਣਤਰ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ?
ਉੱਤਰ :
ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਕੀਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿਚਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੁੱਟੇ ਹੋਏ ਫ਼ਾਲਤੂ ਸਮਾਨ ਤੇ ਕਬਾੜ ਵਿਚੋਂ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਦੀ ਬਣਤਰ ਰਾਹੀਂ ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਪੱਥਰਾਂ ਤੇ ਕਬਾੜ ਵਿਚ ਛੁਪੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਰਾਹੀਂ ਫਾਲਤੂ ਸਮਾਨ ਤੇ ਕਬਾੜ ਦੀ ਕਦਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੂੰ ਕੀ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲੇ ?
ਉੱਤਰ :
ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੀਆਂ ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੈਰਿਸ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਵਿਸਕਾਨਸਿਨ ਤੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿਚ ਛੋਟੇ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਉਸਾਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲੇ । ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਪਦਮ ਸ੍ਰੀ’ ਦਾ ਉੱਚ-ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤਕ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਤੇ ਕੀਏਟਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ।

(iii) ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਾਕਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰਨ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚੋਂ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣੋ :
(ਸੈਲਾਨੀ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਘਾਲਣਾ, ਨਿਰਮਾਣ, ਮਾਨਤਾ)
(ਉ) ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ …………. ਕਲਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤੀ ।
(ਅ) ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੀ ਲੰਮੀ …………… ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ।
(ਇ) ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਰਾਕ-ਗਾਰਡਨ ਦਾ …………… ਕੀਤਾ ।
(ਸ) ਅਖ਼ੀਰ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ …………… ਮਿਲ ਗਈ ।
(ਹ) ਦੂਰੋਂ-ਦੂਰੋਂ …………… ਰਾਕ-ਗਾਰਡਨ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤੀ ।
(ਅ) ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੀ ਲੰਮੀ ਘਾਲਣਾ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ।
(ਇ) ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਰਾਕ-ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ।
(ਸ) ਅਖ਼ੀਰ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲ ਗਈ ।
(ਹ) ਦੂਰੋਂ-ਦੂਰੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਰਾਕ-ਗਾਰਡਨ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ :
ਵਿਸ਼ਵ, ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ, ਸ਼ਾਹਕਾਰ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਸ਼ੱਕਰ ।
ਉੱਤਰ :
1. ਵਿਸ਼ਵ (ਸੰਸਾਰ) – ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਅਮਨ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
2. ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ (ਬੇਕਾਬੂ) – ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ ।
3. ਸ਼ਾਹਕਾਰ (ਉੱਤਮ ਕਿਰਤ) – ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਕਿੱਸਾ ਇਕ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਰਚਨਾ ਹੈ ।
4. ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ (ਰਾਜ-ਪ੍ਰਬੰਧ) – ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਖ-ਅਰਾਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
5. ਫੱਕਰ (ਫ਼ਕੀਰਾਂ ਵਰਗਾ) – ਨੇਕ ਚੰਦ ਇਕ ਸ਼ੱਕਰ ਆਦਮੀ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ :
ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ, ਸਨਮਾਨ, ਪੁਰਾਣੇ, ਚਾਨਣ, ਖੋਲ੍ਹਣਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਬਦ
ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ – ਤੇਜ਼-ਤੇਜ਼
ਸਨਮਾਨ – ਅਪਮਾਨ
ਪੁਰਾਣੇ – ਨਵੇਂ
ਚਾਨਣ – ਹਨੇਰਾ
ਖੋਲ੍ਹਣਾ – ਬੰਨ੍ਹਣਾ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਨਾਂਵ-ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਬਣਾਓ :
ਕਲਾ, ਚੋਰੀ, ਨਿਰਮਾਣ, ਸਰਕਾਰ, ਪੱਥਰ ।
ਉੱਤਰ :
ਨਾਂਵ – ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ
ਕਲਾ – ਕਲਾਕਾਰ
ਚੋਰੀ – ਚੋਰ
ਨਿਰਮਾਣ – ਨਿਰਮਾਤਾ
ਸਰਕਾਰ – ਸਰਕਾਰੀ
ਪੱਥਰ – ਪਥਰੀਲਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ :
ਫ਼ਾਲਤੂ, ਨਿਰਮਾਣ, ਘਾਲਣਾ, ਸਰਗਰਮੀ, ਅਲਵਿਦਾ !
ਉੱਤਰ :
1. ਫ਼ਾਲਤੂ ਵਾਧੂ, (ਬੇਕਾਰ) – ਸਾਰਾ ਫ਼ਾਲਤੂ ਸਮਾਨ ਇਸ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਰੱਖ ਦਿਓ।
2. ਨਿਰਮਾਣ (ਉਸਾਰੀ, ਰਚਨਾ) – ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ
3. ਘਾਲਣਾ (ਮਿਹਨਤ) – ਜੇਕਰ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਘਾਲਣਾ ਘਾਲਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ।
4. ਸਰਗਰਮੀ (ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲਤਾ) – ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਸਮਾਜ-ਸੁਧਾਰਕ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ।
5. ਅਲਵਿਦਾ (ਵਿਦਾਇਗੀ) – ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ 91 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਗੁਜ਼ਾਰ ਕੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੇਕ ਚੰਦ ਜੀ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਤੋਂ ਜੋ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ :
ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਧੁਨ ਵਿਚ ਪੱਕੇ ਰਹਿ ਕੇ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਇਕ ਨਾ ਇਕ ਦਿਨ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਵੀ ਬੇਕਾਰ, ਕਬਾੜ ਜਾਂ ਫ਼ਾਲਤੂ ਨਹੀਂ, ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਕਦਰ ਪਛਾਣਨ ਵਾਲੀ ਅੱਖ ਦੀ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿਨ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ।
ਉੱਤਰ :
…………………………………………………………….
…………………………………………………………….

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :

(ਉ) ਉਹ ਕਬਾੜ ਤੋਂ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ । (ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਅ) ਨੇਕ ਚੰਦ ਅਠਾਰਾਂ ਸਾਲ ਟੁੱਟੀਆਂ-ਭੱਜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ । (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚੁਣੋ)
(ਈ) ਇਸਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਚਲਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ । (ਪੜਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਸ) ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲ ਗਈ । (ਕਿਰਿਆ ਚੁਣੋ)
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਕਬਾੜ, ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ, ਨਿਰਮਾਣ ।
(ਅ) ਅਠਾਰਾਂ, ਟੁੱਟੀਆਂ-ਭੱਜੀਆਂ ।
(ਈ) ਇਸ ।
(ਸ) ਮਿਲ ਗਈ ।

ਪੈਰੇ ਸੰਬੰਧੀ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸੜਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ‘ਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ 1958 ਵਿਚ ਚੁੱਪ-ਚਪੀਤੇ ਸੁਖਨਾ ਝੀਲ ਲਾਗੇ ਪਈ ਉਜਾੜ ਥਾਂ ਵਿਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਈਕਲ ‘ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸੁੱਟਿਆ ਕਬਾੜ, ਫਾਲਤੂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਦੇ ਤੇ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਢੇਰ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ । ਨੇਕ ਚੰਦ ਅਠਾਰਾਂ ਸਾਲ ਟੁੱਟੀਆਂ-ਭੱਜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ । ਨਾਲ ਦੀ ਨਾਲ ਉਹ ਕਬਾੜ ਤੋਂ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ । ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਇਹ ਕਲਾਂ ਸਿਰਜਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭਿਣਕ ਤਕ ਨਹੀਂ ਪੈਣ ਦਿੱਤੀ । ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੀ ਪਤਨੀ ਵੀ ਕਦੇਕਦਾਈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਥ ਵਟਾਉਂਦੀ । ਵਰਤਮਾਨ ਰਾਕ-ਗਾਰਡਨ ਉਦੋਂ ਜੰਗਲ, ਬੀਆਬਾਨ, ਉਜਾੜ ਥਾਂ ਸੀ ! ਨੇਕ ਚੰਦ ਸਰਕਾਰੀ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਨੇਰਾ ਹੋਣ ਤਕ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ । ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਸਾਈਕਲਾਂ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਟਾਇਰ ਬਾਲ ਕੇ ਚਾਨਣ ਕਰਦਾ । ਫੇਰ ਉਹ ਬਲਦੇ ਟਾਇਰ ਨੂੰ ਮਸ਼ਾਲ ਵਾਂਗ ਹੱਥ ’ਚ ਫੜ ਕੇ ਜੰਗਲ ‘ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰਾ ਕਿਸ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਹੈ ?
(ਉ) ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ
(ਅ) ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ
(ਇ) ਸ਼ਹੀਦ ਰਾਜਗੁਰੂ
(ਸ) ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ।
ਉੱਤਰ :
ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ !

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਚੁੱਪ-ਚਪੀਤੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ?
(ਉ) 1961
(ਅ) 1958
(ਇ) 1939
(ਸ) 1957.
ਉੱਤਰ :
1958.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਕਿਹੜੀ ਝੀਲ ਨੇੜੇ ਬਣਿਆ ਹੈ ?
(ਉ) ਸੁਖਨਾ ਝੀਲ
(ਆ) ਰੇਣੁਕਾ ਝੀਲ
(ਇ) ਧਨਾਸ ਝੀਲ
(ਸ) ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ।
ਉੱਤਰ :
ਸੁਖਨਾ ਝੀਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲ ਟੁੱਟੀਆਂ-ਭੱਜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਲਗਾਏ ?
(ਉ) ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ
(ਅ) ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲ
(ਇ) ਅਠਾਰਾਂ ਸਾਲ
(ਸ) ਬਾਈ ਸਾਲ ॥
ਉੱਤਰ :
ਅਠਾਰਾਂ ਸਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਦਾ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਹੱਥ ਕੌਣ ਵਟਾਉਂਦਾ ਸੀ ?
(ੳ) ਉਸ ਦਾ ਨੌਕਰ
(ਅ) ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ
(ਇ) ਸਰਕਾਰ ।
(ਸ) ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਕਿਹੜੇ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
(ੳ) ਸੜਕ-ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ
(ਅ) ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ
(ਇ) ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ
(ਸ) ਖੇਡ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ।
ਉੱਤਰ :
ਸੜਕ-ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਵਰਤਮਾਨ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਉਦੋਂ ਜੰਗਲ, ਬੀਆਬਾਨ ……….. ਥਾਂ ਸੀ ।
(ਉ) ਹਰੀ ਭਰੀ।
(ਅ) ਕੀਮਤੀ
(ਇ) ਅਬਾਦੀ ਵਾਲੀ
(ਸ) ਉਜਾੜ !
ਉੱਤਰ :
ਉਜਾੜ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਕਬਾੜ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
(ਉ) ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਟਰ
(ਆ) ਪਣਾ ਸਾਈਕਲ
(ਈ) ਸਰਕਾਰੀ ਟਰੱਕ
(ਸ) ਰਿਕਸ਼ਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਆਪਣਾ ਸਾਈਕਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਕਿਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
(ਉ) ਡਿਊਟੀ ਸਮੇਂ
(ਅ) ਸੁਬਹ-ਸਵੇਰੇ
(ੲ) ਸਰਕਾਰੀ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
(ਸ) ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ।
ਉੱਤਰ :
ਸਰਕਾਰੀ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਨੇਕ ਚੰਦ ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
(ਉ) ਬਲਬ ਲਗਾ ਕੇ
(ਅ) ਮੋਮਬੱਤੀ ਜਗਾ ਕੇ
(ਇ) ਲਾਲਟੈਨ ਬਾਲ ਕੇ
(ਸ) ਪੁਰਾਣੇ ਟਾਇਰ ਬਾਲ ਕੇ ।
ਉੱਤਰ :
ਪੁਰਾਣੇ ਟਾਇਰ ਬਾਲ ਕੇ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ :

ਵਿਸ਼ਵ-ਸੰਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ । ਅਸ਼-ਅਸ਼ ਕਰਦਾ-ਵਾਹ ਵਾਹ ਕਰਦਾ । ਨਿਰਮਾਣਕਾਰ-ਰਚਣਹਾਰ, ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ । ਚੁੱਪ-ਚੁੱਪੀਤੇ-ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆਂ । ਲਾਗੇ-ਨੇੜੇ । ਸ਼ਾਹਕਾਰ-ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਰਚਨਾ । ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ-ਕਲਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਰਚਨਾ, ਬੁੱਤ-ਤਰਾਸ਼ੀ, ਚਿਤਰਕਾਰੀ ਆਦਿ । ਕਲਾ–ਹੁਨਰ । ਸਿਰਜਦਿਆਂ-ਰਚਨਾ ਕਰਦਿਆਂ ! ਭਿਣਕ-ਖ਼ਬਰ, ਸੂਹ ਬੀਆਬਾਨ-ਉਜਾੜ । ਮਸ਼ਾਲ-ਮੋਟੀ ਸੋਟੀ ਦੇ ਸਿਰੇ ਉੱਤੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਭਰ ਕੇ ਬਾਲੀ ਹੋਈ ਅੱਗ । ਮਾਨਤਾ-ਮੰਨ ਲੈਣਾ, ਮਨਜ਼ੂਰੀ | ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ-ਰਾਜ-ਪ੍ਰਬੰਧ, ਸਰਕਾਰ । ਰਕਬਾ-ਖੇਤਰਫਲ 1 ਦਰਸ਼ਕ-ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ । ਕਬਾੜ-ਰੱਦੀ ਸਮਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ-ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ । ਕਦਰ-ਕੀਮਤ । ਘਾਲਣਾ-ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ । ਨਿਰਮਾਣ-ਰਚਨਾ । ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ-ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ । ਸਿਰੜੀ ਕਾਮਾ-ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦੇ ਵਾਲਾ ਕਾਮਾ ( ਸ਼ੱਕਰ-ਫ਼ਕੀਰ ਵਰਗਾ । ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ-ਵਿਅਕਤੀਤਵ, ਆਪਾ । ਸ਼ੁਹਰਤ-ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ । ਧੁਨ-ਲਗਨ । ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਿਆ-ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਗਿਆ ।

ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ Summary

ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ ਪਾਠ ਦਾ ਸਾਰ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦਾ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ । ਇਸਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ੈਲਾਨੀ ਅਸ਼-ਅਸ਼ ਕਰ ਉੱਠਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੀ ਕਲਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ।

ਨੇਕ ਚੰਦ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸੜਕ-ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1958 ਵਿੱਚ ਚੁੱਪ-ਚੁਪੀੜੇ ਸੁਖਨਾ ਝੀਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇਕ ਉਜਾੜ ਥਾਂ ਵਿਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੁੱਟੇ ਕਬਾੜ ਅਤੇ ਫ਼ਾਲਤੂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰ ਕੇ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਢੇਰ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 18 ਸਾਲ ਕਬਾੜ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਸ ਤੋਂ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ | ਪਰੰਤੁ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਇਸ ਕੰਮ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗਾ । ਕਦੇ- ਕਦਾਈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਹੱਥ ਵਟਾਉਂਦੀ ਸੀ ।

ਨੇਕ ਚੰਦ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰੀ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਵਿਹਲਾ ਹੋ ਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਟਾਇਰ ਬਾਲ ਲੈਂਦੇ ਸਨ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 18 ਸਾਲ ਚੋਰੀ-ਛਿਪੇ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾ ਲਈਆਂ ਇਕ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਹਿਕਮੇ ਦੇ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ।ਉਹ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਵੀ ਹੋਏ ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਵੀ । ਇਸ ਨਾਲ ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲ ਗਈ ਤੇ ਇਸ ਥਾਂ ਤਕ ਆਉਣ ਲਈ ਸੜਕੀ ਰਸਤੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ।

1976 ਵਿਚ ਇਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਇਸ ਥਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਰਾਕ ਗਾਰਡਨਭਾਵ “ਪੱਥਰਾਂ ਦਾ ਬਾਗ਼’ ਰੱਖਿਆ ।

ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹਦਿਆਂ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤਕ ਫੈਲ ਗਈ । ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਨੇਕ ਚੰਦ ਉੱਤੇ ਮਾਣ ਹੋਣ ਲੱਗਾ । ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ 30 ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਚਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਲਗਪਗ 4000 ਦਰਸ਼ਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਵੀ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 4 ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨੇਕ ਚੰਦ

ਨੇਕ ਚੰਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੁਆਰਾ ਪੱਥਰਾਂ ਅਤੇ ਕਬਾੜ ਵਿਚ ਛੁਪੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕੰਮ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਫ਼ਾਲਤੂ ਸਮਾਨ, ਕਬਾੜ ਦੀ ਕਦਰ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ।
ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਉੱਤੇ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਸਗੋਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨ ਵਿਚ ਆਇਆ, ਕਲਾ-ਕ੍ਰਿਤ ਸਿਰਜ ਦਿੱਤੀ ।

ਨੇਕ ਚੰਦ ਦੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਲੰਮੀ ਘਾਲਣਾ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ’ ਦਾ ਉੱਚ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ । ਨੇਕ ਚੰਦ ਨੇ ਪੈਰਿਸ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਵਿਸਕਾਨਸਿਨ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿਚ ਵੀ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਪੁੱਤਰ ਅਨੁਜ ਸੈਨੀ ਵੀ ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਨੇਕ ਚੰਦ ਬੜੇ ਸਿਰੜੀ ਤੇ ਫ਼ਕਰ ਸਭਾ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ । 15 ਦਸੰਬਰ, 1924 ਵਿਚ ਜਨਮੇ ਨੇਕ ਚੰਦ ਦਾ 91 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ 12 ਜੂਨ, 2015 ਨੂੰ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ । ਆਪ ਨੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤਕ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਤੇ ਕੀਏਟਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

Punjab State Board PSEB 8th Class Punjabi Book Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Punjabi Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

(i) ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਬੱਡੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਾਂ-ਖੇਡ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬੱਡੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਸ਼ਤੀ, ਖਿੱਦੋ-ਖੂੰਡੀ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ ਆਦਿ ਲਗਪਗ 100 ਖੇਡਾਂ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਖਿਡਾਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ :
ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਡੂ

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

(ii) ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਵੰਨਗੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਸੌਂਚੀ ਪੱਕੀ, ਗੂੰਗੀ ਕੌਡੀ (ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ), ਅੰਬਾਲਵੀ ਕੌਡੀ, ਲਾਇਲਪੁਰੀ ਕੌਡੀ, ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ਕੌਡੀ, ਸ਼ਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਕੌਡੀ, ਪੀਰ ਕੌਡੀ, ਬੈਠਵੀਂ ਕੌਡੀ, ਘੋੜ ਕੌਡੀ, ਚੀਰਵੀਂ ਕੌਡੀ ਅਤੇ ਦੋਧੇ ਤੇ ਬੁਰਜੀਆਂ ਵਾਲੀ ਕੌਡੀ ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਵੰਨਗੀਆਂ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ ਚੋਂ ਸੁਭਾਵਿਕ ਤੌਰ ‘ ਤੇ ਉਪਜੀ ਹੈ । ਕਿਵੇਂ ?
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹੱਲਿਆਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਰਹੀ ਹੈ | ਕਬੱਡੀ ਵਿਚ ਵੀ ਇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਕਬੱਡੀ ਪਾਉਣ ਜਾਂਦਾ ਧਾਵੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੱਲਾ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਅੱਗੋਂ ਕੋਈ ਖਿਡਾਰੀ ਉਸ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਲਈ ਨਿੱਤਰਦਾ ਹੈ । ਧਾਵੀ ਤਕੜਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਡੱਕਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਭੰਨ ਕੇ ਸੁੱਖੀ-ਸਾਂਦੀ ਘਰ ਪਰਤ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਮਾੜਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਖ਼ੁਦ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹੋ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗ਼ਲਤ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚੋਂ ਸੁਭਾਵਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਪਜੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਪੂਰਨ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਕਬੱਡੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸੰਪੂਰਨ ਖੇਡ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਦਮ, ਦੌੜ, ਪਕੜ, ਚੁਸਤੀ-ਚਲਾਕੀ ਤੇ ਤਾਕਤ ਦਾ ਨਿਤਾਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇੱਕੇ ਸਾਹ ‘ਕਬੱਡੀਕਬੱਡੀ’ ਦਾ ਅਲਾਪ ਕਰਦਿਆਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਗੰਦੀ ਹਵਾ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤਾਜ਼ੀ ਹਵਾਂ ਦਾਖ਼ਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਹਰੇਕ ਸਾਹ ਨਾਲ ਇਕ ਮਿੰਟ ਕੁਸ਼ਤੀ ਘੁਲਦਿਆਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਹੰਢਣਸਾਰੀ ਵਧਦੀ ਹੈ | ਸਾਹ ਨਾ ਟੁੱਟਣ ਦੇਣ ਦਾ ਸਿਰੜ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਔਖੀਆਂ ਘੜੀਆਂ ਵਿਚ ਜਿਊਣ ਦਾ ਵਲ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪਹਿਲਾਂ ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਦੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਵੰਨਗੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਪਹਿਲਾਂ ਸੌਂਚੀ-ਪੱਕੀ ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਸੀ । ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਬਾਕੀ ਕਿਸਮਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਗੂੰਗੀ ਕੌਡੀ, ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ, ਅੰਬਾਲਵੀ ਕੌਡੀ, ਲਾਹੌਰੀ ਕੌਡੀ, ਲਾਇਲਪੁਰੀ ਕੌਡੀ, ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ਕੌਡੀ, ਸ਼ਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਕੌਡੀ, ਪੀਰ ਕੌਡੀ ਆਦਿ ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵੰਨਗੀਆਂ ਸਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੈਠਵੀਂ ਕੌਡੀ, ਘੋੜ-ਕਬੱਡੀ, ਚੀਰਵੀਂ-ਕੌਡੀ, ਲੰਮੀ-ਕਬੱਡੀ, ਦੋਧੇ ਤੇ ਬੁਰਜੀਆਂ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਥਾਨਕ ਵੰਨਗੀਆਂ ਸਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪੰਜਾਬੀ ਕਬੱਡੀ ਜਾਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ ਵਿਚ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਚਕੋਨਾ ਤੇ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਪੰਜਾਬੀ ਕਬੱਡੀ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਾਫੀ ਹੀ ਫੜ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰੰਤੁ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ ਵਿਚ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਟੀਮ ਰਲ ਕੇ ਵੀ ਫੜ ਸਕਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਕਿਵੇਂ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਇਸ ਪਾਠ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਮਾਂ-ਖੇਡ ਹੈ । ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਜਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਹ ਖੇਡ ਕਦੇ ਖੇਡੀ ਜਾਂ ਵੇਖੀ-ਮਾਣੀ ਨਾ ਹੋਵੇ । ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚੋਂ ਸੁਭਾਵਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਪਜੀ ਹੈ । ਪੰਜਾਬੀ ਚਾਹੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ, ਉਹ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੈ । ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬੀ ਜਿਹੜੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਇੰਗਲੈਂਡ, ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ ਤੇ ਸਿੰਘਾਪੁਰ ਵਿਚ ਗਏ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਨਾਲ ਲੈ ਗਏ ਹਨ । ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਵਸੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਸੱਤ-ਅੱਠ ਕਬੱਡੀ ਕਲੱਬ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਾਂਗ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਲਾਉਂਦੇ ਤੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਖਿਡਾਰੀ ਸੱਦਦੇ ਹਨ । ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਮੈਚ ਭਾਵੇਂ ਲੁਧਿਆਣੇ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਲਾਹੌਰ, ਭਾਵੇਂ ਸਾਊਥਾਲ, ਭਾਵੇਂ ਯੂਬਾ ਸਿਟੀ, ਭਾਵੇਂ ਵੈਨਕੂਵਰ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਸਿੰਘਾਪੁਰ, ਹਰ ਥਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਧੱਕਾ ਵੱਜਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਬੇਸ਼ਕ ਹੋਰ ਪੱਛਮੀ ਖੇਡਾਂ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਕਬੱਡੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਹਰਮਨਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।

