Class 3

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 12 ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 12 ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ Textbook Questions and Answers

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਲਈ ਕੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਜੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ, ਪਸ਼ੂ, ਪੰਛੀ, ਰੁੱਖ ਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਆਦਿ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(i) ਦਾਦੀ-ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਕਦੋਂ ਉੱਠਦੇ ਸਨ ?
ਲੇਟ
ਜਲਦੀ
ਸੁੱਤੇ ਰਹਿੰਦੇ
ਉੱਤਰ-
ਜਲਦੀ ਹੀ

(ii) ਦਾਦੀ-ਮਾਂ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ ।
ਨੱਚਣਾ
ਲੜਾਈ
ਸਫ਼ਾਈ
ਉੱਤਰ-
ਸਫ਼ਾਈ ਦੀ

(iii) ਸਾਨੂੰ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਨੀਂਦ
ਲੜਾਈ
ਕੁਰਲੀ
ਉੱਤਰ-
ਕੁਰਲੀ

(iv) ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ?
ਪਾਣੀ
ਅੱਗ
ਧੁੜ
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਕੀ ਪੀਂਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੋ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਧੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਕਿੱਥੇ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੂਟਿਆਂ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਦਾਦੀ, ਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(ਉ) ਪਾਣੀ ………………………… ਦੀ ਦਾਤ ਹੈ । (ਕੁਦਰਤ, ਆਦਮੀ)
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਹੈ ॥

(ਅ) ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ……………………………… ਧੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । (ਪੈਰ, ਹੱਥ)
ਉੱਤਰ-
ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੱਥ ਧੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।

(ਇ) ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ……………………………. ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । (ਸਾਫ਼, ਠੰਢਾ)
ਉੱਤਰ-
ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

(ਸ) ਨਹਾਉਣ ਨਾਲ ਤਨ ਤੇ …………………… ਦੋਵੇਂ ਖਿੜ ਉੱਠਦੇ ਹਨ । (ਮਨ, ਦਿਲ)
ਉੱਤਰ-
ਨਹਾਉਣ ਨਾਲ ਤਨ ਤੇ ਮਨ ਦੋਵੇਂ ਖਿੜ ਉੱਠਦੇ ਹਨ ।

(ਹ) ਵਰਖਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਾਰੇ ………… ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ । (ਖ਼ੁਸ਼ੀ, ਗ਼ਮੀ )
ਉੱਤਰ-
ਵਰਖਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਾਰੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਸਮਝੋ ਤੇ ਕਰੋ :

ਸਵੇਰੇ : ਸ਼ਾਮ
ਠੰਢਾ : …………………………………….
ਖ਼ਤਮ : …………………………………….
ਸਫ਼ਾਈ: …………………………………….
ਉੱਤਰ-
ਸਵੇਰੇ : ਸ਼ਾਮ
ਠੰਢਾ :  ਤੱਤਾ
ਖ਼ਤਮ : ਸ਼ੁਰੂ
ਖ਼ੁਸ਼ੀ : ਗ਼ਮੀ
ਸਫ਼ਾਈ : ਗੰਦਗੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠਾਂ ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਉਂ (ਨਾਂ) ਹਨ । ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਪੀਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ (✓) ਆ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

ਦੁੱਧ
ਚਾਹ
ਸ਼ਰਬਤ
ਲੱਸੀ
ਪਾਣੀ
ਸ਼ਿਕੰਜਵੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਦੁੱਧ (✓)
ਚਾਹ,(✓)
ਸ਼ਰਬਤ,(✓)
ਲੱਸੀ (✓)
ਪਾਣੀ  (✓)
ਸ਼ਿਕੰਜਵੀ । (✓)
ਸ਼ਾਮ (✓)
ਖ਼ੁਸ਼ੀ (✓)
ਠੰਢਾ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ :
ਸੁਵਖਤੇ, ਦਾਤ, ਜਲ, ਕੁਰਲੀ, ਜੀਵਨ, ਖ਼ਤਮ, ਲਾਡਲੀ, ਤਨ, ਫ਼ਸਲ, ਸਾਫ਼, ਸ਼ਾਂਤ, ਸੁਖਾਲਾ, ਸਵੇਰ, ਪਾਣੀ, ਦਾਦੀ, ਘਰ, ਪਸੰਦ, ਚਾਹ, ਖਾਣਾ ।
ਉੱਤਰ-

• ਸੁਵਖਤੇ (ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ)-ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਸੁਵਖਤੇ ਉੱਠਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
• ਦਾਤ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼, ਦੇਣ)-ਪਾਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਬਹੁਮੁੱਲੀ ਦਾਤ ਹੈ ।
• ਜਲ ਪਾਣੀ-ਸਮੁੰਦਰ ਜਲ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ ।
• ਕੁਰਲੀ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਕੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ)-ਕੁਰਲੀ ਕਰ ਕੇ ਮੂੰਹ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ ।
• ਜੀਵਨ (ਜ਼ਿੰਦਗੀ)-ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
• ਖ਼ਤਮ ਮੁੱਕਣਾ)-ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।
• ਲਾਡਲੀ (ਪਿਆਰੀ)-ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਲਾਡਲੀ ਧੀ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ।
• ਤਨ (ਸਰੀਰ)-ਅਸੀਂ ਤਨ ਢੱਕਣ ਲਈ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ।
• ਫ਼ਸਲ (ਖੇਤੀ, ਪੈਦਾਵਾਰ)-ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਨਾਲ ਫ਼ਸਲ ਬਹੁਤ ਹੋਈ ।
• ਸਾਫ਼ (ਜੋ ਗੰਦਾ ਨਾ ਹੋਵੇ)-ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਪੀਓ ।
• ਸ਼ਾਂਤ ਸੰਤੁਸ਼ਟ, ਠੰਢਾ)-ਸਦਾ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹੋ ।
• ਸੁਖਾਲਾ (ਸੌਖਾ)-ਇਹ ਕੰਮ ਸੁਖਾਲਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਔਖਾ ਹੈ ।
• ਸਵੇਰ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਮਾਂ-ਸਵੇਰ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹ ਪਿਆ ।
• ਪਾਣੀ (ਜਲ)-ਪਾਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਹੈ ।
• ਦਾਦੀ (ਪਿਤਾ ਦੀ ਮਾਂ)-ਮੇਰੇ ਦਾਦੀ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ 95 ਸਾਲ ਹੈ ।
• ਘਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਂ)-ਆਲ੍ਹਣਾ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਘਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
• ਪਸੰਦ (ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਣਾ)-ਮੈਨੂੰ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ।
• ਚਾਹ (ਇਕ ਪੀਣ ਦੀ ਚੀਜ਼-ਚਾਹ ਦਾ ਕੱਪ ਪੀਓ ।
• ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਦਾ ਕੰਮ)-ਅਸੀਂ ਅਜੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਹੈ ।

(iii) ਪੜ੍ਹੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ

1. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ-ਸੁਵਖਤੇ ਉੱਠਦੇ । ਸਭ ਤੋਂ | ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਦੋ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ । ਮੈਂ ਪੁੱਛਦੀ, “ਦਾਦੀ ਮਾਂ ! ਲੋਕੀਂ ਸਵੇਰੇ ਚਾਹ ਪੀਂਦੇ ਹਨ । ਕਈ ਕਾਫ਼ੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ । ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਹੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ । ਦਾਦੀਮਾਂ ਹੱਸ ਕੇ ਆਖਦੇ, “ਮੇਰੀ ਬੱਚੀਏ, ਪਾਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਹੈ | ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਲਈ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ | ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਅੰਦਰ , ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ‘ ਹੈ ।’ ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਫਿਰ ਕਹਿੰਦੇ, “ਮੈਂ ਤਾਂ ਦਿਨ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਪਾਣੀ ਉਬਾਲ ਕੇ, ਠੰਢਾ ਕਰ ਕੇ ਪੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਚੰਗਾ ਹੈ ।”

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਕਦੋਂ ਉਠਦੇ ?
2. ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਉਠ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਪੀਦੇ ?
3. ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਕਈ ਲੋਕ ਕੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ?
4. ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ?
5. ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਅੰਦਰ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
6. ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
7. ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਸਵੇਰੇ-ਸੁਵਖਤੇ
2. ਦੋ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ।
3. ਚਾਹ ਜਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ।
4. ਪਾਣੀ ।
5. ਸ਼ਾਂਤ ।
6. ਸਾਫ਼ ।
7. ਉਬਾਲ ਕੇ ਠੰਢਾ ਕੀਤਾ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਪੀਂਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੋ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ (✓).।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3,
ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਫ਼ (✓) ।’

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਹੱਥ ਧੋਣੇ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਪਿੱਛੋਂ ਕੀ ਕਰਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੁਰਲੀ ਤੇ ਬੁਰਸ਼ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਪਾਣੀ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਜੀਵਨ ਹੈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਧੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕੀ ਕਰਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੂਟਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾ ਦਿੰਦੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ਤੇ ਹਵਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਪਾਣੀ ਕਿੱਥੇ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਭਾਂਡੇ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
“ਲਾਡਲੀ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਿਆਰੀ (✓) |

(v) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਾਣੀ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ? ਪੰਜ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਜਾਂ
ਪਾਣੀ ਬਾਰੇ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਵਾਕ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

• ਪਾਣੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
• ਪਾਣੀ ਨਹਾਉਣ-ਧੋਣ, ਸਫ਼ਾਈ ਤੇ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਧੋਆ-ਧੁਆਈ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
• ਪਾਣੀ, ਫ਼ਸਲਾਂ ਤੇ ਰੁੱਖਾਂ-ਬੂਟਿਆਂ ਨੂੰ ਸੋਕੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
• ਪਾਣੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਠੰਢੀਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਕੰਮ ( ਆਉਂਦਾ ਹੈ !
• ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਇੰਜਣ ਤੇ ਕੁੱਕਰ ਚਲਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹੋਗੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।

(vi) ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ

ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਸੰਬੰਧੀ ਮ੍ਰਿਤ ਕਰੇ ।

ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ Summary & Translation in punjabi

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਸਵੇਰੇ-ਸੁਵਖਤੇ :	ਬਹੁਤ ਸਵੇਰੇ ।
ਕੁਦਰਤ :	ਦਿਸਦਾ ਸੰਸਾਰ, ਪਰਮਾਤਮਾ ।
ਦਾਤ :	ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼, ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਚੀਜ਼ ।
ਸ਼ਾਂਤ :	ਸੰਤੁਸ਼ਟ, ਖੁਸ਼, ਠੰਢਾ |
ਜਲ ਛਕੋ :	ਪਾਣੀ ਪੀਓ ।
ਸਫ਼ਾਈ-ਪਸੰਦ :	ਸਫ਼ਾਈ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ।
ਕੁਰਲੀ :	ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਘੁੱਟ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ ।
ਜੀਵਨ :	ਜ਼ਿੰਦਗੀ ।
ਤਰਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :	ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਨਾ ਮਿਲਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਦੁਖੀ ਹੋਣਾ |
ਕਹਾਣੀ ਖ਼ਤਮ :	ਭਾਵ ਬੰਦਾਂ ਜਾਂ ਜੀਵ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਪਿਆਸ :	ਤ੍ਰਿੜ੍ਹ ਨੂੰ
ਸੁਖਾਲਾ :	ਸੌਖਾ ।
ਲਾਡਲੀ :	ਪਿਆਰੀ ।
ਤਨ :	ਸਰੀਰ ।
ਖਿੜ ਉੱਠਦੇ :	ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ |
ਸੁਖ ਬੋਲ :	ਮੂੰਹੋਂ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਕੱਢ ।
ਫ਼ਸਲਾਂ :	ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਅੰਨ, ਦਾਲਾਂ ਤੇ ਫਲ ਆਦਿ ਵਸਤਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ |

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 11 ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 11 ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ਼ਲਤ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਗਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਗ਼ਲਤ ਲਿਖੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ਲਿਖਾਈ ਕਿਹੋਜਿਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੁੰਦਰ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ, ਗੁਣਾਂ, ਬਚਪਨ, ਅਸੂਲਾਂ)

1. ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ …………………………………… ਕਰਕੇ ਮਹਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਅਸੂਲਾਂ ਕਰਕੇ ਮਹਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ।

2. ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਮਹਾਤੱਮਾ ਗਾਂਧੀ ……………………………………….. ਵਿਚ ਪੈ ਗਏ ।
ਉੱਤਰ-
ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਗਏ ।

3. ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ …………………………………….. ਦੀ ਇਕ ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਪਛਤਾਵਾ ਰਿਹਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਇਕ ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਪਛਤਾਵਾ ਰਿਹਾ ।

4. ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਚੰਗੇ ……………………………. ਕਰਕੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸਫਲ ਹੋਏ ।
ਉੱਤਰ-
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਚੰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਕਰਕੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸਫਲ ਹੋਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ ਕਿਹੜੀ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੀਤੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਕਿਵੇਂ ਮੰਗੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਇੱਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਮੰਗੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਨਕਲ ਕਿਉਂ ਨਾ ਮਾਰੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਨਕਲ ਇਸ ਲਈ ਨਾ ਮਾਰੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਨਕਲ ਕਰਨੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਬਾਰੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਕਿ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਵਿੱਦਿਆ ਅਧੂਰੀ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਦਾ ਢੰਗ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਕਿਸ ਗਲਤੀ ਦਾ ਪਛਤਾਵਾ ਰਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ-

ਸਫਲ,	ਕਾਮਯਾਬ
ਚਿੱਠੀ	ਖ਼ਤ
ਅੱਥਰੂ	ਹੰਝੂ
ਪਰਦੇਸ	ਵਿਦੇਸ਼
ਨੁਕਸ	ਕਮੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ :

ਅਸੂਲ, ਸੰਗਤ, ਣ, ਹਿੰਮਤ, ਅੱਥਰੂ, ਮਹਿਸੂਸ ।
ਉੱਤਰ-

• ਅਸੂਲ (ਨਿਯਮ, ਨੇਮ)-ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਅਸੂਲਾਂ ਕਰਕੇ ਮਹਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ।
• ਸੰਗਤ ਜੋੜ-ਮੇਲ, ਸਭਾ-ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੰਗੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
• ਪ੍ਰਣ (ਇਰਾਦਾ-ਜਦੋਂ ਬੰਦਾ ਪੱਕਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਕੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ।
• ਹਿੰਮਤ ਹੌਸਲਾ, ਦਲੇਰੀ)-ਹਿੰਮਤ ਕਰੇ ਮਨੁੱਖ ਜੇ, ਜਾ ਛੋਹੇ ਅਸਮਾਨ ।
• ਅੱਥਰੂ (ਹੰਝੂ)-ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਝਿੜਕਿਆ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਥਰੂ ਵਗਣ ਲੱਗ ਪਏ ।
• ਮਹਿਸੂਸ (ਅਨੁਭਵ)-ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਗਰਮੀ ਕੁੱਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ .

1. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :
ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਏ । ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਪੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਗ਼ਲਤ ਕੰਮ ਕੀਤੇ । ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘਰ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੀਤੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ | ਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸੋਨੇ ਦਾ ਇਕ ਗਹਿਣਾ ਚੁਰਾਇਆ | ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਣ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਕਦੇ ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ ।

ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗ ਲੈਣਗੇ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਠੇਸ ਲੱਗੇਗੀ । ਬਹੁਤ ਸੋਚਣ ਪਿੱਛੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚਿੱਠੀ – ਲਿਖੀ ।ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਬਿਆਨ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ । ਗਲਤੀ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਗਲਤੀ ਬਦਲੇ ਠੀਕ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਕੀਤੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਕੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ?
2. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ ਕੀ ਕੀਤੀ ?
3. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕੀ ਪ੍ਰਣ ਕੀਤਾ ?
4. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਵਿਚ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ? .
5. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਣ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਕਈ ਗ਼ਲਤ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ।
2. ਘਰੋਂ ਸੋਨੇ ਦਾ ਇਕ ਗਹਿਣਾ ਚੁਰਾਇਆ ।
3. ਕਿ ਉਹ ਅੱਗੋਂ ਕੋਈ ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ ।
4. ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚੋਰੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਣ ਦੀ ।
5. ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਤੇ ਉਸ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਬਿਆਨ ਲਿਖ ਕੇ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗੀ । ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ਲਈ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਕੀਤੀ ।

2. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ : ਜਦੋਂ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਇਕ ਵਾਰ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਇਕ ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਆਏ । ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਵਾਸਤੇ ਬੋਲੇ । ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਗਲਤ ਲਿਖਿਆ । ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ | ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਨਾਲ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਬੈਠੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪ ਆਪਣਾ ਗ਼ਲਤ ਲਿਖਿਆ ਸ਼ਬਦ ਠੀਕ ਕਰ ਲਵੇ । ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ।
ਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਨਕਲ ਕਰਨੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ । |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਕੌਣ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਇਆ?
2. ਇਨਸਪੈਂਕਟਰਾਂ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਲਈ ਬੋਲੇ ? .
3. ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਗ਼ਲਤ ਲਿਖੇ ?
4. ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ?
5. ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਕੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
1, ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ ।
2. ਪੰਜ
3. ਇਕੋ ।
4. ਕਿ ਉਹ ਦੂਜੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਗ਼ਲਤ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਲੈਣ ।
5. ਕਿ ਨਕਲ ਕਰਨੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਕਿਵੇਂ ਮਹਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੰਗੇ ਅਸੂਲਾਂ ਕਰਕੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਕੀ ਸੁਧਾਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਪਣੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
‘ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਕਦੋਂ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਚਪਨ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਹਾਤਮਾਂ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ : ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੀ ਗ਼ਲਤੀ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਘਰ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀ (✓) |

ਸ਼ਨ 5.
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਘਰੋਂ ਕੀ ਚੁਰਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੋਨੇ ਦਾ ਇਕ ਗਹਿਣਾ (✓)

ਪਸ਼ਨ 6.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਅੱਗੇ ਆਪਣਾ ਗੁਨਾਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬੂਲ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਦੌਰਾ ਕਰਨ | ਕੌਣ ਆਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਲਈ ਬੋਲੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਗਲਤੇ ਲਿਖੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਕ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਕਿਸ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਨਕਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਬਾਰੇ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਵਸ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਵਕਾਲਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ . ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਲਾਇਤ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਫ਼ਰੀਕਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵਿੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਅਧੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸਮੇਂ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਵਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਵਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਣਾਂ ਕਰਕੇ ਕਿਸ ਤੋਂ ਅਥਾਹ ਪਿਆਰ ਮਿਲਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
“ਆਦਰ ਦਾ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਤਿਕਾਰ (✓) ।

(v) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਇਕ ਚੰਗੇ ਬੱਚੇ ਵਿਚ ਕਿਹੜੇ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-

ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ :	ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਧਰਮ ਆਗੂ ।
ਅਸੂਲਾਂ :	ਨਿਯਮਾਂ, ਨੇਮਾਂ ।
ਸਬਕ :	ਸਿੱਖਿਆ ।
ਪ੍ਰਣ :	ਇਰਾਦਾ |
ਹਿੰਮਤ :	ਹੌਸਲਾ, ਦਲੇਰੀ ।
ਠੇਸ :	ਸੱਟ, ਚੋਟ ।
ਗੁਨਾਹ :	ਕਸੂਰ ।
ਦੌਰਾ ਕਰਨਾ :	ਫੇਰੀ ਮਾਰਨਾ, ਗੇੜਾ ਲਾਉਣਾ |
ਪਰਦੇਸ :	ਪਰਾਇਆ ਦੇਸ ॥
ਵਲਾਇਤੋਂ :	ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੋਂ, ਪਰਦੇਸ ਤੋਂ ।
ਵਕਾਲਤ :	ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਵਿੱਦਿਆ ।
ਅਧੂਰੀ :	ਜੋ ਪੂਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ।
ਅਥਾਹ :	ਬੇਅੰਤ |

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 10 ਆਲੇ-ਭੋਲੇ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 10 ਆਲੇ-ਭੋਲੇ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਆਲੇ-ਭੋਲੇ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।

(i) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਬੁੱਝੋ :
(ਉ) ਹਰਾ-ਹਰਾ ਰੰਗ ਐ,
ਲਾਲ ਉਹਦੀ ਚੁੰਝ ਐ ।
ਕਾਲੀ ਉਸਦੀ ਗਾਨੀ ਐ,
ਰੱਬ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਐ ।
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤਾ

(ਅ), ਨਜ਼ਰ, ਰੱਖੇ ਸਭ ਦੀ,
ਰਾਖੀ ਕਰੇ ਘਰ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਜਿੰਦਰਾ

(ਇ) ਰੇਲ ਵਾਂਗੂ ਜਾਵੇ ਉਹ ਦੌੜਦਾ
ਦਗੜ-ਦਗੜ ਖੜਕਾ ਹੁੰਦਾ,
ਉਸਦੇ ਪੌੜ ਦਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਘੋੜਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ :

(ਉ) ‘ਆਲੇ-ਭੋਲ਼ੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਆਏ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤੇ, ਚਿੜੀਆਂ, ਕਾਂ ।

(ਅ) ਕੋਈ ਦੋ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਕੌਡ-ਕਬੱਡੀ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸੋਹਣਾ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :

(ਉ) ਗਾਲ੍ਹੜ, ਤੋਤੇ, ਚਿੜੀਆਂ, ਕਾਂ ।
(ਅ) ਜੰਗਲ, ਬੇਲੇ, ਨਦੀਆਂ, ਨਾਲੇ ।
(ਇ) ਲੁਕਣ-ਮੀਚੀ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ, ਕੌਡ-ਕਬੱਡੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪ ਹੀ ਲਿਖਣ ॥

ਪਸ਼ਨ 4.
ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਲਿਖੋ :

ਗੋਰੀ : ਗਾਂ
ਆਲੇ : …………………………
ਨੀਲਾ : ……………………….
ਠੰਢੀ : ……………………….
ਜੰਗਲ : ……………………….
ਉੱਤਰ –
ਗੋਰੀ : ਗਾਂ
ਆਲੇ: ਭੋਲੇ
ਨੀਲਾ : ਅੰਬਰ
ਠੰਢੀ : ਛਾਂ
ਜੰਗਲ : ਬੇਲੇ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ –

ਅੰਬਰ	ਅਕਾਸ਼
ਗਰਾਂਅ	ਪਿੰਡ
ਸਭ	ਸਾਰੇ
ਰੱਬ	ਪਰਮਾਤਮਾ
ਥਾਂ	ਜਗਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ :
ਅੰਬਰ, ਜੰਗਲ, ਖੁੱਲੀ, ਥਾਂ, ਠੰਢੀ, ਸਭ, ਗੋਰੀ, ਢੋਲ-ਢਮੱਕਾ, ਗਾੜ |
ਉੱਤਰ-

• ਅੰਬਰ (ਅਸਮਾਨ-ਅੰਬਰ ਤਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
• ਜੰਗਲ ਸੰਘਣੇ ਰੁੱਖਾਂ-ਬੂਟਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਲੰਮੀਚੌੜੀ ਥਾਂ, ਵਣ-ਇਸ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਸ਼ੇਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
• ਖੁੱਲ੍ਹੀ · ਜੋ ਤੰਗ ਨਾ ਹੋਵੇ)-ਇਹ ਥਾਂ ਕਾਫ਼ੀ | ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹੈ ।
• ਥਾਂ (ਜ)-ਇੱਥੇ ਤੈਨੂੰ ਬੈਠਣ ਲਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ ।
• ਠੰਢੀ (ਸਰਦ-ਬੋਹੜ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਂ ਬਹੁਤ ਠੰਢੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
• ਸਭ (ਸਾਰੇ-ਅਸੀਂ ਸਭ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਰਹੇ ।
• ਗੋਰੀ (ਚਿੱਟੀ)-ਸਾਡੀ ਗੋਰੀ ਗਾਂ ਦੁੱਧ ਬਹੁਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
• ਢੋਲ-ਢਮੱਕਾ (ਢੋਲਾਂ ਦੇ ਵੱਜਣ ਦੀ ਅਵਾਜ਼| ਬਰਾਤ ਢੋਲ-ਢਮੱਕੇ ਨਾਲ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ।
• ਗਾਲ੍ਹੜ (ਕਾਟੋ, ਗਲਹਿਰੀ)-ਗਾਲ੍ਹੜ ਦੌੜਦਾ ਹੋਇਆ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ :
(ੳ) ਆਲੇ-ਭੋਲੇ,
……………….
ਗਾਲ੍ਹੜ, ਤੋਤੇ,
……………….
ਨੀਲਾ ਅੰਬਰ,
……………….
ਉੱਤਰ-
ਆਲੇ-ਭੋਲੇ,
ਘੁੱਗੂ-ਘੋੜੇ,
ਗਾਲ੍ਹੜ ਤੋਤੇ,
ਚਿੜੀਆਂ, ਕਾਂ
ਨੀਲਾ ਅੰਬਰ,
ਸਭ ਦੇ ਨਾਂ |

(ਅ) ਕਿਤੇ ਵੀ ਬਹਿ ਕੇ
……………….
ਮੇਰ ਤੇਰ ਦੀ,
……………….
ਉੱਤਰ-
ਕਿਤੇ ਵੀ ਬਹਿ ਕੇ
ਕੁੱਝ ਵੀ ਖੇਡੋ,
ਮੇਰ ਤੇਰ ਦੀ,
ਕੋਈ ਨਾ ਥਾਂ |

(ਈ) ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ
……………….
ਸਾਰਾ ਮੁਲਕ
……………….
ਉੱਤਰ-
ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ
ਠੰਢੀ ਛਾਂ
ਸਾਰਾ ਮੁਲਕ
ਇਕ ਗਰਾਂਅ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਗਾਓ ।
ਉੱਤਰ-
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪ ਗਾਉਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣ ਕੇ ਦਿੱਤੇ ਵਰਗਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖੋ : ਤੋਤਾ, ਘੋੜਾ, ਨੀਲਾ, ਕਬੱਡੀ, ਲੁਕਣ-ਮੀਟੀ, ਕਾਲਾ, ਚਿੱਟਾ, ਚਿੜੀ, ਗਾਲ੍ਹੜ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ, ਗਾਂ, ਕਾਂ ।