(iii) ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕਾਂ ਉੱਤੇ ਠੀਕ ( ਤੇ ਗ਼ਲਤ (x) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :
(ੳ) ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਕਬੱਡੀ ਹੈ ।
(ਅ ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰੂਪਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
(ਈ ਪੰਜਾਬੀ ਕਬੱਡੀ ਹੁਣ 25 ਮੀ: ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
(ਸ) ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ।
(ਹ) ਪੰਜਾਬੀ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਗਏ ਹਨ, ਕਬੱਡੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਹੀ ਲੈ ਗਏ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਕਬੱਡੀ ਹੈ ।
(ਅ) ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰੂਪਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
(ਈ) ਪੰਜਾਬੀ ਕਬੱਡੀ ਹੁਣ 25 ਮੀ: ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
(ਸ) ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ।
(ਹ) ਪੰਜਾਬੀ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਗਏ ਹਨ, ਕਬੱਡੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਹੀ ਲੈ ਗਏ ਹਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ :ਹਮਲਾਵਰ, ਸੰਪੂਰਨ, ਨਿਚੋੜ, ਪੰਜਾਬੀ, ਦਰਅਸਲ, ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ, ਇਨਾਮ ।
ਉੱਤਰ :
1. ਹਮਲਾਵਰ (ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ) – ਨਾਦਰਸ਼ਾਹ ਇਕ ਲੁਟੇਰਾ ਹਮਲਾਵਰ ਸੀ ।
2. ਸੰਪੂਰਨ (ਪੂਰੀ) – ਕਬੱਡੀ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਸੰਪੂਰਨ ਖੇਡ ਹੈ ।
3. ਨਿਚੋੜ (ਤੱਤ, ਸੰਖੇਪ) – ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਜੀਵਨ ਦੇ ਨਿਚੋੜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ।
4. ਪੰਜਾਬੀ (ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ) – ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਬੜੇ ਮਿਹਨਤੀ ਤੇ ਸਿਰੜੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
5. ਦਰਅਸਲ (ਅਸਲ ਵਿੱਚ) – ਦਰਅਸਲ ਤੁਹਾਡਾ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਜਾਣਾ ਹੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ।
6. ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ (ਸਭ ਦੀ ਪਿਆਰੀ) – ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।
7. ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਧਨ ਜਾਂ ਵਸਤੂ) – ਰਾਬਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ‘ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਬਦਲੇ ਨੋਬਲ ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ :
ਤਕੜਾ – ਮਾੜਾ
ਤਾਜ਼ੀ – ……………..
ਅਮੀਰ – …………….
ਪਰਤਣਾ – …………..
ਛੋਟਾ – ………………..
ਵਿਕਸਿਤ – …………..
ਉੱਤਰ :
ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਬਦ
ਤਕੜਾ – ਮਾੜਾ
ਤਾਜ਼ੀ –
ਅਮੀਰ – ਗ਼ਰੀਬ
ਪਰਤਣਾ – ਜਾਣਾ
ਛੋਟਾ – ਵੱਡਾ
ਵਿਕਸਿਤ – ਅਵਿਕਸਿਤ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ :
ਪੰਜਾਬੀ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਫ਼ਰਕ – अन्तर – Difference
ਪੰਧ – ………… – ……………..
ਖੋਹਣਾ – ………… – ……………..
ਜੀਵਨ – ………… – ……………..
ਖਿਡਾਰੀ – ………… – ……………..
ਮਨੋਰੰਜਨ – ………… – ……………
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬੀ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਫ਼ਰਕ – अन्तर – Difference
ਪੰਧ – यात्रा – Journey
ਖੋਹਣਾ – छीनना – Snatch
ਜੀਵਨ – जिंदगी – Life
ਖਿਡਾਰੀ – खिलाड़ी – Player
ਮਨੋਰੰਜਨ – मनोरंजन – Entertainment

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਅਸ਼ੁੱਧ – ਸ਼ੁੱਧ
ਪਜਾਬ – ਪੰਜਾਬ
ਕਬਾਡੀ – …………..
ਇਤੀਹਾਸ – …………..
ਸਪੁਰਨ – …………..
ਔਵਰਟਾਇਮ – …………..
ਵਿਲਾਇਤ – …………..
ਉੱਤਰ :
ਅਸ਼ੁੱਧ – ਸ਼ੁੱਧ
ਪੰਜਾਬ – ਪੰਜਾਬ
ਕਬਾਡੀ – ਕਬੱਡੀ
ਇਤੀਹਾਸ – ਇਤਿਹਾਸ
ਸੰਪੂਰਨ – ਸੰਪੂਰਨ
ਔਵਰਟਾਇਮ – ਓਵਰਟਾਈਮ
ਵਿਲਾਇਤ – ਵਲਾਇਤ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
(ਸੁਭਾਵਿਕ, ਕਬੱਡੀ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ, ਕੌਮਾਂਤਰੀ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ, ਇਤਿਹਾਸ)
(ਉ) ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਚ ………….. ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਪਜੀ ਹੈ ।
(ਅ) ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ………….. ਰੂਪਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
(ਈ) ਕਬੱਡੀ ………….. ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ । ਕਬੱਡੀ ਹੁਣ ………….. ਖੇਡ ਬਨਣ ਦੀ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਹੈ ।
(ਸ) “ਪੀਰ ਕੌਡੀ ਦੀ ………….. ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਅੱਗਿਓਂ ਦੋ ਬੰਦੇ ਘੇਰਦੇ ਸਨ ।
(ਹ) ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ …………. ਖੇਡ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਚ ਸੁਭਾਵਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਪਜੀ ਹੈ ।
(ਅ) ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰੂਪਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
(ਈ) ਕਬੱਡੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ । ਕਬੱਡੀ ਹੁਣ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਖੇਡ ਬਨਣ ਦੀ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਹੈ ।
(ਸ) “ਪੀਰ ਕੌਡੀ’ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਅੱਗਿਓਂ ਦੋ ਬੰਦੇ ਘੇਰਦੇ ਸਨ ।
(ਹ) ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ ?
ਉੱਤਰ :
ਕਬੱਡੀ, ਹਾਕੀ, ਫੁੱਟਬਾਲ, ਬਾਸਕਟ ਬਾਲ, ਵਾਲੀਬਾਲ, ਚਿੜੀ-ਛਿੱਕਾ, ਵਿਕਟ, ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ, ਭਾਰ-ਤੋਲਨ, ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਦੌੜਾਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ : ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :

(ਉ) ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਮਾਂ-ਖੇਡ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ? ( ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਆ) ਉਹਨਾਂ ’ਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਖਿਡਾਰੀ ਭਾਗ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਲੱਖਾਂ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ । (ਪੜਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਈ) ਖੇਡਣ ਲਈ ਦੋ ਨਿਗਰਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਕ ਸਮਾਂ-ਪਾਲ । (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚੁਣੋ)
(ਸ) ਦਰਅਸਲ ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਲਹੂ ਵਿਚ ਸਮਾਈ ਹੋਈ ਹੈ । (ਕਿਰਿਆ ਚੁਣੋ)
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਕਬੱਡੀ, ਪੰਜਾਬੀਆਂ, ਮਾਂ-ਖੇਡ ।
(ਅ) ਉਹਨਾਂ, ਜੋ ।
(ਈ) ਦੋ, ਇਕ ।
(ਸ) ਸਮਾਈ ਹੋਈ ਹੈ ।

ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

I. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ

ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਮਾਂ-ਖੇਡ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਪੰਜਾਬੀ ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਹ ਖੇਡ ਖੇਡੀ, ਵੇਖੀ ਜਾਂ ਮਾਣੀ ਨਾ ਹੋਵੇ । ਅਜੋਕੇ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਬੱਡੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ । ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਚੋਂ ਸਭਾਵਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਪਜੀ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਸਦੀਆਂ-ਬੱਧੀ ਹੱਲਿਆਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਬਣੀ ਰਹੀ ਹੈ । ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰੂਪਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਕਬੱਡੀ ਪਾਉਣ ਜਾਂਦਾ ‘ਧਾਵੀ’ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੱਲਾ ਬੋਲਦਾ ਹੈ । ਅੱਗੋਂ ਕੋਈ ਖਿਡਾਰੀ ਉਸ ਨੂੰ ਠੱਲ ਪਾਉਣ ਲਈ ਨਿੱਤਰਦਾ ਹੈ । ਧਾਵੀ ਤਕੜਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਡੱਕਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਭੰਨ ਕੇ ਸੁੱਖੀ-ਸਾਂਈਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਪਰਤ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਮਾੜਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਖੁਦ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹੋ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ । ਜਿਹੜਾ ਹਮਲਾਵਰ ਪੰਜਾਬ ‘ਤੇ ਚੜਿਆ, ਜੇ ਉਹ ਤਕੜਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹਨੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟਿਆ-ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਜੇ ਮਾੜਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਹੱਥੋਂ ਕੋਹਿਆ ਤੇ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ । ਜੇਕਰ ਕਬੱਡੀ ਖੇਡ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਅਧਿਐਨ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਤੇ ਅਮੀਰ ਖੇਡ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਹਦੇ ਵਿਚ ਦਮ, ਦੌੜ, ਚੁਸਤੀ-ਚਲਾਕੀ ਤੇ ਤਾਕਤ ਦਾ ਨਿਤਾਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇੱਕੋ ਸਾਹ ‘ਕਬੱਡੀ-ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਅਲਾਪ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਗੰਦੀ ਹਵਾ ਨਿਚੋੜ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ’ਚ ਤਾਜ਼ੀ-ਨਰੋਈ ਹਵਾ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਦਰ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ । ਹਰੇਕ ਸਾਹ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਿੰਨੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਘੁਲਦਿਆਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਹੰਢਣਸਾਰੀ ਵਧਦੀ ਹੈ । ਸਾਹ ਨਾ ਟੁੱਟਣ ਦੇਣ ਦਾ ਸਿਰੜ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਔਖੀਆਂ ਘੜੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਜਿਉਣ ਦਾ ਵੱਲ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਸਿਆਲਾਂ ਦੀ ਰੁੱਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ‘ਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਖਿਡਾਰੀ ਭਾਗ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਲੱਖਾਂ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਲੇਖ ਦਾ ਲੇਖਕ ਕੌਣ ਹੈ ?
(ਉ) ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਬਨੂੜ
(ਅ) ਡਾ: ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਧੀਰ
(ਇ) ਕੋਮਲ ਸਿੰਘ ,
(ਸ) ਪ੍ਰਿੰ ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ !
ਉੱਤਰ :
ਪ੍ਰਿੰ. ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਮਾਂ-ਖੇਡ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਕਬੱਡੀ
(ਅ) ਹਾਕੀ
(ਇ) ਬੈਡਮਿੰਟਨ
(ਸ) ਖ਼ਾਨ-ਘੋੜੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਕਬੱਡੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਹੜੀ ਧਰਤੀ ਸਦੀਆਂ-ਬੱਧੀ ਹੱਲਿਆਂ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਬਣੀ ਰਹੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਹਿਮਾਚਲ
(ਅ) ਕਸ਼ਮੀਰ
(ਇ) ਪੰਜਾਬ
(ਸ) ਰਾਜਸਥਾਨ ।
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੱਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਬੱਡੀ ਪਾਉਣ ਜਾਂਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਹਮਲਾਵਰ
(ਅ) ਦਲੇਰ
(ਈ) ਧਾਵੀ
(ਸ) ਜਾਫ਼ੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਧਾਵੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤਕੜੇ ਹਮਲਾਵਰ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨਾਲ ਕੀ ਸਲੂਕ ਕੀਤਾ ?
(ਉ) ਲੁੱਟਿਆ ਤੇ ਮਾਰਿਆ
(ਅ) ਪੁੱਟਿਆ ਤੇ ਉਖਾੜਿਆ
(ਈ) ਸੁੱਟਿਆ ਤੇ ਕੁੱਟਿਆ
(ਸ) ਪਿਆਰਿਆ ਤੇ ਮਾਰਿਆ ।
ਉੱਤਰ :
ਲੁੱਟਿਆ ਤੇ ਮਾਰਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਅਧਿਐਨ ਇਸਨੂੰ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਖੇਡ ਸਿੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਅਪੂਰਨ ਤੇ ਮਾੜੀ
(ਅ) ਸੰਪੂਰਨ ਤੇ ਅਮੀਰ
(ਇ) ਬੇਸੁਆਦੀ ਤੇ ਖ਼ਰਚੀਲੀ
(ਸ) ਰੁੱਖੀ ਤੇ ਵਿੱਕੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਸੰਪੁਰਨ ਤੇ ਅਮੀਰ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਇੱਕੋ ਸਾਹ ‘ਕਬੱਡੀ-ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਅਲਾਪ ਕਰਨ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਨਿਚੋੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ
(ਅ) ਗੰਦੀ
(ਈ) ਤਾਜ਼ੀ
(ਸ) ਨਰੋਈ ।
ਉੱਤਰ :
ਗੰਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਬੱਡੀ ਵਿਚ ਮਿੰਨੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਘੁਲਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸ ਗੁਣ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਹੰਢਣਸਾਰੀ ਵਿੱਚ
(ਅ) ਸੁੰਦਰਤਾ ਵਿੱਚ
(ਇ) ਚਮਕ-ਦਮਕ ਵਿੱਚ
(ਸ) ਲਹੂ ਵਿੱਚ ।
ਉੱਤਰ :
ਹੰਢਣਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਕਬੱਡੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਨਾ ਟੁੱਟਣ ਦੇਣ ਦਾ ਸਿਰੜ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕੀ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਲੜਨਾ ।
(ਅ) ਟੱਕਰਨਾ
(ਇ) ਜਿਊਣ ਦਾ ਵੱਲ
(ਸ) ਜਿਊਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਜਿਊਣ ਦਾ ਵੱਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਕਿਹੜੀ ਰੁੱਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਸਿਆਲ
(ਅ) ਗਰਮੀ
(ਇ) ਬਸੰਤ
(ਸ) ਪਤਝੜ ।
ਉੱਤਰ :
ਸਿਆਲ ॥

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

II. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ ।

ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ‘ਸੌਂਚੀ-ਪੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸੌਂਚੀ ਤੋਂ ਹੀ ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ । ਇੱਕ ਕਿਸਮ ‘ਗੰਗੀ ਕੌਡੀ ਜਾਂ ‘ਚੁੱਪ ਕੌਡੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ “ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਕੌਡੀ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੁਟਾਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ‘ਅੰਬਾਲਵੀ ਕੌਡੀ’ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਬਹੁਤ ਤੰਗ ਹੁੰਦਾ ਸੀ “ਲਾਹੌਰੀ ਕੌਡੀ ਵਿੱਚ ਦਾਇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਲਾਇਲਪੁਰੀ ਕੌਡੀ ਵਿੱਚ ਖੇਡ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘੁੱਟ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੀਣ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ । ‘ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ਕੌਡੀ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀ ਹੰਧਿਆਂ ਉੱਤੇ ਖੜੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਪਾੜੇ ਉੱਤੇ ਖੜੋਂਦੇ ਸਨ । ਇੱਕ ਕਿਸਮ ‘ਸ਼ਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਕੌਡੀ’ ਦੀ ਸੀ ।

‘ਪੀਰ ਕੌਡੀ ਧਨ-ਪੋਠੋਹਾਰ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ । ਇਸ ਕੌਡੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਅੱਗਿਓਂ ਦੋ ਬੰਦੇ ਘੇਰਦੇ ਸਨ । ‘ਬੈਠਵੀਂ ਕੌਡੀ’, ‘ਘੋੜ-ਕਬੱਡੀ’, ‘ਚੀਰਵੀਂ ਕੌਡੀ’, ‘ਲੰਮੀ ਕਬੱਡੀ’, ਦੋਧੇ ਤੇ ਬੁਰਜੀਆਂ ਵਾਲੀ ਕੌਡੀ ਆਦਿ ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਥਾਨਿਕ ਵੰਨਗੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਾਰੀਆਂ ਕੌਡੀਆਂ ਨੇ ਅਜੋਕੀ ਦਾਇਰੇ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ । ਕਬੱਡੀ ‘ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ’ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ । ਉਸ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਚਕੋਨਾ ਤੇ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ-ਕਬੱਡੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਦਾਇਰੇ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਕੱਲੇ ਜਾਫੀ ਰਾਹੀਂ ਫੜਨ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ‘ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ ਵਿਚ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਟੀਮ ਰਲ ਕੇ ਵੀ ਫੜ ਸੈਕਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਲੇਖ ਦਾ ਲੇਖਕ ਕੌਣ ਹੈ ?
(ਉ) ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਬਨੂੜ
(ਅ) ਡਾ: ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਧੀਰ
(ਈ) ਕੋਮਲ ਸਿੰਘ
(ਸ) ਪ੍ਰਿੰ ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ ॥
ਉੱਤਰ :
ਪ੍ਰਿੰ: ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਕਿਹੜੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੇਡ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ?
(ਉ) ਸੌਂਚੀ ਪੱਕੀ
(ਅ) ਪੀਰ ਕੌਡੀ
(ਈ) ਗੂੰਗੀ ਕੌਡੀ.
(ਸ) ਘੋੜ-ਕਬੱਡੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਸੌਂਚੀ ਪੱਕੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
“ਗੂੰਗੀ ਕੌਡੀ ਜਾਂ ‘ਚੁੱਪ ਕੌਡੀ ਦਾ ਹੋਰ ਨਾਂ ਕੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਅੰਬਾਲਵੀ ਕੌਡੀ
(ਆ) ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ
(ਈ) ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ਕੌਡੀ
(ਸ) ਲਾਹੌਰੀ ਕੌਡੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਹੜੀ ਕੌਡੀ ਵਿਚ ਮਾਰ-ਕੁਟਾਈ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਚੀਰਵੀਂ ਕੌਡੀ
(ਅ) ਲਾਹੌਰੀ ਕੌਡੀ
(ਈ) ਲੰਮੀ ਕਬੱਡੀ
(ਸ) ਗੂੰਗੀ ਕੌਡੀ/ਚੁੱਪ ਕੌਡੀ/ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਗੂੰਗੀ ਕੌਡੀ/ ਚੁੱਪ ਕੌਡੀ/ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਿਹੜੀ ਕੌਡੀ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਬਹੁਤ ਤੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
(ਉ) ਗੂੰਗੀ ਕੌਡੀ
(ਅ) ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ
(ਈ) ਅੰਬਾਲਵੀ ਕੌਡੀ
(ਸ) ਲਾਹੌਰੀ ਕੌਡੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਅੰਬਾਲਵੀ ਕੌਡੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਿਹੜੀ ਕੌਡੀ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ?
(ਉ) ਅੰਬਰਸਰੀ
(ਅ) ਅੰਬਾਲਵੀ ਲਾਹੌਰੀ
(ਸ) ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਲਾਹੌਰੀ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਿਹੜੀ ਕੌਡੀ ਵਿਚ ਖੇਡ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਦਾ ਘੁੱਟ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੀਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ?
(ਉ) ਪੀਰ ਕੌਡੀ
(ਅ) ਸ਼ਮੁਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਕੌਡੀ
(ਇ) ਲਾਇਲਪੁਰੀ ਕੌਡੀ
(ਸ) ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ਕੌਡੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਲਾਇਲਪੁਰੀ ਕੌਡੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਪੀਰ ਕੌਡੀ ਕਿਹੜੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਧਨ-ਪੋਠੋਹਾਰ
(ਅ) ਝੰਗ (ਈ ਦੁਆਬਾ
(ਸ) ਮਾਲਵਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਧਨ-ਪੋਠੋਹਾਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਕਿਹੜੀ ਕੌਡੀ ਵਿਚ ਖਿਡਾਰੀ ਹੰਧਿਆਂ ਉੱਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਪਾੜੇ ਉੱਤੇ ਖੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(ੳ) ਲਾਹੌਰੀ
(ਆ) ਅੰਬਰਸਰੀ
(ਈ) ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ
(ਸ) ਲਾਇਲਪੁਰੀ ॥
ਉੱਤਰ :
ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਾਰੀਆਂ ਕਬੱਡੀਆਂ ਨੇ ਹੁਣ ਕਿਹੜੀ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ?
(ਉ) ਦਾਇਰੇ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ
(ਅ) ਸੌਂਚੀ ਪੱਕੀ
(ਇ) ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ
(ਸ) ਪੀਰ ਕੌਡੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਦਾਇਰੇ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਪੰਜਾਬ-ਕਬੱਡੀ ਨੂੰ ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਕਿਹੜੀ ਕਬੱਡੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਬੈਠਵੀਂ ਕੌਡੀ
(ਅ) ਘੋੜ-ਕਬੱਡੀ
(ਇ) ਲੰਮੀ ਕਬੱਡੀ
(ਸ) ਦਾਇਰੇ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ |
ਉੱਤਰ :
ਦਾਇਰੇ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਖੁੱਲ੍ਹਾ
(ਅ) ਚਕੋਨਾ ਤੇ ਛੋਟਾ
(ਈ) ਗੋਲ
(ਸ) ਤਿਕੋਨਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਚਕੋਨਾ ਤੇ ਛੋਟਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਪੰਜਾਬ ਕਬੱਡੀ ਵਿਚ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਜਾਫੀ (ਖਿਡਾਰੀ) ਫੜਦੇ ਹਨ ?
(ੳ) ਇਕ
(ਅ) ਦੋ
(ਏ) ਤਿੰਨ
(ਸ) ਚਾਰ ।
ਉੱਤਰ :
ਇਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਕਿਹੜੀ ਕਬੱਡੀ ਵਿਚ ਇਕ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਟੀਮ ਰਲ ਕੇ ਫੜ ਸਕਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਪੰਜਾਬ ਕਬੱਡੀ
(ਅ) ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ
(ਈ) ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ਕਬੱਡੀ
(ਸ) ਲਾਇਲਪੁਰੀ ਕਬੱਡੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

III. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ

‘ਪੰਜਾਬ-ਕਬੱਡੀ’ ਹੁਣ ਚਾਲੀ ਮੀਟਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ! ਦਾਇਰੇ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿਚਕਾਰ ਲਕੀਰ ਲਾ ਕੇ ਦੋ ਪਾਸੇ ਬਣਾ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਦਸ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਟੋਲੀ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਦਸਾਂ ਦੀ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ | ਖੇਡ-ਪੁਸ਼ਾਕ ਸਿਰਫ਼ ਕੱਛਾ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਵਾਰੋ-ਵਾਰੀ ਕਬੱਡੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪੰਜ ਮਿੰਟਾਂ ਦਾ ਅਰਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪੁਆਇੰਟ ਬਰਾਬਰ ਰਹਿ ਜਾਣ ਤਾਂ ਜਿਸ ਟੋਲੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਆਇੰਟ ਲਿਆ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਜੇਤੂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਖੇਡ ਖਿਡਾਉਣ ਲਈ ਦੋ ਨਿਗਰਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਗਿਣਤੀਆ ਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਂ-ਪਾਲ । ਰੌਲੇ-ਗੌਲੇ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਮਾਮਲਾ ਰੈਫ਼ਰੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰ-ਗੋਚਰੇ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਬੱਡੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਖੇਡ ਬਣਨ ਦੇ ਰਾਹ ਪਈ ਹੋਈ ਹੈ । ਇਧਰਲੇ ਤੇ ਉਧਰਲੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਹੋਰ ਪੰਜਾਂ-ਛਿਆਂ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੇਡੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਹੈ । ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾ ਵੱਸੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਸੱਤ-ਅੱਠ ਕਬੱਡੀ-ਕਲੱਬ ਹਨ ਜੋ ਗੁਰਪੁਰਬ ਤੇ ਹੋਰ ਦਿਨ-ਦਿਹਾਰਾਂ ਸਮੇਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮੈਚ ਖੇਡਦੇ ਹਨ । ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਾਂਗ ਉੱਥੇ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਵੀ ‘ਸੀਜ਼ਨ ਲਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ‘ਚੋਂ ਕਬੱਡੀ ਖਿਡਾਰੀ ਸੱਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਹੁਣ ਏਨੀ ਕਦਰ ਹੈ ਕਿ ਚੰਗੇ ਕਬੱਡੀ ਖਿਡਾਰੀ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਕਬੱਡੀ ਖੇਡਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਜਗਤ-ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਖਿਡਾਰੀ ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਡੂ ਨੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਜੌਹਰ ਵਿਖਾਏ ਹਨ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦੇ ਇਨਾਮ-ਸਨਮਾਨ ਮਿਲੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪੰਜਾਬ ਕਬੱਡੀ ਕਿੰਨੇ ਮੀਟਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਪੰਜਾਹ
(ਅ) ਚਾਲੀ
(ੲ) ਤੀਹ
(ਸ) ਵੀਹ ।
ਉੱਤਰ :
ਚਾਲੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਬੱਡੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਇਕ ਟੋਲੀ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਖਿਡਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਦਸ ।
(ਅ) ਬਾਰਾਂ ।
(ੲ) ਪੰਦਰਾਂ
(ਸ) ਅਠਾਰਾਂ ।
ਉੱਤਰ :
ਦਸ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪੰਜਾਬ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਨਿੱਕਰ
(ਅ) ਸਿਰਫ਼ ਕੱਛਾ
(ਈ) ਕੱਛਾ-ਬੁਨੈਣ
(ਸ) ਲੰਗੋਟ ।
ਉੱਤਰ :
ਸਿਰਫ਼ ਕੱਛਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਕਬੱਡੀ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਪੰਜ ਮਿੰਟ
(ਅ) ਤਿੰਨ ਮਿੰਟ
(ੲ) ਦੋ ਮਿੰਟ
(ਸ) ਇਕ ਮਿੰਟ ।
ਉੱਤਰ :
ਇਕ ਮਿੰਟ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪੰਜਾਬ ਕਬੱਡੀ ਖੇਡਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿੰਨੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਆਰਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਦੋ ਮਿੰਟ
(ਅ) ਪੰਜ ਮਿੰਟ
(ੲ) ਦਸ ਮਿੰਟ
(ਸ) ਬਾਰਾਂ ਮਿੰਟ ।
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜ ਮਿੰਟ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪੁਆਇੰਟ ਬਰਾਬਰ ਰਹਿਣ ‘ਤੇ ਕਿਹੜੀ ਟੀਮ ਜੇਤੂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਪਹਿਲਾਂ ਕੌਡੀ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ
(ਅ) ਪਹਿਲਾ ਪੁਆਇੰਟ ਲੈਣ ਵਾਲੀ
(ਈ) ਅੰਤ ਵਿਚ ਪੁਆਇੰਟ ਲੈਣ ਵਾਲੀ
(ਸ) ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ।
ਉੱਤਰ :
ਪਹਿਲਾ ਪੁਆਇੰਟ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਖੇਡ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਨਿਗਰਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਦੋ
(ਅ) ਇਕ
(ਈ) ਚਾਰ
(ਸ) ਤਿੰਨ ।
ਉੱਤਰ :
ਦੋ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਿਹੜੀ ਕਬੱਡੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਖੇਡ ਬਣਨ ਦੇ ਰਾਹ ਪਈ ਹੋਈ ਹੈ ?
(ਉ) ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਬੱਡੀ
(ਅ) ਸੌਂਚੀ ਪੱਕੀ
(ਈ) ਪੰਜਾਬ ਕਬੱਡੀ
(ਸ) ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬ ਕਬੱਡੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਪੰਜਾਬ ਕਬੱਡੀ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਬਾਹਰਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਦੋ-ਤਿੰਨ
(ਅ) ਚਾਰ-ਪੰਜ
(ਈ ਪੰਜ-ਛੇ .
(ਸ) ਸਾਰੇ ।
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜ-ਛੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਕਿਹੜੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਸੱਤ-ਅੱਠ ਕਲੱਬਾਂ ਹਨ ?
(ੳ) ਇੰਗਲੈਂਡ
(ਅ) ਕੈਨੇਡਾ
(ਈ) ਈਰਾਨ
(ਸ) ਆਸਟਰੇਲੀਆ ।
ਉੱਤਰ :
ਇੰਗਲੈਂਡ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਕਿਹੜੇ ਖਿਡਾਰੀ ਨੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਏ ਹਨ ?
(ਉ) ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਡੂ
(ਅ) ਪਰਗਟ ਸਿੰਘ
(ਈ) ਹਾਕਮ ਸਿੰਘ
(ਸ) ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ ॥
ਉੱਤਰ :
ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਡੂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ :

ਮਾਣੀ ਨਾ ਹੋਵੇ-ਸੁਆਦ ਨਾ ਲਿਆ ਹੋਵੇ । ਅਜੋਕੇ-ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਦੇ ਠੱਲ੍ਹ-ਰੋਕਾਂ ਰੂਪਮਾਨ-ਪ੍ਰਗਟ, ਮੂਰਤੀਮਾਨ ਮਿਸਾਲ-ਉਦਾਹਰਨ | ਧਾਵੀ-ਹਮਲਾਵਰ ॥ ਨਿੱਤਰਦਾ-ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਾ । ਡੱਕਣ-ਰੋਕਣ । ਭੰਨ ਕੇ-ਰੋਕ ਕੇ, ਮਾਰ ਕੇ । ਖ਼ੁਦ-ਆਪ । ਕੋਹਿਆ-ਮਾਰਿਆ | ਅਧਿਐਨ-ਵਾਚਣਾ, ਪੜ੍ਹਨਾ, ਸਮਝਣਾ । ਨਿਤਾਰਾ-ਫ਼ੈਸਲਾ, ਨਿਰਨਾ । ਅਲਾਪ-ਬੋਲ । ਦਰ-ਦਰਵਾਜ਼ਾ । ਮਿੰਨੀ-ਛੋਟੀ । ਕੁਸ਼ਤੀ-ਘੋਲ । ਹੰਢਣਸਾਰੀਨਿਭਣਾ, ਹੰਢਣ ਦਾ ਕੰਮ । ਸਿਰੜ-ਦ੍ਰਿੜਤਾ, ਪਕਿਆਈ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ-ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਟੀਮਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ । ਮਨੋਰੰਜਨ-ਦਿਲ-ਪਰਚਾਵਾ । ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈਆਂ-ਨਿਕਲੀਆਂ, ਅੱਗੇ ਤੁਰੀਆਂ । ਦਾਇਰਾ-ਘੇਰਾ | ਪੰਧੇ-ਕਬੱਡੀ ਖੇਡਣ ਲਈ ਮੈਦਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਲੀਕ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਥਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਲਾਈਆਂ ਢੇਰੀਆਂ ਜਾਂ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਧਾਵੀ ਦੂਜੇ ਧਿਰ ਵਲ ਕਬੱਡੀ ਪਾਉਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਧਨ-ਪੋਠੋਹਾਰ-ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਲਾਕੇ । ਪੁਸ਼ਾਕ-ਪਰਿਹਾਵਾ । ਨਿਗਰਾਨ-ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ | ਸਮਾਂ-ਪਾਲ-ਸਮੇਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ । ਸੂਰਤ-ਹਾਲਤ । ਵਿਚਾਰ-ਗੋਚਰੇ-ਵਿਚਾਰ ਅਧੀਨ । ਜੌਹਰ-ਗੁਣ | ਬਾਕਾਇਦਾ-ਨੇਮ ਨਾਲ ।

ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ Summary

ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਪਾਠ ਦਾ ਸਾਰ

ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਮਾਂ-ਖੇਡ ਹੈ । ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਪੰਜਾਬੀ ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਹ ਖੇਡ ਖੇਡੀ ਜਾਂ ਵੇਖੀ ਨਾ ਹੋਵੇ । ਅਜੋਕੇ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਬੱਡੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਰਮਨਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।

ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚੋਂ ਸੁਭਾਵਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਪਜੀ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਹੱਲਿਆਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਬਣੀ ਰਹੀ ਹੈ । ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰੂਪਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਕਬੱਡੀ ਪਾਉਣ ਲਈ ‘ਧਾਵੀਂ’ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੱਲਾ ਬੋਲਦਾ ਹੈ । ਅੱਗੋਂ ਕੋਈ ਖਿਡਾਰੀ ਉਸ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਲਈ ਨਿੱਤਰਦਾ ਹੈ । ਧਾਵੀ ਤਕੜਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਡੱਕਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਭੰਨ ਕੇ ਸੁੱਖੀਸਾਂਦੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਪਰਤ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਮਾੜਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਖ਼ੁਦ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹੋ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ।

‘ਕਬੱਡੀ ਸ਼ਬਦ “ਕਬੱਡ’ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ, ਕੱਬਾ | ਧਾਵੀ ‘ਕਬੱਡੀਕਬੱਡੀ’ ਬੋਲਦਾ ਧਾਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ , ਜਿਵੇਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹੋਵੇ, “ਮੈਂ ਕੱਬਾ ਹਾਂ, ਮੈਥੋਂ ਬਚੋ ।

ਜੇਕਰ ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਅਧਿਐਨ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਕ ਅਮੀਰ ਖੇਡ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਦਮ, ਦੌੜ, ਚੁਸਤੀ-ਚਲਾਕੀ ਤੇ ਤਾਕਤ ਦੀ ਪਰਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇੱਕੋ ਸਾਹ ਕਬੱਡੀ-ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਅਲਾਪ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਗੰਦੀ ਹਵਾ ਕੱਢ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤਾਜ਼ੀ ਹਵਾ ਭਰਦਾ ਹੈ । ਹਰੇਕ ਸਾਹ ਨਾਲ ਇਕ ਮਿੰਨੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਘੁਲਦਿਆਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਤਾਕਤ ਵਧਦੀ ਹੈ । ਸਾਹ ਨਾ ਟੁੱਟਣ ਦੇਣ ਦਾ ਸਿਰੜ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਘੜੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਜਿਉਣ ਦਾ ਢੰਗ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਸਿਆਲਾਂ ਦੀ ਰੁੱਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਖਿਡਾਰੀ ਭਾਗ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਲੱਖਾਂ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਕਈ ਰੂਪ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਰਹੇ ਹਨ । ਇਸ ਦੀ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ, ‘ਸੌਂਚੀ ਪੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਹੀ ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈਆਂ । ਇਕ ਕਿਸਮ ‘ਗੁੰਗੀ ਕੌਡੀ ਜਾਂ ‘ਚੁੱਪ ਕੌਡੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ “ਅੰਬਰਸਰੀ ਕੌਡੀ ਵੀ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਵਿਚ ਮਾਰ-ਕੁਟਾਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ‘ਅੰਬਾਲਵੀ ਕੌਡੀ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਬਹੁਤ ਤੰਗ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । “ਲਾਹੌਰੀ ਕੌਡੀ ਵਿਚ ਦਾਇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ । ‘ਲਾਇਲਪੁਰੀ ਕੌਡੀ ਵਿਚ ਖੇਡ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੀਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ । ‘ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀ ਕੌਡੀ ਵਿਚ ਖਿਡਾਰੀ ਹੁੰਧਿਆਂ ਉੱਤੇ ਖੜੇ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਪਾੜੇ ਉੱਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ । ਇਕ ਕਿਸਮ ‘ਸ਼ਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਕੌਡੀ’ ਦੀ ਵੀ ਸੀ । ‘ਪੀਰ ਕੌਡੀ ਧਨ-ਪੋਠੋਹਾਰ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ । ਇਸ ਵਿਚ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਅੱਗਿਓਂ ਦੋ ਬੰਦੇ ਘੇਰਦੇ ਸਨ ।

‘ਬੈਠਵੀਂ ਕੌਡੀ, “ਘੋੜ ਕਬੱਡੀ’, ‘ਚੀਰਵੀਂ ਕੌਡੀ, ਲੰਮੀ ਕਬੱਡੀ’, ‘ਦੋਧੇ ਤੇ ਬੁਰਜੀਆਂ ਵਾਲੀ ਕੌਡੀ’ ਆਦਿ ਕਬੱਡੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸਥਾਨਕ ਕਿਸ ਸਨ । ਪਰ ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੌਡੀਆਂ ਨੇ ਵਰਤਮਾਨ ਦਾਇਰੇ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ । ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ । ਉਸ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਚਕੋਨਾ ਤੇ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਪੰਜਾਬੀ ਕਬੱਡੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਾਇਰੇ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਜਾਫੀ ਰਾਹੀਂ ਫੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਈਲ ਕਬੱਡੀ ਵਿਚ ਧਾਵੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਟੀਮ ਰਲ ਕੇ ਵੀ ਫੜ ਸਕਦੀ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 3 ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ

ਪੰਜਾਬੀ ਕਬੱਡੀ ਹੁਣ ਚਾਲੀ ਮੀਟਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਦਾਇਰੇ ਦੇ ਅੱਧਵਿਚਕਾਰ ਲਕੀਰ ਲਾ ਕੇ ਦੋ ਪਾਸੇ ਮਿੱਥ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਦਸ-ਦਸ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਟੋਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ | ਖੇਡ-ਪੁਸ਼ਾਕ ਸਿਰਫ਼ ਕੱਛਾ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਵਾਰੋ-ਵਾਰੀ ਕਬੱਡੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਮਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਪੰਜ ਮਿੰਟਾਂ ਦਾ ਅਰਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪੁਆਇੰਟ ਬਰਾਬਰ ਰਹਿ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਜਿਸ ਟੋਲੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਆਇੰਟ ਲਿਆ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਜੇਤੂ ਮੰਨ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਖੇਡ ਖਿਡਾਉਣ ਲਈ ਦੋ ਨਿਗਰਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ : ਇਕ ਗਿਣਤੀਆ ਤੇ ਇਕ ਸਮਾਂ-ਪਾਲ । ਝਗੜੇ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਰੈਫ਼ਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ।

ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਬੱਡੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਖੇਡ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ । ਭਾਰਤੀ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਹੋਰ ਪੰਜ-ਛੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਖੇਡੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਹੈ । ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾ ਕੇ ਵਸੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਸੱਤ-ਅੱਠ ਕਬੱਡੀ ਕਲੱਬ ਹਨ ।ਉੱਥੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਾਂਗ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਵੀ ‘ਸੀਜ਼ਨ’ ਲਗਦਾ ਹੈ , ਜਿਸ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ‘ਚੋਂ ਕਬੱਡੀ ਖਿਡਾਰੀ ਸੱਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਖਿਡਾਰੀ ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਡੂ ਨੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਜੌਹਰ ਵਿਖਾਏ ਹਨ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦੇ ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ ।

ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਮੈਚ ਭਾਵੇਂ ਲੁਧਿਆਣੇ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਲਾਹੌਰ, ਭਾਵੇਂ ਸਾਊਥਾਲ, ਭਾਵੇਂ ਯੂਬਾ ਸਿਟੀ, ਭਾਵੇਂ ਵੈਨਕੂਵਰ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਸਿੰਘਾਪੁਰ, ਹਰ ਥਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਧੱਕਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਇੰਗਲੈਂਡ, ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ, ਕੀਨੀਆ ਤੇ ਮਲਾਇਆ, ਸਿੰਘਾਪੁਰ ਆਦਿ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਗਏ ਹਨ, ਕਬੱਡੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਹੀ ਲੈ ਗਏ ਹਨ ।

ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਲਹੂ ਵਿਚ ਸਮਾਈ ਹੋਈ ਹੈ । ਇਸ ਖੇਡ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗੱਭਰੂਆਂ ਨੂੰ ਤਕੜੇ, ‘ਹਿੰਮਤੀ ਤੇ ਜੀਵਨ-ਪੰਧ ਦੀਆਂ ਰਗੜਾਂ ਸਹਿਣ ਜੋਗੇ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ । ਬੇਸ਼ਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੱਛਮੀ ਖੇਡਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

Punjab State Board PSEB 8th Class Punjabi Book Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Punjabi Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

(i) ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਤਿਰੰਗਾ ਕਿਉਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਇਸ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਰੰਗ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹਰਾ ਰੰਗ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਅਮਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਕਿਹੜਾ ਰੰਗ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

(ii) ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹਰੇ, ਚਿੱਟੇ ਤੇ ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਦੀ ਕੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਵਿਚਲਾ ਹਰਾ ਰੰਗ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਅਮਨ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਤੇ ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਵੀ ਨੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਪਿਆਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਕਵੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਪਿਆਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ-
ਗੀਤ ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ ਰਲ ਕੇ ਗਾਈਏ ।
ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਈਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਕਿਵੇਂ ਟਹਿਕ ਰਹੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਹਰੀਆਂ-ਭਰੀਆਂ ਬਹੁਮੁੱਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਟਹਿਕ ਰਹੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਤੁਸੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ?
ਉੱਤਰ :
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਰੰਗਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਚਿੱਟੀ ਪੱਟੀ ਵਿਚ ਨੇਵੀ ਬਲਿਊ ਰੰਗ ਦੇ ਅਸ਼ੋਕ ਚੱਕਰ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਸਾਰਨਾਥ ਵਿਚ ਬਣੇ ਅਸ਼ੋਕ ਥੰਮ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ । 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੀ ਇਸ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਰਾਜ-ਪੱਥ ਉੱਤੇ ਝੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਇਸਨੂੰ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਉੱਤੇ ਝੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
‘ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ’ ਤੇ ਕੀ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਗਾਈ ਗਈ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਤਿੰਨਾਂ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਤਿਰੰਗੇ ਝੰਡੇ ਦਾ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਤੇ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ।

(iii) ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ :
(ੳ) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ …………… ਪਿਆਰਾ ।
(ਅ) ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਏ ………. !
(ਈ) ………. ਰੰਗ ਹੈ ਚਿੱਟਾ !
(ਸ) ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ………….. ।
(ਹ) ……….. ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ॥
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ॥
(ਅ) ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਏ ਸ਼ਾਨ ਨਿਰਾਲੀ ।
(ਈ ਅਮਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਰੰਗ ਹੈ ਚਿੱਟਾ ।
(ਸ) ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਈਏ ।
(ਹ) ਸੂਰਜ ਬਣ ਕੇ ਚਮਕੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚੁਣੋ :ਤਿਰੰਗਾ, ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ, ਨਿਸ਼ਾਨੀ, ਗੀਤ, ਸ਼ਾਨ, ਸੂਰਜ ।
ਉੱਤਰ :
ਤਿਰੰਗਾ
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਰਲਦੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ :
ਪਿਆਰਾ – ……………
ਨਿਰਾਲੀ – ……………
ਚਿੱਟਾ – ……………
ਸਿਤਾਰਾ – ……………
ਗਾਈਏ – ……………
ਉੱਤਰ :
ਪਿਆਰਾ – ਨਿਆਰਾ
ਨਿਰਾਲੀ – ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ
ਚਿੱਟਾ – ਮਿੱਠਾ
ਸਿਤਾਰਾ – ਧਾਰਾ
ਗਾਈਏ – ਵਧਾਈਏ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ :
(ਨਿਰਾਲੀ, ਨਿਸ਼ਾਨੀ, ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਮੇਵਾ, ਧਾਰਾ, ਕੁਰਬਾਨੀ, ਸ਼ਾਨ)
ਉੱਤਰ :
1. ਨਿਰਾਲੀ (ਵੱਖਰੀ, ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਭਿੰਨ, ਅਨੋਖੀ) – ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਨਿਰਾਲੀ ਹੈ ।
2. ਨਿਸ਼ਾਨੀ (ਚਿੰਨ੍ਹ) – ਤਿਰੰਗੇ ਝੰਡੇ ਵਿਚਲਾ ਹਰਾ ਰੰਗ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ।
3. ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ (ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਾ ਪਸਾਰ ਹੋਣਾ) – ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਸਚਮੁੱਚ ਤਰੱਕੀ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਹਰ ਪਾਸੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
4. ਮੇਵਾ (ਸੁੱਕੇ ਮਿੱਠੇ ਫਲ) – ਮੇਵੇ ਵਿਚ ਛੁਹਾਰੇ ਤੇ ਸੌਗੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
5. ਧਾਰਾ (ਵਹਿਣ, ਰੌ) – ਸਾਡੇ ਖੇਤਾਂ ਕੋਲ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਨਦੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਹਿੰਦੀ ਹੈ ।
6. ਕੁਰਬਾਨੀ (ਜਾਨ ਦੇ ਦੇਣੀ) – ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਕੀਤੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਕੌਣ ਭੁਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
7. ਸ਼ਾਨ (ਵਡਿਆਈ) – ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਉੱਚੀ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ-
ਗੀਤ ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ ਰਲ ਗਾਈਏ ।
ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਈਏ ।
ਉੱਤਰ :
………………………………………………..
………………………………………………..

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
‘ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ’ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਰਲ ਕੇ ਗਾਓ ।
ਉੱਤਰ :
(ਨੋਟ-ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਕਰਨ ਤੇ ਰਲ ਕੇ ਗਾਉਣ )

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
‘ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਪੰਜ-ਛੇ ਸਤਰਾਂ ਜ਼ਬਾਨੀ ਲਿਖੋ-
ਉੱਤਰ :
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ।
ਝੱਲੇ ਹਵਾ ਵਿਚ ਲਗਦਾ ਪਿਆਰਾ !
ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਏ ਸ਼ਾਨ ਨਿਰਾਲੀ ।
ਖੇਤਾਂ ਬੰਨੇ ਖੇਡੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ।
ਸੋਨਾ ਉਪਜੇ ਹਰ ਖੇਤ ਦਾ ਕਿਆਰ ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ॥

ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

(ਉ) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ।
ਭੁੱਲੇ ਹਵਾ ਵਿਚ ਲਗਦਾ ਨਿਆਰਾ ॥
ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਏ ਸ਼ਾਨ ਨਿਰਾਲੀ ॥
ਖੇਤਾਂ ਬੰਨੇ ਖੇਡੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ |
ਸੋਨਾ ਉਪਜੇ ਹਰ ਖੇਤ ਦਾ ਕਿਆਰਾ ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਕਿਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚੋਂ ਹਨ ?
(iii) ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਕਿਸੇ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ?
(iv) ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਹੈ ?
(v) ਸਾਡੇ ਝੰਡੇ ਵਿਚ ਹਰਾ ਰੰਗ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ?
(vi) ਸਾਡੇ ਖੇਤ ਕੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਾਡਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਸਾਨੂੰ ਪਿਆਰਾ ਤੇ ਨਿਆਰਾ ਲਗਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਹਰਾ ਰੰਗ ਬਹੁਮੁੱਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਕੇ ਵਰਤੀ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ ।
(ii) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ
(iii) ਡਾ: ਹਰਨੇਕ ਸਿੰਘ ਕਲੇਰ ।
(iv) ਤਿਰੰਗਾ !
(v) ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ।
(vi) ਬਹੁਮੁੱਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਰੂਪੀ ਸੋਨਾ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

(ਅ) ਅਮਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ, ਰੰਗ ਹੈ ਚਿੱਟਾ ।
ਜੀਣ ਤੇ ਜੀਣ ਦਿਓ, ਮੇਵਾ ਹੈ ਮਿੱਠਾ ।
ਵਗਦੀ ਰਹੇ ਸਦਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਤਿਰੰਗੇ ਵਿਚਲਾ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ?
(iii) ਅਮਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਕਿਹੜਾ ਰੰਗ ਹੈ ?
(iv) ਕਿਸ ਮੇਵੇ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
(v) ਕਿਹੜੀ ਧਾਰਾ ਵਗਦੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਵਿਚ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਅਮਨ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਜੀਓ ਤੇ ਜਿਉਣ ਦਿਓ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਬਣਿਆ ਰਹੇ ।
(ii) ਅਮਨ ਦੀ ।
(iii) ਚਿੱਟਾ ।
(iv) “ਜੀਓ ਅਤੇ ਜੀਣ ਦਿਓ’ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਰੂਪ ਮੇਵੇ ਨੂੰ ।
(v) ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ।

(ਬ) ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਹੈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਵਾਲਾ ।
ਜੀਵੇ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ॥
ਸੂਰਜ ਬਣ ਕੇ ਚਮਕੇ, ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਤਿਰੰਗੇ ਵਿਚਲਾ ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ ?
(iii) ਸਰਹੱਦਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ਕੌਣ ਹੈ ?
(iv) ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਮਕਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਵਿਚਲਾ ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਰਾਖਾ ਫ਼ੌਜੀ ਸਿਪਾਹੀ ਸਦਾ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ਸੂਰਜ ਵਾਂਗ ਚਮਕਦਾ ਰਹੇ ।
(ii) ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ।
(iii) ਫ਼ੌਜੀ ਸਿਪਾਹੀ ।
(iv) ਸੂਰਜ ਵਾਂਗ ।

(ਸ) ਗੀਤ ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ ਰਲ ਕੇ ਗਾਈਏ ।
ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਈਏ ।
ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰਦਾ ਏ ਜੱਗ ਸਾਰਾ ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਸਾਨੂੰ ਰਲ ਕੇ ਕਿਸਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ?
(iii) ਸਾਨੂੰ ਕਿਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
(iv) ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਰਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਤਿਰੰਗਾ ਝੰਡਾ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰਾ ਹੈ ।
(ii) ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ !
(iii) ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ।
(iv) ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

ਕਾਵਿ-ਟੋਟਿਆਂ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ

(ਉ) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ॥
ਝੱਲੇ ਹਵਾ ਵਿਚ ਲਗਦਾ ਨਿਆਰਾ ।
ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਏ ਸ਼ਾਨ ਨਿਰਾਲੀ ।
ਖੇਤਾਂ ਬੰਨੇ ਖੇਡੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ॥
ਸੋਨਾ ਉਪਜੇ ਹਰ ਖੇਤ ਦਾ ਕਿਆਰਾ ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ॥

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਨਿਆਰਾ-ਵੱਖਰਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ । ਨਿਰਾਲੀ-ਵੱਖਰੀ, ਦੁਜਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਭਿੰਨ ( ਬੰਨੇ-ਵਲ, ਬੰਨੇ ਉੱਤੇ । ਉਪਜੇ-ਪੈਦਾ ਕਰੇ । ਕਿਆਰਾ-ਖੇਤ ਦਾ ਛੋਟਾ ਹਿੱਸਾ, ਜੋ ਵੱਟ ਪਾ ਕੇ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
(i) ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਹੈ ?
(iii) ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਪਿਆਰੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ?
(iv) ਝੰਡੇ ਦਾ ਹਰਾ ਰੰਗ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ ?
(v) ਹਰ ਖੇਤ ਵਿਚ ਕੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਤਿਰੰਗਾ ਝੰਡਾ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰਾ ਹੈ । ਇਹ ਜਦੋਂ ਹਵਾ ਵਿਚ ਭੁੱਲ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਪਿਆਰਾ ਲਗਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਹੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ । ਇਹ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡ ਰਹੀਆਂ ਹਰੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ । ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਹਰ ਕਿਆਰਾ ਸੋਨੇ ਵਰਗੀਆਂ ਬਹੁਮੁੱਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਸਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚਲੀ ਹਰਿਆਵਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲਾ ਆਪਣਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰਾ ਹੈ ।
(ii) ਤਿਰੰਗਾ ।
(iii) ਹਵਾ ਵਿਚ ਭੁੱਲਦਾ ਤਿਰੰਗਾ ਝੰਡਾ ।
(iv) ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ।
(v) ਸੋਨੇ ਵਰਗੀਆਂ ਬਹੁਮੁੱਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

(ਅ) ਅਮਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ, ਰੰਗ ਹੈ ਚਿੱਟਾ ।
ਜੀਣ ਤੇ ਜੀਣ ਦਿਓ, ਮੇਵਾ ਹੈ ਮਿੱਠਾ ।
ਵਗਦੀ ਰਹੇ ਸਦਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ॥
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਮੇਵਾ-ਫਲ, ਸੁੱਕਾ ਮਿੱਠਾ ਫਲ ਧਾਰਾ-ਰੌ, ਵਹਿਣ, ਨਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(i) ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਹੈ ?
(iii) ਝੰਡੇ ਵਿਚਲਾ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ?
(iv) “ਮਿੱਠਾ ਮੇਵਾ ਕਿਸਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
(v) ਕਿਹੜੀ ਧਾਰਾ ਸਦਾ ਵਗਦੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਵਿਚਲਾ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਅਮਨ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ । ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪ ਵੀ ਅਮਨ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਿਚ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿਉਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ | ਅਮਨ ਤੇ ਪ੍ਰੇਮ-ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੁਆਦ ਮਿੱਠੇ ਮੇਵੇ ਵਰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਸਾਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਝੰਡੇ ਵਿਚਲਾ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਸਾਨੂੰ ਸਦਾ ਅਮਨ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਗਦੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰਾ ਹੈ ।
(ii) ਤਿਰੰਗਾ ।
(iii) ਅਮਨ ਦੀ ।
(iv) ‘ਆਪ ਜੀਉ ਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਜਿਊਣ ਦਿਓ’ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ।
(v) ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ।

(ਇ) ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਹੈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਵਾਲਾ ॥
ਜੀਵੇ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ॥
ਸੂਰਜ ਬਣ ਕੇ ਚਮਕੇ, ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਸਰਹੱਦਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ-ਫ਼ੌਜ ਦਾ ਸਿਪਾਹੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
(i) ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਚਿੰਨ ਹੈ ?
(iii) ਸਰਹੱਦਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ਕੌਣ ਹੈ ?
(iv) ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਤਾਰਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਮਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
(v) ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਰੰਗ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਵਿਚਲਾ ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ । ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਜਾਨਾਂ ਵਾਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਭਗਤਾਂ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਉੱਤੇ ਇਸ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਲਈ ਹਿੱਕਾਂ ਡਾਹ ਕੇ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦੁਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਤਾਰੇ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਚਮਕਦਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਅਜਿਹਾ ਮਹਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰਾ ਹੈ !
(ii) ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ।
(iii) ਫ਼ੌਜੀ ਜਵਾਨ ।
(iv) ਸੂਰਜ ਵਾਂਗ ।
(v) ਤਿੰਨ-ਹਰਾ, ਚਿੱਟਾ ਤੇ ਕੇਸਰੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 1 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ

(ਸ) ਗੀਤ ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ ਰਲ ਕੇ ਗਾਈਏ ।
ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਈਏ ।
ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰਦਾ ਏ ਜੱਗ ਸਾਰਾ ॥
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਪਿਆਰਾ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ : ਜੱਗ-ਦੁਨੀਆ, ਜਗਤ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
(i) ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਵਿ-ਟੋਟੇ ਦੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਲਿਖੋ ।
(ii) ਸਾਨੂੰ ਰਲ ਕੇ ਕਿਸ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
(iii) ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧਦੀ ਹੈ ?
(iv) ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
(i) ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਰਲ਼ ਕੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਤੇ ਬਰਕਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਤਿਰੰਗਾ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ।
(ii) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ ।
(iii) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਨਾਲ ।
(iv) ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਦੀਆਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

Punjab State Board PSEB 8th Class Punjabi Book Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Punjabi Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ :

(i) ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ
(ਅ) ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ
(ਇ) ਬੰਗਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ

(ii) ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਸੀ ?
(ਉ) ਪ੍ਰੀਤੋ
(ਅ) ਜੀਤੋ
(ਈ) ਗੁਰਮੀਤੋ ।
ਉੱਤਰ :
ਜੀਤੋ

(iii) ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਕੱਦ ਕਿਹੋ-ਜਿਹਾ ਸੀ ?
(ਉ) ਲੰਮਾ
(ਅ) ਮਧਰਾ
(ਇ) ਦਰਮਿਆਨਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਮਧਰਾ

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

(iv) ਯੋਗ ਰਾਜ ਕਿਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਸਨ ?
(ਉ) ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ
(ਅ) ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
(ਈ) ਗਣਿਤ ।
ਉੱਤਰ :
ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ

(v) ਯੋਗ ਰਾਜੇ ਨੇ ਸੰਘ ਲੋਕ-ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਕਿਸ ਮਾਧਿਅਮ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ?
(ਉ) ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ
(ਅ) ਹਿੰਦੀ
(ਈ) ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਮਾਂਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ।

(ii) ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬੀਤ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਕਿੱਥੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਤੋਂ ਦਸ ਕੁ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਪਿੰਡ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਮੈਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਜਨਮ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ :
15 ਮਈ, 1970 ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਸ ਨੇ ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੂੰ ਉਂਗਲੀ ਫੜ ਕੇ ਮੰਜ਼ਲ ਵਲ ਤੋਰਿਆ ?
ਉੱਤਰ :
ਮਾਸਟਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਭਗਤ ਖੰਨਾ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਉਧਾਰ ਦੇਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਨਾ ਕੀਤੀ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

(iii) ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਜੀਵਨ ਕਿਹੋ-ਜਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਜੀਵਨ ਗ਼ਰੀਬੀ, ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਤੇ ਮਿਹਨਤ-ਮੁਸ਼ੱਕਤ ਭਰਿਆ ਸੀ । ਉਹ ਦਿੜ ਇਰਾਦੇ ਵਾਲਾ ਕਰਮਯੋਗੀ ਸੀ; ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਅਪੰਗਤਾ ਉਸ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਨਾ ਬਣ ਸਕੀ ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਉੱਚੀ ਮੰਜ਼ਲ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਸ੍ਰੀ ਸਰਵਣ ਰਾਮ ਤੇ ਮਾਤਾ ਦਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਜੀਤੋ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ :
ਯੋਗ ਰਾਜ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਜਗਤਪੁਰ ਜੱਟਾਂ ਦੀ ਮੰਡੀ ਵਿਚ ਕਣਕ ਤੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਛੜਾਈ ਤੇ ਭਰਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ੈਲਰਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਪੱਥਰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ, ਰੋੜੀ ਕੁੱਟ ਕੇ ਟਰੱਕ ਭਰਨ ਤੇ ਰਾਜ-ਮਿਸਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਪਾਈਪਾਂ ਵਿਛਾਉਣ ਤੇ ਬੂਟੇ ਲਾਉਣ ਲਈ ਟੋਏ ਵੀ ਪੁੱਟਦਾ ਰਿਹਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸੰਤੋਖਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਉਸਨੇ ਕਿਸ ਕੰਮ ਦਾ ਠੇਕਾ ਲਿਆ ?
ਉੱਤਰ :
ਸੰਤੋਖਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਰੁੜੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰ ਭਰ ਕੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਸੁੱਟਣ ਦਾ ਠੇਕਾ ਲਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦਿੜ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਕਦੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ ? ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰੋ ।
ਉੱਤਰ :
ਦ੍ਰਿੜ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਗਰੀਬੀ ਤੇ ਅਪੰਗਤਾ ਕਦੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

(iv) ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ :
ਔਕੜਾਂ, ਸਰਦੇ-ਪੁੱਜਦੇ, ਅਸਾਮੀ, ਸਿਲਸਿਲਾ, ਕਾਮਯਾਬੀ, ਸਬੱਬ ।
ਉੱਤਰ-
1. ਔਕੜਾਂ (ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ) – ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਔਕੜਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ।
2. ਸਰਦੇ-ਪੁੱਜਦੇ (ਖਾਂਦੇ-ਪੀਂਦੇ, ਅਮੀਰ) – ਸਰਦੇ-ਪੁੱਜਦੇ ਲੋਕ ਵਿਆਹਾਂ ਸਮੇਂ ਖੂਬ ਦਿਖਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
3. ਅਸਾਮੀ (ਸੇਵਾ, ਨੌਕਰੀ) – ਇਸ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਕਲਰਕ ਦੀ ਅਸਾਮੀ ਲਈ ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਖ਼ਾਲੀ ਹੈ ।
4. ਸਿਲਸਿਲਾ (ਪ੍ਰਬੰਧ) – ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਸਮਾਜਿਕ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਰਸਮਾਂ-ਰੀਤਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ ।
5. ਕਾਮਯਾਬੀ (ਸਫਲਤਾ) – ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਹਰ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
6. ਸਬੱਬ (ਕਾਰਨ) – ਹਰ ਘਟਨਾ ਲਈ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਸਬੱਬ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ :
(ਸੰਤੋਖਗੜ੍ਹ, ਪੰਦਰਾਂ ਰੁਪਏ, ਹਨੇਰਾ, ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਜੋਤੀ, ਬਲੈਕ ਬੋਰਡ)
(ੳ) ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ………….. ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
(ਅ) ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਜਨਮ ………….. ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ ।
(ਈ) ………….. ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੰਦਾ ।
(ਸ) ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਸਬਾ ………….. ਵਿਖੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕੀਤੀ ।
(ਹ) ਠੇਕੇ ‘ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਲੈਂਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਲੈਂਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ………….. ਦਿਹਾੜੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਨੇਰਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
(ਅ) ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਜਨਮ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਜੀਤੋ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ ।
(ਈ) ਬਲੈਕ ਬੋਰਡ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੰਦਾ ।
(ਸ) ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਸਬਾ ਸੰਤੋਖਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕੀਤੀ ।
(ਹ) ਠੇਕੇ ‘ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਲੈਂਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੰਦਰਾਂ ਰੁਪਏ ਦਿਹਾੜੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਵਚਨ ਬਦਲੋ :ਗ਼ਰੀਬ, ਰੌਸ਼ਨੀ, ਪਹਾੜੇ, ਅਖ਼ਬਾਰ, ਸਹਿਪਾਠੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਵਚਨ ਬਦਲੋ
ਗ਼ਰੀਬ – ਗ਼ਰੀਬ/ਗਰੀਬਾਂ
ਰੌਸ਼ਨੀ – ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ
ਪਹਾੜੇ – ਪਹਾੜਾ
ਅਖ਼ਬਾਰ – ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ
ਸਹਿਪਾਠੀ – ਸਹਿਪਾਠੀ/ਸਹਿਪਾਠੀਆਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਲਿੰਗ ਬਦਲੋ :ਸ੍ਰੀਮਾਨ, ਅਧਿਆਪਕ, ਕਵੀ, ਬਾਲਕ, ਬੱਚਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਲਿੰਗ ਬਦਲੀ
ਸ੍ਰੀਮਾਨ – ਸ੍ਰੀਮਤੀ
ਅਧਿਆਪਕ – ਅਧਿਆਪਕਾ
ਕਵੀ – ਕਵਿਤੀ
ਬਾਲਕ – ਬਾਲਿਕਾ
ਬੱਚਾ – ਬੱਚੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ :
ਪੰਜਾਬੀ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਭਾਰਤ – भारत – India
ਰਾਤ – …………. – ………….
ਹਸਪਤਾਲ – …………. – ………….
ਬਲੈਕ-ਬੋਰਡ – …………. – ………….
ਸਮੱਸਿਆ – …………. – ………….
ਨਤੀਜਾ – …………. – ………….
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬੀ – ਹਿੰਦੀ – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਭਾਰਤ – भारत – India
ਰਾਤ – रात – Night
ਹਸਪਤਾਲ – अस्पताल – Hospital
ਬਲੈਕ-ਬੋਰਡ – ब्लैकबोर्ड – Black Board
ਸਮੱਸਿਆ – समस्या – Problem
ਨਤੀਜਾ – परिणाम – Result

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਘਰ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਕਾਰਨ ਯੋਗਰਾਜ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸਕਦਾ ।
ਉੱਤਰ :
………………………………………………………..
………………………………………………………..

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :

(ਉ) ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ । (ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਅ) ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੂੰ ਹੀ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ । (ਪੜਨਾਂਵ ਚੁਣੋ)
(ਈ) ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਨੰਗੀ ਤਲਵਾਰ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਲਟਕ ਰਹੀ ਸੀ । (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚੁਣੋ)
(ਸ) ‘‘ਤੂੰ ਕਿਹੜਾ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਡੀ. ਸੀ. ਲਗਣੇ ।” (ਕਿਰਿਆ ਚੁਣੋ)
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਅੱਖਾਂ, ਰੋਸ਼ਨੀ ।
(ਅ) ਉਹਨਾਂ ।
(ਇ) ਨੰਗੀ ।
(ਸ) ਲਗਣੈ ॥

ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ

ਜ਼ਿਲਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਦਸ ਕੁ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ‘ਚ ਵੱਸੇ ਪਛੜੇ ਇਲਾਕੇ ‘ਬੀ’ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਹੈ-ਮੈਰਾ । ਚਾਰ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਤ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਿਹਾ ਇੱਕ ਬਾਲਕ ਹਾਲੇ ਪੰਜ ਕੁ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ । ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਨੇਰਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਹ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਦੀਵਾ ਬਾਲ ਕੇ ਦੀਵਟ ‘ਤੇ ਟਿਕਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਸਿਰ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਮਫ਼ਲਰ ਦੀਵੇ ਦੀ ਲਾਟ ਨਾਲ ਲੱਗ ਕੇ ਮੱਚ ਉੱਠਿਆ । ਇਸ ਬਾਲਕ ਦਾ ਮੁੰਹ ਅਤੇ ਸਿਰ ਅੱਗ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ । ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ 40 ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਤ ਚਿਹਰਾ ਅਤੇ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਜਲ ਚੁੱਕੇ ਸਨ । ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਗਈ । ਇਹ ਬਾਲਕ ਯੋਗ ਰਾਜ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਭਰੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜ ਜਿੱਡੀਆਂ ਔਕੜਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਵਕਾਰੀ ਪਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਿੱਥੀ ਹੋਈ ਮੰਜ਼ਲ ਸਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰਾ ਕਿਹੜੇ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
(ਉ) ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ
(ਅ) ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗ ਰਾਜ
(ਈ) ਆਓ ਕਸੌਲੀ ਚਲੀਏ
(ਸ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ।
ਉੱਤਰ :
ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗ ਰਾਜ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਕਿਹੜੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਹੈ ?
(ੳ) ਲੁਧਿਆਣਾ
(ਅ) ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
(ਈ) ਜਲੰਧਰ
(ਸ) ਤਰਨਤਾਰਨ ।
ਉੱਤਰ :
ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਦਸ ਕੁ ਮੀਲ ਦੂਰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਹਨ ?
(ਉ) ਧੌਲਾਧਾਰ ।
(ਅ) ਮੋਰਨੀ
(ਇ) ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ .
(ਸ) ਅਰਾਵਲੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬੀਤ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ?
(ਉ) ਤਹਿਸੀਲ ਦਸੂਹਾ ਵਿਚ
(ਅ) ਤਹਿਸੀਲ ਮੁਕੇਰੀਆਂ ਵਿਚ
(ਈ) ਤਹਿਸੀਲ ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਵਿਚ
(ਸ) ਤਹਿਸੀਲ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ।
ਉੱਤਰ :
ਤਹਿਸੀਲ ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਪਿੰਡ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਮੈਰਾ ।
(ਅ) ਛਿਰਾਹਾਂ
(ਇ) ਚੱਕੋਆਲ
(ਸ) ਪੰਡੋਰੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਮੈਰਾ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਕਿਹੜਾ ਦੀਵਾ ਬਾਲ ਕੇ ਟਿਕਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
(ਉ) ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ
(ਅ) ਸਰੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ
(ਈ) ਘਿਓ ਦਾ
(ਸ) ਮਿੱਟੀ ਦਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੇ ਸਿਰ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਕੀ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
(ਉ) ਪੱਗ
(ਅ) ਚੁੰਨੀ
(ਈ) ਪਰਨਾ
(ਸ) ਮਫ਼ਲਰ ।
ਉੱਤਰ :
ਮਫ਼ਲਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਮਫਲਰ ਨੂੰ ਅੱਗ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੱਗ ਗਈ ?
(ਉ) ਦੀਵੇ ਦੀ ਲਾਟ ਨਾਲ
(ਅ) ਬਲਦੀ ਮੋਮਬੱਤੀ ਨਾਲ
(ੲ) ਤੀਲੀ ਨਾਲ
(ਸ) ਫੁਲਝੜੀ ਨਾਲ ।
ਉੱਤਰ :
ਦੀਵੇ ਦੀ ਲਾਟ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਕਿੰਨੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਚਿਹਰਾ ਤੇ ਵਾਲ ਸੜ ਗਏ ?
(ਉ) 40
(ਅ) 50%
(ੲ) 60%
(ਸ) 70%.
ਉੱਤਰ :
40%.

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੇ ਕਿਹੜੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਿੱਥੀ ਮੰਜ਼ਲ ਸਰ ਕੀਤੀ ?
(ਉ) ਬੈਂਕਿੰਗ
(ਅ) ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ
(ੲ) ਪੰਜਾਬ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਜ਼
(ਸ) ਨੈੱਟ ।
ਉੱਤਰ :
ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ।

II. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ ਕੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ।

4 ਜਨਵਰੀ, 2001 ਨੂੰ ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ਕੁਨੈਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਭਾਵੇਂ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਅਧਿਆਪਕ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਮੰਜ਼ਲ ਹਾਲੇ ਦੂਰ ਸੀ । ਤਨ-ਦੇਹੀ ਨਾਲ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ । 2005 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੰਘ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਮੁੱਢਲੀ ਪਰੀਖਿਆ ਵੀ ਪਾਸ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ । 2008 ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ । 2010 ਵਿੱਚ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਭੂਗੋਲ ਦੀ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸੇ ਸਾਲ ਨੈੱਟ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰ ਲਈ । 2009 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਦੇ ਇਮਤਿਹਾਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ 2012 ਵਿੱਚ ਘੋਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਰਾਜ ਮਾਮੂਲੀ ਅੰਕਾਂ ਦੇ ਫ਼ਰਕ ਨਾਲ਼ ਰਹਿ ਗਿਆ । ਸਿਰੜੀ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਮਾਲਕ ਇਹ ਕਰਮਯੋਗੀ 2013 ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਜ਼ ਪਰੀਖਿਆ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ 0.22 ਦੇ ਫ਼ਰਕ ਨਾਲ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਪਰ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਹਾਰੀ ! ਜਨਵਰੀ, 2014 ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਉਪਰੰਤ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਬੀਰਮਪੁਰ ਵਿਖੇ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਏ । ਪੂਰੀ ਤਿਆਰੀ ਨਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਸੰਘ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚੋਂ 1213ਵਾਂ ਰੈਂਕ ਹਾਸਲ ਕਰ ਕੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਹਰ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਰਹੀ ਕਿ ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੇ ਇਹ ਪਰੀਖਿਆ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ । ਇਸ ਕਾਮਯਾਬੀ ਵੇਲੇ ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸਿਰਫ਼ 25 ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਤ ਸੀ । ਯੋਗ ਰਾਜ ਅਨੁਸਾਰ ਗ਼ਰੀਬੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰਿਕ ਅਪੰਗਤਾ ਕਾਮਯਾਬੀ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀਆਂ । ਦਿੜ ਇਰਾਦੇ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਯੋਗ ਰਾਜ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਾਲੇ ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਭਗਤ ਖੰਨਾ ਨੂੰ ਦਿਲੋਂ ਸਤਿਕਾਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਔਖੇ ਵੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਧਾਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਕਦੇ ਮੱਥੇ ਵੱਟ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ । ਮਾਸਟਰ ਤਿਲਕ ਰਾਜ ਧੀਮਾਨ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਉਸ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣੀ । ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੀ ਮਾਣਮੱਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹਾਲਾਤ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਹੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ-ਸ੍ਰੋਤ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਕਦੋਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਕੁਨੈਲ ਵਿਚ ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਅਧਿਆਪਕ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਇਆ ?
(ਉ) 4 ਜਨਵਰੀ, 2001
(ਅ) 5 ਜਨਵਰੀ, 2001
(ੲ) 6 ਜਨਵਰੀ, 2001
(ਸ) 7 ਜਨਵਰੀ, 2001.
ਉੱਤਰ :
4 ਜਨਵਰੀ, 2001.