ਉੱਤਰ-

(ii) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ‘
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
“ਆਲੇ-ਭੋਲੇ’ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਨੀਲਾ ਅੰਬਰ ਕਿਸ ਦੇ ਨਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਭ ਦੇ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
‘ਆਲੇ-ਭੋਲੋਂ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਮੇਰ-ਤੇਰ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਥਾਂ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੋਈ ਨਹੀਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਆਲੇ-ਭੋਲੋਂ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਮੁਲਕ ਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਕ ਗਰਾਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
“ਆਲੇ-ਭੋ ਕਵਿਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਵਿਤਾ (✓) ।

ਆਲੇ-ਭੋਲੇ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਆਲੇ-ਭੋਲੇ :	ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ, ਵਲ-ਛਲ ਰਹਿਤ ।
ਗਾਲੜ :	ਕਾਟੋ |
ਅੰਬਰ :	ਅਸਮਾਨ ॥
घेले :	ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਦਾ ਜੰਗਲ ।
ਜੀਵ-ਜੀਵਾ :	ਜੀਵ-ਜੰਤੂ ।
ਮੇਰ-ਤੇਰ’:	ਮੇਰਾ-ਤੇਰਾ, ਭਿੰਨ-ਭੇਦ ।
ਮੁਲਕ :	ਦੇਸ਼ ।
ਗਰਾਂਅ :	ਪਿੰਡ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 9 ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਝੂਟੇ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 9 ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਝੂਟੇ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਝੂਟੇ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਚੂਹਾ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਹੈਂਡਲ ਉੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤਿੰਨੇ ਦੋਸਤ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਗਾਣੇ ਗਾਉਣ ਤੇ ਨੱਚਣ-ਟੱਪਣ ਲੱਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪੱਥਰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸ ਨੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਨੇ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਤੇ ਸਹੀ () ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :
(ੳ) ਤਿੰਨੇ ਦੋਸਤ ਸਾਈਕਲ ਕਿੱਥੇ ਚਲਾ ਰਹੇ ਸਨ ?
ਖੇਤ ਵਿਚ
ਸੜਕ ਉੱਤੇ
ਗਲੀ ਵਿਚ
ਉੱਤਰ-
ਸੜਕ ਉੱਤੇ

(ਅ) ਸਾਈਕਲ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ ?
ਰੁੱਖ ਨਾਲ
ਕੰਧ ਨਾਲ
ਪੱਥਰ ਨਾਲ
ਉੱਤਰ-
ਪੱਥਰ ਨਾਲ

(ਇ) ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੱਥਰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਿਸ ਨੇ ਕੀਤੀ ?
ਚੂਹੇ ਨੇ
ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਨੇ
ਕੁੱਤੇ ਨੇ
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਨੇ

(ਸ) ਪਹਿਲਵਾਨ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਖੇਡਦਾ ਹੈ ?
ਕੁਸ਼ਤੀ
ਕਬੱਡੀ
ਹਾਕੀ
ਉੱਤਰ-
ਕੁਸ਼ਤੀ

(ਹ) ਸ਼ੇਖੀ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ?
ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ
ਗੁੱਸਾ ਕਰਨਾ
ਫੜ੍ਹ ਮਾਰਨਾ |
ਉੱਤਰ-
ਫੜ੍ਹ ਮਾਰਨਾ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤਿੰਨ ਦੋਸਤ ਕੌਣ-ਕੌਣ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਤਿੰਨ ਦੋਸਤ ਸਨ : ਚੂਹਾ, ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਅਤੇ ਕੁੱਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਾਈਕਲ ਕੌਣ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਾਈਕਲ ਕਿਵੇਂ ਉਲਟ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਈਕਲ ਇਕ ਪੱਥਰ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਕੇ ਉਲਟ ਗਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦੂਰ ਬੈਠੇ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੂਰ ਬੈਠੇ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਤੇ ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ,ਇਹ ਡਿਗਿਆ ਸਾਈਕਲ ਇਕੱਲੇ-ਇਕੱਲੇ ਤੋਂ ਸਿੱਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ । ਤਿੰਨੇ ਰਲ਼ ਕੇ ਜ਼ੋਰ ਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ !”

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(ਉ) ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਬਹੁਤ ……………………… ਹਾਂ ।” (ਚਲਾਕ, ਬਲਵਾਨ )
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਬਲਵਾਨ ਹਾਂ।”

(ਅ)……………………………. ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਹਿੱਲ ਨਹੀਂ ਤੋਂ ਸੀ ਰਿਹਾ । (ਸਾਈਕਲ, ਟਰੱਕ )
ਉੱਤਰ-
ਸਾਈਕਲ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਹਿੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਿਹਾ ।

(ਈ) ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਰਲ ਕੇ ……………………… ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ । (ਇੱਟ, ਪੱਥਰ)
ਉੱਤਰ-
ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਰਲ ਕੇ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ।

(ਸ) ਤਿੰਨੇ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ……………………….. ਰਹੇ ਸਨ (ਦੌੜ, ਗਾ)
ਉੱਤਰ-
ਤਿੰਨੋਂ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਗਾ ਰਹੇ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ :
ਸਾਈਕਲ, ਪੱਥਰ, ਅਚਾਨਕ, ਨਜ਼ਰ, ਪੈਡਲ, ਸਿੱਧਾ, ਬਲਵਾਨ, ਸੜਕ, ਝੋਰਾ, ਹਰਕਤ, ਮਜ਼ੇਦਾਰ, ਧਿਆਨ, ਸ਼ੇਖੀ, ਦੋਸਤ, ਟਪੂਸੀ ।
ਉੱਤਰ-

• ਸਾਈਕਲ (ਸਫ਼ਰ ਦਾ ਇਕ ਮਸ਼ੀਨੀ ਸਾਧਨ)-ਮੈਂ ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਗਿਆ ।
• ਪੱਥਰ (ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਹਿੱਸਾ, ਚੱਟਾਨਪਹਾੜ ਖਿਸਕਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੱਥਰ ਰਿੜ੍ਹਦੇ ਹੋਏ ਥੱਲੇ ਆਏ ।
• ਅਚਾਨਕ ਇਕ ਦਮ-ਅਚਾਨਕ ਮੇਰਾ ਪੈਰ ਤਿਕਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਡਿਗ ਪਿਆ |
• ਨਜ਼ਰ (ਦੇਖਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ)-ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ ।
• ਪੈਡਲ ਪੈਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਥਾਂ)-ਉਹ ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਪੈਡਲ ਮਾਰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
• ਸਿੱਧਾ (ਜੋ ਟੇਢਾ ਨਾ ਹੋਵੇ)-ਤੂੰ ਸਿੱਧਾ ਤੁਰਿਆ ਚਲ ।
• ਬਲਵਾਨ (ਤਾਕਤਵਰ)-ਕਸਰਤ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਲਵਾਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ।
• ਸੜਕ ਲੁੱਕ ਤੇ ਬਜਰੀ ਪਾ ਕੇ ਬਣਿਆ ਪੱਕਾ ਰਾਹ)-ਕੇਲੇ ਦਾ ਛਿਲਕਾ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਨਾ ਸੁੱਟੋ ।
• ਭੋਰਾ (ਕਿਣਕਾ-ਮੈਂ ਸਵੇਰ ਦਾ ਭੋਰਾ ਵੀ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ।
• ਹਰਕਤ (ਹਿਲ-ਜੁਲ)-ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ।
• ਮਜ਼ੇਦਾਰ (ਸੁਆਦਲੀ)-ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਬੜੀ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਹੈ ।
• ਧਿਆਨ (ਮਨ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਟਿਕਾ ਕੇ-ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੋ ।
• ਸ਼ੇਖੀ (ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾ-ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਦੱਸਣਾ, ਗਪੌੜ-ਦੀਪਾ ਸ਼ੇਖ਼ੀਆਂ ਮਾਰਨ ਜੋਗਾ ਹੀ ਹੈ, ਕਰਨੇ ਜੋਗਾ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ।
• ਦੋਸਤ ਮਿੱਤਰ)-ਮਨਜੀਤ ਮੇਰਾ ਪੱਕਾ ਦੋਸਤ ਹੈ ।
• ਟਪੂਸੀ ਛਾਲ)-ਬਾਂਦਰ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ਟਪੂਸੀਆਂ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ।

(ii). ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :

ਚੂਹਾ, ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਤੇ ਕੁੱਤਾ ਤਿੰਨ ਦੋਸਤ ਸਨ । ਇਕ ਵਾਰੀ ਉਹ ਇਕੱਠੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਸੜਕ ਕੰਢੇ ਖੜੇ ਇਕ ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਪਈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਮਿਲ ਕੇ ਝੂਟੇ ਲਈਏ । ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਸਾਈਕਲ ਦੀ ਸੀਟ ਉੱਤੇ ਹੈਂਡਲ ਫੜ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ । ਉਹ ਪੈਡਲ ਮਾਰਨ ਲੱਗਾ । ਚੂਹਾ ਹੈਂਡਲ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਕੁੱਤਾ ਪਿਛਲੀ ਸੀਟ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਗਿਆ | ਸਾਈਕਲ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਚੱਲ ਪਿਆ । ਤਿੰਨੇ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਗਾਣੇ ਗਾਉਣ ਤੇ ਨੱਚਣ ਟੱਪਣ ਲੱਗੇ । ਅਜੇ ਕੁੱਝ ਹੀ ਦੂਰ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਸਾਈਕਲ ਇਕ ਪੱਥਰ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਕੇ ਉਲਟ ਗਿਆ । ਤਿੰਨੇ ਉਛਲ ਕੇ ਦੂਰ ਜਾ ਡਿਗੇ ਤੇ ਲੱਗੇ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਨ । ਫਿਰ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਉੱਠ ਕੇ ਮਿੱਟੀ ਝਾੜੀ ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਹੁਣ ਕੀ ਕਰੀਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਕੌਣ-ਕੌਣ ਦੋਸਤ ਸਨ ?
2. ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਕਿੱਥੇ ਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਠ ਗਿਆ ?
3. ਕੌਣ ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਪੈਡਲ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
4. ਚੂਹਾ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠਾ ?
5. ਪਿਛਲੀ ਸੀਟ ਉੱਤੇ ਕੌਣ ਬੈਠਾ ?
6. ਸਾਈਕਲ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਟਕਰਾਇਆ ?
7. ਸਾਈਕਲ ਤੋਂ ਕੌਣ-ਕੌਣ ਡਿਗੇ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਚੂਹਾ, ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਅਤੇ ਕੁੱਤਾ ।
2. ਸਾਈਕਲ ਦੀ ਸੀਟ ਉੱਤੇ ਹੈਂਡਲ ਫੜ ਕੇ ।
3. ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ।
4. ਹੈਂਡਲ ਉੱਤੇ ।
5. ਕੁੱਤਾ ।
6. ਇਕ ਪੱਥਰ ਨਾਲ ।
7. ਚੂਹਾ, ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਅਤੇ ਕੁੱਤਾ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਚੂਹੇ, ਕੁੱਤੇ ਤੇ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿਚ ਕੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੋਸਤੀ ਦਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਚੂਹੇ, ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਅਤੇ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਝੂਟੇ ਲੈਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਕਿਸ ਥਾਂ ਬੈਠ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੀਟ ਉੱਤੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸੀਟ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਪੈਡਲ ਕੌਣ ਮਾਰਨ ਲੱਗਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ਰਗੋਸ਼ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਚੂਹਾ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਹੈਂਡਲ ਉੱਤੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕੁੱਤਾ ਸਾਈਕਲ ਉੱਤੇ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਿਛਲੀ ਸੀਟ ਉੱਤੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਸਾਈਕਲ ਕਿਸ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ? ਕਿਸ ਨੇ ਸੜਕ ਤੋਂ ਪੱਥਰ ਪਾਸੇ ਹਟਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ਰਗੋਸ਼, ਕੁੱਤੇ ਤੇ ਚੂਹੇ ਨੇ ਰਲ ਕੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਿਸ ਨੇ ਸਾਈਕਲ ਸਿੱਧਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰ ਲਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੁੱਤੇ ਨੇ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
‘ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਝੂਟੇ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਿਲ ਕੇ (v । |

ਪ੍ਰਬਨ 10.
“ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਬੂਟੇ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਜਾਂ ਲੇਖ ।
ਉੱਤਰ-
ਕਹਾਣੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਸ਼ੇਖੀ ਮਾਰਨ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਫੜ੍ਹ ਮਾਰਨੀ (✓) ।

(v) ਵਿਆਕਰਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਤੇ ਲਿਖੋ :

ਦੂਰੋ, : ਨੇੜੇ
ਸਿੱਧਾ : ………………………….
ਦੋਸਤ : ………………………….
ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ : ………………………….
ਪਿਛਲੀ : ………………………….
ਉੱਤਰ –