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੇ ਕਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਸੰਘ ਲੋਕ-ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ?
(ਉ) 2005
(ਅ) 2008
(ੲ) 2012
(ਸ) 2013.
ਉੱਤਰ :
2005.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੇ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕਿਸ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਲਈ ?
(ੳ) ਇਤਿਹਾਸ
(ਅ) ਭੂਗੋਲ
(ੲ) ਹਿਸਾਬ
(ਸ) ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਭੂਗੋਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਸੁਭਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ ?
(ਉ) ਡਰਪੋਕ
(ਅ) ਜਜ਼ਬਾਤੀ
(ਈ) ਹਸਮੁਖ
(ਸ) ਸਿਰੜੀ ਤੇ ਹਿੰਮਤੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਸਿਰੜੀ ਤੇ ਹਿੰਮਤੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਬੀਰਮਪੁਰ ਵਿਚ ਕਿਸ ਅਹੁਦੇ ਉੱਤੇ ਰਿਹਾ ?
(ਉ) ਅਧਿਆਪਕ
(ਅ) ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ
(ਇ) ਕਲਰਕ
(ਸ) ਚਪੜਾਸੀ ।
ਉੱਤਰ :
ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
2014 ਵਿਚ ਯੋਗ ਰਾਜ ਸੰਘ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚੋਂ ਕਿੰਨਵੇਂ ਨੰਬਰ ਤੇ ਰਿਹਾ ?
(ਉ) 2113ਵੇਂ
(ਅ) 1213ਵੇਂ
(ਇ) 1231ਵੇਂ
(ਸ) 2131ਵੇਂ ।
ਉੱਤਰ :
1213ਵੇਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੇ ਸੰਘ ਲੋਕ-ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕਿਹੜੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ?
(ੳ) ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ
(ਅ) ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
(ਈ) ਹਿੰਦੀ
(ਸ) ਉਰਦੂ ।
ਉੱਤਰ :
ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਜਦੋਂ ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੇ ਸੰਘ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਿੰਨੀ ਸੀ ?
(ਉ) 100%
(ਅ) 90%
(ਈ) 50%
(ਸ) 25%.
ਉੱਤਰ :
25%.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਕਿਹੜੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਾਲੇ ਦਾ ਦਿਲੋਂ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
(ੳ) ਸ੍ਰੀ ਭਗਤ ਰਾਮ ਖੰਨਾ
(ਅ) ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਚੰਦ
() ਸ੍ਰੀ ਨੰਦ ਲਾਲ
(ਸ) ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਭਗਤ ਖੰਨਾ ।
ਉੱਤਰ :
ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਭਗਤ ਖੰਨਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਕਿਸ ਮਾਸਟਰ ਨੇ ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦਿੱਤੀ ?
(ਉ) ਤਿਲਕ ਰਾਜ ਧੀਮਾਨ
(ਅ) ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਭਗਤ ਖੰਨਾ
(ਇ) ਰਤਨ ਚੰਦ
(ਸ) ਮਾਣਕ ਚੰਦ ।
ਉੱਤਰ :
ਤਿਲਕ ਰਾਜ ਧੀਮਾਨ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੀ ਮਾਣਮੱਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ-ਸ੍ਰੋਤ ਹੈ ?
(ਉ) ਵਿਗੜੇ ਹੋਏ
(ਆ) ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਹੇ
(ਈ) ਰੱਜੇ-ਪੁੱਜੇ
(ਸ) ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ।
ਉੱਤਰ :
ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਹੇ ।

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ :

ਗੁਰਬਤ ਦੀ ਮਾਰ-ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਦੁੱਖ ਝੱਲ ਰਿਹਾ-ਸਹਿ ਰਿਹਾ, ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਰਿਹਾ । ਦੀਵਟ-ਦਵਾਖੀ, ਦੀਵੇ ਨੂੰ ਉੱਚੀ ਥਾਂ ਟਿਕਾਉਣ ਲਈ ਲੱਕੜੀ ਦੀ ਬਣੀ ਟਿਕਟਿਕੀ । ਮਫ਼ਰ-ਗੁਲੂਬੰਦ, ਗਲ ਵਿਚ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲਾ ਗਰਮ ਕੱਪੜਾ । ਮੱਚ ਉੱਠਿਆ-ਅੱਗ ਭੜਕ ਪਈ । ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ-ਇਕ ਸੌ ਦਾ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਾ । ਚਿਹਰਾ-ਮੂੰਹ । ਵਕਾਰੀ-ਮਾਣ ਭਰੀ । ਮੰਜ਼ਲ-ਨਿਸ਼ਾਨਾ । ਸਰ ਕੀਤੀ-ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਫ਼ਤਹਿ ਕੀਤੀ । ਗਣਿਤ-ਹਿਸਾਬ । ਨਿਪੁੰਨ-ਮਾਹਰ । ਸਹਿਪਾਠੀਆਂ-ਜਮਾਤੀਆਂ । ਮੱਧਰਾ-ਛੋਟਾ, ਨੀਵਾਂ । ਜੁੱਸਾ-ਸਰੀਰ । ਖੜਨਾ-ਖੜੇ ਹੋਣਾ । ਚਿੜਾਉਂਦੇ-ਖਿਝਾਉਂਦੇ । ਗੌਲਿਆ-ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ । ਤੱਪੜ-ਟਾਟ, ਰੱਸੀਆਂ ਦੀ ਬਣੀ ਲੰਮੀ ਚਟਾਈ । ਉਤਾਰਾ-ਨਕਲ । ਸਰਦੇ-ਪੁੱਜਦੇ-ਖਾਂਦੇਪੀਂਦੇ, ਅਮੀਰ । ਰਾਸ ਆਇਆ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਸਿੱਧ ਹੋਇਆ । ਅਪਗ੍ਰੇਡ-ਦਰਜਾ ਉੱਚਾ ਕਰਨਾ । ਉਪਰੰਤ-ਪਿੱਛੋਂ । ਪਰਿਪੱਕਤਾ-ਮੁਹਾਰਤ, ਨਿਪੁੰਨਤਾ । ਧਰਿਆ-ਰੱਖਿਆ । ਬਦ ਤੋਂ ਬਦਤਰ-ਭੈੜੀ ਤੋਂ ਹੋਰ ਭੈੜੀ । ਹੀਲਾ-ਵਸੀਲਾ-ਸਾਧਨ, ਢੰਗ । ਸੰਘਰਸ਼-ਘੋਲ । ਛੜਾਈਝੋਨੇ ਵਿਚੋਂ ਚੌਲ ਕੱਢਣ ਦਾ ਕੰਮ । ਭਰਾਈ-ਬੋਰੀਆਂ ਵਿਚ ਭਰਨ ਦਾ ਕੰਮ । ਸ਼ੈਲਰ-ਚੌਲ ਆਦਿ ਛੜਨ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਪੈਂਡਾ-ਸਫ਼ਰ । ਪੱਲੇਦਾਰ-ਢੁਆਈ ਕਰਨ ਵਾਲਾ । ਸਰਾਂਮੁਸਾਫ਼ਰਾਂ/ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਅਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣੀ ਇਮਾਰਤ । ਸਾਲਾਂ-ਬੱਧੀ-ਕਈ ਸਾਲ । ਤਨਦੇਹੀ-ਸਰੀਰ ਤੇ ਮਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ । ਨੈੱਟ-Net, ਇਕ ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ । ਘੋਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ-ਐਲਾਨ ਹੋਇਆ । ਸਿਰੜੀ-ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਹੱਠੀ । ਕਰਮਯੋਗੀ-ਕਹਿਣੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਇਕ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ । ਅਪੰਗਤਾ-ਅੰਗਹੀਣਤਾ । ਅਨੁਕੂਲਮੁਤਾਬਿਕ । ਮੱਥੇ ਵੱਟ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ-ਨਰਾਜ਼ਗੀ ਪ੍ਰਗਟ ਨਾ ਕੀਤੀ । ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ-ਹੌਸਲਾ ਵਧਾਉਣਾ । ਸਬਬ-ਕਾਰਨ । ਪ੍ਰੇਰਨਾ-ਸੋਤ-ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸੋਮਾ, ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ।

ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗ ਰਾਜ Summary

ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗ ਰਾਜ ਪਾਠ ਦਾ ਸਾਰ

ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਤੋਂ ਦਸ ਕੁ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿਚਲੇ ਪਛੜੇ ਇਲਾਕੇ ਬੀਤ ਵਿਚ ਇਕ ਪਿੰਡ ਹੈ, ਮੈਰਾ । ਚਾਰ ਕੁ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਥੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਦੀ ਮਾਰ ਝਲ ਰਿਹਾ ਪੰਜ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਇਕ ਬੱਚਾ ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੀਵਟ ਉੱਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਦੀਵਾ ਟਿਕਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮਫ਼ਲਰ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਣ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ 40% ਚਿਹਰਾ ਤੇ ਸਿਰ ਸੜ ਗਿਆ ਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਉੱਤੇ ਇਸਦਾ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਿਆ । ਉਸ (ਯੋਗ ਰਾਜ ਨੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਦੀ ਮਾਰ ਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਿੱਥੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ।

ਯੋਗ ਰਾਜ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਮਈ, 1970 ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਸਰਵਣ ਰਾਮ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਜੀਤੋ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ । ਮੁੱਢਲੀ ਵਿੱਦਿਆ ਉਸ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ । ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਮਾਸਟਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਲਿਖਾਈ ਵਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦਿਆਂ, ਪਹਾੜਿਆਂ ਤੇ ਗਣਿਤ ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਨਿਪੁੰਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ । ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਉਹ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ, ਪੰਡੋਰੀ ਬੀਤ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਇਆ । ਉਸਦਾ ਸਰੀਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਕੱਦ ਮਧਰਾ ਸੀ । ਨਜ਼ਰ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਬਲੈਕ ਬੋਰਡ ਉੱਤੇ ਵੀ ਘੱਟ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਸੀ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਤੱਪੜ ਉੱਤੇ ਬੈਠਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਤੋਂ ਉਤਾਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ।

ਘਰ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸਕਦਾ । ਸਰਦੇ-ਪੁੱਜਦੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਉਸਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤਾਂ ਦੇ ਦਿੰਦੇ, ਪਰ ਬਦਲੇ ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਕੂਲ ਦਾ ਘਰ ਲਈ ਮਿਲਿਆ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨਾ ਉਸ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਿੱਧ ਹੋਇਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੁਹਰਾਈ ਹੋ ਜਾਂਦੀ । ਪੰਡੋਰੀ ਬੀਤ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੇ 1986 ਵਿਚ ਦਸਵੀਂ ਉੱਥੋਂ ਹੀ ਪਾਸ ਕੀਤੀ । ਸਕੂਲ ਦੇ ਹੈੱਡਮਾਸਟਰ ਸ੍ਰੀ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਪਰਿਪੱਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਇਕ ਰਾਤ ਉਸਨੂੰ ਨੀਂਦ ਆ ਗਈ ਤੇ ਮੰਜੀ ਦੇ ਪਾਵੇ ਉੱਤੇ ਜਗਦੇ ਦੀਵੇ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸੜ ਗਈਆਂ । ਕਿਸੇ ਨੇਕ ਦਿਲ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਖ਼ਰੀਦ ਦਿੱਤੀਆਂ ।

PSEB 8th Class Punjabi Solutions Chapter 8 ਗੋਦੜੀ ਦਾ ਲਾਲ-ਯੋਗਰਾਜ

1986 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਘਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਗਈ ਸੀ । ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਕੋਈ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੇ 1986 ਵਿਚ ਫਗਵਾੜਾ ਨੇੜੇ ਜਗਤਪੁਰ ਜੱਟਾਂ ਦੀ ਦਾਣਾ ਮੰਡੀ ਵਿਚ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਸ ਸਾਲ ਉਹ ਕਣਕ ਤੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਛੜਾਈ ਤੇ ਭਰਾਈ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ੈਲਰਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ । ਉਸ ਨੇ ਖੱਡਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪੱਥਰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ, ਰੋੜੀ ਕੁੱਟ ਕੇ ਟਰੱਕ ਭਰਨ ਆਦਿ ਦੇ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤੇ ।

1988 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਤੌਰ ਤੇ 11ਵੀਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਨਤੀਜੇ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਕੰਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆ ਗਈ । 1990 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ 12ਵੀਂ ਤਾਂ ਪਾਸ ਕਰ ਲਈ, ਪਰ ਕੰਪਾਰਟਮੈਂਟ ਨਾ ਟੁੱਟਣ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ 11ਵੀਂ ਵਿਚ ਆਉਣਾ ਪਿਆ। ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ 1991 ਵਿਚ ਗਿਆਰਵੀਂ ਤੇ 1992 ਵਿਚ ਬਾਰਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰ ਲਈ । 1993 ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਆਈ. ਟੀ. ਆਈ. ਨੰਗਲ ਤੋਂ ਡਰਾਫਟਸਮੈਨ ਸਿਵਲ ਦਾ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕੀਤਾ । 1993 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਬੀਤ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਡੂੰਘੇ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਲੱਗਣ ਲੱਗੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਾਈਪ ਲਾਈਨ ਵਿਛਾਉਣ ਲਈ ਡੂੰਘੀਆਂ ਖਾਈਆਂ ਪੁੱਟਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਬਰਸਾਤਾਂ ਵਿਚ ਬੂਟੇ ਲਾਉਣ ਲਈ ਟੋਏ ਵੀ ਪੁੱਟਦਾ ਰਿਹਾ । ਉਸ ਨੇ ਰਾਜ-ਮਿਸਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ।

1993 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਬੀ.ਏ. ਭਾਗ ਦੂਜਾ ਦਾ ਦਾਖ਼ਲਾ ਭਰਨ ਸਮੇਂ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਕੰਪਨੀ ਵਿਚ ਪੱਲੇਦਾਰੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ । ਕੰਮ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਕੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਬੈਠਦਾ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਖਿਝ ਕੇ ਕਹਿੰਦੇ, “ਲਾਈਟ ਬੁਝਾ ਦੇ ਯਾਰ, ਤੂੰ ਕਿਹੜਾ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਡੀ.ਸੀ. ਲੱਗਣੈ ।”

ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਸਬਾ ਸੰਤੋਖਗੜ੍ਹ ਨੇੜੇ ਸੁਆਂ ਨਦੀ ਦੀ ਚੈਨੇਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਸਮੇਂ ਉਹ ਪੱਥਰ ਚੁੱਕਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਰਾਤ ਸਰਾਂ ਵਿਚ ਵਿਛੀਆਂ ਦਰੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕੱਟ ਲੈਂਦਾ । ਉਹ ਰੁੜੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰ ਭਰ ਕੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਸੁੱਟਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸਾਲਾਂ-ਬੱਧੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ।

1996 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਬੀ.ਏ. ਪਾਸ ਕੀਤੀ । ਜ਼ਮੀਨ ਗਹਿਣੇ ਰੱਖ ਕੇ 1999 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਸਟੇਟ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ, ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਬੀ.ਐੱਡ. ਪਾਸ ਕੀਤੀ । ਫਿਰ ਉਹ ਇਕ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲੱਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ 800 ਰੁਪਏ ਮਹੀਨਾ ਤਨਖ਼ਾਹ ਮਿਲਦੀ ਸੀ, ਜਦ ਕਿ ਉਹ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰ ਕੇ 2500 ਤੋਂ 3000 ਰੁਪਏ ਕਮਾ ਲੈਂਦਾ ਸੀ ।

ਜੁਲਾਈ 2000 ਵਿਚ ਉਹ ਸੁਨਿਚਰਵਾਰ ਤੇ ਐਤਵਾਰ ਦੀ ਦਿਹਾੜੀ ਲਾਉਣ ਕਰਕੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨਾ ਪੜ੍ਹ ਸਕਿਆ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਲੈਕਚਰਾਰ ਦੀਆਂ ਅਸਾਮੀਆਂ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਫ਼ਾਰਮ ਭਰਨ ਤੋਂ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅੰਕਾਂ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਲੈਕਚਰਾਰ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋ ਗਏ ।

4 ਜਨਵਰੀ, 2001 ਨੂੰ ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ਕੁਨੈਲ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿਚ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਅਧਿਆਪਕ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋ ਗਿਆ । 2005 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਉਹ ਮੁੱਢਲੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵੀ ਪਾਸ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ । 2008 ਵਿਚ ਫਿਰ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ । 2010 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਭੂਗੋਲ ਦੀ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਡਿਗਰੀ ਲਈ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨੈੱਟ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ । 2009 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਤੇ 2012 ਵਿਚ ਐਲਾਨੇ ਨਤੀਜੇ ਵਿਚ ਮਾਮੂਲੀ ਫ਼ਰਕ ਨਾਲ ਰਹਿ ਗਿਆ । 2013 ਵਿਚ ਉਹ ਫਿਰ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ । 2014 ਵਿਚ ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਬੀਰਮਪੁਰ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਇਆ । 2014 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਸੰਘ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਆਯੋਗ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ 1213ਵਾਂ ਰੈਂਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਤੇ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਹਰ ਕਾਮਯਾਬੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ।

ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੀ ਇਸ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਮਾਂਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ । ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸਿਰਫ਼ 25% ਸੀ । ਉਸ ਦੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਤੇ ਅਪੰਗਤਾ ਉਸ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਨਾ ਬਣ ਸਕੀਆਂ । ਉਹ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਾਲੇ ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਭਗਤ ਖੰਨਾ ਦਾ ਦਿਲੋਂ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਔਖੇ ਵੇਲੇ ਉਸਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਉਧਾਰ ਦਿੱਤੀਆਂ । ਮਾਸਟਰ ਤਿਲਕ ਰਾਜ ਧੀਮਾਨ ਦੀ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ । ਯੋਗ ਰਾਜ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਮਾਣ-ਮੱਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹਾਲਾਤ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ-ਸੋਤ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ !

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Punjab State Board PSEB 11th Class English Book Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 11 English Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Short Answer Type Questions

Question 1.
What was the peasant’s routine before breakfast ?
Answer:
The peasant would go to his field early in the morning. He would take his breakfast with him. There he would plough his field before taking his breakfast.

प्रातः किसान बहुत सवेरे अपने खेत की ओर जाता। वह अपना नाश्ता अपने साथ ले जाता। वहां वह अपना नाश्ता करने से पहले अपने खेत में हल चलाया करता।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 2.
Who had stolen the peasant’s bread ? Why ?
Answer:
An imp had stolen the peasant’s bread. He had come there to obey his master’s command. He had been ordered to corrupt the gentle peasant. He wanted to make the peasant swear. He wanted to make him call on the name of the devil.

एक इम्प ने किसान की रोटी चुराई थी। वह वहां अपने मालिक के आदेश का पालन करने आया था। उसे भोलेभाले किसान को बिगाड़ने का आदेश मिला था। वह किसान से अपशब्द बुलवाना चाहता था। वह चाहता था कि किसान डेवल का नाम ले-ले कर पुकारे।

Question 3.
What was the peasant’s reaction when he found his breakfast stolen by the imp?
Answer:
When the peasant found his breakfast stolen, he didn’t get angry. He did not swear in the name of the Devil. He only said, “After all, I shall not die of hunger ! No doubt, whoever took the bread needed it. May it do him good !”.

जब किसान ने देखा कि उसका नाश्ता किसी ने चुरा लिया था तो वह क्रोधित नहीं हुआ। उसने शैतान के नाम से गालियां नहीं निकाली। उसने सिर्फ इतना कहा, “आखिर मैं भूख से मर नहीं जाऊँगा ! निस्सन्देह जो भी रोटी ले गया है, उसे इसकी ज़रूरत होगी। ईश्वर करे इससे उसका भला हो !”

Question 4.
Why was the imp upset to find the peasant calm ?
Answer:
The imp was upser because he had failed in his business. He had stolen the peasant’s bread to provoke him to swear in the name of the Devil. But the peasant did not get angry. Rather he remained calm. The imp had not been able to make the peasant do any wrong. So he was upset.

इम्प परेशान था क्योंकि वह अपने काम में असफल रहा था। उसने किसान को भड़काने के लिए उसकी रोटी चुराई थी ताकि वह शैतान के नाम से गालियां निकाले। परन्तु किसान क्रोधित नहीं हुआ। बल्कि वह शान्त रहा। इम्प किसान से कोई भी ग़लत काम नहीं करवा पाया था। इसलिए वह परेशान था।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 5.
What was the threat given to the imp by his master, the devil ?
Answer:
The devil had ordered the imp to corrupt the gentle peasant. But the imp failed in it. At this, the devil became angry with the imp. He said to the imp that if in three years, he did not get the better of the peasant, he would be thrown into holy water.

डेवल ने इम्प को आदेश दिया था कि वह भोले-भाले किसान को बिगाड़ दे। परन्तु इम्प इस काम में असफल रहा। इस पर डेवल उससे क्रोधित हो गया। उसने इम्प से कहा कि यदि वह तीन वर्षों में उस किसान को अपने वश में नहीं कर सका, तो उसे पवित्र पानी में फेंक दिया जाएगा।

Question 6.
What advice did the imp give to the peasant in the first year ?
Answer:
The imp wanted to make the gentle peasant corrupt. For this, he decided to make the peasant rich. And that could be done only if the peasant had good crops. So the first year, the imp advised the peasant to sow corn in a low-lying damp place.

इम्प भोले-भाले किसान को बिगाड़ना चाहता था। इसके लिए उसने किसान को अमीर बनाने का निश्चय किया। और ऐसा तभी किया जा सकता था, यदि किसान को अच्छी फसल प्राप्त होती। इसलिए पहले वर्ष में इम्प ने किसान को परामर्श दिया कि वह अनाज को निचली नम जगह में बोए।

Question 7.
What was the result of the imp’s advice ?
Answer:
The peasant took the imp’s advice and sowed corn in a low-lying damp place. That year happened to be a very dry one. The hot sun burnt up the crops of the other peasants. But the poor peasant had a very good crop.

किसान ने इम्प का परामर्श मान कर बीजों को निचली नम जगह में बो दिया। वह वर्ष बहुत सूखे का वर्ष रहा। तेज़ धूप से अन्य किसानों की फसलें झुलस गईं। किन्तु उस गरीब किसान की फसल बहुत अच्छी रही।

Question 8.
What was the imp’s advice the second year ?
Answer:
The second year, the imp advised the peasant to grow corn on a hill.
दूसरे वर्ष इम्प ने किसान को परामर्श दिया कि वह अनाज को किसी पहाड़ी पर बोए।

Question 9.
What happened during the second year ?
Answer:
That year, it happened to be a wet summer. It rained heavily. As a result, the crops of the other people were beaten down with rain. But the peasant’s crop was on the hill. It grew very fine once again and it made the peasant rich.

उस वर्ष ग्रीष्म ऋतु बहुत बरसात वाली रही। बहुत जोरों की बरसात हई। इसके परिणाम स्वरूप अन्य लोगों की फसलें वर्षा के चलते नीचे बैठ गईं। परन्तु उस किसान की फसल पहाड़ी के ऊपर थी। यह एक बार फिर से बहुत बढ़िया उग आई और इसने किसान को धनी बना दिया।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 10.
What did the imp teach the peasant to do with the excess grain he had ?
Answer:
The imp taught the peasant how he could crush the grain and make vodka from it. In fact, the imp had got the better of the peasant. He had only made certain that the peasant had more grain than he needed. Then he showed him the way to get pleasure out of it. He showed him the way of drinking.

इम्प ने किसान को सिखाया कि वह अनाज को पीस कर उससे वोदका (शराब) कैसे बना सकता था। वास्तव में इम्प ने किसान को अपने वश में कर लिया था। उसने सिर्फ इस बात को निश्चित किया था कि किसान के पास उसकी ज़रूरत से ज्यादा अनाज हो जाए। फिर उसने उसे इस में से खुशी प्राप्त करने का रास्ता दिखा दिया। उसने उसे शराब पीने का रास्ता दिखा दिया।

Question 11.
What happened when the guests in the peasant’s house drank the first glass of vodka?
Answer:
When the guests in the peasant’s house drank the first glass of vodka, they started telling nice lies about each other. They made soft speeches full of lies. They behaved like foxes, trying to please each other. Thus they began to cheat each other with their false talk.

जब किसान के घर आए मेहमानों ने वोदका (शराब) का पहला गिलास पिया, तो उन्होंने एक-दूसरे के बारे में मीठे-मीठे झूठ बोलने शुरू कर दिए। वे झूठ से भरी मीठी-मीठी बातें करने लगे। एक-दूसरे को खुश करने की कोशिश में वे लोमड़ों के जैसा व्यवहार करने लगे। इस प्रकार वे अपनी झूठी बातों से एक-दूसरे को धोखा देने लगे।

Question 12.
What happened as they drank the second glass ?
Answer:
As they drank the second glass of vodka, their talk became wilder and rougher. Instead of making soft speeches, they began to grow angry. Soon, they started behaving like fierce wolves. They started fighting and abusing each other. They hit each other on the nose.

जैसे ही उन्होंने वोदका का दूसरा गिलास पिया, उनकी बातें पहले से ज़्यादा गंवारों वाली और उग्र हो गईं। मीठीमीठी बातें करने की बजाए अब वे क्रोधित होने लगे। शीघ्र ही वे भयंकर भेड़ियों की तरह व्यवहार करने लगे। वे एकदूसरे से लड़ने लगे तथा गालियां निकालने लगे। उन्होंने एक-दूसरे की नाक पर चूंसे मारे।

Question 13.
What happened when the guests had their third glass ?
Answer:
When the guests had their third glass of vodka, they stopped fighting with each other. Now they started behaving like pigs. They made strange noises. They shouted without knowing why. They did not listen to one another.

जब मेहमानों ने वोदका (शराब) का तीसरा गिलास पिया, तो उन्होंने एक-दूसरे के साथ लड़ना बंद कर दिया। अब उन्होंने सूअरों के जैसा व्यवहार करना शुरू कर दिया। वे अजीब-अजीब आवाजें करने लगे। बिना कोई कारण जाने वे चिल्लाने लगे। वे एक-दूसरे की कोई बात नहीं सुन रहे थे।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 14.
What exactly had the imp done ?
Answer:
The imp had got the better of the peasant. He had only made certain that the peasant had more grain than he needed. Then he showed him the way to get pleasure out of it. He showed him the way of drinking.

इम्प ने किसान को अपने वश में कर लिया था। उसने केवल यह बात निश्चित की थी कि किसान के पास ज़रूरत से ज़्यादा अनाज हो जाए। फिर उसने किसान को इसमें आनन्द प्राप्त करने का रास्ता बताया। यह रास्ता शराब पीने का रास्ता था।

Question 15.
How was the imp rewarded by his master ?
Answer:
The imp had finally succeeded in his plan to corrupt the gentle peasant and thus he had obeyed the command of his master. The master forgave the imp for his former mistake and gave him a position of high honour.

इम्प आखिरकार भोले-भाले किसान को बिगाड़ने की अपनी योजना में सफल हुआ था, और इस प्रकार उसने अपने मालिक की आज्ञा का पालन किया था। मालिक ने इम्प को उसकी पहले वाली गलती के लिए क्षमा कर दिया और उसे ऊँचे सम्मान की एक जगह दे दी।

Question 16.
What did the peasant not understand when he lifted his coat ?
Answer:
When the peasant lifted his coat, he found his breakfast missing. He looked here and there. He turned the coat over and shook it. But he found the bread nowhere. The peasant could not understand all this.

जब किसान ने अपना कोट उठाया, तो उसने देखा कि उसका नाश्ता गायब था। उसने इधर-उधर देखा। उसने कोट को उल्टा करके इसे झटकाया। परन्तु उसे रोटी कहीं नजर न आई। किसान को यह बात बिल्कुल समझ न आई।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 17.
What happened when the imp advised the peasant to sow the corn on the hill ?
Answer:
That year, it happened to be a wet summer. The crops of the other people were beaten down with rain. But the peasant’s crop was on the hill. It grew very fine.

उस वर्ष ग्रीष्म ऋतु बहुत बरसात वाली रही। अन्य लोगों की फसलें वर्षा के कारण नीचे बैठ गई। परन्तु उस किसान की फसल पहाड़ी के ऊपर थी। यह बहुत बढ़िया उग आई।

Question 18.
How did the peasant behave when his wife fell and a glassful of vodka splashed on to the floor?
Answer:
The peasant’s wife fell against a table. A glassful of vodka splashed on the floor. The peasant started shouting at her, “You foolish woman ! Do you think that this good drink is dirty water that you can pour all over the floor ?”

किसान की पत्नी एक मेज से टकरा कर गिर गई। वोदका का एक भरा हुआ गिलास फर्श पर बिखर गया। किसान ने उस पर चिल्लाना शुरू कर दिया, “अरे मूर्ख औरत! क्या तुम यह समझती हो कि यह बढ़िया शराब कोई गन्दा पानी है जिसे तुम पूरे फर्श पर फैला सकती हो?”

Question 19.
How did the peasants behave after having had their third glass of drink?
Answer:
When the guests had their third glass of vodka, they started behaving like pigs. They made strange noises without knowing why. They did not listen to one another.

जब मेहमानों ने वोदका (शराब) का तीसरा गिलास पी लिया, तो उन्होंने सूअरों के जैसा व्यवहार करना शुरू कर दिया। बिना कोई कारण जाने वे अजीब-अजीब आवाजें करने लगे। वे एक-दूसरे की कोई बात नहीं सुन रहे थे।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 20.
What was the imp’s answer when the Devil asked him about mixing the blood of animals in the drink?
Answer:
The imp told the Devil that he had not mixed any animal blood in the Vodka. He had only made certain that the peasant had more grain than he needed. When man has more than he needs, the blood of wild animals automatically springs up in him.

इम्प ने डेवल को बताया कि उसने वोदका में कोई जानवरों का खून नहीं मिलाया था। उसने केवल यह बात निश्चित की थी कि किसान के पास ज़रूरत से ज्यादा अनाज हो जाए। जब मनुष्य के पास जरूरत से ज़्यादा हो जाता है तो जंगली जानवरों का खून स्वयमेव उसमें उछलने लगता है।

Long Answer Type Questions

Question 1.
Describe the scene of the party going on at the peasant’s house.
Answer:
The peasant had invited his wealthy friends. He was giving them drinks. His wife was going round with the drinks. She fell against a table and a glassful fell on the floor. The peasant shouted angrily at her. He began to serve the drinks himself. Then he also sat down to drink with his friends.

Soon, they started behaving like foxes. They tried to please each other. Then they took another glass each. Now they started fighting like wolves. They hit one another on the nose. And after another glass, they started making noises like the pigs.

When the guests started leaving, the peasant went out to bid them goodbye. He fell down on his nose in the mud. He lay there making noises like a pig.

किसान ने अपने धनी मित्रों को आमन्त्रित कर रखा था। वह उन्हें मदिरा पेश कर रहा था। उसकी पत्नी मदिरा के गिलास उठाए घूम रही थी। वह एक मेज़ के साथ टकरा कर गिर पड़ी और मदिरा का एक भरा हुआ गिलास फर्श पर जा गिरा। किसान उस पर क्रोधपूर्वक चिल्लाया। उसने मदिरा खुद परोसनी शुरू कर दी। फिर वह भी अपने मित्रों के साथ मदिरा पीने बैठ गया। शीघ्र ही उन लोगों ने लोमड़ों के जैसा व्यवहार करना शुरू कर दिया।

वे एकदूसरे को खुश करने की कोशिश कर रहे थे। फिर उन्होंने (मदिरा का) एक-एक गिलास और पिया। अब वे भेड़ियों की तरह लड़ने लगे। उन्होंने एक-दूसरे की नाक पर घूसे लगाए। और एक अन्य गिलास लेने के बाद वे सूअरों की भांति शोर करने लगे। जब मेहमान वहां से आने लगे तो किसान उन्हें विदा कहने बाहर आया। वह नाक के बल कीचड़ में गिर पड़ा। वह एक सूअर की भांति शोर करता हुआ वहीं पड़ा रहा।

Question 2.
What made the devil happy ?
Answer:
The devil saw that the peasant had invited his wealthy friends. He was giving them drinks. His wife was going around with the drinks. She fell against a table. A glassful fell on the floor. The peasant shouted angrily at her. He began to serve the drinks himself. A poor man came in. He was very tired and thirsty. But the peasant did not give him any drink.

He kept drinking with his rich guests. Soon, they started behaving like foxes. They told nice lies about each other. Then they took another glass each. Now they started fighting like wolves. And after another glass, they started making noises like pigs.

Then the guests started leaving. The peasant went out to bid them goodbye. He fell on his nose into the muddy water. He Jay there making noises like a pig. All this pleased the devil very much.

डेवल ने देखा कि किसान ने अपने धनी मित्रों को आमन्त्रित कर रखा था। वह उन्हें पीने के लिए मदिरा दे रहा था। उसकी पत्नी मदिरा के गिलास उठाए घूम रही थी। वह एक मेज़ के साथ टकरा कर गिर पड़ी। एक भरा हुआ गिलास फ़र्श पर जा गिरा। किसान उस पर क्रोधपूर्वक चिल्लाया।

उसने स्वयं मदिरा परोसनी शुरू कर दी। एक ग़रीब आदमी वहां आया। वह बहुत थका हुआ और प्यासा था। किन्तु किसान ने उसे पीने को कुछ न दिया। वह अपने धनी मेहमानों के साथ बैठ कर पीता रहा। शीघ्र ही उन्होंने लोमड़ों के जैसा व्यवहार करना शुरू कर दिया। वे एकदूसरे के बारे में प्यारे-प्यारे झूठ बोलने लगे।

फिर उन्होंने एक-एक गिलास और पिया। अब वे भेड़ियों की भांति लड़ने लगे तथा एक अन्य गिलास के बाद वे सूअरों की भांति शोर करने लगे। फिर मेहमान जाने शुरू हो गए। किसान उन्हें विदा कहने के लिए बाहर गया। वह अपनी नाक के बल कीचड़ वाले पानी में गिर पड़ा। वह एक सूअर की भांति शोर करता हुआ वहां पड़ा रहा। इस सबसे डेवल को बहुत खुशी महसूस हुई।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 3.
Describe the effect of vodka on the peasant’s guests.
Answer:
The peasant and his guests behaved like wild animals after drinking vodka. First, they behaved like foxes. They told nice lies about each other. They were trying to please each other. When they drank another glass each, their talk became wilder and rougher. They began to shout at one another. Soon, they started fighting. They hit one another on the nose.

The peasant also joined in the fight. All of them looked like wolves. After taking another glass each, they strated behaving like pigs. They made strange noises. They shouted without knowing why. They didn’t listen to one another. When the guests started leaving, the host went out to bid them goodbye. He fell on his nose in the mud. He lay there making noises like a pig.

वोदका पीने के बाद किसान तथा उसके मेहमान जंगली जानवरों के जैसा व्यवहार करने लगे। पहले तो उन्होंने लोमड़ों के जैसा व्यवहार किया। उन्होंने एक-दूसरे के बारे में मीठे-मीठे झूठ बोले। वे एक-दूसरे को खुश करने की कोशिश कर रहे थे। जब उन्होंने एक-एक गिलास और पिया, तो उनकी बातें पहले से अधिक गंवारों जैसी और उग्र हो गईं। वे एक-दूसरे पर चिल्लाने लगे। शीघ्र ही वे लड़ने लगे।

उन्होंने एक-दूसरे को नाक पर घूसे लगाए। किसान भी लड़ाई में शामिल हो गया। वे सभी भेड़ियों के जैसे लग रहे थे। एक-एक गिलास और पीने के बाद वे सूअरों के जैसा व्यवहार करने लगे। उन्होंने अजीब-अजीब शोर किए। वे बिना कारण जाने चिल्लाने लगे। उन्होंने एक-दूसरे की कोई बात न सुनी। जब मेहमान जाने शुरू हो गए, तो मेज़बान उन्हें विदा कहने के लिए घर से बाहर गया। वह नाक के बल कीचड़ में गिर गया। सूअरों की भांति आवाज़ करता हुआ वह वहीं पड़ा रहा।

Question 4.
What is the message contained in the story, ‘The Peasant’s Bread ? Explain.
Answer:
The message contained in this story is that when a man has more than he needs, he begins to find ways of pleasure. And these pleasures at last land him into the hands of the devil. As long as the peasant, the main character in the story, was poor, he remained contented.

He made no trouble when he lost his only piece of bread. But when he had much corn to spare, he looked for pleasure in vodka. Now the blood of wild animals like the fox, the wolf and the pig showed itself in him. In fact, the blood of wild animals is always there in men.

It is kept under control as long as men have as much as they need. But when they have more than they need, the blood of wild animals automatically springs up in them. And they fall into the hands of the devil.

इस कहानी में निहित संदेश यह है कि जब मनुष्य के पास उसकी ज़रूरत से अधिक हो जाता है, तो फिर वह भोग-विलास के स्रोत ढूंढने लगता है। और वह आनंद के साधन अंत में उसे डेवल के हाथों तक पहुँचा देते हैं। जब तक कहानी का मुख्य पात्र किसान गरीब था, वे सन्तुष्ट रहता था।

उसने कोई हल्ला न किया जब उसका रोटी का एकमात्र टुकड़ा जाता रहा। परन्तु जब उसके पास फालतू अनाज इकट्ठा हो गया तो वह वोदका में आनन्द तलाशने लगा। अब लोमड़, भेड़िया और सूअर जैसे जंगली जानवरों का खून उसमें नज़र आना शुरू हो गया। वास्तव में, जंगली जानवरों का खून इन्सानों में हमेशा रहता है।

यह तब तक काबू में रहता है जब तक आदमियों के पास उतना ही होता है, जितने की उन्हें ज़रूरत होती है। परन्तु जब उनके पास ज़रूरत से ज्यादा हो जाता है तो जंगली जानवरों का खून उनमें स्वयंमेव उछलने लगता है और वे डेवल के वश में आ जाते हैं।

Question 5.
Is wealth bad in itself ? How can it destroy people ? Give your views.
Answer:
In fact, nothing is good or bad in itself. It all depends upon the use we put it to. Similarly wealth, too, is not bad in itself. No doubt, wealth is a great source of pleasure. But it depends on us what sort of pleasure we want to derive from it. Wealth is a blessing if we use it for noble purposes and it is a curse if we use it for evil purposes.

Wealth itself does not lead man to the way of destruction. Wealth destroys only those persons who adopt evil ways in their life. It kills the human instinct in those persons and turns them into heartless beasts. The rich persons, who use their money in drinking and gambling, surely go to the dogs one day. And the wealthy men who use their money for the welfare of others are adored by the world.

वास्तव में कोई भी चीज़ अपने आप में अच्छी अथवा बुरी नहीं होती। यह सब तो उस बात पर निर्भर करता है कि हम इसका प्रयोग किस प्रकार करते हैं। इसी प्रकार धन भी अपने आप में बुरा नहीं होता। निस्सन्देह धन खुशी का एक बहुत बड़ा स्रोत होता है। परन्तु यह हम पर निर्भर करता है कि हम इससे किस प्रकार की खुशी पाना चाहते हैं। धन एक वरदान है यदि हम इसका प्रयोग नेक कामों में करते हैं और यह एक अभिशाप है यदि हम इसका प्रयोग बुरे कामों में करते हैं। धन स्वयं मनुष्य को विनाश के मार्ग पर नहीं ले जाता।

धन सिर्फ उन्हीं व्यक्तियों को नष्ट करता है जो अपने जीवन में बुरे रास्ते अपनाते हैं। यह उन व्यक्तियों के अन्दर की मानवीय संवेदनाओं को खत्म कर देता है और उन्हें निर्दय जानवर बना देता है। धनी लोग जो अपने पैसे का प्रयोग शराब पीने तथा जुआ खेलने में करते हैं, वे एक दिन निश्चित रूप से बर्बाद हो जाते हैं। और वे दौलतमंद आदमी जो अपने पैसे का प्रयोग दूसरों की भलाई के लिए करते हैं, उनकी संसार पूजा करता है।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 6.
What lesson does the story teach you ?
Answer:
The story teaches us that wealth is a blessing if we use it for noble purposes and it is a curse if we use it for evil purposes. Wealth destroys only those persons who adopt evil ways in their life. It kills the human instinct in those persons and turns them into heartless beasts. The rich persons who use their money in drinking and gambling surely go to the dogs onė day. And the wealthy men who use their money for the welfare of others are adored by the world.

यह कहानी हमें यह शिक्षा देती है कि धन एक वरदान होता है यदि हम इसका प्रयोग नेक कामों में करें और यह एक अभिशाप होता है यदि हम इसका प्रयोग बुरे कामों में करें। धन सिर्फ उन्हीं व्यक्तियों को नष्ट करता है जो अपने जीवन में बुरे रास्ते अपनाते हैं। यह उन व्यक्तियों के अन्दर की मानवीय संवेदनाओं को खत्म कर देता है और उन्हें निर्दय जानवर बना देता है। धनी लोग, जो अपने पैसे का प्रयोग शराब पीने तथा जुआ खेलने में करते हैं, एक दिन निश्चित रूप से बरबाद हो जाते हैं। और वे दौलतमंद आदमी जो अपने पैसे का प्रयोग दूसरों की भलाई के लिए करते हैं, संसार उनकी पूजा करता है।

Question 7.
How did the imp succeed in his plan to corrupt the gentle peasant ?
Answer:
The imp started working with the peasant. The first year, he advised the peasant to sow corn in a low-lying damp place. It happened to be a very dry year. The hot sun burnt up the crops of the other peasants. But the poor peasant had a very good crop.

He had enough for his needs and much to spare. The next year, the imp advised the peasant to sow on the hill. This year, it rained very heavily. The crops of the other peasants were beaten down. But the peasant’s crop on the hill was a fine one.

Now he had even more grain to spare. He did not know what to do with it all. The imp taught the peasant to make vodka from it. The peasant made vodka and began to drink it. Thus imp succeeded in his plan to corrupt the gentle peasant.

इम्प किसान के साथ काम करने लगा। पहले वर्ष उसने किसान को एक निचली दलदली जगह में बीज बोने का परामर्श दिया। वह साल बहुत सूखा रहा। गर्म तपते हुए सूर्य ने दूसरे किसानों की फसलें झुलसा दीं। परन्तु उस ग़रीब किसान को बहुत अच्छी फसल प्राप्त हुई। अपनी ज़रूरतों के लिए उसके पास पर्याप्त अनाज था और काफी सारा फालतू भी बचा रहा। अगले साल इम्प ने किसान को पहाड़ी पर बुआई करने की सलाह दी।

इस साल बहुत भारी वर्षा हुई। दूसरे किसानों की फसलें नष्ट हो गईं। परन्तु उस किसान को पहाड़ी पर बहुत अच्छी फसल प्राप्त हुई। अब उसके पास और भी अधिक फालतू अनाज हो गया। उसे समझ नहीं आ रहा था कि वह इस सारे अनाज का क्या करे। इम्प ने किसान को इस अनाज से वोदका बनानी.सिखाई। किसान ने वोदका बना कर पीनी शुरू कर दी। इस प्रकार इम्प उस भले किसान को भ्रष्ट बनाने की अपनी योजना में सफल हो गया।

Question 8.
“The blood of wild animals is always present in men.’ Explain.
Answer:
The blood of wild animals is always there in men. It is kept under control as long as men have as much as they need. But when they have more than they need, the blood of wild animals automatically springs up in them.

And then they look for ways to get pleasure out of it. The imp showed the peasant one such way. It was the way of drinking. The peasant looked for pleasure in vodka. And then the blood of wild animals like the fox, the wolf and the pig showed itself in him.

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

जंगली जानवरों का खून इन्सानों में हमेशा रहता है। यह तब तक काबू में रहता है जब तक आदमियों के पास उतना ही होता है, जितने की उन्हें ज़रूरत होती है। परन्तु जब उनके पास ज़रूरत से ज्यादा हो जाता है तो जंगली जानवरों का खून उनमें स्वयंमेव उछलने लगता है।

और फिर वे इसमें आनन्द प्राप्त करने के रास्ते ढूँढने लगते हैं। इम्प ने किसान को एक ऐसा ही रास्ता बता दिया। यह रास्ता शराब पीने का रास्ता था। किसान वोदका में आनन्द तलाशने लगा। और फिर लोमड़, भेड़िए और सूअर जैसे जंगली जानवरों का खून उसमें नज़र आना शुरू हो गया

Objective Type Questions

Question 1.
Who wrote the story, ‘The Peasant’s Bread’?
Answer:
Leo Tolstoy.

Question 2.
Where did the peasant go early in the morning ?
Answer:
He went to plough his field.

Question 3.
Where did the peasant hide his breakfast ?
Answer:
He hid it under a bush.

Question 4.
Who had stolen the peasant’s bread ?
Answer:
It was an imp who had stolen the peasant’s bread.

Question 5.
Why had the imp stolen the peasant’s bread ?
Answer:
He wanted to make the peasant swear and call on the name of the Devil.

Question 6.
Did the peasant get angry when he found his bread stolen ?
Answer:
No, he only said, “Whoever took the bread needed it.”

Question 7.
Why was the imp upset to find the peasant calm ?
Answer:
Because he had not been able to make the peasant do any wrong.

Question 8.
What was the threat given to the imp by the Devil ?
Answer:
That he would be thrown into holy water if he didn’t get the better of the peasant.

Question 9.
What advice did the imp give to the peasant in the first year ?
Answer:
He advised him to sow corn in a low-lying damp place.

Question 10.
What advice did the imp give to the peasant in the second year ?
Answer:
He advised him to sow corn on the hill.

Question 11.
What suggestion did the imp give to the peasant regarding the spare grain ?
Answer:
He asked him to make vodka from it.

Question 12.
What happened when the guests took the first glass of vodka ?
Answer:
They started telling nice lies about each other.

Question 13.
What happened when the guests took the third glass of vodka ?
Answer:
They started behaving like pigs.

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

Question 14.
What did the Devil give the imp as his reward ?
Answer:
He gave him a position of high honour.

The Peasant’s Bread Summary in English

The Peasant’s Bread Introduction in English:

A poor peasant went off one morning to plough his field. He hid his breakfast under a bush and began to plough. When he felt hungry, he came to have his breakfast. But it was not there. An imp had stolen it. The peasant didn’t get angry. He only said, “Whoever took the bread, needed it. May it do him good !” The imp went back to the Devil and reported what had happened.

The Devil grew angry with the imp. He said, “You don’t understand your business !” The imp’s business was to make a man do wrong. But the imp had failed in his business. The Devil told the imp that he would punish him if he could not have the peasant in his control in three years.

The imp made a plan to get the better of the peasant. And he succeeded in it. He made the peasant behave like wild animals. The Devil was so pleased with the imp’s success that he gave him a position of high honour.

The Peasant’s Bread Summary in English:

Early one morning, a poor peasant went to plough his field. He took his breakfast with him. He put his coat round the breakfast and hid it under a bush. Then he started his work. After a while, he felt hungry. He came to the bush to have his breakfast. But it was not there. The peasant looked here and there. But it was nowhere.

The peasant could not understand this at all. “I saw no one here. But someone has been here and has stolen the bread !” he said. In fact, it was an imp who had stolen his breakfast. He had stolen it while the peasant was ploughing. Now he was sitting behind the bush. He wanted to hear the peasant swear. He was waiting to see him call on the name of the Devil.

But the peasant didn’t swear at anybody. He only said, “After all, I shall not die of hunger ! No doubt, whoever took the bread, needed it. May it do him good.” The peasant went to the well, drank some water and began ploughing again.

The imp went back to the Devil, his master, and reported what had happened. The Devil grew angry with the imp and said, “It was your fault if you couldn’t get the better of the man. You don’t understand your business !” He further said that if the imp did not get the better of that peasant within three years, he would be thrown into the holy water.

The imp was so frightened that he hurried back to the earth. He wanted to make up for his failure. He thought of a plan to get the better of the poor peasant. The imp changed himself into a working man and went to work with the poor peasant. The first year, he advised the peasant to sow corn in a low-lying damp place. The peasant took the imp’s advice.

It happened to be a very dry year. The hot sun burnt up the crops of the other peasants. But the poor peasant had a very good crop. He had enough for his needs and much to spare. The next year, the imp advised the peasant to sow on the hill. Again the peasant accepted the imp’s advice. This year, it rained very heavily. The crops of the other peasants were beaten down.

But the peasant’s crop on the hill was a fine one. Now he had even more grain to spare. He did not know what to do with it all. The imp asked the peasant to make vodka from it. He showed the peasant how he could make vodka from the grain. The peasant made vodka and began to drink it.
Then the imp reported to the Devil about his success.

The Devil said that he would himself go to the earth and see it. Then the Devil came to the peasant’s house. He saw that the peasant had invited his wealthy friends. His wife was offering the drink to the guests. But as she took it round, she fell against a table. A glassful of vodka splashed on to the floor. The peasant shouted angrily at his wife, “You foolish woman !

Do you think that this good drink is dirty water that you can pour all over the floor ?” The imp said to the Devil, “Now see for yourself. That is the man who made no trouble when he lost his only piece of bread.” Just then, a poor peasant came there. He was on his way from work. He was feeling very thirsty.

Though he had not been invited, he hoped that he too would be given some vodka. But the host didn’t offer him any. Rather he said dryly, “I cannot find drink for everyone who comes here.” This pleased the Devil even more. Then the Devil saw that the peasant and his friends were drinking and telling nice lies about each other. Then they had another glass and started behaving like foxes, trying to please each other.

They had another glass each. Their talk became rougher and wilder. Soon they started fighting like wolves. They hit one another on the nose. The peasant also joined them. After taking another glass each, they started behaving like pigs. They made strange noises. When the guests started leaving, the host went out to bid them goodbye. He fell down on his nose in the mud. He lay there making noises like a pig.

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

The Devil was much pleased with the imp. He thought that in preparing vodka, the imp first added to it the blood of foxes, then of wolves and lastly of pigs. That was why first the peasants behaved like foxes, then like wolves and in the end like pigs.

But the imp told the Devil that he had not done any such thing. He had only made certain that the peasant had more grain than he needed. When man has more than he needs, the blood of wild animals automatically springs up in man. The Devil was so pleased with the imp that he gave him a position of high honour.