ਦੂਰ :	ਨੇਤੇ
ਸਿਁਪਾ	ਪੁੱਠਾ
ਦੋਸਤ	ਦੁਸ਼ਮਣ
ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ	ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ
ਪਿਛਲੀ	ਅਗਲੀ ।

(vi) ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ
ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਬੋਲ ਕੇ ਲਿਖਾਏ :

1. ਮੀਨੂੰ ਤੇ ਟਿੰਕੂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਆਏ ਸਨ ।
2. ਦੇਖੋ, ਅਹੁ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ।
3. ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਉਹ ਖੜ੍ਹੇ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਦੇਖਦੇ ਰਹੇ ।
4. ਅੱਧੀ ਸੜਕ ਪਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੱਬੇ – ਪਾਸੇ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
5. ਵੀਰ ਜੀ, ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਸਮਝ ਗਏ ਹਾਂ ।

ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਝੂਟੇ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਬ
ਨਜ਼ਰ :	ਧਿਆਨ ।
ਬਲਵਾਨ:	ਤਕੜਾ ।
ਸਕਿਆ :	ਹਿੱਲਿਆ |
ਨਿੱਤਰਿਆ :	ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ।
ਸਰਕੇ :	ਹਿੱਲੇ ।
ਸ਼ੇ ਮੀ :	ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਵਧਾ-ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਦੱਸਣਾ ।
ਪਹਿਲਵਾਨ :	ਤਕੜਾ ਮਨੁੱਖ, ਘੋਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮੱਲ ।
ਹਈ ਸ਼ਾਅ :	ਜ਼ੋਰ ਲਾਉਂਣ ਸਮੇਂ ਮੂੰਹੋਂ ਕੱਢੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਅਵਾਜ਼ ।
ਭੋਰਾ ਵੀ :	ਜ਼ਰਾ ਵੀ ।
ਹਰਕਤਾਂ :	ਹਿਲ-ਜੁਲ, ਕੰਮ |
ਕਮਲਿਓ :	ਗਲੋ, ਬੇਅਕਲੋ ।
ਟਪੂਸੀ ਮਾਰ ਕੇ :	ਉੱਛਲ ਕੇ , ਛਾਲ ਮਾਰ  ਕੇ ।
ਮਜ਼ੇਦਾਰ :	ਸੁਆਦਲੇ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 8 ਦੇਖੋ, ਠਹਿਰੋ ਤੇ ਜਾਉ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 8 ਦੇਖੋ, ਠਹਿਰੋ ਤੇ ਜਾਉ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਦੇਖੋ, ਠਹਿਰੋ ਤੇ ਜਾਉ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।
(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮੀਨੂੰ ਅਤੇ ਟਿੰਕੂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਿੱਥੇ ਆਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਖੰਭ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਾਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਪੈਦਲ ਸੜਕ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲੱਗੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਜ਼ੈਬਰਾ-ਭੂਸਿੰਗ ॥

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ. ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(ਉ) ਚੌਕ ਦੀਆਂ ਬੱਤੀਆਂ ਸਾਡੀ …………………………. ਲਈ ‘ ਹਨ । (ਰੁਕਾਵਟ, ਸਹੂਲਤ)
ਉੱਤਰ-
ਚੌਕ ਦੀਆਂ ਬੱਤੀਆਂ ਸਾਡੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਹਨ ।

(ਅ) ਸਾਨੂੰ ……………………….. ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । (ਹਰੀ, ਪੀਲੀ)
ਉੱਤਰ-
ਸਾਨੂੰ ਹਰੀ ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

(ਈ) ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ………………………… ਹੱਥ ਤਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । (ਸੱਜੇ, ਖੱਬੇ).
ਉੱਤਰ-
ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਤੁਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

(ਸ) ਜ਼ੈਬਰਾ ਕਰਾਸਿੰਗ …………………………….. ਦੇ ਲੰਘਣ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । (ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ, ਰਿਕਸ਼ੇ ਵਾਲੇ) .
ਉੱਤਰ-
ਜ਼ੈਬਰਾ ਕਰਾਸਿੰਗ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਲੰਘਣ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

(ਹ) ……………………….. ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਭ ਚੱਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣਗੇ । (ਪੀਲੀ, ਹਰੀ)
ਉੱਤਰ-
ਪੀਲੀ ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਭ ਚੱਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮੀਨੂੰ ਅਤੇ ਟਿੰਕੂ ਦੇ ਮਾਮਾ ਜੀ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਚੌਕਾਂ ਵਿਚ ਬੱਤੀਆਂ ਕਿਉਂ ਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣ ਲੱਗਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸ ਹੱਥ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਖੱਬੇ ਹੱਥ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਠੀਕ ਵਾਕਾਂ ਉੱਤੇ ਸਹੀ (✓) ਜੀ ਅਤੇ ਗਲਤ ਵਾਕਾਂ ਉੱਤੇ ਕਾਟੇ (✗) ਆ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(ਉ) ਸਾਨੂੰ ਹਰੀ ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(ਅ) ਪੀਲੀ ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਦੌੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(ਈ) ਸਾਨੂੰ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਰੁਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(ਸ) ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਫਿਰ ਅੱਧੀ ਸੜਕ ਪਾਰ ਕਰਨ ਬਾਅਦ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(ਹ) ਸਾਨੂੰ ਚੌਕ ਵਿਚ ਖੜੇ ਸਿਪਾਹੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਹੀਂ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ।
ਉੱਤਰ-
✗

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ :

ਬਜ਼ਾਰ, ਚੌਕ, ਸਦਾ, ਭੀੜ, ਆਵਾਜਾਈ, ਖੰਭੇ, · ਸਮਝ, ਬੱਤੀਆਂ, ਦੁਰਘਟਨਾ, ਪੈਦਲ, ਨਿਯਮ, ਖੁਸ਼ੀ, ਇਸ਼ਾਰਾ, ਟਰੇਨਿੰਗ ।
ਉੱਤਰ-
1. ਬਜ਼ਾਰ (ਜਿੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਹੋਣ)-ਅੱਜ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਬੜੀ ਰੌਣਕ ਹੈ ।
2. ਚੌਕ (ਚੁਰਸਤਾ)-ਸਿਪਾਹੀ ਚੌਕ ਵਿਚ ਬਣੇ ਥੜ੍ਹੇ ਉੱਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਕੇ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
3. ਸਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ)-ਦੁੱਖ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਦਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ।
4. ਭੀੜ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਜੁੜਨਾ)-ਅੱਜ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਬੜੀ ਭੀੜ ਹੈ ।
5. ਆਵਾਜਾਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ-ਜਾਣਾ)ਚੌਕ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਾ ਸਿਪਾਹੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ।
6. ਖੰਭੇ (ਪੋਲ, ਥੰ-ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਖੰਭੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ।
7. ਸਮਝ ਜਾਣ ਲੈਣਾ)-ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੀ ਗੱਲ ਦੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ ।
8. ਬੱਤੀਆਂ (ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਲਬ, ਟਿਊਬਾਂ, ਲਾਲਟੈਨ ਆਦਿ)-ਸਾਰੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਬੱਤੀਆਂ ਜਗਦੀਆਂ ਨਾ ਰੱਖੋ ।
9. ਦੁਰਘਟਨਾ ਬੁਰੀ ਘਟਨਾ)-ਇਕ ਬੱਸ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿਚ 10 ਬੰਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ ।
10. ਪੈਦਲ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ-ਮੈਂ ਪੈਦਲ ਤੁਰ ਕੇ | ਸਕੂਲ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ।
11. ਨਿਯਮ ਨੇਮ-ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਤੁਰਦੇ ਸਮੇਂ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ।
12. ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ-ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਹੋਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ।
13. ਇਸ਼ਾਰਾ ਸੰਕੇਤ-ਚੌਕ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਾ ਸਿਪਾਹੀ ਇਸ਼ਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
14. ਟਰੇਨਿੰਗ (ਸਿਖਲਾਈ)-ਮੈਂ ਕਾਰ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਟਰੇਨਿੰਗ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :

ਟਿੰਕੂ ਨੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੇਖਿਆ ਚੌਕ ‘ਤੇ ਚਾਰ ਖੰਭੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ । ਇੱਕ ਖੰਭੇ ਉੱਤੇ ਕਦੇ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਜਗਦੀ ਸੀ, ਕਦੇ ਪੀਲੀ ਤੇ ਕਦੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਬੱਤੀ ਜਗਦੀ ਸੀ । ਮੀਨੂੰ ਤੇ ਟਿੰਕ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਏ । ਉਹ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਦੇਖਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਜਗਾ-ਬੁਝਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਉੱਥੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਸਾਈਕਲਾਂ, ਸਕੂਟਰਾਂ ਤੇ ਕਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀ ਬੱਤੀ ਦੇਖ ਕੇ ਰੁਕ ਜਾਂਦੇ ਸਨ | ਹਰੀ ਬੱਤੀ ਦੇ ਜਗਦਿਆਂ ਹੀ ਸਭ ਚੱਲ ਪੈਂਦੇ ਸਨ । ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਉਹ ਖੜੇ ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਦੇਖਦੇ ਰਹੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਚੌਕ ‘ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਖੰਭੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ ?
2. ਖੰਭੇ ਉੱਤੇ ਵਾਰੀ-ਵਾਰੀ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਬੱਤੀ ਜਗਦੀ ਸੀ ? ..
3. ਬੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਜਗਾ-ਬੁਝਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
4. ਸਾਈਕਲ, ਸਕੂਟਰ ਤੇ ਕਾਰਾਂ ਕਦੋਂ ਰੁਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ?
5. ਹਰੀ ਬੱਤੀ ਜਗਣ ‘ਤੇ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ
1. ਚਾਰ ।
2. ਕਦੇ ਲਾਲ, ਕਦੇ ਪੀਲੀ ਤੇ ਕਦੇ ਹਰੀ ।
3. ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ।
4. ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ।
5. ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਸਾਈਕਲ, ਸਕੂਟਰ ਤੇ ਕਾਰਾਂ ਚਲ ਪੈਂਦੀਆਂ ਸਨ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮੀਨੂੰ ਤੇ ਟਿੰਕੂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਕਿਹੜੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਆਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਮੀਨੂੰ ਤੇ ਟਿੰਕੂ ਦਾ ਕੌਣ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਾਮਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮੀਨੂੰ ਤੇ ਟਿੰਕੂ ਦੇ ਮਾਮੇ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਿਮਰਨ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਚੌਕ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਖੰਭ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਾਰ ( ✓)|

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਇਕ ਖੰਭੇ ਉੱਤੇ ਕਿੰਨੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਬੱਤੀਆਂ ਜਗ-ਬੁੱਝ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਤਿੰਨ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੁਕਣਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਿਹੜੀ ਬੱਤੀ ਜਗਣ ਨਾਲ ਆਵਾਜਾਈ ਚੱਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੀਲੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਿਹੜੀ ਬੱਤੀ ਜਗਣ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਚਲ ਪੈਂਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਹਰੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਹਰੀ, ਪੀਲੀ ਜਾਂ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣ ਨਾਲ ਕੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੁਰਘਟਨਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਸਦਾ ਕਿਹੜੇ ਹੱਥ ਤੁਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਖੱਬੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਸੜਕ ਪਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਾਹਲੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
“ਦੇਖੋ ਠਹਿਰੋ ਤੇ ਜਾਓ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਮੀਨੂੰ, ਟਿੰਕੂ ਤੇ ਸਿਮਰਨ ਕੀ ਖਾਣ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਈਸ ਕ੍ਰੀਮ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਆਵਾਜਾਈਂ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਉਣਾ-ਜਾਣਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਪੈਦਲ ਚੌਕ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਕਿਹੜੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਜ਼ੈਬਰਾ-ਭੂਸਿੰਗ (✓)  ।

(v) ਵਿਆਕਰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਤੇ ਲਿਖੋ :

(ਉ) ਮਾਮਾ – ਮਾਮੀ.
(ਅ) ਦਾਦਾ – …………………………
(ੲ) ਚਾਚਾ – ……………………….
(ਸ) ਮਾਤਾ – ……………………….
(ਹ) ਨਾਨਾ – ……………………….
ਉੱਤਰ-
(ੳ) ਮਾਮਾ – ਮਾਮੀ
(ਅ) ‘ਦਾਦਾ – ਦਾਦੀ
(ੲ) ਚਾਚਾਂ – ਚਾਚੀ
(ਸ) ਮਾਤਾ – ਪਿਤਾ
ਨਾਨਾਂ – ਨਾਨੀ ।

(vi) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਟ੍ਰੈਫ਼ਿਕ-ਲਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਸਹੀ ਰੰਗ ਭਰੋ : ਰੁਕੋ ਦੇਖੋ ਚੱਲੋ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਟ੍ਰੈਫ਼ਿਕ-ਲਾਈਟਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

• ਟ੍ਰੈਫ਼ਿਕ-ਲਾਈਟਾਂ ਸਾਨੂੰ ਚੌਕ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਵਾਜਾਈ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ :
• ਇਹ ਲਾਈਟਾਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ-ਲਾਲ, ਪੀਲੀ ਤੇ ਹਰੀ ਨੂੰ
• ਜਦੋਂ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਜੱਗਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਰੁਕਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ।
• ਜਦੋਂ ਪੀਲੀ ਬੱਤੀ ਜਗਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਰੁਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ।
• ਹਰੀ ਬੱਤੀ ਸਾਨੂੰ ਚਲਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ |

(vii) ਸਿੱਖਣ ਯੋਗ

ਦੇਖੋ, ਠਹਿਰੋ ਤੇ ਜਾਉ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਆਵਾਜਾਈ :	ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ-ਜਾਣਾ ।
ਨਿਯਮ :	ਅਸੂਲ, ਨੇਮ ।
ਦੁਰਘਟਨਾ :	ਕਿਸੇ ਗੱਡੀ ਦੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਗੱਡੀ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਹੋਣਾ ।
ਬਾਅਦ ‘:	ਮਗਰੋਂ ।
ਟਰੇਨਿੰਗ :	ਸਿਖਲਾਈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 7 ਦਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 7 ਦਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਦਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਲੱਕੜਹਾਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਜੰਗਲ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਜੰਗਲ ਸਾਨੂੰ ਫਲ, ਫੁੱਲ, ਲੱਕੜੀ, ਜੜੀਆਂ-ਬੂਟੀਆਂ ਤੇ ਛਾਵਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਹਰਿਆ-ਭਰਿਆ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਹਰਾ-ਭਰਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਰੁੱਖ ਨਹੀਂ ਵੱਢਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਗਲਤ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਗ਼ਲਤ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(ਉ) ਬਿਰਖੂ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਸੀ ।
ਉੱਤਰ-
(✗)

(ਅ) ਬਿਰਖੂ ਇੱਕ ਲੱਕੜਹਾਰਾ ਸੀ ।
ਉੱਤਰ-
(✓)

(ਬ) ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਹਰਾ-ਭਰਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
(✗)

(ਸ) ਦਰਿਆ ਨੇ ਬਿਰਖੂ ਨੂੰ ਰੁੱਖ ਲਾਉਣ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਦਿੱਤੀ ।
ਉੱਤਰ-
(✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬਿਰਖੂ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਿਰਖੂ ਲੱਕੜਾਂ ਵੱਢਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬਿਰਖੂ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ ਹੱਥੋਂ ਛੁੱਟ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਡਿਗ ਪਈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਿਰਖੂ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ ਹੱਥੋਂ ਛੁੱਟ ਕੇ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਡਿਗ ਪਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬਿਰਖੂ ਨੇ ਦਰਿਆ ਨੂੰ ਵੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਿਰਖੂ ਨੇ ਦਰਿਆ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਕੁਹਾੜੀ ਮੈਨੂੰ ਮੋੜ ਦੇ । ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇੰਨੇ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮੈਂ ਨਵੀਂ ਕੁਹਾੜੀ ਲੈ ਸਕਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਸਨ ? .
ਉੱਤਰ-
ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਸੋਨੇ, ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਸਨ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਰਿਆ ਨੇ ਬਿਰਖੂ ਦੀ ਸਚਾਈ ਤੇ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੀ ਦਿੱਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਦਰਿਆ ਨੇ ਬਿਰਖੁ ਦੀ ਸਚਾਈ ਤੇ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਤੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਨੇ, ਚਾਂਦੀ ਤੇ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨੇ ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਦਿੱਤੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਰਿਆ ਨੇ ਬਿਰਖੂ ਨੂੰ ਕੀ ਨਸੀਹਤ ਦਿੱਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਦਰਿਆ ਨੇ ਬਿਰਖੂ ਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਤੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਰੁੱਖ ਵੀ ਲਾਇਆ ਕਰ । ਸਾਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁੱਖ ਲਾ ਕੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਹਰਾ-ਭਰਾ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਖਿੜ, ਤਿੰਨ, ਪਾਰ, ਰੱਖ, ਹਰਾ-ਭਰਾ)

(ਉ)ਬਿਰਖੁ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਕ …………………… ’ਚੋਂ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਬਿਰਖੁ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰੱਖ ‘ਚੋਂ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ ।

(ਅ) ਜਦੋਂ ਦਰਿਆ ਚੜ੍ਹੇ, ਤਾਂ ਸੰਭਲ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ …………………………. ਕਰੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਜਦੋਂ ਦਰਿਆ ਚੜ੍ਹੇ, ਤਾਂ ਸੰਭਲ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰੋ ।

(ਇ) ਦਰਿਆ ਵਿਚ ……………………………. ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਡਿਗੀਆਂ ਨੇ ।
ਉੱਤਰ-
ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਡਿਗੀਆਂ ਨੇ ।

(ਸ) ਬਿਰਖੂ ਆਪਣੀ ਕੁਹਾੜੀ ਵੇਖ ਕੇ ……………………………….. ਪਿਆ ।
ਉੱਤਰ-
ਬਿਰਖੂ ਆਪਣੀ ਕੁਹਾੜੀ ਵੇਖ ਕੇ ਖਿੜ ਪਿਆ ।

(ਹ) ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁੱਖ ਲਾਓ ਧਰਤੀ ਨੂੰ …………………….. ਰੱਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁੱਖ ਲਾਓ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਹਰਾ| ਭਰਾ ਰੱਖੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵਾਕ ਬਣਾਓ : ਲੱਕੜਹਾਰਾ, ਦਰਿਆ, ਜੰਗਲ, ਛੱਲ, ਕੁਹਾੜੀ, ਮਿਹਨਤੀ, ਰੁੱਖ, ਧਰਤੀ ।
ਉੱਤਰ-

• ਲੱਕੜਹਾਰਾ ਲੱਕੜਾਂ ਤੇ ਰੁੱਖ ਵੱਢਣ ,ਵਾਲਾ-ਲੱਕੜਹਾਰਾ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਲੱਕੜਾਂ ਵੱਢ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
• ਦਰਿਆ (ਪਾਣੀ ਦਾ ਲੰਮਾ ਤੇ ਚੌੜਾ ਵਹਿਣੀ ਸਤਲੁਜ ਇਕ ਦਰਿਆ ਹੈ ।
• ਜੰਗਲ (ਵਣ, ਵੱਡੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਰੁੱਖਾਂ-ਬੂਟਿਆਂ ਦਾ ਉੱਗੇ ਹੋਣਾ)-ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਜੰਗਲ ਨਹੀਂ ਵੱਢਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ।
• ਛੱਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਉੱਚੀ ਲਹਿਰ)-ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਛੱਲਾਂ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
• ਕੁਹਾੜੀ ਲੱਕੜਾਂ ਵੱਢਣ ਦਾ ਸੰਦ-ਕੁਹਾੜੀ ਲੱਕੜਾਂ ਵੱਢਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ।
• ਮਿਹਨਤੀ (ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ) ਰਾਮ ਬੜਾ ਮਿਹਨਤੀ ਲੜਕਾ ਹੈ ।
• ਰੁੱਖ ਦਰੱਖ਼ਤ)-ਸਾਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁੱਖ ਲਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
• ਧਰਤੀ ਜ਼ਮੀਨ)-ਧਰਤੀ ਗੋਲ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਮਝੋ ਤੇ ਲਿਖੋ :
ਰੁੱਖ – ਰੁੱਖਾਂ
लॅवर – …………………………
ਕੁਹਾੜੀ – …………………………
ਛੱਲ – …………………………
ਬੁਟੀ – …………………………
ਉੱਤਰ-
ਰੁੱਖ – ਰੁੱਖਾਂ
ਲੱਕੜ – ਲੱਕੜਾਂ
ਕੁਹਾੜੀ – ਕੁਹਾੜੀਆਂ
ਛੱਲ – ਛੱਲਾਂ
ਬੂਟੀ – ਬੂਟੀਆਂ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :
ਬਿਰਖੂ ਇੱਕ ਲੱਕੜਹਾਰਾ ਸੀ । ਉਹ ਦਰਿਆ ਦੇ ਉਸ ਪਾਰ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰੱਖ ‘ਚੋਂ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਦਰਿਆ ਦੇ ਇਸ ਪਾਰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਮੁੜ ਆਉਂਦਾ । ਇੱਕ ਦਿਨ ਦਰਿਆ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਬਿਰਖੂ ਜਦੋਂ ਵਾਪਸ ਘਰ ਪਰਤ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਦਰਿਆ ਪਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਇਕ ਛੱਲ ਆਈ, ਉਸ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ ਹੱਥੋਂ ਛੁੱਟ ਕੇ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਜਾ ਡਿਗੀ । ਬਿਰਖੁ ਨੇ ਦਰਿਆ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਦਰਿਆਦਰਿਆ ! ਮੇਰੀ ਕੁਹਾੜੀ ਮੈਨੂੰ ਮੋੜ ਦੇ !” ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਏਨੇ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮੈਂ ਨਵੀਂ ਕੁਹਾੜੀ ਲੈ ਸਕਾਂ ! ਇਹ ਕੁਹਾੜੀ ਅਜੇ ਮੈਂ ਕੱਲ ਹੀ ਖ਼ਰੀਦੀ ਸੀ । ਪਿਆਰੇ ਦਰਿਆ ! ਮੇਰੀ ਕੁਹਾੜੀ ਕੱਢ ਦੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਕੱਲ੍ਹ ਮੈਂ। ਆਪਣੇ ਕੰਮ ‘ਤੇ ਜਾ ਸਕਾਂ ।”

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਬਿਰਖੂ ਕਿੱਥੇ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ?
2. ਬਿਰਖੂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
3. ਦਰਿਆ ਦੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ ?
4. ਬਿਰਖੂ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਡਿਗ ਪਈ ?
5. ਬਿਰਖੂ ਕੁਹਾੜੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸਕਦਾ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਦਰਿਆ ਦੇ ਪਰਲੇ ਪਾਰ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਇਕ ਰੱਖ ਵਿਚ ।
2. ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ।
3. ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਚੜਿਆ , ਵਧਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ।
4. ਬਿਰਖੂ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਛੱਲ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਹੱਥੋਂ ਛੁਟ ਕੇ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਡਿਗ ਨੂੰ ਚ ਪਈ ।
5. ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਕੁਹਾੜੀ ਖ਼ਰੀਦਣ ਜੋਗੇ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬਿਰਖੂ ਕੌਣ (ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਲੱਕੜਹਾਰਾ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬਿਰਖੂ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪਾਰ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਰੱਖ ਵਿਚ ਕੀ ਕਰਨ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਲੱਕੜਾਂ ਕੱਟਣ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬਿਰਖੂ ਘਰ ਕਦੋਂ ਮੁੜਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਸ਼ਾਮੀਂ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬਿਰਖੂ ਦੀ ਕੁਹਾੜੀ ਕਿੱਥੇ ਡਿਗ ਪਈ ?
ਉੱਤਰ-
ਦਰਿਆ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦਰਿਆ ਨੇ ਬਿਰਖੁ ਅੱਗੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ?
ਉੱਤਰ-
ਤਿੰਨ (✓)!

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6. ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਦਾ ਮੁੱਠਾ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਇੱਕ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਬਿਰਖੂ ਨੇ ਕਿਹੜੀ ਕੁਹਾੜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੱਸਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਲੋਹੇ ਦੀ ਨੂੰ (✓) !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਦਰਿਆ ਅਨੁਸਾਰ ਬਿਰਖੁ ਮਿਹਨਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੱਚਾ (✓) !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਦਰਿਆ ਨੇ ਬਿਰਖੂ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੁਹਾੜੀਆਂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਤਿੰਨੇ (✓)!

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਾਨੂੰ ਫਲ-ਫੁੱਲ, ਜੜੀਆਂ-ਬੂਟੀਆਂ, ਲੱਕੜਾਂ ਤੇ ਮੀਹ (ਵਰਖਾ) ਕੌਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਜੰਗਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਦਰਿਆ ਨੇ ਬਿਰਖੂ ਨੂੰ ਲੱਕੜਾਂ ਰੁੱਖ) ਕੱਟਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੀ ਲਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ? ‘
ਜਾਂ
ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਹਰਾ-ਭਰਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੀ ਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੁੱਖ (✓) !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
“ਦਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੁੱਖ ਲਾਉਣ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਦਰਿਆ ਦਾ ਸਮਾਨਾਰਥਕ ਸ਼ਬਦ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਨਦੀ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
‘ਖਿੜ ਪਿਆ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
“ਬਿਰਖ’ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੁੱਖ/ਦਰਖ਼ਤ (✓) ।

(v) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਪਰਖ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ-ਕੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ?

ਉੱਤਰ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰੁੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

• ਰੁੱਖ ਸਾਡੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਨੂੰ ਹਰਾ ਭਰਾ ਤੇ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
• ਰੁੱਖ ਸਾਨੂੰ ਲੱਕੜੀ, ਫਲ, ਫੁੱਲ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਚਾਰਾ ਤੇ ਠੰਡੀ ਛਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
• ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਆਕਸੀਜਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ।
• ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਮੀਹ ਵੜਦੇ ਹਨ ।
• ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਫਲ, ਫੁੱਲ, ਪੱਤੇ, ਛਿੱਲਾਂ ਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

(vi) ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ

ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਕਿ ਉਹ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਰੁੱਖ ਲਾਉਣ ।

ਦਰਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਲੱਕੜਹਾਰਾ :	ਲੱਕੜਾਂ ਵੱਢਣ ਵਾਲਾ
ਛੱਲ :	ਉੱਚੀ ਉੱਠਣ ਵਾਲੀ ਲਹਿਰ ।
ਮੁੱਠਾ :	ਹੱਥੀ, ਦਸਤਾ ।
ਖਿੜ ਪਿਆ :	ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ।
ਜੰਗਲ-ਬੇਲੇ :	ਜੰਗਲ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 6 ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਆਈ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 6 ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਆਈ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਆਈ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਣਾਈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇੰਜਣ ਕੌਣ ਬਣਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਤੇਜਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਾਰਡ ਕੌਣ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੇਸ਼ਮਾ !

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(ਉ) ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਰਲ ਕੇ ਕੀ ਬਣਾਇਆ ?
ਬੈਲ-ਗੱਡੀ
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ
ਜਹਾਜ਼
ਉੱਤਰ-
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਦੀ

(ਅ) ਝੰਡੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨੇ ਹਿਲਾਇਆ ਸੀ ?
ਦੇਵਕੀ
ਰੇਸ਼ਮਾ ,
ਸ਼ਿੰਦਰੋ
ਉੱਤਰ-
ਰੇਸ਼ਮਾ ਦੀ |

(ਈ) ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਅਵਾਜ਼ ਕੱਢੀ ?
ਟੈਂ-ਟੈਂ
ਠੁਕ-ਠੁਕ
ਛੁਕ-ਛੁਕ
ਉੱਤਰ-
ਛੁਕ-ਛੁਕ

(ਸ) ਇੰਜਣ ਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕਿਸ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹਾਇਆ ਗਿਆ ? .
ਅਵਤਾਰ ਨੂੰ
ਰੇਸ਼ਮਾ ਨੂੰ
ਤੇਜੇ ਨੂੰ
ਉੱਤਰ-
ਰੇਸ਼ਮਾ ਨੂੰ

(ਹ) ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਇੰਜਣ
ਗਾਰਡ
ਸਵਾਰੀ
ਉੱਤਰ-
ਗਾਰਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ :

(ੳ) ਗੱਡੀ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ
ਆਪ ਹੀ ਬਣਾਈ ।
-ਖੇਡਣ ਵੇਲੇ ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਣਾਈ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਤੇਜੇ, ਰੇਸ਼ਮਾ, ਵਿੱਕੀ, ਅਵਤਾਰ, ਦੇਵਕੀ, ਸ਼ਿੰਦਰੋ ਤੇ ਰੌਣਕੀ ਨੇ ਬਣਾਈ ।

(ਅ) ਇੰਜਣ ਦੀ ਥਾਂ ਅਸੀਂ,
‘ਤੇਜੇ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹਾਇਆ !
ਛੋਟੀ ਰੇਸ਼ਮਾ ਦਾ ਡੱਬਾ,
ਗਾਰਡ ਦਾ ਬਣਾਇਆ ।
-ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਦਾ ਇੰਜਣ ਅਤੇ ਗਾਰਡ ਕਿਸ| ਕਿਸ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ? .
ਉੱਤਰ-
ਤੇਜੇ ਨੂੰ ਇੰਜਣ ਅਤੇ ਰੇਸ਼ਮਾ ਨੂੰ ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਦਾ ਗਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਕਿਸ-ਕਿਸ ਨੇ ਖੇਡੀ ? .
ਉੱਤਰ-
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਦੀ ਖੇਡ ਤੇਜੇ, ਰੇਸ਼ਮਾ, ਵਿੱਕੀ, ਅਵਤਾਰ, ਦੇਵਕੀ, ਸ਼ਿੰਦਰੋ ਤੇ ਰੌਣਕੀ ਨੇ ਖੇਡੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ-

ਦੌੜੇ	ਭੱਜੇ
ਝੱਗੇ	ਕਮੀਜ਼
ਕਤਾਰ	ਲਾਈਨ ‘
ਕੂਕ	ਚੀਕ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
‘ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਆਈ ਕਵਿਤਾ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਕਰ ਕੇ ਸੁਣਾਓ ।
ਉੱਤਰ-
(ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਹੀ ਕਰਨ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ : ‘
ਜਾਂ ‘
‘ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਆਈ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਸਤਰਾਂ ਜਬਾਨੀ ਲਿਖੋ ।
ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਆਈ ।
……………………
ਗੱਡੀ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ
……………………
ਇੰਜਣ ਦੀ ਥਾ ਅਸੀਂ!
……………………
ਛੋਟੀ ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਡੱਬਾ ।
……………………
ਉੱਤਰ-
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਆਈ
ਵੇਖੋ ! ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਆਈ ।
ਗੱਡੀ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ।
ਆਪ ਹੀ ਬਣਾਈ ।
ਇੰਜਣ ਦੀ ਥਾਂ ਅਸੀਂ,
ਤੇਜੇ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹਾਇਆ ।
ਛੋਟੀ ਰੇਸ਼ਮਾ ਦਾ ਡੱਬਾ,
ਗਾਰਡ ਦਾ ਬਣਾਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ :
ਡੱਬਾ, ਵਿਚਾਲੇ, ਝੱਗਾ, ਮੈਦਾਨ, ਝੰਡੀ, ਝੋਕਾ, ਭਜਾਇਆ ।
ਉੱਤਰ-

• ਡੱਬਾ ਬਕਸਾ-ਮੈਂ ਗੱਡੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮੋਹਰਲੇ ਡੱਬੇ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਸਾਂ ।
• ਵਿਚਾਲੇ ਗੱਭੇ, ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ-ਸਾਡੇ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਸੁਰਿੰਦਰ ਬੈਠਾ ਸੀ ।
• ਝੱਗਾ (ਕਮੀਜ਼)-ਉਸ ਨੇ ਮੇਰਾ ਝੱਗਾ ਪਾੜ ਦਿੱਤਾ ।
• ਮੈਦਾਨ ਪੱਧਰੀ ਥਾਂ)-ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਖੇਡ ਰਹੇ ਸਾਂ ।
• ਝੰਡੀ (ਛੋਟਾ ਝੰਡਾ)-ਗਾਰਡ ਨੇ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਹਿਲਾਈ ਤੇ ਗੱਡੀ ਤੁਰ ਪਈ !
• ਹਝੋਕਾ ਧੱਕਾ, ਝਟਕਾ)-ਜਦੋਂ ਬੱਸ ਕੱਚੀ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਚਲਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਹਥੌਕੇ ਲਗਦੇ
  ਹਨ
• ਭਜਾਇਆ (ਦੁੜਾਇਆ।)- ਰੋਗੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਖ਼ਰਾਬ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਗਗਨ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਵਲ ਭਜਾਇਆ !

(iii) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ – ਸਹੀ ਜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਣਾਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ (✓) !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇੰਜਣ ਦੀ ਥਾਂ ਕਿਸ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹਾਇਆ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਤੇਜੇ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਰੇਸ਼ਮਾ ਕਿਸ ਦਾ ਡੱਬਾ ਬਣੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਗਾਰਡ ਦਾ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਫੜਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਝੱਗੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕਤਾਰ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀ ਲੱਗ ਰਹੀ ਸੀ ? . .
ਉੱਤਰ-
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਵਰਗੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਕੀ ਆਇਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਗਾਰਡ ਬਣੀ ਰੇਸ਼ਮਾ ਨੇ ਕਿਸਨੂੰ ਹਿਲਾਇਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
(ੲ) ਝੰਡੀ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8
ਇੰਜਣ ਬਣੇ. ਤੇਜੇ ਨੇ ਗੱਡੀ ਭਜਾਉਣ ਵੇਲੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੂਕ ਮਾਰੀ ਸੀ (✓) ।

(iv) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਬਾਰੇ ਪੰਜ ਵਾਕ ਬੋਲੋ ।
ਉੱਤਰ-

1. ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਸਫ਼ਰ ਦਾ ਇਕ ਹਰਮਨਪਿਆਰਾ ਸਾਧਨ ਹੈ ।
2. ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਦਾ ਇੰਜਣ ਭਾਫ਼, ਡੀਜ਼ਲ ਜਾਂ | ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਚਲਦਾ ਹੈ ।
3. ਇਸਦੇ ਇੰਜਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡੱਬੇ ਜੋੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
4. ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਛਲੇ ਡੱਬੇ ਵਿਚ ਇਸਦਾ ਗਾਰਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |
5. ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਾਲ-ਅਸਬਾਬ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਵੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ਆਈ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਖੜ੍ਹਾਇਆ :	ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ।
ਗਾਰਡ :	ਗਾਰਡ ਗੱਡੀ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਡੱਬੇ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਗੱਡੀ ਨੂੰ ਹਰੀ ਜਾਂ ਲਾਲ ਝੰਡੀ ਦਿਖਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੱਲਣ ਜਾਂ ਰੁਕਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਖਲ੍ਹਾਰ :	ਖੜ੍ਹੀ ਕੀਤੀ ।
ਖਲ੍ਹਾਰੀ :	ਖੜ੍ਹੀ ਕੀਤੀ ।
ਝੱਗੇ :	ਕਮੀਜ਼ਾਂ ।
ਭਜਾਇਆ:	ਦੌੜਾਇਆ ।
ਹਝੋਕਾ :	ਹੋਹਾ, ਝਟਕਾ, ਧੱਕਾ |
ਮੈਦਾਨ :	ਖੇਡ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 5 ਵੱਡਾ ਕੌਣ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 5 ਵੱਡਾ ਕੌਣ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਵੱਡਾ ਕੌਣ Textbook Questions and Answers

(ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ )

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਅਨਪੜ੍ਹ ਲੋਕ ਦਸਖ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਕੀ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਅੰਗੁਠਾ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਂਗਲ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੀਚੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਥਾਲੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੱਡੂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੇ ਚੁੱਕਿਆ ? ..
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :
(ਉ) ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਵਿਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ?
ਪਿਆਰ
ਲੜਾਈ
ਬਹਿਸ
ਉੱਤਰ-
ਬਹਿਸ ਦੀ

(ਅ) ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸ ਨੂੰ ਲੱਡੂ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ?
ਵੱਡੀ ਉਂਗਲ ਨੂੰ
ਚੀਚੀ ਉਂਗਲ ਨੂੰ
ਧੂ ਅੰਗੂਠੇ ਨੂੰ
ਉੱਤਰ-
ਵੱਡੀ ਉਂਗਲ ਨੂੰ

(ਈ) ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਉਂਗਲਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ?
ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ
ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ
ਵੱਡੇ ਬਣ ਕੇ
ਉੱਤਰ-
ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ ਦੀ

(ਸ) ਸ਼ਕਤੀ ਕਿਸ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਲੜਾਈ ਵਿਚ
ਆਕੜ ਵਿਚ
ਏਕਤਾ ਵਿਚ
ਉੱਤਰ-
ਏਕਤਾ ਵਿਚ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ :

(ੳ) ਮੈਂ ਦੱਸਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ………………………….. ਇਕ ਹੈ । (ਹੱਥ, ਪਰਮਾਤਮਾ)
ਉੱਤਰ-
ਮੈਂ ਦੱਸਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਇਕ ਹੈ ।

(ਅ) ……………………. ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮੈਂ ਹੀ ਹਾਂ । (ਕਿੱਦ, ਉਮਰ)
ਉੱਤਰ-
ਕੱਦ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮੈਂ ਹੀ ਹਾਂ ।

(ਈ) ਮੇਰੇ ਵਿਚ ਲੋਕ ਸੋਨੇ, ਚਾਂਦੀ, ਹੀਰੇ ਆਦਿ ਦੀਆਂ …………………….. ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ! (ਅੰਗੂਠੀਆਂ, ਚੂੜੀਆਂ)
ਉੱਤਰ-
ਮੇਰੇ ਵਿਚ ਲੋਕ ਸੋਨੇ, ਚਾਂਦੀ ਤੇ ਹੀਰੇ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਅੰਗੂਠੀਆਂ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ।

(ਸ) …………………………………….. ਮੀਚਣ ਵੇਲੇ ਭਲਾ ਮੈਂ ਕਿਹੜਾ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹਾਂ ? . (ਅੱਖਾਂ, ਮੁੱਠੀ)
ਉੱਤਰ-
ਮੁੱਠੀ ਮੀਚਣ ਵੇਲੇ ਭਲਾ ਮੈਂ ਕਿਹੜਾ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹਾਂ |

(ਹ) ਪੰਜਾਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ …………………………. ਚੁੱਕ ਲਿਆ । (ਰਸਗੁੱਲਾ, ਲੱਡੂ)
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜਾਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਲੱਡੂ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ।

(ਕ) ਏਕਤਾ ਵਿਚ ਹੀ ……… ਹੈ । (ਸ਼ਕਤੀ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ)
ਉੱਤਰ-
ਏਕਤਾ ਵਿਚ ਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਵਿਚ ਬਹਿਸ ਕਿਉਂ ਹੋਈ ?
ਉੱਤਰ-
ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਵਿਚ ਬਹਿਸ ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੋਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਇਕ ਉਂਗਲੀ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅੰਗੂਠੇ ਨੇ ਸਰਪੰਚ ਨੂੰ ਕੀ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਅੰਗੂਠੇ ਨੇ ਸਰਪੰਚ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੜ੍ਹਿਆ-ਲਿਖਿਆ ਹੈ । ਅਨਪੜ੍ਹ ਲੋਕ ਦਸਖ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਥਾਲੀ ਵਿਚ ਕੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਥਾਲੀ ਵਿਚ ਲੱਡੂ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਿੰਨੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਲੱਡੂ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜਾਂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਏਕਤਾ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ? |
ਉੱਤਰ-
ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਏਕਤਾ ਵਿਚ ਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ :
ਹੱਥ, ਫੈਸਲਾ, ਲੱਡੂ, ਦਸਖ਼ਤ, ਸ਼ਕਤੀ ।
ਉੱਤਰ-

• ਹੱਥ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਇਕ ਅੰਗ-ਅਸੀਂ ਸਭ ਕੁੱਝ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਫੜਦੇ ਹਾਂ ।
• ਫ਼ੈਸਲਾ (ਇਰਾਦਾ, ਮਤਾ) –ਅਸੀਂ ਦੋਹਾਂ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੇ ਲੜਾਈ ਛੱਡ ਕੇ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ।
• ਲੱਡੂ (ਇਕ ਮਠਿਆਈ)-ਮੈਂ ਹਲਵਾਈ ਤੋਂ ਇਕ ਕਿਲੋ ਲੱਡੂ ਖ਼ਰੀਦੇ ।
• ਦਸਖ਼ਤ (ਸਹੀ)-ਅਰਜ਼ੀ ਲਿਖ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਆਪਣੇ ਦਸਖ਼ਤ ਕਰ ਦਿਓ ।
• ਸ਼ਕਤੀ (ਤਾਕਤ)-ਭਾਰਤ ਸਾਰੀ ਫ਼ੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ

ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜੋ ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :
ਅੰਤ ਵਿਚ ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਪੰਜਾਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ, ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਲੱਡੂ ਚੁੱਕੋ । ਪੰਜਾਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਲੱਡੂ ਚੁੱਕ ਲਿਆ | ਸਰਪੰਚ ਆਖਣ ਲੱਗਾ, ‘ਤੁਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਜਤਨ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਲੱਡੂ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕੇ । ਜਦੋਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਜਤਨ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੱਡੂ ਚੁੱਕ ਲਿਆ । ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਇਕ ਵੱਡਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਮਿਲ ਕੇ ਚੱਲਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਵੱਡੇ ਹੋ । ਇਹ ਵੀ ਸਮਝ ਲਓ ਕਿ ਏਕਤਾ ਨਾਲ ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ ਰਹੋ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਔਖਾ ਨਹੀਂ । ਏਕਤਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ।”

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਪੰਜਾਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਿਹਾ ?
2. ਲੱਡੂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੇ ਚੁੱਕਿਆ ?
3. ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੱਡੂ ਕਦੋਂ ਚੁੱਕ ਹੋਇਆ ?
4. ਕਦੋਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਔਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ?
5. ਕਿਸ ਵਿਚ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ?
6. ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਲੱਡੂ ਚੁੱਕੋ ।
2. ਪੰਜਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ।
3. ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਜਤਨ ਕੀਤਾ ।
4. ਜਦੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
5. ਏਕਤਾ ਵਿਚ ।
6. ਏਕਤਾ ਵਿਚ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ।
ਜਾਂ
ਰਲ-ਮਿਲ ਕੇ ਰਹੋ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਵੱਡਾ ਕੌਣ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਿਸ ਲੜਾਈ/ਝਗੜੇ) ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪੰਜਾਂ ਉਂਗਲਾਂ ਦਾ ਝਗੜਾ ਕਿਸ ਕੋਲ ਪੁੱਜਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੰਚਾਇਤ ਕੋਲ (✓) .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੜ੍ਹਿਆ-ਲਿਖਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਅੰਗੂਠੇ ਨੇ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਅਨਪੜ੍ਹ ਲੋਕ ਦਸਖ਼ਤਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਕਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਅੰਗੂਠੇ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਅੰਗੂਠੇ ਦੇ ਨਾਲ ਦੀ ਉਂਗਲੀ ਕੀ ਦੱਸਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਰਮਾਤਮਾ ਇਕ ਹੈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਿਸੇ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਉਂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਅੰਗੂਠੇ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਲੀ ਉਂਗਲ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕੱਦ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਉਂਗਲ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਿਚਕਾਰਲੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਲੋਕ ਸੋਨੇ, ਚਾਂਦੀ ਤੇ ਹੀਰੇ ਦੀ ਅੰਗੂਠੀ ਕਿਸ ਉਂਗਲ ਵਿਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੌਥੀ ਉਂਗਲ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਖਿੱਲਰੇ ਦਾਣੇ ਨੂੰ ਹੂੰਝਣ ਵੇਲੇ ਕਿਹੜੀ ਉਂਗਲ ਘਿਸਰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਿਚਕਾਰਲੀ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਥਾਲੀ ਵਿਚ ਕੀ ਮੰਗਵਾ ਲਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਲੱਡੂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੂੰ ਲੱਡੂ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜਾਂ ਨੂੰ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਉਂਗਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੌਣ ਵੱਡਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਕਦੋਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ ਚਲਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕੌਣ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਰੇ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
‘ਵੱਡਾ ਕੌਣ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ ਰਹਿਣ ਦੀ (✓) ।

(v) ਵਿਆਕਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ- ਸਮਝੋ ਤੇ ਲਿਖੋ :

ਉਂਗਲ ‘ : ਉਂਗਲਾਂ
ਅੰਗੂਠਾ : ……………………..
ਦਾਣਾ : ……………………..
ਹੀਰਾ : ……………………..
ਉੱਤਰ-
ਉਂਗਲ : ਉਂਗਲਾਂ
ਅੰਗੂਠਾ : ਅੰਗੂਠੇ
ਦਾਣਾ : ਦਾਣੇ
ਹੀਰਾ : ਹੀਰੇ ।

(vi) ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ

ਅਧਿਆਪਕ ਪਾਠ ਵਿਚ ਆਏ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਹੇ :
ਉਂਗਲਾਂ ਅੰਗੂਠਾ ਵੱਡਾ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਅਨਪੜ੍ਹ ਸਖ਼ਤ
ਦੱਸਦੀ ਧਰਤੀ ਕਿਹੜਾ
ਅਖ਼ੀਰ ਯਤਨ ਪਹਿਲਾਂ ॥

ਦੀਪੂ ਨੇ ਛੁੱਟੀ ਲਈ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਬਹਿਸ :	ਝਗੜਾ, ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ
ਪੰਚਾਇਤ :	ਪੰਜ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਸਿਆਣੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਸਭਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸਾਰੇ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ।
ਸਰਪੰਚ :	ਪੰਚਾਇਤ ਦਾ ਮੁਖੀ ।
ਦਸਖ਼ਤ :	ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਲਿਖਣਾ ।
ਅੱਗੂਠੀਆਂ :	ਮੁੰਦਰੀਆਂ ।
ਮੀਚਣ :	ਮੀਟਣ, ਬੰਦ ਕਰਨ ।
ਘਿਸਰਦੀ :	ਘਸਦੀ ।
ਯਤਨ :	ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ।
ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ :	ਸੌਖ ਨਾਲ ।
ਏਕਤਾ :	ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ।
ਸ਼ਕਤੀ :	ਤਾਕਤ!

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 4 ਦੀਪੂ ਨੇ ਛੁੱਟੀ ਲਈ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 4 ਦੀਪੂ ਨੇ ਛੁੱਟੀ ਲਈ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਦੀਪੂ ਨੇ ਛੁੱਟੀ ਲਈ Textbook Questions and Answers

(ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ)

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦੀਪੂ ਕਿਹੜੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਤੀਜੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਦੀਪੂ ਭੱਜਾ-ਭੱਜਾ ਕਿੱਥੇ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਾਗ਼ ਵਿਚ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕੀੜੀਆਂ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਕਿੱਥੇ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਖੁੱਡਾਂ ਵਿਚ।.

(ii) ਬਹੁਤ ਸੌਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚੋਂ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਆਣਾ, ਤਰਲਾ, ਚੰਗੇ, ਮੰਡਰਾ, ਲੱਦੀਆਂ)
(ਉ), ਸਾਰੇ ………………………………… ਬੱਚੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਸਾਰੇ ਚੰਗੇ ਬੱਚੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

(ਅ) ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਫੁੱਲਾਂ ‘ਤੇ …………………… ਰਹੀਆਂ ਸਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਫੁੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਮੰਡਰਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ।

(ਇ) ਮੈਂ ਆਪਣਾ …………………………………. ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਾਂਗੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਆਲ੍ਹਣਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਾਂਗੀ |

(ਸ) ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕੰਮ ਨਾਲ ………….. ਪਈਆਂ ਹਾਂ ।
ਉੱਤਰ-
ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕੰਮ ਨਾਲ ਲੱਦੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਾਂ ।

(ਹ) ਦੀਪੂ ਨੇ ਹੁਣ ਕੀੜੀਆਂ ‘ ਦਾ ………… ਕੀਤਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਦੀਪੂ ਨੇ ਹੁਣ ਕੀੜੀਆਂ ਦਾ ਤਰਲਾ ਕੀਤਾ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਮਝੋ ਤੇ ਲਿਖੋ :
(ਉ) ਚਿੜੀ ਚਿੜੀਆਂ
(ਅ) ਕੀੜੀ । ………………….
(ਈ) ਮੱਖੀ ……………………….
(ਸ) ਤਿਤਲੀ ……………………….
(ਹ) ਬੱਚਾ ……………………….
(ਕ) ਕੁੱਤਾ ……………………….
(ਖਿ) ਆਲ੍ਹਣਾ ……………………….
(ਗ) ਦਾਣਾ ……………………….
ਉੱਤਰ-
(ਉ) ਚਿੜੀ – ਚਿੜੀਆਂ
(ਅ) ਕੀੜੀ – ਕੀੜੀਆਂ
(ਈ) ਮੱਖੀ – ਮੱਖੀਆਂ
(ਸ) ਤਿਤਲੀ – ਤਿਤਲੀਆਂ
(ਹ) ਬੱਚਾ- ਬੱਚੇ
(ਕ) ਕੁੱਤਾ – ਕੁੱਤੇ
(ਖਿ) ਆਲ੍ਹਣਾ – ਆਲਣੇ
(ਗ) ਦਾਣਾ – ਦਾਣੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੀਪੂ ਸਕੂਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੀਪੂ ਸਕੂਲ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਾ ਜੀਅ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਖੇਡਦਾ ਰਹੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਦੀਪੂ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ? . .
ਉੱਤਰ-
ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਦੀਪੂ ਨਾਲ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸਨ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸ਼ਹਿਦ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦੀਪੂ ਨੇ ਚਿੜੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੀਪੂ ਨੇ ਚਿੜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦੀਪੂ ਕਿਉਂ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੀਪੂ ਇਸ ਲਈ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਹਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠਾਂ ‘ੴ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਜੀਵਾਂ (ਜੀਵ- ਜੰਤੂਆਂ) ਦੇ ਨਾਂ ਦਿੱਤੇ ਹਨ । ‘ਅ’ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਜਿਹੜਾ-ਜਿਹੜਾ , ਉਹ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਹ ਕੰਮ ਲਿਖਿਆ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੇਲੋ :

(ਉ)	(ਅ)
ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ	ਆਲ੍ਹਣਾ
ਕੁੱਤਾ	ਸ਼ਹਿਦ
ਚਿੜੀਆਂ	ਭੋਜਨ
ਕੀੜੀਆਂ	ਰਖਵਾਲੀ

ਉੱਤਰ-

(ਉ)	(ਅ)
ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ	ਆਲ੍ਹਣਾ
ਕੁੱਤਾ	ਸ਼ਹਿਦ
ਚਿੜੀਆਂ	ਭੋਜਨ
ਕੀੜੀਆਂ	ਰਖਵਾਲੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਦੀਪੂ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ –
ਉਸ ਦਾ ਸਕੂਲ ਦੂਰ ਸੀ ।()
ਉਸ ਦਾ ਜੀਅ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਖੇਡਦਾ ਰਹੇ ।()
ਉਸ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ।()

(ਅ) ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਦੀਪੂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਖੇਡ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ –
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਦ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸੀ ।()
ਉਹ ਥੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ।()
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਸ ਵਿਚ ਖੇਡਣਾ ਸੀ ।()

(ਈ) ਕੁੱਤਾ ਦੀਪੂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ
ਉਸ ਨੂੰ ਦੀਪੂ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਗਦਾ । ()
ਉਸ ਦਾ ਮਾਲਕ ਘਰ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਸੀ । ()
ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ ਕਰਨੀ ਸੀ । ()

(ਸ) ਚਿੜੀ ਦੀਪੂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਖੇਡ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿਉਸ ਨੂੰ ਦੀਪੂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ।
ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਲ੍ਹਣਾ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ ।
ਉਸ ਦਾ ਆਲ੍ਹਣਾ ਡਿਗ ਪਿਆ ਸੀ । ]

(ਹ) ਕੀੜੀਆਂ ਦੀਪੂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਖੇਡ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ –
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸੀ । ()
ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਖੁੱਡਾਂ ਵਿਚ ਬੈਠਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ । ()
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੂਰ ਜਾਣਾ ਸੀ । ()
ਉੱਤਰ-
(ੳ) ਉਸ ਦਾ ਜੀਅ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਖੇਡਦਾ ਰਹੇ ।

(ਅ) ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਦ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸੀ ।

(ਇ) ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ ਕਰਨੀ ਸੀ ।

(ਸ) ਉਸ ਦਾ ਆਲ੍ਹਣਾ ਡਿਗ ਪਿਆ ਸੀ ।

(ਹ) ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸੀ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਉਹ ਭੱਜਾ-ਭੱਜਾ ਬਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਗਿਆ । ਦੀਪੂ ਨੇ ਬਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ, ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਫੁੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਮੰਡਲਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ । ਦੀਪੂ ਨੇ ਇਕ ਮੱਖੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਪਿਆਰੀ ਮੱਖੀ ! ਆ ਜਾ, ਮੇਰੇ ਨਾਲ | ਖੇਡ ‘ .ਮੱਖੀ ਨੇ ਅੱਗੋਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, “ਨਾ ਬਈ ਨਾ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਵਿਹਲੀ ਨਹੀਂ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਸ਼ਹਿਦ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ।’

ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਮਧੂ-ਮੱਖੀ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲੱਗ ਗਈ ।ਫਿਰ ਦੀਪੂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਮੋਤੀ ‘ਤੇ ਪਈ ਜਿਹੜਾ ਤੇਜ਼-ਤੇਜ਼ ਭੱਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਦੀਪੂ ਨੇ ਮੋਤੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ‘ਆ ਜਾ, ਮੋਤੀ ! ਆਪਾਂ ਦੋਵੇਂ ਖੇਡੀਏ ।’ ਅੱਗੋਂ ਮੋਤੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, “ਮੈਨੂੰ ਵਿਹਲ ਨਹੀਂ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਜਲਦੀ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਾਂ, ਕਿਧਰੇ ਚੋਰ ਹੀ ਨਾ ਆ ਜਾਵੇ ।” ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਮੋਤੀ ਅੱਖੋਂ ਓਹਲੇ ਹੋ ਗਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਦੀਪੂ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ।

2. ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ. ਕਿੱਥੇ ਮੰਡਲਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਫੁੱਲਾਂ ਉੱਤੇ ।

3. ਮਧੂ-ਮੱਖੀ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਸ਼ਹਿਦ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ।

4. ਕੌਣ ਭੱਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੋਤੀ ਨਾਂ ਦਾ ਕੁੱਤਾ ।

5. ‘ਮੋਤੀ ਨੇ ਕਿਹੜਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਾਲਕ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ ਕਰਨੀ ਸੀ ।

6. ਮੋਤੀ ਨੂੰ ਕੀ ਡਰ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੋਰ ਦਾ |

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਜੀ () ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦੀਪੂ ਕਿਹੜੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਤੀਜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦੀਪੂ ਦਾ ਮਨ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਖੇਡਣ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੀਪੂ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਕਿੱਥੇ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਾਗ਼ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਫੁੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਕੌਣ ਮੰਡਰਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਧੂਮੱਖੀਆਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮਧੂਮੱਖੀ ਕੀ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਸ਼ਹਿਦ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਮੋਤੀ, ਕਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੁੱਤੇ ਦਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਆਲ੍ਹਣਾ ਕੌਣ ਬਣਾ ਰਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਿੜੀ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਚਿੜੀ ਨੇ ਦੀਪੂ ਨੂੰ ਕੀ ਸਮਝਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਿਹਲਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਚਿੜੀ ਨੇ ਬਾਰਿਸ਼ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਲ੍ਹਣਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਅਨਾਜ ਦੇ ਦਾਣੇ ਚੁੱਕੀ ਕੌਣ . ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ?
.ਜਾਂ
ਕਤਾਰ ਵਿਚ ਕੌਣ ਤੁਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੀੜੀਆਂ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਕੀੜੀਆਂ ਕੀ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਭੋਜਨ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
“ਦੀਪੂ ਨੇ ਛੁੱਟੀ ਲਈ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਿਹਲੇ ਨਾ ਰਹਿਣ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
“ਦੀਪੂ ਨੇ ਛੁੱਟੀ ਲੲੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਜਾਂ ਲੇਖ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਹਾਣੀ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਹਰ ਰੋਜ਼ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਦੀਪੂ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕਿਸ-ਕਿਸ ਕੋਲ ਖੇਡਣ ਲਈ ਗਿਆ ?
ਜਾਂ
ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ । ਤਰਤੀਬਵਾਰ ਦੱਸੋ ।

ਉੱਤਰ-

1. ਮੱਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ,
2. ਕੁੱਤਾ ਮੋਤੀ,
3. ਚਿੜੀ,
4. ਕੀੜੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ ਦੀਪੂ ਤੀਜੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ । ਉਸਦਾ ਮਨ ਪੜਾਈ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਗਦਾ |
ਉੱਤਰ-
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਲਿਖਣ |

(v) ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ
ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਕੂਲ ਆਉਣ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ।

ਦੀਪੂ ਨੇ ਛੁੱਟੀ ਲਈ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਹਾਣ ਦੇ :	ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ।
ਕੱਲਾ :	ਇਕੱਲਾ ।
ਰੋਜ਼ਾਨਾ :	ਹਰ ਰੋਜ਼ ।
ਭੱਜਾ-ਭੱਜਾ :	ਦੌੜਾ-ਦੌੜਾ |
ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ :	ਸ਼ਹਿਦ ਦੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ !
ਮੰਡਰਾ ਰਹੀਆਂ :	ਘੁੰਮ ਰਹੀਆਂ ।
ਅੱਖੋਂ ਓਹਲੇ ਹੋ ਗਿਆ :	ਦਿਸਣੋਂ ਹਟ ਗਿਆ ।
ਸਿਰ ਖੁਰਕਣ ਦੀ ਵਿਹਲ ਨਾ ਹੋਣੀ :	ਜ਼ਰਾ ਵੀ ਵਿਹਲ ਨਾ ਹੋਣੀ ।
ਨਿਗਾ :	ਨਜ਼ਰ ।
ਕੰਮੀਂ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ :	ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ।
ਆਉਣ-ਸਾਰ :	ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 3 ਦੋਸਤੀ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 3 ਦੋਸਤੀ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਦੋਸਤੀ Textbook Questions and Answers

(ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ )
(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕੌਣ-ਕੌਣ ਮਿੱਤਰ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੋਤੇ ਨੂੰ ਕਿਸ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਡਰ ਸੀ ? . .
ਉੱਤਰ-
ਬਿੱਲੀ ਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
“ਦੋਸਤੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਕਿਹੜੇ ਰੁੱਖ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਟਾਹਲੀ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਵਾਕਾਂ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਵਾਕਾਂ ਅੱਗੇ ਗ਼ਲਤ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(ਉ) ਤੋਤੇ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਸੀ ।
ਉੱਤਰ-
(✓)

(ਅ) ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ।
ਉੱਤਰ-
(✗)

(ਈ) ਬਿੱਲੀ ਨੇ ਕਬੂਤਰ ਨੂੰ ਖਾ ਲਿਆ ।
ਉੱਤਰ-
(✗)

(ਸ) ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਉੱਡ ਕੇ ਨਿੰਮ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਗਏ । ·
ਉੱਤਰ-
(✗)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੋਤੇ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਦਾ ਆਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਆਪਸ ਵਿਚ ਦੋਸਤ ਸਨ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤੋਤੇ ਨੇ ਕਬੂਤਰ ਨੂੰ ਕੀ ਨਸੀਹਤ ਦਿੱਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤੇ ਨੇ ਕਬੂਤਰ ਨੂੰ ਇਹ ਨਸੀਹਤ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਹੁਣੇ ਬਿੱਲੀ ਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਅੱਖਾਂ ਮੀਟ ਕੇ ਬੈਠਾ ਨਾ ਰਹੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਵੇਗੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬਿੱਲੀ ਦੇ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਉੱਡ ਕੇ, ਕਿੱਥੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਿੱਲੀ ਦੇ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਉੱਡ ਕੇ ਟਾਹਲੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿ ਕੇ ਚਿੜਾਉਣ ਲੱਗੇ ? .
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ “ਡੋਹ-ਡੋਹ” ਕਹਿ ਕੇ ਚਿੜਾਉਣ ਲੱਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
‘ਦੋਸਤੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਕਰ ਕੇ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਸੁਣਾਓ |
ਉੱਤਰ-
ਨੋ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਹੀ ਕਰਨ )

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਅਧੂਰੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ :

(ਉ) ਤੋਤਾ ਕਹਿੰਦਾ ਵੀਰ ਕਬੂਤਰ
……………………………
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤਾ ਕਹਿੰਦਾ ਵੀਰ ਕਬੂਤਰ,
ਹੁਣ ਜੇ ਜਾਵੇ ਬਿਲੀਆਂ |

(ਅ) ਅੱਖਾਂ ਮੀਚ ਲਈ ਨਾ ਕਿਧਰੇ
……………………………
ਉੱਤਰ-
ਅੱਖਾਂ ਮੀਚ ਲਈ ਨਾ ਕਿਧਰੇ,
ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਜਾਊ ਤੈਨੂੰ ਖਾ |

(iii) ਵਿਆਕਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ-

ਮਿੱਤਰ	ਦੋਸਤ
ਸਦਾ	ਰਸੇਸਾ
ਵੀਰ	ਤਰਾ
ਮੀਚ	ਬੰਦ
ਬੜਾ	ਬਰੁਤ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਮਝੋ ਤੇ ਲਿਖੋ :
ਤੋਤਾ: ਤੋਤੀ
ਕਬੂਤਰ : ………………..
ਦੋਸਤ: ………………..
ਬੰਦ : ………………..
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤਾ –  ਤੋਤੀ
ਕਬੂਤਰ  – ਕਬੂਤਰੀ
ਘੋੜਾ – ਘੋੜੀ
ਬਿੱਲਾ –  ਬਿੱਲੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸੁੰਦਰ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਮਿੱਤਰ
ਦੋਹਾਂ ਵਿਚ ਸੀ ਪਿਆਰ ਬੜਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਨੋ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਹੀ ਲਿਖਣ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਤੋਤੇ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿਚ ਕੀ ਸੰਬੰਧ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੋਸਤੀ ਦਾ/ਮਿੱਤਰਤਾ ਦਾ ।(✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੋਤੇ ਨੇ “ਵੀਰ ਕਿਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਬੂਤਰ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤੋਤਾ ਤੇ ਕਬੂਤਰ ਕਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ . ਉਡਾਰੀ ਮਾਰ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
“ਦੋਸਤੀ ਕਵਿਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਲੇਖ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਵਿਤਾ, (✓) |

(v) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ/ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਬਾਰੇ ਪੰਜ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

• ਮੇਰੇ ਮਿੱਤਰ ਦਾ ਨਾਂ ਕੁਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੈ ।
• ਉਹ ਮੇਰਾ ਜਮਾਤੀ ਹੈ ।
• ਉਹ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੈ ।
• ਉਹ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦਾ ਵਧੀਆ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ।
• ਉਹ ਕਦੇ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਆਪਣੇ ਮਨਪਸੰਦ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ · ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਤੇ ਚੋਗਾ ਪਾਉਣ ।
ਉੱਤਰ-
(ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਹੀ ਕਰਨ |)

ਦੋਸਤੀ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਕੱਠੇ :	ਇਕੱਠੇ, ਰਲ ਕੇ ।
ਮੀਚ:,	ਮੀਟ, ਬੰਦ ।
ਟਪਕੀ:	ਅਚਾਨਕ ਆ ਗਈ ।
ਦਾਅ:	ਘਾਤ, ਸਹੀ ਮੌਕਾ ।
ਚਿੜਾਅ :	ਖਿਝਾ, ਤੰਗ ਕਰਨਾ|
ਡੋਹ ਡੋਹ :	ਖਿਝਾਉਣ ਲਈ ਮੂੰਹੋਂ ਕੱਢੀਆਂ ਅਵਾਜ਼ਾਂ