The Peasant’s Bread Summary in Hindi

The Peasant’s Bread Introduction in Hindi:

एक गरीब किसान एक सुबह अपने खेतों में हल चलाने के लिए गया। उसने अपना नाश्ता एक झाड़ी के नीचे छिपा दिया और हल चलाने लगा। जब उसे भूख लगी तो वह अपना नाश्ता करने के लिए आया। किन्तु वह वहां पर नहीं था। एक इम्प ने इसे चुरा लिया था। किसान को क्रोध न आया।

उसने केवल यही कहा, “जो भी रोटी ले गया है, उसे इसकी ज़रूरत होगी। ईश्वर करे उसका इससे भला हो !” इम्प डेवल (शैतान) के पासँ वापस गया और जो भी घटित हुआ था, उसे बता दिया। डेवल इम्प से नाराज़ हो गया। उसने कहा, “तुम्हें अपने काम की समझ नहीं है !” इम्प का काम था, किसी भी व्यक्ति से ग़लत काम करवाना।

लेकिन इम्प अपने काम में असफल हो गया था। डेवल ने इम्प से कहा कि वह उसे दण्ड देगा यदि वह किसान पर तीन वर्षों के भीतर काबू न पा सका। इम्प ने किसान को काबू में करने के लिए एक योजना बनाई। और वह इसमें सफल हो गया। उसने किसान से जंगली जानवरों की भांति व्यवहार करवाया। डेवल इम्प की सफलता से इतना प्रसन्न हुआ कि उसने उसे ऊंचे सम्मान की एक जगह दे दी।

The Peasant’s Bread Summary in Hindi:

एक प्रात: बहुत जल्दी एक गरीब किसान अपने खेत में हल चलाने के लिए गया। वह अपना नाश्ता अपने साथ ले गया। उसने अपना कोट नाश्ते के गिर्द लपेटा और इसे एक झाड़ी के नीचे छिपा दिया। फिर उसने अपना काम शुरू कर दिया। कुछ देर पश्चात् उसे भूख लगी। वह अपना नाश्ता लेने के लिए झाड़ी की तरफ गया। परन्तु वह वहां नहीं था। किसान ने इधर-उधर देखा। लेकिन वह उसे कहीं भी दिखाई न दिया।

किसान को यह बात बिल्कुल भी समझ न आई। “मुझे तो यहां कोई भी दिखाई न दिया। लेकिन कोई-न-कोई यहां अवश्य आया है और रोटी ले गया है !” उसने कहा। वास्तव में यह एक इम्प (नरकदूत) था जो नाश्ता चुराकर ले गया था। उसने इसे उस समय चुराया था जब किसान हल चला रहा था। अब वह झाड़ी के पीछे बैठा था। वह किसान को अपशब्द बोलते हुए सुनना चाहता था। वह यह देखने के लिए इंतज़ार कर रहा था कि वह डेवल (शैतान) का नाम ले-लेकर पुकारे।

किन्तु किसान ने किसी को भी अपशब्द न बोला। उसने सिर्फ इतना कहा, “आखिर मैं भूख से मर नहीं जाऊंगा ! निस्सन्देह जो भी रोटी ले गया है, उसे इसकी ज़रूरत होगी। ईश्वर करे इससे उसका भला हो।” किसान कुएँ पर गया, थोड़ा-सा पानी पिया और दोबारा हल चलाने लगा।

इम्प अपने स्वामी डेवल के पास गया और उसे घटित हुई पूरी बात बता दी। डेवल को इम्प के ऊपर क्रोध आ गया और उसने कहा, “यह तुम्हारा ही दोष था अगर तुम उस आदमी को काबू में नहीं कर सके। तुम्हें अपने काम की समझ नहीं है!” उसने आगे कहा कि अगर इम्प तीन वर्ष में उस किसान पर काबू न पा सका तो उसे पवित्र पानी में फेंक दिया जाएगा। इम्प इतना अधिक डर गया कि वह जल्दी से धरती को लौट गया। वह अपनी ग़लती सुधारना चाहता था। उसे किसान को अपने काबू में करने के लिए एक योजना सूझी।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

इम्प ने स्वयं को एक मजदूर के वेश में बदल लिया और उस ग़रीब किसान के साथ काम करने लगा। पहले वर्ष उसने किसान को एक निचली दलदली जगह में बीज बोने का परामर्श दिया। किसान ने इम्प का परामर्श मान लिया। वह साल बहुत सूखा रहा। गर्म तपते हुए सूर्य ने दूसरे किसानों की फसलें जला दीं। परन्तु उस ग़रीब किसान को बहुत अच्छी फसल प्राप्त हुई। अपनी ज़रूरतों के लिए उसके पास पर्याप्त अनाज था और काफी सारा फालतू भी बचा रहा।

अगले साल इम्प ने किसान को पहाड़ी पर बुआई करने की सलाह दी। किसान ने फिर से इम्प की सलाह मान ली। इस साल बहुत भारी वर्षा हुई। दूसरे किसानों की फसलें नष्ट हो गईं। परन्तु उस किसान को पहाड़ी पर बहुत अच्छी फसल प्राप्त हुई। अब उसके पास और अधिक फालतू अनाज हो गया। उसे समझ नहीं आ रहा था कि वह इसका क्या करे। इम्प ने किसान को सलाह दी कि वह इस अनाज से वोदका (एक तेज़ किस्म की रूसी शराब) बनाए।

उसने किसान को सिखाया कि अनाज से वोदका कैसे बनाई जाती है। किसान ने वोदका बना कर पीनी शुरू कर दी।  फिर इम्प ने डेवल को अपनी सफलता की सूचना दी। डेवल ने कहा कि वह स्वयं वहां जाकर देखेगा। फिर डेवल किसान के घर गया। उसने देखा कि किसान ने अपने धनी मित्रों को निमन्त्रित कर रखा था। उसकी पत्नी मेहमानों को मदिरा पेश कर रही थी। परन्तु जब वह इसे लेकर जा रही थी तो वह एक मेज़ के साथ टकरा कर गिर गई। वोदका का एक भरा हुआ गिलास फर्श के ऊपर बिखर गया। किसान क्रोध से अपनी पत्नी पर चिल्लाया, “ओ

मूर्ख औरत! क्या तुम समझती हो कि यह अमृत कोई गन्दा पानी है जिसे पूरे फर्श पर बहाया जा सकता है ?” इम्प ने अपने मालिक से कहा, “अब आप स्वयं देख लीजिए। यह वही आदमी है जिसने कोई हो-हल्ला नहीं किया था जब उसकी रोटी का एकमात्र टुकड़ा जाता रहा था।” उसी समय एक गरीब किसान वहाँ आया।

वह अपने काम से लौट कर आ रहा था। उसे बहुत प्यास लगी थी। यद्यपि उसे वहां निमन्त्रित नहीं किया गया था, परन्तु उसे लगता था कि उसे भी पीने के लिए थोड़ी वोदका दी जाएगी। परन्तु मेज़बान ने उसे पीने के लिए कुछ नहीं दिया, बल्कि उसने तो बहुत रूखे भाव से कहा, “मैं यहां आने वाले प्रत्येक आदमी के लिए मदिरा पैदा नहीं कर सकता हूं।” इससे डेवल और भी खुश हो गया।

फिर शैतान ने देखा कि किसान और उसके दोस्त मदिरा पी रहे थे और एक-दूसरे के बारे में झूठ बोल रहे थे। फिर उन्होंने एक और गिलास लिया। अब वे एक-दूसरे को प्रसन्न करने की कोशिश में लोमड़ों जैसा व्यवहार करने लगे। उन्होंने एक-एक गिलास और पिया। उनकी बातें पहले से अधिक गंवारों जैसी और उग्र हो गईं। शीघ्र ही वे भेडियों के जैसे लडने लगे। उन्होंने एक-दूसरे को नाक पर घुसे लगाए।

किसान भी लड़ाई में शामिल हो गया। एक-एक गिलास और पीने के बाद वे सूअरों के जैसा व्यवहार करने लगे। उन्होंने अजीब-अजीब से शोर किए। जब मेहमान जाने शुरू हो गए तो मेजबान उन्हें विदा कहने के लिए घर से बाहर गया। वह नाक के बल कीचड़ में गिर पड़ा। वहां वह एक सूअर की भांति शोर करता हुआ पड़ा रहा।

डेवल इम्प से बहुत प्रसन्न हुआ। उसे लगा कि इम्प ने वोदका को तैयार करने के लिए इसमें पहले लोमड़ों का खून, फिर भेड़ियों का खून तथा अन्त में सूअरों का खून मिलाया होगा। इसी कारण से किसान सबसे पहले लोमड़ों के जैसा व्यवहार करने लगे थे, फिर भेड़ियों के जैसा और अन्त में सूअरों के जैसा।

परन्तु इम्प ने डेवल को बताया कि उसने ऐसा कुछ नहीं किया था। उसने केवल यह बात निश्चित की थी कि किसान के पास ज़रूरत से ज्यादा अनाज हो जाए। जब मनुष्य के पास ज़रूरत से ज्यादा हो जाता है तो जंगली जानवरों का खून स्वयमेव उसमें उछलने लगता है। डेवल इम्प से इतना प्रसन्न हुआ कि उसने इम्प को उच्च सम्मान का एक स्थान प्रदान कर दिया।

सरल हिन्दी में कहानी की विस्तृत व्याख्या

एक प्रात: बहुत सवेरे एक किसान अपने खेत में हल चलाने के लिए गया। वह अपने साथ नाश्ते के लिए रोटी का एक टुकड़ा ले गया। उसने अपने हल को तैयार कर लिया। उसने अपना कोट अपनी रोटी के गिर्द लपेटा और इसे एक झाड़ी के नीचे छिपा दिया। फिर उसने अपना काम करना शुरू कर दिया। कुछ समय के बाद उसे भूख लगी और उसका घोड़ा भी थक गया। किसान ने हल चलाना बन्द कर दिया और अपने घोड़े को चरने के लिए खुला छोड़ दिया। वह अपना कोट और अपना नाश्ता लेने के लिए झाड़ी की तरफ गया।

उसने अपना कोट उठाया, किन्तु वहां से उसकी रोटी गायब थी। उसने बहुत ध्यानपूर्वक इधर-उधर देखा। उसने कोट को उल्टा करके इसे झटकाया। किन्तु रोटी उसे कहीं न मिली। किसान को यह बात बिल्कुल समझ न आई।
“बहुत अजीब बात है,” वह सोचने लगा। “मुझे तो यहां कोई भी दिखाई नहीं दिया। किन्तु कोई न कोई यहां अवश्य आया है और रोटी ले गया है।”

यह एक इम्प (नरकदूत) था जो रोटी चुरा कर ले गया था। उसने वह उस समय चुराई थी जब किसान हल चला रहा था। अब वह झाड़ी के पीछे की तरफ बैठा हुआ था। वह किसान को अपशब्द बोलते हुए सुनना चाहता था। वह देखना चाहता था कि किसान डेवल का नाम ले-ले कर पुकारे।

किसान को अपनी रोटी खोने पर दुःख हुआ, किन्तु उसने किसी को कोई अपशब्द नहीं कहा। उसने केवल इतना कहा, ‘अब क्या हो सकता है। आखिर मैं भूख से मर नहीं जाऊँगा ! निस्सन्देह जो भी रोटी ले गया है, उसे इसकी ज़रूरत होगी। ईश्वर करे उसका इससे भला हो !’ वह कुएँ पर गया और वहां से थोड़ा-सा पानी पिया। उसने कुछ देर आराम किया। फिर उसने अपने घोड़े को पकड़ा और इसे हल के साथ जोत दिया। अब वह फिर से हल चलाने लगा।
इम्प परेशान हो गया। वह किसान से कोई भी ग़लत काम नहीं करवा पाया था।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

वह अपने स्वामी डेवल (शैतान) के पास गया, और उसे घटित हुई पूरी बात बता दी। उसने डेवल को बताया कि उसने किस तरह किसान की रोटी ले ली थी, किन्तु किसान कुछ भी बुरा-भला न बोला। उसने केवल इतना कहा, “ईश्वर करे इससे उसका भला हो!”

डेवल को क्रोध आ गया। उसने इम्प से कहा, “यह तुम्हारा ही दोष था कि तुम उस आदमी को अपने काबू में नहीं कर सके। तुम्हें अपने काम की समझ ही नहीं है ! यदि किसान लोग और उनकी पत्नियां इस तरह से व्यवहार करेंगे, तब तो हम नष्ट हो जाएँगे। इस बात को यहीं छोडा नहीं जा सकता है। अभी वापस जाओ और पूरी बात को ठीक करो। यदि तीन वर्ष में तुम किसान पर काबू न पा सके तो तुम्हें पवित्र पानी में फेंक दिया जाएगा।”

इम्प डर गया। वह जल्दी से धरती को लौट गया। वह सोच रहा था कि वह अपनी गलती को कैसे सुधारे। वह सोचता जा रहा था। अन्त में उसे एक बढ़िया योजना सूझ गई। इम्प ने स्वयं को एक मजदूर के वेश में बदल दिया। वह ग़रीब किसान के पास काम करने के लिए चला गया। पहले वर्ष उसने किसान को एक निचली दलदली जगह में बीज बोने का परामर्श दिया। किसान ने इम्प का परामर्श मान लिया और उस जगह बीज बो दिए।

वह वर्ष बहुत सूखे का वर्ष रहा। तेज़ धूप से अन्य किसानों की फसलें जल गईं। किन्तु उस ग़रीब किसान की फसल बहुत अच्छी रही। उसके पास पूरा वर्ष चलने के लिए पर्याप्त अनाज हो गया। उसके पास बहुत-सा फालतू अनाज भी बच गया।

उससे अगले वर्ष इम्प ने किसान को एक पहाड़ी के ऊपर बीज बोने का परामर्श दिया। किसान ने इम्प का परामर्श मान लिया। वह ग्रीष्म ऋतु बहुत बरसात वाली रही। अन्य लोगों की फसलें वर्षा के कारण नीचे बैठ गईं, किन्तु उस किसान की फसलें पहाड़ी के ऊपर थी। वह बहुत बढ़िया उग गई। किसान के पास पहले से भी ज्यादा फालतू अनाज हो गया।
फिर इम्प ने किसान को बताया कि अनाज को पीस कर उससे वोदका (तेज़ किस्म की रूसी मदिरा) कैसे बनाई जाती है। किसान ने वोदका बना कर पीनी शुरू कर दी।

उसने यह अपने मित्रों को भी पेश की। इसलिए इम्प अपने स्वामी डेवल के पास गया। वहां उसने गर्व सहित दावा किया कि अब वह सफल हो गया था जबकि पहले वह असफल रहा था। डेवल ने कहा कि वह स्वयं वहां जाकर देखेगा।
डेवल किसान के घर आ गया। उसने देखा कि किसान ने अपने धनी मित्रों को निमन्त्रित कर रखा था। वह उन्हें मदिरा पिला रहा था। उसकी पत्नी मेहमानों को मदिरा पेश कर रही थी। किन्तु जब वह इसे लेकर जा रही थी तो वह एक मेज़ के साथ टकरा कर गिर गई। वोदका का एक भरा हुआ गिलास फर्श के ऊपर गिरकर बिखर गया।

किसान अपनी पत्नी के साथ क्रोधपूर्वक बोला। “मूर्ख औरत !” उसने कहा। “तुम क्या कर रही हो ? क्या तुम समझती हो कि यह अमृत कोई गन्दा पानी है जिसे पूरे फर्श पर बहाया जा सकता है ? तुम इतनी लापरवाह हो।”  इम्प ने अपने स्वामी डेवल की तरफ इशारा किया। “अब आप स्वयं देख लीजिए,” उसने कहा। “यह वही आदमी है जिसने कोई हल्ला नहीं किया था जब उसकी रोटी का एकमात्र टुकड़ा जाता रहा था।”

किसान अपनी पत्नी के ऊपर फिर से चिल्लाया। वह मदिरा को स्वयं उठा कर इसे मेहमानों के पास ले जाने लगा। तभी एक ग़रीब किसान अन्दर आ गया। वह अपने काम से लौट कर आ रहा था। उसे आमन्त्रित नहीं किया गया था। किन्तु वह अन्दर आ गया और उसने सभी का अभिवादन किया। उसने देखा कि वे मदिरापान कर रहे थे और वह उनके मध्य बैठ गया। दिन भर के काम के बाद वह थका हुआ था।

उसने महसूस किया कि वह वोदका की एक बूंद पीना चाहेगा। वह बहुत देर तक बैठा रहा। उसकी प्यास बढ़ती जा रही थी। किन्तु मेज़बान ने उसे कोई मदिरा पेश न की। “मैं यहां आने वाले प्रत्येक आदमी के लिए मदिरा पैदा नहीं कर सकता हूं।” उसने रूखे भाव से कहा। इससे डेवल खुश हो गया। इम्प प्रसन्नतापूर्वक हंस दिया और बोला, “इन्तज़ार कीजिए। अभी कुछ और होने वाला है।”

धनी किसान मदिरा पीते रहे, और उनका मेज़बान भी पीता रहा। शीघ्र ही वे एक-दूसरे के बारे में प्यारी-प्यारी बातें बोलने लगे। वे झूठ से भरे हुए भाषण करने लगे। डेवल सुनता रहा। वह इम्प की प्रशंसा करता रहा। “इस मदिरा ने उन्हें कितना लोमड़ों के जैसा बना दिया है! वे एक-दूसरे को धोखा देने लगे हैं।

शीघ्र ही वे सब हमारे शिकन्जे में आ जाएँगे।” “अभी देखिए क्या होने वाला है,” इम्प ने कहा। “उन्हें एक-एक गिलास और पीने दीजिए। अभी तक वे लोमड़ों के जैसे हैं। वे अपनी दुमें हिला रहे हैं। वे एक-दूसरे को खुश करने की कोशिश कर रहे हैं। लेकिन शीघ्र ही आप उन्हें भयानक भेड़ियों के जैसा व्यवहार करते हुए देखेंगे।”

किसानों ने मदिरा का एक-एक गिलास और पिया। उनकी बातें पहले से ज़्यादा गंवारों वाली और उग्र हो गईं। कोमल भाषण करने की बजाए वे क्रोध–भरी बातें करने लगे। वे एक-दूसरे पर चिल्लाने लगे। शीघ्र ही वे लड़ने लगे। उन्होंने एक-दूसरे को नाक पर घूसे मारे। मेज़बान भी लड़ाई में शामिल हो गया। उसकी भी अच्छी पिटाई हो गई।
डेवल यह सब बहुत प्रसन्नतापूर्वक देखता रहा। “बहुत बढ़िया है,” उसने कहा।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

किन्तु इम्प ने उत्तर दिया, “प्रतीक्षा कीजिए – सबसे बढ़िया बात तो अभी होनी रहती है। तब तक इन्तज़ार कीजिए जब तक वे तीसरा गिलास नहीं पी लेते। अब वे भेड़ियों के जैसा व्यवहार कर रहे हैं। लेकिन उन्हें एक और गिलास पीने दीजिए तब वे सूअरों के जैसे हो जाएंगे।”

किसानों ने एक-एक तीसरा गिलास ले लिया। अब उन्होंने बिल्कुल सूअरों के जैसा व्यवहार करना शुरू कर दिया। वे अजीब किस्म के शोर करने लगे। वे बिना कारण जाने चिल्लाने लगे। कोई एक-दूसरे की बात सुन नहीं रहा था। इसके बाद मेहमान जाने शुरू हो गए। कुछ अकेले ही चले गए। कुछ दो-दो करके गए, और कुछ तीन-तीन करके। सभी लड़खड़ाते हुए जा रहे थे। वे गली में पहले एक तरफ और फिर दूसरी तरफ लड़खड़ाते हुए जा रहे थे।

मेजबान अपने मेहमानों को विदा कहने के लिए बाहर गया। वह नाक के बल पानी में गिर गया। वह सिर से पांव तक कीचड़ से भर गया। वह वहां एक सूअर की भांति आवाजें करता हुआ पड़ा रहा। इससे डेवल और भी प्रसन्न हो गया। “तुमने एक बढ़िया पेय खोज निकाला है,” डेवल ने इम्प से कहा। “तुमने अपनी रोटी वाली ग़लती की कमी बिल्कुल पूरी कर दी है। लेकिन मुझे बताओ कि यह पेय तुमने कैसे बनाया था।

मेरे विचार से तुमने इसमें पहले लोमड़ का खून डाला होगा। यही चीज़ थी जिसने किसानों को लोमड़ों के जितना चालाक बना दिया। फिर तुमने इसमें मेरे विचार से भेड़िये का खून डाला होगा। इसी से वे भेड़ियों की भांति भयानक बन गए थे। तथा अन्त में तुमने अवश्य ही इसमें सूअरों का खून डाला होगा। उसी से वे सूअरों के जैसा व्यवहार करने लगे थे।” “मैंने ऐसा नहीं किया था,” इम्प ने कहा।

“मैंने केवल इतना निश्चित कर दिया कि किसान के पास ज़रूरत से ज्यादा अनाज हो जाए। जंगली जानवरों का खून मनुष्यों में सदा रहता है। यह काबू में रहता है जितनी देर तक मनुष्यों के पास केवल उतना ही अनाज होता है जितने की उनको ज़रूरत होती है। किसान ने अपनी रोटी का अन्तिम टुकड़ा खो जाने पर भी कोई हल्ला नहीं किया था। किन्तु जब उसके पास फालतू अनाज हो गया, वह इसमें से आनन्द-प्राप्ति के रास्तों की तलाश करने लगा।

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread

और मैंने उसे एक आनन्द का रास्ता दिखा दिया – मदिरा पीने का रास्ता। और जब उसने ईश्वर के शुभ उपहार को अपनी निजी खुशी के लिए तेज़ मदिरा में बदल दिया तो लोमड़, भेड़िए और सूअर सभी का खून उसमें उभर आया। और यदि वह इस मदिरापान को जारी रखेगा तो वह सदा एक जंगली जानवर के जैसा बना रहेगा।” डेवल ने इम्प की प्रशंसा की। उसने उसकी पहली ग़लती क्षमा कर दी, और उसे ऊँचे सम्मान की एक जगह दे दी।

Word Meanings

PSEB 11th Class English Solutions Supplementary Chapter 6 The Peasant’s Bread 1

PSEB 7th Class Punjabi ਰਚਨਾ ਕਹਾਣੀ-ਰਚਨਾ

Punjab State Board PSEB 7th Class Punjabi Book Solutions Punjabi Rachana ਕਹਾਣੀ-ਰਚਨਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB 7th Class Punjabi Rachana ਕਹਾਣੀ-ਰਚਨਾ

1. ਸਿਆਣਾ ਕਾਂ

ਇਕ ਰਾਜੇ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ ਬਾਗ਼ ਸੀ, ਜਿਸਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਕ ਵੱਡਾ ਤਲਾਬ ਸੀ । ਰਾਜੇ ਦਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਉਹ ਕੱਪੜੇ ਲਾਹ ਕੇ ਸਰੋਵਰ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਸੀ ।

ਉਸ ਤਲਾਬ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਦੂਰ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਬੋਹੜ ਦਾ ਦਰੱਖ਼ਤ ਸੀ । ਉਸ ਉੱਤੇ ਇਕ ਕਾਂ ਅਤੇ ਕਾਉਣੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ । ਬੋਹੜ ਦੀ ਇਕ ਖੋੜ ਵਿਚ ਇਕ ਵੱਡਾ ਸੱਪ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਾਉਣੀ ਆਂਡੇ ਦਿੰਦੀ, ਤਾਂ ਸੱਪ ਅੱਖ ਬਚਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਕਾਂ ਅਤੇ ਕਾਉਣੀ ਇਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਸਨ, ਪਰੰਤੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਭਦਾ ।

ਇਕ ਦਿਨ ਕਾਂ ਨੇ ਇਕ ਤਰੀਕਾ ਸੋਚਿਆ । ਜਦੋਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਤਲਾਬ ਵਿਚ ਨੁਹਾਉਣ ਲਈ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੱਪੜੇ ਲਾਹ ਕੇ ਤਲਾਬ ਦੇ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਰੱਖੇ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਣੇ ਗਲੋਂ ਲਾਹ ਕੇ ਸੋਨੇ ਦਾ ਹਾਰ ਵੀ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ !

ਜਦੋਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨਹਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਕਾਂ ਨੇ ਹਾਰ ਆਪਣੀ ਚੁੰਝ ਵਿਚ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉੱਡਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਹਾਰ ਚੁੱਕਦਿਆਂ ਦੇਖ ਲਿਆ ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਮਗਰ ਲਾ ਦਿੱਤਾ । ਕਾਂ ਨੇ ਬੋਹੜ ਦੇ ਦਰੱਖ਼ਤ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਹਾਰ ਉਸਦੀ ਖੋੜ੍ਹ ਵਿਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ । ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਡਾਂਗ ਨਾਲ ਖੋੜ੍ਹ ਵਿਚੋਂ ਹਾਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ।

ਪਰੰਤੂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਦੇਖ ਕੇ ਸੱਪ ਬਾਹਰ ਆ ਗਿਆ । ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਸੱਪ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਹਾਰ ਖੋੜ੍ਹ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢ ਲਿਆ । ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਹਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ । ਕਾਂ ਤੇ ਕਾਉਣੀ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ । ਉਹ ਸੱਪ ਨੂੰ ਮਰਿਆ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ । ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਂਡਿਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਾਂ ਨੇ ਸਿਆਣਪ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾ ਲਿਆ ਤੇ ਦੋਵੇਂ ਸੁਖੀ-ਸੁਖੀ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ ।

ਸਿੱਖਿਆ : ਮੁਸੀਬਤ ਸਮੇਂ ਸਿਆਣਪ ਹੀ ਕੰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ।

PSEB 7th Class Punjabi ਰਚਨਾ ਕਹਾਣੀ-ਰਚਨਾ

2. ਇਮਾਨਦਾਰ ਲੱਕੜਹਾਰਾ
ਜਾਂ
ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਇਕ ਗ਼ਰੀਬ ਲੱਕੜਹਾਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਉਹ ਬਹੁਤ ਇਮਾਨਦਾਰ ਸੀ । ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਪੁੱਜਾ ਅਤੇ ਇਕ ਦਰੱਖ਼ਤ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਅਜੇ ਉਸ ਨੇ ਦਰੱਖ਼ਤ ਦੇ ਮੁੱਢ ਵਿਚ ਪੰਜ-ਸੱਤ ਕੁਹਾੜੇ ਹੀ ਮਾਰੇ ਸਨ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਕੁਹਾੜਾ ਹੱਥੋਂ ਛੁੱਟ ਕੇ ਨਦੀ ਵਿਚ ਡਿਗ ਪਿਆ ।

ਨਦੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘਾ ਸੀ । ਲੱਕੜਹਾਰੇ ਨੂੰ ਨਾ ਤਰਨਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਨਾ ਚੁੱਭੀ ਲਾਉਣੀ । ਉਹ ਬਹੁਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਕਰ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਕਦਾ ਉਹ ਬੈਠ ਕੇ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਲੱਕੜਹਾਰੇ ਨੂੰ ਰੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛਿਆ । ਵਿਚਾਰੇ ਲੱਕੜਹਾਰੇ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਦੁੱਖ ਭਰੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ ।

ਦੇਵਤੇ ਨੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਚੁੱਭੀ ਮਾਰੀ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦਾ ਇਕ ਕੁਹਾੜਾ ਕੱਢ ਲਿਆਂਦਾ ।ਲੱਕੜ੍ਹਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਕੁਹਾੜਾ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਲਵੇਗਾ । ਦੇਵਤੇ ਨੇ ਫਿਰ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਚੁੱਭੀ ਮਾਰੀ ਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਇਕ ਕੁਹਾੜਾ ਕੱਢ ਲਿਆਂਦਾ । ਲੱਕੜਹਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਉਸ ਦਾ ਕੁਹਾੜਾ ਨਹੀਂ ; ਉਸ ਦਾ ਕੁਹਾੜਾ ਲੋਹੇ ਦਾ ਹੈ ; ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਕੁਹਾੜਾ ਨਹੀਂ ਲਵੇਗਾ । ਇਸ ਪਿੱਛੋਂ ਦੇਵਤੇ ਨੇ ਤੀਜੀ ਵਾਰੀ ਚੁੱਭੀ ਮਾਰੀ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਦਾ ਕੁਹਾੜਾ ਕੱਢ ਲਿਆਂਦਾ । ਲੱਕੜਹਾਰਾ ਆਪਣਾ ਕੁਹਾੜਾ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, “ਇਹ ਹੀ ਮੇਰਾ ਕੁਹਾੜਾ ਹੈ । ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੇ ਦੇਵੋ ।” ਲੱਕੜਹਾਰੇ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਲੱਕੜਹਾਰੇ ਨੂੰ ਬਾਕੀ ਦੋਨੋਂ ਕੁਹਾੜੇ ਵੀ ਇਨਾਮ ਵਜੋਂ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ।

ਸਿੱਖਿਆ : ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

3. ਸ਼ੇਰ ਅਤੇ ਚੂਹੀ

ਇਕ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਗਰਮੀ ਸੀ । ਇਕ ਸ਼ੇਰ ਇਕ ਦਰੱਖ਼ਤ ਦੀ ਛਾਂ ਹੇਠ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਸੀ । ਨੇੜੇ ਹੀ ਇਕ ਖੁੱਡ ਵਿਚ ਇਕ ਚੂਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ । ਚੂਹੀ ਆਪਣੀ ਖੁੱਡ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ ਅਤੇ ਸ਼ੇਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਟੱਪਣ ਲੱਗੀ । ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਜਾਗ ਆ ਗਈ । ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ । ਉਸ ਨੇ ਚੂਹੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੰਜੇ ਵਿਚ ਫੜ ਲਿਆ । ਉਹ ਚੂਹੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਹੀ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿ ਚੂਹੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਕਿਰਪਾ ਕਰ ਕੇ ਮੇਰੇ ਤੇ ਰਹਿਮ ਕਰੋ, ਮੈਥੋਂ ਭੁੱਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ । ਕਦੇ ਸਮਾਂ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਦਾ ਬਦਲਾ ਚੁਕਾਵਾਂਗੀ ।” ਸ਼ੇਰ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਤਰਸ ਖਾਧਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ।

ਕਝ ਦਿਨਾਂ ਮਗਰੋਂ ਇਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਫਸਾ ਲਿਆ । ਸ਼ੇਰ ਨੇ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੱਥ-ਪੈਰ ਮਾਰੇ, ਪਰ ਵਿਅਰਥ । ਉਹ ਦੁੱਖ ਨਾਲ ਗਰਜਣ ਲੱਗਾ । ਉਸ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਚੂਹੀ ਦੇ ਕੰਨੀਂ ਪਈ ।

ਚੂਹੀ ਆਪਣੀ ਖੁੱਡ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ । ਉਸ ਨੇ ਜਾਲ ਦੀਆਂ ਰੱਸੀਆਂ ਨੂੰ ਟੁੱਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਜਲਦੀ ਹੀ ਸ਼ੇਰ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਇਆ । ਉਸ ਨੇ ਚੂਹੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ।

ਸਿੱਟਾ : ਅੰਤ ਭਲੇ ਦਾ ਭਲਾ ।

PSEB 7th Class Punjabi ਰਚਨਾ ਕਹਾਣੀ-ਰਚਨਾ

4. ਏਕਤਾ ਵਿਚ ਬਲ ਹੈ।
ਜਾਂ
ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ

ਇਕ ਵਾਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਇਕ ਬੁੱਢਾ ਕਿਸਾਨ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਉਸ ਦੇ ਚਾਰ ਪੁੱਤਰ ਸਨ । ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਸ ਵਿਚ ਲੜਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ । ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਾਰੀ ਸਮਝਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਨਾਲ ਰਿਹਾ ਕਰਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਪਿਤਾ ਦੀਆਂ ਨਸੀਹਤਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੁੰਦਾ ।

ਇਕ ਵਾਰੀ ਉਹ ਬੁੱਢਾ ਕਿਸਾਨ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਗਿਆ । ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ-ਝਗੜੇ ਦਾ ਬਹੁਤ ਫ਼ਿਕਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸਮਝ ਨਾਲ ਇਕ ਢੰਗ ਕੱਢਿਆ । ਉਸ ਨੇ ਪਤਲੀਆਂ-ਪਤਲੀਆਂ ਲੱਕੜਾਂ ਦਾ ਇਕ ਬੰਡਲ ਮੰਗਾਇਆ । ਉਸ ਨੇ ਬੰਡਲ ਵਿਚੋਂ ਇਕ-ਇਕ ਸੋਟੀ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਕਿਹਾ । ਚੌਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੇ ਇਕ-ਇਕ ਲੱਕੜੀ ਬੜੀ ਸੌਖ ਨਾਲ ਤੋੜ ਦਿੱਤੀ । ਫਿਰ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਸਾਰਾ ਬੰਡਲ ਘੁੱਟ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਕੱਲਾ-ਇਕੱਲਾ ਇਸ ਸਾਰੇ ਬੰਡਲ ਨੂੰ ਤੋੜੇ । ਕੋਈ ਵੀ ਪੁੱਤਰ ਉਸ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਬੰਡਲ ਨੂੰ ਨਾ ਤੋੜ ਸਕਿਆ । ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਤਲੀਆਂਪਤਲੀਆਂ ਲੱਕੜੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੜਾਈ-ਝਗੜਾ ਕਰ ਕੇ ਇਕੱਲੇ-ਇਕੱਲੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਬਹੁਤ ਹੋਵੇਗੀ । ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਰਲ-ਮਿਲ ਕੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਵਚਨ ਦਿੱਤਾ । ਸਿੱਖਿਆ-ਏਕਤਾ ਵਿਚ ਬਲ ਹੈ ।

5. ਤਿਹਾਇਆ ਕਾਂ

ਇਕ ਵਾਰੀ ਇਕ ਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਤੇਹ ਲੱਗੀ । ਉਹ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿਚ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਉੱਡਿਆ । ਅੰਤ ਉਹ ਇਕ ਬਗੀਚੇ ਵਿਚ ਪੁੱਜਾ । ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਇਕ ਘੜਾ ਦੇਖਿਆ । ਉਹ ਘੜੇ ਦੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਜਾ ਬੈਠਾ । ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਘੜੇ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੈ । ਉਸ ਦੀ ਚੁੰਝ ਪਾਣੀ ਤਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਹੁੰਚਦੀ । ਉਸ ਨੇ ਘੜੇ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਹ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ।

ਉਹ ਕਾਂ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਘੜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੁੱਝ ਰੋੜੇ ਤੇ ਠੀਕਰੀਆਂ ਦੇਖੀਆਂ । ਉਸ ਨੂੰ ਇਕ ਢੰਗ ਸੁੱਝਿਆ । ਉਸ ਨੇ ਠੀਕਰੀਆਂ ਤੇ ਰੋੜੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਘੜੇ ਵਿਚ ਪਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ । ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘੜਾ ਰੋੜਿਆਂ ਅਤੇ ਠੀਕਰੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਨ ਲੱਗਾ ਤੇ ਉਸ ਵਿਚਲਾ ਪਾਣੀ ਉੱਪਰ ਆ ਗਿਆ । ਕਾਂ ਨੇ ਰੱਜ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਤਾ ਅਤੇ ਉੱਡ ਗਿਆ ।

ਸਿੱਖਿਆ : ਜਿੱਥੇ ਚਾਹ ਉੱਥੇ ਰਾਹ ।

6. ਲੇਲਾ ਤੇ ਬਘਿਆੜ

ਇਕ ਵਾਰੀ ਇਕ ਬਘਿਆੜ ਇਕ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਨਿਵਾਣ ਵਲ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਖਾ ਲਵੇ । ਉਹ ਮਨ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ । ਉਸਨੇ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗੰਧਲਾ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਲੇਲੇ ਨੇ ਡਰ ਕੇ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, “ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਾਣੀ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਲੋਂ ਮੇਰੀ ਵਲ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗੰਧਲਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ।”

ਬਘਿਆੜ ਨਿੱਠ ਜਿਹਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਉਹ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਹੱਥੋਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ । ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਗਾਲਾਂ ਕਿਉਂ ਕੱਢੀਆਂ ਸਨ ?” ਲੇਲੇ ਨੇ ਫਿਰ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, “ਮਹਾਰਾਜ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤਾਂ ਮੈਂ ਜੰਮਿਆਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।” ਹੁਣ ਬਘਿਆੜ ਕੋਲ ਚਾਰਾ ਨਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, “ਜੇਕਰ ਉਦੋਂ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਪਿਓ-ਦਾਦਾ ਹੋਵੇਗਾ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਤੂੰ ਕਸੂਰਵਾਰ ਹੈਂ ।” ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਝਪੱਟਾ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾੜ ਕੇ ਖਾ ਗਿਆ ।

ਸਿੱਖਿਆ : ਡਾਢੇ ਦਾ ਸੱਤੀਂ ਵੀਹੀਂ ਸੌ ।
ਜਾਂ
ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਬਹਾਨਾ ਲੱਭ ਹੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ।

PSEB 7th Class Punjabi ਰਚਨਾ ਕਹਾਣੀ-ਰਚਨਾ

7. ਕਾਂ ਅਤੇ ਲੂੰਬੜੀ
ਜਾਂ
ਚਲਾਕ ਲੂੰਬੜੀ

ਇਕ ਵਾਰੀ ਇਕ ਲੂੰਬੜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ । ਉਹ ਕੋਈ ਖਾਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਘੁੰਮੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਨਾ ਮਿਲਿਆ । ਅੰਤ ਉਹ ਦਰੱਖ਼ਤਾਂ ਦੇ ਇਕ ਝੁੰਡ ਹੇਠ ਪਹੁੰਚੀ । ਉਹ ਬਹੁਤ ਥੱਕੀ ਹੋਈ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਦਰੱਖ਼ਤਾਂ ਦੀ ਸੰਘਣੀ ਛਾਂ ਹੇਠਾਂ ਲੰਮੀ ਪੈ ਗਈ ।

ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਲੂੰਬੜੀ ਨੇ ਉੱਪਰ ਵਲ ਧਿਆਨ ਮਾਰਿਆ । ਦਰੱਖ਼ਤ ਦੀ ਇਕ ਟਹਿਣੀ ਉੱਤੇ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਕਾਂ ਦੇਖਿਆ, ਜਿਸ ਦੀ ਚੁੰਝ ਵਿਚ ਪਨੀਰ ਦਾ ਇਕ ਟੁਕੜਾ ਸੀ । ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਆਇਆ । ਉਸ ਨੇ ਕਾਂ ਕੋਲੋਂ ਪਨੀਰ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਖੋਹਣ ਦਾ ਇਕ ਢੰਗ ਕੱਢ ਲਿਆ ।

ਉਸ ਨੇ ਬੜੀ ਚਾਲਾਕੀ ਤੇ ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਅਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਨਮੋਹਣਾ ਪੰਛੀ ਹੈਂ । ਤੇਰੀ ਅਵਾਜ਼ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਰੀਲੀ ਹੈ । ਮੇਰਾ ਜੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੇਰਾ ਇਕ ਮਿੱਠਾ ਗੀਤ ਸੁਣਾਂ । ਕਿਰਪਾ ਕਰ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਗਾ ਕੇ ਸੁਣਾ ।” ਕਾਂ ਲੂੰਬੜੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਾਮਦ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਫੁੱਲ ਗਿਆ । ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਗਾਉਣ ਲਈ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹਿਆ, ਤਾਂ ਪਨੀਰ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚੋਂ ਹੇਠਾਂ ਡਿਗ ਪਿਆ । ਲੂੰਬੜੀ ਪਨੀਰ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਝੱਟ-ਪੱਟ ਖਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਤੁਰਦੀ ਬਣੀ ਤੇ ਕਾਂ ਉਸ਼ ਵਲ ਦੇਖਦਾ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ।

ਸਿੱਖਿਆ : ਖ਼ੁਸ਼ਾਮਦ ਤੋਂ ਬਚੋ ।

8. ਦਰਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹਾਥੀ

ਇਕ ਰਾਜੇ ਕੋਲ ਇਕ ਹਾਥੀ ਸੀ । ਹਾਥੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਦੀ ਵਿਚ ਨਹਾਉਣ ਲਈ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਦਰਿਆ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਇਕ ਬਜ਼ਾਰ ਆਉਂਦਾ ਸੀ । ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਇਕ ਦਰਜ਼ੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਸੀ । ਦਰਿਆ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੋਇਆ ਹਾਥੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦਰਜ਼ੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਕੋਲ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਦਰਜ਼ੀ ਇਕ ਨਰਮ ਦਿਲ ਆਦਮੀ ਸੀ । ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਖਾਣ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਾਥੀ ਅਤੇ ਦਰਜ਼ੀ ਆਪਸ ਵਿਚ ਮਿੱਤਰ ਬਣ ਗਏ ।

ਇਕ ਦਿਨ ਦਰਜ਼ੀ ਘਰੋਂ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਲੜ ਕੇ ਆਇਆ ਸੀ । ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਇਸੇ ਵੇਲੇ ਹਾਥੀ ਵੀ ਉੱਥੇ ਆ ਗਿਆ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੁੰਡ, ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੀਤੀ । ਦਰਜ਼ੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਵੀ ਖਾਣ ਲਈ ਨਾ ਦਿੱਤਾ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੀ ਸੁੰਡ ਵਿਚ ਸੂਈ ਚੋਭ ਦਿੱਤੀ ।

ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਦਰਜ਼ੀ ਦੀ ਇਸ ਕਰਤੂਤ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ । ਉਹ ਦਰਿਆ ‘ਤੇ ਪੁੱਜਾ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੁੰਡ ਵਿਚ ਚਿੱਕੜ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਭਰ ਲਿਆ ! ਵਾਪਸੀ ‘ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਸਾਰਾ ਚਿੱਕੜ ਲਿਆ ਕੇ ਦਰਜ਼ੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਵਿਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ । ਦਰਜ਼ੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੱਪੜੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਏ । ਉਹ ਡਰਦਾ ਦੁਕਾਨ ਛੱਡ ਕੇ ਦੌੜ ਗਿਆ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਾਥੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਬਦਲਾ ਲੈ ਲਿਆ ।

ਸਿੱਟਾ : ਜਿਹਾ ਕਰੋਗੇ ਤਿਹਾ ਭਰੋਗੇ ।

PSEB 7th Class Punjabi ਰਚਨਾ ਕਹਾਣੀ-ਰਚਨਾ

9. ਆਜੜੀ ਅਤੇ ਬਘਿਆੜ

ਇਕ ਆਜੜੀ ਮੁੰਡਾ ਸੀ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਭੇਡਾਂ ਚਾਰਨ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਇਕ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਖੌਲ ਉਡਾਉਣਾ ਚਾਹਿਆ ।ਉਹ ਇਕ ਉੱਚੇ ਦਰੱਖ਼ਤ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਰੌਲਾ ਪਾਉਣ ਲੱਗਾ, “ਬਘਿਆੜ ! ਬਘਿਆੜ ! ਮੈਨੂੰ ਬਚਾਓ ।” ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮ-ਕਾਰ ਛੱਡ ਕੇ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਦੌੜੇ ਆਏ । ਜਦੋਂ ਉਹ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚੇ, ਤਾਂ ਆਜੜੀ ਮੁੰਡਾ ਅੱਗੋਂ ਹੱਸਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, ‘ਬਘਿਆੜ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ? ਆਜੜੀ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮਖੌਲ ਹੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਬਘਿਆੜ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਆਇਆ । ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਬੜਾ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ । ਉਹ ਭਰੇ-ਪੀਤੇ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਗਏ ।

ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਆਜੜੀ ਮੁੰਡਾ ਜਦੋਂ ਭੇਡਾਂ ਚਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਬਆੜ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਹੀ ਆ ਗਿਆ । ਉਹ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੇਡਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ-ਮਾਰ ਕੇ ਖਾਣ ਲੱਗਾ । ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਰੌਲਾ ਪਾਇਆ । ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ, ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਨਾ ਆਇਆ । ਬਘਿਆੜ ਨੇ ਮੁੰਡੇ ਉੱਤੇ ਝਪਟਾ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਕੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਵਾਰ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਲਈ । ਸੱਚ ਹੈ, ਝੂਠੇ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਇਤਬਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ।

ਸਿੱਖਿਆ : ਝੂਠੇ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਇਤਬਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ।

10. ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ

ਇਕ ਅਮੀਰ ਆਦਮੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਗਿਆ । ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਇਸ ਆਦਤ ਦਾ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਛੱਡ ਦੇਵੇ, ਪਰ ਪੁੱਤਰ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਾ ਹੋਇਆ । ਅੰਤ ਉਸ ਨੇ । ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਤਰੀਕਾ ਕੱਢਿਆ ।

ਉਸ ਨੇ ਬਜ਼ਾਰੋਂ ਵਧੀਆ ਸੇਬਾਂ ਦੀ ਇਕ ਟੋਕਰੀ ਮੰਗਵਾਈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਗਲਿਆ । ਸੜਿਆ ਸੇਬ ਮੰਗਵਾ ਲਿਆ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਗਲੇ-ਸੜੇ ਸੇਬ ਨੂੰ । ਬਾਕੀ ਚੰਗੇ ਸੇਬਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰੱਖ ਦੇਵੇ । ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫੇਰ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕਹੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਨੇ ਉਹ ਟੋਕਰੀ ਅਲਮਾਰੀ ਵਿਚ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ।

ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪਿਤਾ ਨੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਟੋਕਰੀ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੇਬ ਲਿਆਵੇ । ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਅਲਮਾਰੀ ਖੋਲ੍ਹੀ । ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਟੋਕਰੀ ਚੁੱਕੀ, ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਸ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਸੇਬ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ । ਉਹ ਟੋਕਰੀ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਕੋਲ ਚੁੱਕ ਲਿਆਇਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਸਾਰੇ ਸੇਬ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ । ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਕ ਖ਼ਰਾਬ ਸੇਬ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸੇਬ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ । ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਸਬਕ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਤੈਨੂੰ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਤੈਨੂੰ ਵੀ ਬੁਰਾ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗੀ । ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਮਨ ਉੱਤੇ ਅਸਰ ਕਰ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।

ਸਿੱਖਿਆ : ‘ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਨਾਲੋਂ ਇਕੱਲਾ ਭਲਾ’ ।।

PSEB 7th Class Punjabi ਰਚਨਾ ਕਹਾਣੀ-ਰਚਨਾ

11. ਖੂਹ ਪੁੱਟਦੇ ਨੂੰ ਖਾਤਾ ਤਿਆਰ
ਜਾਂ
ਲਾਲਚ ਬੁਰੀ ਬਲਾ ਹੈ

ਚਾਰ ਦੋਸਤ ਕਿਧਰੇ ਦੂਰ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ । ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਕ ਉਜਾੜ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਰਾਹ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਸੋਨੇ ਦੀ ਝਾੜੀ ਉੱਗੀ ਹੋਈ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ । ਸੋਨੇ ਦੀ ਝਾੜੀ ਦੇਖ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਪੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਟ ਲੈਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ । ਝਾੜੀ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘੀਆਂ ਸਨ । ਦੁਪਹਿਰ ਤਕ ਉਹ ਥੱਕ ਗਏ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਖ ਲੱਗ ਗਈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਜਣੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰੋਟੀ ਲੈਣ ਚਲੇ ਗਏ ਤੇ ਦੋ । ਉੱਥੇ ਹੀ ਬੈਠ ਕੇ ਝਾੜੀ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਬੈਠ ਗਏ ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਝਾੜੀ ਉੱਤੇ ਚਾਦਰ ਪਾ ਕੇ ਉਸਨੂੰ । ਢੱਕ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾ ਪੈ ਜਾਵੇ ।

ਪਿੰਡ ਜਾ ਕੇ ਦੋਹਾਂ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਰੋਟੀ ਖਾ ਲਈ । ਫਿਰ ਦੂਜੇ ਦੋਹਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਲਈ ਰੌਟੀ ਪਕਵਾਉਣ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਲਾਲਚ ਜਾਗ ਪਿਆ । ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਖਾਣੇ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰ ਮਿਲਾ ਦੇਣ, ਤਾਂ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੋਵੇਂ ਮਰ ਜਾਣਗੇ ਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਅੱਧਾ ਅੱਧਾ ਸੋਨਾ ਆਪੋ ਵਿਚ ਵੰਡ ਲੈਣਗੇ । ਸੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਆਟੇ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰੋਟੀ ਪਕਵਾ ਲਈ। । ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵਾਲੇ ਦੋਹਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਲੋਭ ਜਾਗ ਪਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਰੋਟੀਆਂ ਲੈਣ ਗਏ ਦੋਹਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਸੋਚ ਲਈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਕ ਡੂੰਘਾ ਟੋਆ ਪੁੱਟ ਕੇ ਉੱਤੇ ਚਾਦਰ ਵਿਛਾ ਦਿੱਤੀ ।

ਜ਼ਦੋਂ ਉਹ ਰੋਟੀ ਲੈ ਕੇ ਆਏ, ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਬੈਠੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਚਾਦਰ ਉੱਤੇ ਲੰਮੇ ਪੈ ਕੇ ਆਰਾਮ ਕਰ ਲੈਣ, ਤਦ ਤਕ ਉਹ ਰੋਟੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ । ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚਾਦਰ ਉੱਤੇ ਪੈਰ ਰੱਖੇ, ਦੋਵੇਂ ਟੋਏ ਵਿਚ ਡਿਗ ਪਏ । ਬਾਹਰ ਵਾਲੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਉੱਪਰ ਫਟਾਫਟ ਮਿੱਟੀ ਪਾ ਕੇ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਚੇ ਹੀ ਦੱਬ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ।

ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੋਟੀ ਖਾਧੀ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਸਰ ਨਾਲ ਮਰ ਗਏ । ਸੱਚ ਹੈ, “ਖੂਹ ਪੁੱਟਦੇ ਨੂੰ ਖਾਤਾ ਤਿਆਰ” ।

12. ਹੰਕਾਰੀ ਬਾਰਾਂਸਿੰਝਾ

ਇਕ ਵਾਰ ਇਕ ਬਾਰਾਂਸਿੰਝਾ ਇਕ ਤਲਾ ਦੇ ਕੰਢੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਸਾਫ਼ ਸੀ । ਬਾਰਾਂਸਿੰਕੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਦਿਸਿਆ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸਿੰਝ ਦੇਖੇ ਤੇ ਬੜਾ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ । ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ‘ਤੇ ਬੜਾ ਮਾਣ ਹੋਇਆ । ਫਿਰ ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਤਲੀਆਂ ਤੇ ਭੱਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਪਈ । ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਦਸੂਰਤੀ ਦੇਖ ਕੇ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਿਆ । ਉਹ ਰੱਬ ਨੂੰ ਬੁਰਾ-ਭਲਾ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਬਹੁਤ ਭੱਦੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ ।

ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਕੰਨੀਂ ਕੁੱਝ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਪਈ । ਉਹ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਪੈਰ ਰੱਖ ਕੇ ਦੌੜਿਆ । ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੱਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਲੈ ਗਈਆਂ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਤਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਕਦੇ ਵੀ ਕਾਬੂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਸਿੰਝ ਇਕ ਝਾੜੀ ਵਿਚ ਫਸ ਗਏ । ਉਸ ਨੇ ਝਾੜੀ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਵਿਅਰਥ । ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਕੁੱਤੇ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੱਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮੱਦਦ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਲਈ ।

ਸਿੱਖਿਆ : ਹਰ ਇਕ ਚਮਕਦੀ ਚੀਜ਼ ਸੋਨਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ।