Prasanna

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 11 ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ-68

ਕਿਰਿਆ 1. ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਵੱਖਵੱਖ ਕੰਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਲਿਖੋ।

ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਨਾਂ	ਕੰਮ ਦੀ ਕਿਸਮ

ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ਼-69

ਕਿਰਿਆ 2. ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਤੋਂ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਸੋਸਾਇਟੀਆਂ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਵੋ।

ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਨਾਂ	ਫਾਇਦਾ

ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ-70

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਬੀਜਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਤੋਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖੇਤੀ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਧੰਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦੱਸੋ।
ਉੱਤਰ :
ਦੁੱਧ ਵੇਚਣਾ, ਅਚਾਰ, ਚਟਣੀ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਣਾ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣਾ, ਖੁੰਭਾਂ ਆਦਿ ਉਗਾਉਣਾ, ਸ਼ਹਿਦ ਦੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ ਪਾਲਣਾ।

ਪੇਜ – 71

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਸਾਨ ਔਰਤਾਂ ਕੀ-ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉਹ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਚਾਰ, ਚਟਣੀਆਂ, ਮਸਾਲੇ ਅਤੇ ਮੁਰੱਬੇ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਫ਼ਸਲ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਫ਼ਸਲ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਖੇਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਧੰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਕਮਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਕਿਰਿਆ 3. ਆਪਣੇ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਕੇ ਪਤਾ ਕਰੋ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ਼-73

ਕਿਰਿਆ 4, ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖਾਣਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੋ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਕੁੱਝ ਖਾਂਦੇ ਹਨ?

ਸਾਥੀ ਦਾ ਨਾਂ	ਉਹ ਕੀ ਕੁੱਝ ਖਾਂਦਾ ਹੈ

ਉੱਤਰ :

ਸਾਥੀ ਦਾ ਨਾਂ	ਉਹ ਕੀ ਕੁੱਝ ਖਾਂਦਾ ਹੈ
1. ਮਹਿਮੂਦ	ਸੇਵੀਆਂ, ਸੇਬ, ਚਾਕਲੇਟ, ਟਾਫੀ
2. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ	ਅਮਰੂਦ, ਦਲੀਆ, ਸੰਤਰਾ, ਗੁੜ, ਅੰਡਾ
3. ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੌਰ	ਖੀਰ, ਕੇਲਾ, ਚੀਕੂ, ਬੇਰ, ਚਿਪਸ, ਟਾਫ਼ੀ
4. ਸੁਨੀਤਾ ਰਾਣੀ	ਬਿਸਕੁਟ, ਜੈਲੀ, ਕੁਰਕੁਰੇ, ਖਿਚੜੀ, ਪਿਸਤਾ
5. ਰਾਹੁਲ	ਅਖਰੋਟ, ਸੌਂਫ, ਮੁਰਮਰਾ, ਮੂੰਗਫਲੀ
6. ਇਮੈਨੁਅਲ	ਚਾਕਲੇਟ, ਅੰਡਾ, ਦੁੱਧ, ਗਾਜਰ ਦਾ ਹਲਵਾ
7. ਜੱਸੀ ਸਿੰਘ	ਖੀਰ, ਚਾਕਲੇਟ, ਟਾਫ਼ੀ, ਚਿਪਸ, ਅੰਬ।

ਪੇਜ – 74

ਕਿਰਿਆ 5. ਤੁਹਾਡੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਖਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਲਿਖੋ।

ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ	ਭੋਜਨ ਦਾ ਨਾਂ
ਬਚਪਨ
ਹੁਣ

ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਕਿਰਿਆ 6. ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੈਂਬਰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੀ-ਕੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈ ਕੇ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ।

ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ	ਨਾਮ	ਪਸੰਦੀਦਾ ਭੋਜਨ
ਭਰਾ
बैट
ਪਿਤਾ ਜੀ
ਮਾਤਾ ਜੀ
ਦਾਦਾ ਜੀ
ਦਾਦੀ ਜੀ

ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਣ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਨੂੰ ਬਾਦਾਮ, ਦੁੱਧ, ਘਿਉ, ਮੱਖਣ, ਖੋਆ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਣਾਵਟੀ ਜੂਸਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ – ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਜੂਸ ਕਢਵਾ ਕੇ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਾ ਭੋਜਨ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ। ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ………… ਲੈਂਦੇ ਸਨ।
(ਉ) ਦੁੱਧ
(ਅ), ਬਾਦਾਮ
(ਈ) ਮੱਖਣ
(ਸ) ਸਾਰੇ।
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ।

(ii) ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਬੱਚੇ ………….. ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ
(ਉ) ਕੈਂਡੀ।
(ਅ) ਚਿਪਸ
(ਇ) ਆਈਸ ਕ੍ਰੀਮ
(ਸ) ਸਾਰੇ।
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ।

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲਗਿਆ ਕਿ ਗੁਰਜੀਤ ਨੂੰ ਆਈਸ-ਕੀਮ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਜੀਤ ਨੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਈਸ-ਕੀਮ ਖਾਣ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਹਰੇਕ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁੜ ਖਾਣ ਦੀ ਆਦਤ ਕਿਸ ਨੂੰ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਗੁਰਜੀਤ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕੈਂਡੀ ਖਾਣਾ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਕੈਂਡੀ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਖੰਡ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਖੈ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਵਾਹੀਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ਬਹੁਤ ……………. ਹੈ।
(ii) ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ …….. ਰਾਜ ਹਨ
(iii) ਭੋਜਨ ਨੂੰ ………………. ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ।
(iv) ………….. ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਲੋਕ ਪੱਤਿਆਂ ਤੇ ਭੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਘੱਟ,
(ii) 28
(iii) ਵਿਅਰਥ,
(iv) ਦੱਖਣ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਪੱਤੇ ਪੀਲੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਯੂਰੀਆ ਖਾਦ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
(ii) ਸਾਨੂੰ ਤਾਜ਼ੇ ਫ਼ਲ ਖਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
(iii) ਗੋਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਦੀ ਵੱਧ ਮਾਤਰਾ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਖੈ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਹੀ,
(ii) ਸਹੀ,
(iii) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਸਿਹਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭੋਜਨ (ਉ) ਸਿਹਤ ਲਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ
(ii) ਭੋਜਨ ਚਬਾਉਣਾ (ਅ) ਬੁਰੀ ਆਦਤ
(iii) ਫਾਸਟ ਫੂਡ (ਇ) ਦੁੱਧ
(iv) ਪਲੇਟ ਵਿਚ ਜੂਠਾ ਭੋਜਨ ਛੱਡਣਾ – (ਸ) ਹਾਜ਼ਮੇ ਵਿਚ ਸਹਾਇਕ
ਉੱਤਰ :
(i) (ਈ)
(ii) (ਸ)
(iii) (ਉ)
(iv) (ਅ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ :

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਜੀਤ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਕੀ ਦੱਸਿਆ?
ਉੱਤਰ :
ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਇੱਕ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੂਬਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਦ, ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨ ਅਤੇ ਉਪਜਾਊ ਜ਼ਮੀਨ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਸੌਖੀ ਹੈ ਪਰ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ : ਇਥੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਧ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸੋਕੇ ਕਾਰਨ ਫ਼ਸਲ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 10 ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ਼ – 61

ਕਿਰਿਆ 1. ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਜਿਵੇਂ-ਬਰੈੱਡ, ਰੋਟੀ, ਦਾਲਾਂ, ਕਣਕ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। 5-6 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰੋ !
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ਼ – 62

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਹੜੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਜਲਦੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਬਰੈੱਡ, ਰੋਟੀ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਹੜੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਜਲਦੀ ਖ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ?
ਉੱਤਰ :
ਦਾਲਾਂ, ਕਣਕ ਆਦਿ।

ਪੇਜ – 62 – 63

ਕਿਰਿਆ 1. (ੳ) ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਢੰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ :
1. ਠੰਡਾ ਰੱਖਣਾ,
2. ਅਚਾਰ ਬਣਾ ਕੇ,
3. ਮੁਰੱਬਾ ਬਣਾ ਕੇ,
4. ਤੇਲ ਪਾ ਕੇ,
5. ਡੱਬਾ ਬੰਦ। ਕਰਕੇ,
6. ਸੁਕਾ ਕੇ।

ਪੇਜ-63

ਕਿਰਿਆ 2. ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜੋ ਤਰੀਕੇ ਵਰਤਦੇ ਹੋ, ਉਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੋਂ ਪੁੱਛੋ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਉਬਾਲਣਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ : ਉਬਾਲ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦੁੱਧ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਚਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪੇਜ਼ – 64

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜਾ-ਕਿਹੜਾ ਮੁਰੱਬਾ ਖਾਧਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਆਂਵਲੇ ਦਾ, ਸੇਬ ਦਾ, ਗਾਜਰ ਦਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਭੋਜਨ ਦੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਦਾ ਪਤਾ ਕਿਵੇਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬਦਬੂ ਆਉਣ ਲਗਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਫਰਿੱਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜਾ-ਕਿਹੜਾ ਭੋਜਨ ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦੁੱਧ, ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ, ਮੀਟ, ਬਰੈਂਡ ਆਦਿ।

ਕਿਰਿਆ 3. ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਡੱਬਾ ਬੰਦ ਭੋਜਨ ਜਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ਼ – 66

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜਾ ਤਰੀਕਾ ਵਧੀਆ ਲੱਗਿਆ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਸੁਕਾ ਕੇ ਡਰੱਮਾਂ ਵਿਚ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਤਰੀਕਾ ਮੈਨੂੰ ਵਧੀਆ ਲੱਗਿਆ ਹੈ।

ਪੇਜ਼ – 67

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਉਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਸੋਖ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਕੋਲਡ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਕੋਲਡ ਸਟੋਰਾਂ ਵਿਚ ਫਰਿਜ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਠੰਡੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਘਰ ਵਰਗਾ ਫਰਿਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲਡ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਹੀ ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :
1. ਦੁੱਧ – (ਉ) ਸੁਕਾ ਕੇ
2. ਨਿੰਬੂ ਦਾ ਅਚਾਰ – (ਅ) ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੰਡ ਪਾ ਕੇ
3. ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਪੱਤੇ – (ਇ) ਠੰਡਾ ਰੱਖ ਕੇ
4. ਜਾਮਣ ਅਤੇ ਅੰਗੂਰ – (ਸ) ਉਬਾਲ ਕੇ
5. ਆਂਵਲੇ ਦਾ ਮੁਰੱਬਾ – (ਹ) ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ
ਉੱਤਰ :
1. (ਸ),
2. (ਹ),
3. (ਉ),
4. (ਏ),
5. (ਅ)

PSEB 5th Class EVS Guide ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਅਨਾਜ ਨੂੰ ……….. ਵਿਖੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਉ) ਸੁਕਾ ਕੇ ਡਰੰਮਾਂ ਵਿਚ
(ਅ) ਬੋਰੀਆਂ ਵਿਚ ਭਰ ਕੇ ਗੁਦਾਮਾਂ ਵਿਚ
(ਇ) ਦੋਵੇਂ ਠੀਕ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ
ਉੱਤਰ :
(ਇ) ਦੋਵੇਂ ਠੀਕ

(ii) ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ
(ਉ) ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
(ਅ) ਉਬਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਇ) ਫ਼ਰਿਜ਼ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
(ਸ) ਦੋਵੇਂ (ਅ) ਅਤੇ (ੲ) ਠੀਕ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਦੋਵੇਂ (ਅ) ਅਤੇ (ੲ) ਠੀਕ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਾਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਨਾਜ ਸੁੱਕ ਗਿਆ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਜਦੋਂ ਦਾਣੇ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਤੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੜਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੋਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਆਚਾਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜੋ ਕਿਹੜੇ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਤੇਲ ਜਾਂ ਸਿਰਕੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਚਾਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਗੋਦਾਮਾਂ ਵਿਚ ……………. ਮਾਰਨ ਲਈ ਗੋਲੀਆਂ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
(ii) ਦੁੱਧ ਨੂੰ ………… ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iii) ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ………….. ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iv) ਆਚਾਰ ਨੂੰ ………….. ਲਈ ਇਸ ਵਿਚ ਤੇਲ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਚੂਹੇ,
(ii) ਉਬਾਲ,
(iii) ਘੱਟ,
(iv) ਬਚਾਉਣ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਡਰੰਮਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ii) ਸਟੋਰ ਵਿਚ ਅਨਾਜ ਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iii) ਕਿਸਾਨ ਨਵੀਆਂ ਵੱਧ ਉਪਜ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾ ਕੇ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਹੀ,
(ii) ਗ਼ਲਤ,
(iii) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਉਬਾਲ ਕੇ ਸੰਭਾਲ (ਉ) ਅੰਜ਼ੀਰ
(ii) ਤੇਲ ਪਾ ਕੇ ਸੰਭਾਲ (ਅ) ਮੁਰੱਬਾ
(iii) ਸੁਕਾ ਕੇ ਸੰਭਾਲ (ਇ) ਦੁੱਧ
(iv) ਖੰਡ ਪਾ ਕੇ (ਸ) ਅੰਬ ਦਾ ਅਚਾਰ।
ਉੱਤਰ :
(i) (ਇ),
(ii) (ਸ),
(iii) (ੳ),
(iv) (ਅ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਾਸਚੁਰਾਈਜੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇਹ ਇਕ ਵਿਧੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਗਰਮ ਕਰਕੇ ਇਕਦਮ ਠੰਡਾ ਕਰਕੇ ਪੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰ ਕੇ ਸੀਲਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਦੁੱਧ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਸੌਖਿਆਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੇਰਕਾ ਮਿਲਕ ਪਲਾਂਟ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਇਸ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਪੈਕ ਕਰਕੇ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਦੱਸੋ :

ਭੋਜਨ	ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਦੁੱਧ
ਆਂਵਲਾ
ਮੇਥੀ
ਕਣਕ

ਉੱਤਰ :

ਭੋਜਨ	ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਦੁੱਧ	ਉਬਾਲ ਕੇ
ਆਂਵਲਾ	ਮੁਰੱਬਾ ਬਣਾ ਕੇ
ਮੇਥੀ	ਸੁਕਾ ਕੇ
ਕਣਕ	ਸਕਾ ਕੇ ਡਰੰਮ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਅਤੇ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤੇ ਖਾ ਕੇ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 9 ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ – 56

ਕਿਰਿਆ 1. ਤੁਸੀਂ ਬਾਂਸ ਦਾ ਪੌਦਾ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ‘ਤੇ ਬਾਂਸ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਓ।

ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਕਰਕੇ ਲਿਖੋ ਕਿ ਬਾਂਸ ਤੋਂ ਕੀ-ਕੀ ਬਣਦਾ ਹੈ?
(ਕ) ………………………..
(ਖ) ………………………..
(ਗ) ………………………..

ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਂਸ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੋ। ਬਾਂਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਖਜੂਰ ਦੇ ਪੌਦੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰੋ।
ਉੱਤਰ :

ਚਿੱਤਰ-ਬਾਂਸ ਦੇ ਪੌਦੇ

• ਬਾਂਸ ਘਾਹ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।
• ਇਹ 100 ਫੁੱਟ ਲੰਬਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਕਿਸਮਾਂ ਇੱਕੋ ਦਿਨ ਵਿਚ 90 ਸੈਂ.ਮੀ. ਉੱਚੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
• ਬਾਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫਰਨੀਚਰ, ਕਾਗਜ਼, ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
• ਬਾਂਸ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਖਾਦੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ; ਜਿਵੇਂ ਬਾਂਸ ਦਾ ਆਚਾਰ।

ਫੁੱਲ-ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲ 65 ਤੋਂ 120 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜੜਾਂ-ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭੋਂ-ਖੋਰ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪੇਜ – 58

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
(ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ, ਮਿੱਟੀ, 70, ਆਦਿਵਾਸੀ)
(ਉ) ……………………….. ਲੋਕ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(ਅ) ਧਰਤੀ ਦੇ ਲਗਭਗ ……………………….. ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਵ ਜੰਤੂ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(ਇ) ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ……………………….. ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।
(ਸ) ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਨਾਲ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ……………………….. ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ!
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਆਦਿਵਾਸੀ,
(ਅ) 70,
(ਇ) ਮਿੱਟੀ,
(ਸ) ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਹੀ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✓) ਅਤੇ ਗਲਤ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜੰਗਲ ਹਨ।
(ਅ) ਸਾਨੂੰ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕੱਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
() ਆਦਿਵਾਸੀ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨਾਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਦੇ ਹਨ।
(ਸ) ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਨਾਲ ਜੱਲ-ਚੱਕਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
(ਹ) ਸਫ਼ੈਦੇ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਵੱਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ✗
(ਅ) ✓
(ਇ) ✓
(ਸ) ✓
(ਹ) ✗

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :
1. ਰਾਜ – (ਉ) ਆਦਿਵਾਸੀ ਜਾਤੀ
2. ਅਸਾਮ – (ਅ) ਮੁੰਡਾ
3. ਰਾਜਸਥਾਨ – (ਈ) ਜਾਤੀ
4. ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ – (ਸ) ਬੋਡੋਜ਼
5. ਝਾਰਖੰਡ – (ਹ) ਗੋਂਡ
ਉੱਤਰ :
1. (ਈ)
2. (ਅ)
3. (ਸ)
4. (ਉ)
5. (ਹ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਜੰਗਲਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇਹ ਭੂਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੁੱਖ, ਹਰਿਆਵਲ, ਝਾੜੀਆਂ, ਜੜੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰ, ਜੀਵ ਜੰਤ ਅਤੇ ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਆਦਿਵਾਸੀ ਕੌਣ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਜੋ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਦਿਵਾਸੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕੀ ਯਤਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?
ਉੱਤਰ :

• ਵਿਅਰਥ ਪਈ ਭੂਮੀ ਤੇ ਰੁੱਖ ਉਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
• ਸਾਨੂੰ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁੜ ਚੱਕਰਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
• ਲੱਕੜੀ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹੋਰ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕੋਈ ਪੌਦਾ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :

• ਸਾਨੂੰ ਵਿਅਰਥ ਪਈ ਭੂਮੀ ‘ਤੇ ਰੁੱਖ ਉਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
• ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤੇ ਮੌਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਰੁੱਖ ॥ ਉਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
• ਅਜਿਹੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਓ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਹੋਵੇ।

ਪੇਜ – 60

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?
ਉੱਤਰ :

• ਅਸੀਂ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁੜ ਚੱਕਰਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਗੁੱਦੇ ਤੋਂ ਬਣਦੇ ਹਨ।
• ਸਾਨੂੰ ਲੱਕੜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
• ਰਹਿਣ ਦੀ ਜਗਾ ਲਈ, ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਲਈ ਭੂਮੀ ਵਿਸਤਾਰ ਲਈ ਜੰਗਲ ਨਹੀਂ ਕੱਟਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।

ਕਿਰਿਆ : ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਭਰੋ।

ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਗੋਂਡਜ਼ ……………….. ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ :
(ੳ) ਮਨੀਪੁਰ
(ਅ) ਆਸਾਮ
(ਇ) ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
(ਸ) ਰਾਜਸਥਾਨ
ਉੱਤਰ :
(ਇ) ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼

(ii) ……………….. ਵਿਖੇ ਵੱਡੇ ਜੰਗਲ ਹਨ
(ੳ) ਮਨੀਪੁਰ
(ਅ) ਉੜੀਸਾ
(ਇ) ਬਿਹਾਰ
(ਸ) ਸਾਰੇ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪੌਦੇ ਭੋਂ-ਖੁਰ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਪੌਦਿਆਂ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਫੈਦਾ ਅਸਲ ਵਿਚ ਕਿੱਥੋਂ ਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਸਫੈਦਾ ਅਸਲ ਵਿਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਹੈ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਬੋਡੋਜ਼ ਨਾਂ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ………………………………………. ਵਿਖੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(ii) ਸਾਨੂੰ ………………………………………. ’ਤੇ ਰੁੱਖ ਉਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ !
(iii) ਸਫੈਦੇ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ………………………………………. ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ।
(iv) ਸਫੇਦੇ ਨੂੰ ………………………………………. ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਆਸਾਮ,
(ii) ਫਾਲਤੂ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ,
(iii) 700,
(iv) ਸੇਮ ਵਾਲੇ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਆਦਿਵਾਸੀ ਭੀਲ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(ii) ਸਫੈਦਾ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ।
(iii) ਮੁੰਡਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਝਾਰਖੰਡ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਹੀ,
(ii) ਗ਼ਲਤ,
(iii) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਮਨੀਪੁਰ – (ਉ) ਭੀਲ
(ii) ਆਸਾਮ – (ਅ) ਮੁੰਡਾ
(iii) ਰਾਜਸਥਾਨ – (ਇ) ਮਰਮ ਅਤੇ ਚੀਰੂ
(iv) ਝਾਰਖੰਡ – (ਸ) ਬੋਡੋਜ਼
ਉੱਤਰ :
(i) (ਇ)
(ii) (ਸ)
(iii) (ੳ)
(iv) (ਅ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ) –

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਜੰਗਲਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਵੀ ਜੰਗਲੀ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਵੀ ਜੰਗਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਭਾਲੇ, ਤੀਰਕਮਾਨ ਆਦਿ ਹਨ ਆਪਣੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਵੀ ਇਹ ਜੰਗਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 8 ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ – 48

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਸੂਚੀ ਪੂਰੀ ਕਰੋ।

(ੳ) ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੀਜ
1. ਜ਼ੀਰਾ
2. ……………………
3. ……………………
4. ……………………
ਉੱਤਰ :
1. ਜ਼ੀਰਾ,
2. ਧਨੀਆ,
3. ਜਵੈਨ,
4. ਸੌਂਫ਼।

(ਅ) ਆਟਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੀਜ
1. ਕਣਕ
2. ……………………
3. ……………………
4. ……………………
ਉੱਤਰ :
1. ਕਣਕ,
2. ਬਾਜਰਾ,
3. ਮੱਕੀ,
4. ਸੌਂ।

(ਇ) ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੀਜ
1. ਸਰੋਂ
2. ……………………
3. ……………………
4. ……………………
ਉੱਤਰ :
1. ਸਰੋਂ,
2. ਮੂੰਗਫਲੀ,
3. ਸੂਰਜਮੁਖੀ,
4. ਤਿਲ।

ਪੇਜ਼ – 49

ਕਿਰਿਆ 1. ਆਓ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਉਗਾਉਣ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਜਾਣੀਏ

• ਕਣਕ ਜਾਂ ਚਨਿਆਂ ਆਦਿ ਦੇ ਬੀਜ ਲਓ।
• ਖੇਤ ਵਿਚੋਂ ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ ਲਓ।
• ਚਾਰ ਗਮਲੇ 1, 2, 3, 4 ਲਓ।
• ਗਮਲੇ 1 ਵਿਚ ਬੀਜ ਪਾ ਕੇ ਧੁੱਪੇ ਰੱਖੋ।
• ਗਮਲੇ 2 ਵਿਚ ਮਿੱਟੀ ਪਾਓ ਤੇ ਬੀਜ ਬੀਜੋ ਅਤੇ ਧੁੱਪੇ ਰੱਖੋ 1
• ਗਮਲੇ 3 ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ, ਬੀਜ ਪਾ ਕੇ ਹਨੇਰੇ ਕੁਮਰੇ ਵਿਚ ਰੱਖੋ।
• ਗਮਲੇ 4 ਵਿਚ ਮਿੱਟੀ ਪਾ ਕੇ, ਬੀਜ ਦੱਬ ਦਿਓ, ਪਾਣੀ ਪਾਓ ਤੇ ਧੁੱਪੇ ਰੱਖੋ।

ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਦੇਖੋ ਕਿਹੜੇ ਗਮਲੇ ਵਿਚ ਬੀਜ ਅੰਕੁਰਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਮਲੇ 4 ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਗ ਜਾਣਗੇ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਬਾਕੀ ਗਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਬੀਜ ਨਾ ਪੁੰਗਰਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਉੱਗਣ ਲਈ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, – ਮਿੱਟੀ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸਭ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਗਮਲੇ 4 ਵਿਚ ਹੀ ਬੀਜ ਪੁੰਗਰ ਸਕੇ।

ਪੇਜ – 50

ਕਿਰਿਆ 2. ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਗਮਲੇ 4 ਵਾਲੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰੁੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨਪਸੰਦ ਬੀਜ ਬੀਜੋ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਸਾਰਨੀ ਪੂਰੀ ਕਰੋ।

ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ !

ਕਿਰਿਆ 3. ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਅਜਿਹੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਉਣ।
ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੁਸਰੀ ਥਾਂ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ – 51

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਸਾਹਮਣੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਕਿਸ ਬੀਜ ਤੋਂ ਆਟਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਸਰੋਂ
ਕਣਕ
ਧਨੀਆ
ਉੱਤਰ :
ਕਣਕ

(ਅ) ਕਿਸ ਬੀਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਹਲਦੀ
ਮੱਕੀ
ਬਾਜਰਾ
ਉੱਤਰ :
ਹਲਦੀ

(ਈ) ਕਿਸ ਪੌਦੇ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਪੌਦਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਮੁਲੀ
ਗੋਭੀ
ਪੱਥਰਚੱਟ
ਉੱਤਰ :
ਪੱਥਰਚੱਟ

(ਸ) ਕਿਹੜਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਲਗਾ ਕੇ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਗੇਂਦਾ
ਗੁਲਾਬ
ਪੱਥਰਚੱਟ
ਉੱਤਰ :
ਗੁਲਾਬ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ।

ਉੱਤਰ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਅੱਕ, ਤੇਲ, ਬੀਜ)
(ਉ) ਸਰੋਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ …………………… ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਅ) ਗੇਂਦੇ ਦਾ ਪੌਦਾ …………………… ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
…………………… ਦੇ ਬੀਜ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਸਰੀ ਥਾਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਤੇਲ,
(ਅ) ਬੀਜ,
(ਬ) ਅੱਕ

ਪੇਜ – 52 – 53

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਹੀ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✓) ਅਤੇ ਗਲਤ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਸਾਰੇ ਪੌਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਉੱਗਦੇ ਹਨ
(ਅ) ਗੰਨੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਗੰਨੇ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁਕੜੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(ਇ) ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਤੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਸ) ਜੀਰੇ ਦੇ ਬੀਜ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(ਹ) ਜਲਕੁੰਭੀ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਦੂਸਰੇ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ)
(ਅ)
(ਇ)
(ਸ)
(ਹ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਗੰਨਾ ਕਿਵੇਂ ਬੀਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਗੰਨੇ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁੱਕੜੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚ ਦੱਬ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਲਮ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਕਿਵੇਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਤਿਆਰ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਦਾਤਣ ਜਿੰਨੀ ਮੋਟੀ ਟਾਹਣੀ ਕੱਟ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਤੇ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਛੱਤ ਉੱਪਰ ਪੌਦੇ ਕਿਵੇਂ ਉੱਗ ਆਉਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਜਦੋਂ ਪੰਛੀ ਕਿਸੇ ਫਲ ਨੂੰ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਤੋੜ ਕੇ ਛੱਤ ਤੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬੀਜ ਛੱਤ ਤੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਪੰਛੀ ਦੀ ਬਿੱਠ ਨਾਲ ਵੀ ਬੀਜ ਛੱਤ ਤੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਬੀਜ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉੱਡ ਕੇ ਛੱਤ ਤੇ ਪੁੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਜ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਬੀਜ ਨੂੰ ਉੱਗਣ ਵਾਸਤੇ ਕੀ ਕੁੱਝ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ, ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਪੁੱਠਕੰਡਾ ਅਤੇ ਗੁੱਤਪੱਟਣਾ ਦੇ ਬੀਜ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਕਿਵੇਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਪੁੱਠਕੰਡਾ ਅਤੇ ਗੁੱਤਪੱਟਣਾ ਆਮ ਕਰਕੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜ ਕੇ ਦੂਜੀਆਂ ਥਾਂਵਾਂ ਤੱਕ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਬੀਜ ਦਾ ਸਫ਼ਰ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ (ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਕਲਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ………………….. ਉੱਗਦਾ ਹੈ
(ਉ) ਗੁਲਾਬ
(ਅ) ਗੇਂਦਾ
(ਈ) ਸ਼ਕਰਕੰਦੀ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਗੁਲਾਬ

(ii) ………………….. ਦੇ ਬੀਜ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨਾਲ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(ਉ) ਅੱਕ
(ਆ) ਪੁੱਠ ਕੰਡਾ
(ਈ) ਜਲ ਲਿਲੀ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਆ) ਪੁੱਠ ਕੰਡਾ

(iii) ਕਮਲ ਦਾ ਪੱਤਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
(ਉ) ਤਿਕੋਣ ਵਰਗਾ।
(ਅ) ਰੋਟੀ ਵਾਂਗ ਗੋਲ
(ਈ) ਡੱਬੇ ਵਾਂਗ ਚੌਰਸ
(ਸ) ਧਾਗੇ ਵਰਗਾ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਰੋਟੀ ਵਾਂਗ ਗੋਲ

(iv) ਪੁੱਠਕੰਡੇ ਦਾ ਬੀਜ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ?
(ਉ) ਪੰਛੀਆਂ ਰਾਹੀਂ
(ਅ) ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜ ਕੇ
(ਈ) ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਉੱਡ ਕੇ
(ਸ) ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜ ਕੇ

(v) ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਕਰਕੰਦ ਜੜ੍ਹ ਤੋਂ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ………
(ੳ) ਪੱਥਰ ਚੱਟ ਪੱਤੇ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।
(ਅ) ਕਣਕ ਦਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।
(ਈ) ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਪੌਦਾ ਬੀਜ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।
(ਸ) ਸਰੋਂ ਦਾ ਪੌਦਾ ਪੱਤੇ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਪੱਥਰ ਚੱਟ ਪੱਤੇ ਤੋਂ ਉੱਗਦਾ ਹੈ।

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਗੰਨੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬੀਜਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਗੰਨੇ ਦੇ ਛੋਟੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਬੀਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਲਮ ਲਗਾਉਣਾ ਕੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇੱਕ ਪੈਨਸਿਲ ਜਿੰਨੀ ਮੋਟੀ ਡੰਡੀ ਗੁਲਾਬ ਧੂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਲੈ ਲਈ ਜਾਂਦੀ, ਹੈ ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਗੱਡ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਲਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਕਿਹੜੇ ਬੀਜ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਜਲ ਲਿਲੀ, ਜਲ ਕੁੰਭੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਹੜਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਲਗਾ ਕੇ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਲਾਬ ਦਾ ਪੌਦਾ ਕਲਮ ਲਗਾ ਕੇ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਸਰੋਂ ਦੇ ਬੀਜ ਵਿਚੋਂ ………… ਤੇਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ii) ਗੁਲਾਬ ਨੂੰ ………………. ਨਾਲ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iii) ………… ਨੂੰ ਜੜ੍ਹ ਤੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ‘
(iv) ………… ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨਾਲ ਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਹਵਾ ਨਾਲ ਉੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(v) ………… ਘਾਹ ਦੇ ਬੀਜ ਹਵਾ ਨਾਲ ਉੱਡ ਕੇ ਦੂਜੀਆਂ ਥਾਂਵਾਂ ‘ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਰੋਂ ਦਾ,
(ii) ਕਲਮ,
(iii) ਸ਼ੱਕਰਕੰਦੀ,
(iv) ਅੱਕ,
(v) ਕਾਂਗਰਸ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਗੰਨੇ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਬੀਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ii) ਪੱਥਰਚੱਟ ਪੱਤਿਆਂ ਤੋਂ ਉੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(iii) ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਉੱਗਣ ਲਈ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।
(iv) ਜਲ ਲਿਲੀ ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਹੋਰ ਥਾਂਵਾਂ ‘ਤੇ ਪੁੱਜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਸਹੀ,
(ii) ਸਹੀ,
(iii) ਗ਼ਲਤ,
(iv) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਗੁਲਾਬ – (ਉ) ਬੀਜ
(ii) ਸ਼ਕਰਕੰਦੀ – (ਅ) ਪੱਤੇ
(iii) ਗੇਂਦਾ। – (ੲ) ਕਲਮ
(iv) ਪੱਥਰਚੱਟ (ਸ) ਜੜਾਂ
ਉੱਤਰ :
(i) (ੲ)
(ii) (ਸ),
(iii) (ਉ),
(iv) (ਅ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ) –

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਕਿਹੜੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਬੀਜ ਰਾਹੀਂ ਯਬੀਜੋਗੇ ਅਤੇ ਕਿਹੜੇ ਨੂੰ ਕਲਮ ਲਾ ਕੇ, ਢੰਗ ਵੀ ਦੱਸੋ।
ਉੱਤਰ :
ਗੇਂਦੇ ਦੇ ਫੁੱਲ ਬੀਜ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਪੌਦੇ ਕਲਮ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਤਿਆਰ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਦਾਤਣ ਜਿੰਨੀ ਮੋਟੀ ਟਾਹਣੀ ਕੱਟ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਕਲਮ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 7 ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਥੀ ਜੰਤੂ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 7 ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਥੀ ਜੰਤੂ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਥੀ ਜੰਤੂ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ਼ – 42

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਕਰਕੇ ਕੁੱਤਾ, ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰਾ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਅਤੇ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਕਰਕੇ ਕੁੱਤਾ, ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰਾ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜੀ ਯਾਨ ਸਪੂਤਨਿਕ ਰਾਹੀਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਪਹਿਲਾ ਜੰਤੂ ਕਿਹੜਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਸੀ?
ਉੱਤਰ :
ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜੀ ਯਾਨ ਸਪੂਤਨਿਕ ਰਾਹੀਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਪਹਿਲਾ ਜੰਤੂ ਇੱਕ ਕੁੱਤੀ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਨਾਂ ਲਾਇਕਾ ਸੀ।

ਪੇਜ – 43

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(ੳ) ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਜੰਤੂ ਸਾਨੂੰ ਉੱਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉੱਨ ਭੇਡਾਂ ਤੋਂ, ਅੰਗੋਰਾ (Angora) ਨਸਲ ਦੇ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ, ਊਠ ਅਤੇ ਪਸ਼ਮੀਨਾ ਬੱਕਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(ਅ) ਮਨੁੱਖ ਉਠ ਦੇ ਜੱਤ ਅਰਥਾਤ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਨਾ ਕੇਵਲ ਉੱਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹੋ. ਕਿਵੇਂ?
ਉੱਤਰ :
ਮਾਰੂਥਲ ਵਿਚ ਉਠ ਨੂੰ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਈ ਦਿਨ ਪਿਆਸਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਰੇਤਲੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਦੌੜ ਸਕਦਾ ਹੈ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(ਈ) ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦੇਖਿਆ ਹੈ?

ਚਿੱਤਰ-ਟੂਲਮਾਰਕ
ਉੱਤਰ :
ਇਹ ਨਿਸ਼ਾਨ ਉੱਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਟੂਲਮਾਰਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(ਸ) ਪਤਾ ਕਰੋ ਇਹ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਇਹ ਕੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ :
ਇਹ ਚਿੰਨ੍ਹ AGMARK ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ Agricultural Marketing ਦਾ ਛੋਟਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵਨਸਪਤੀ ਘਿਉ, ਮਸਾਲਿਆਂ, ਹਿੰਗ, ਦਾਲਾਂ, ਘਿਉ, ਮੱਖਣ, ਸ਼ਹਿਦ ਆਦਿ ਦੇ ਪੈਕਟਾਂ ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪੇਚ – 44 – 45

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਚਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਿਲਾਨ ਉਸ ਵਸਤੂ ਨਾਲ ਕਰੋ। ਜਿਸ ਵਸਤੂ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ :
ਵਸਤੂ – ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ
(ਉ) ਸੋਨਾ – (i) ਐਗਮਾਰਕ
(ਅ) ਉੱਨ – (ii) ਆਈ. ਐੱਸ. ਆਈ.
(ਈ) ਬਿਜਲੀ ਦੇ – (iii) ਬੀ.ਆਈ.ਐੱਸ. ਯੰਤਰ
(ਸ) ਮਸਾਲੇ – (iv) ਟੂਲਮਾਰਕ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) (iii)
(ਅ) (iv)
(ਇ) (ii)
(ਸ) (i)

ਕਿਰਿਆ-ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜੰਤੂਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਆਓ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਬਣਾਈਏ ਜਿਸ ਵਿਚ ਜੰਤੂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੁਆਂ ਲਿਖੀਏ –

ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਸਤੂ – ਜੰਤੂ ਦਾ ਨਾਂ
ਦੁੱਧ
ਸ਼ਹਿਦ
ਉੱਨ
ਰੇਸ਼ਮ
ਸਵਾਰੀ
ਰਾਖੀ
ਢੋਆ-ਢੁਆਈ
ਆਂਡੇ
ਮੀਟ
ਉੱਤਰ :
ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਸਤੂ – ਜੰਤੁ ਦਾ ਨਾਂ
ਦੁੱਧ – ਗਾਂ, ਬੱਕਰੀ, ਮੱਝ
ਸ਼ਹਿਦ – ਸ਼ਹਿਦ ਦੀ ਮੱਖੀ
ਉੱਨ. – ਭੇਡ, ਖ਼ਰਗੋਸ਼’
ਰੇਸ਼ਮ – ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਕੀੜਾ
ਸਵਾਰੀ – ਘੋੜਾ, ਊਠ
ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਸਤੂ – ਜੰਤੂ ਦਾ ਨਾਂ
ਰਾਖੀ – ਕੁੱਤਾ।
ਢੋਆ-ਢੁਆਈ – ਹਾਥੀ, ਗਧਾ।
ਆਂਡੇ – ਮੁਰਗੀ
ਮੀਟ – ਬੱਕਰਾ, ਮੁਰਗਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਜਾਨਵਰ ਪਾਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ? ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਬਾਰੇ ਪੰਜ ਵਾਕ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਅਸੀਂ ਘਰ ਵਿਚ ਕੁੱਤਾ ਅਤੇ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਪਾਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

• ਕੁੱਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ, ਨਸਲ, ਰੰਗ ਅਤੇ ਉੱਚਾਈ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
• ਕੁੱਤੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਖੀ ਕਰਦੇ , ਹਨ।
• ਉਹ ਦੁੱਧ, ਬੇਡ ਅਤੇ ਮੀਟ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।
• ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਿਚ ਸੁੰਘਣ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਮਨੁੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
• ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਫ਼ੌਜ ਵਾਲੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਨਸ਼ੀਲੀ ਦਵਾਈ, ਬੰਬ ਆਦਿ ਲੱਭਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਭੇਡਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕਿਹੜੇ ਜੰਤੂ ਸਾਨੂੰ ਉੱਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਭੇਡ, ਖ਼ਰਗੋਸ਼, ਊਠ, ਬੱਕਰੀ।

ਪੇਜ਼ – 47

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਅੰਗੋਰਾ, ਉੱਨ, ਸ਼ਿਕਾਰੀ, ਜੰਤੂਆਂ, ਚਾਲੀ)
(ਉ) ਜੋਗੀ ਅਤੇ ਮਦਾਰੀ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਲਈ …………………….. ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
(ਅ) ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ …………………….. ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(ਈ) ਕੁੱਤਾ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਲਗਭਗ …………………….. ਫੁੱਟ ਹੇਠਾਂ ਦੀ ਗੰਧ ਪਛਾਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
(ਮ) …………………….. ਨਸਲ ਦੇ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਉੱਨ ਦੇ ਰੇਸ਼ੇ ਬਹੁਤ ਮੁਲਾਇਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(ਹ) ਟੂਲਮਾਰਕ …………………….. ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਜੰਤੂਆਂ,
(ਅ) ਸ਼ਿਕਾਰੀ,
(ਇ) ਚਾਲੀ,
(ਸ) ਅੰਗੋਰਾ,
(ਹ) ਉੱਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਕੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਵਿਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਘੋੜਾ, ਬਲਦ, ਊਠ, ਹਾਥੀ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਮਾਲ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਟਾਂਗਿਆਂ, ਗੱਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਲੋਕ ਆਵਾਜਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਸਾਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ , ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਖਾਣਾ-ਪੀਣਾ, ਦਵਾਈਆਂ, ਟੀਕੇ ਆਦਿ ਗਰਮੀ, ਸਰਦੀ, ਵਖਾ ਆਦਿ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਉਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਜੇਕਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਲਈ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ ਤੇ ਧਰਤੀ ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਭੋਜਨ ਲੜੀ ਟੁੱਟ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਥੀ ਜੰਤੂ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ (ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ। ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ……….. ਨਾਂ ਦੀ ਕੁੱਤੀ ਨੂੰ ਅੰਤਰਿਕਸ਼ ਵਿਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ।
(ਉ) ਬੇਸੇਨਜੀ
(ਅ) ਡਾਲਮੀਸ਼ੀਅਨ
(ਇ) ਲਾਈਕਾ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ !
ਉੱਤਰ :
(ਇ) ਲਾਈਕਾ

(ii) ……….. ਚਿੰਨ੍ਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁੱਧ ਉੱਨ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
(ਉ) ਬੀ. ਆਈ. ਐੱਸ.
(ਆ) ਵਲ ਮਾਰਕ
(ਇ) ਐਗਮਾਰਕ
(ਸ) ਆਈ. ਐੱਸ. ਆਈ. !
ਉੱਤਰ :
(ਆ) ਵਲ ਮਾਰਕ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕੁੱਤੇ, ਇੱਜੜ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਈਆਂ ਭੇਡ ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਿਸ ਕਿਵੇਂ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਕੇ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਪਸ਼ਨ 2.
ਕਿਹੜੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜੀਵਕਾ ਲਈ ਜਾਨਵਰਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਮਦਾਰੀ ਅਤੇ ਸਪੇਰੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹਨ

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਸੰਨ 1957 ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਸਪੂਤਨਿਕ ਰਾਹੀਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਕੁੜੀ ਦਾ ਨਾਂ ………………………………. ਸੀ।
(ii) ਸਿਕੰਦਰ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਨਾਂ ………………………………. ਸੀ।
(iii) ਕੁੱਤੇ ………………………………. ਅਤੇ ………………………………. ਹੁੰਦੇ ਹਨ
(iv) ………………………………. ਨਸਲ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਭੌਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।
(v) ਕੁੱਤੇ ਧਰਤੀ ਅੰਦਰ ………………………………. ਤੱਕ ਸੰਘ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਲਾਇਕਾ,
(ii) ਪੈਰੀਟਾਸ,
(iii) ਚੌਕੀਦਾਰ, ਵਫ਼ਾਦਾਰ,
(iv) ਬੇਸੇਨਜੀ,
(v) 40 ਫੁੱਟ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸੁੰਘਣ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਹੈ।
(ii) ਬੇਸੇਨਜੀ ਨਸਲ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਹੇਕ ਜਾਂ ਤਾਨ ਵਰਗੀ ਆਵਾਜ਼ ਕੱਢਦੇ ਹਨ ਪਰ ਭੌਕਦੇ ਨਹੀਂ।
(iii) ਪਸ਼ਮੀਨਾ ਬੱਕਰੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
(iv) ਐਗਮਾਰਕ ਦਾ ਚਿੰਨ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੇ ਲਗਦਾ ਹੈ
(v) BIS ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਿਓ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਗ਼ਲਤ,
(ii) ਸਹੀ,
(iii) ਗ਼ਲਤ,
(iv) ਗ਼ਲਤ,
(v) ਗ਼ਲਤ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਸ਼ੁੱਧ ਉੱਨ – (ਉ) ਸਪੂਤਨਿਕ
(ii) ਬੇਸੇਨਜੀ – (ਅ) ਐਗਮਾਰਕ
(iii) ਪੈਕ ਘਿਓ – (ਇ) ਫੂਲਮਾਰਕ
(iv) ਲਾਈਕਾ – (ਸ) ਤਾਨ
ਉੱਤਰ :
(i) (ਈ),
(ii) (ਸ),
(iii) (ਅ),
(iv) (ਉ)।

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ)-

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਕੁੱਤੇ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੱਸੋ।
ਉੱਤਰ :

• ਕੁੱਤਾ ਇੱਕ ਵਫਾਦਾਰ ਜਾਨਵਰ ਹੈ।
• ਕੁੱਤਾ ਭੇਡ ਜਾਂ ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਇੱਜੜ ਦੀ ਰਾਖੀ , ਕਰਦਾ ਹੈ।
• ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਸੁੰਘਣ ਸ਼ਕਤੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਲਗਭਗ 40 ਫੁੱਟ ਥੱਲੇ ਦੀ ਗੰਧ ਵੀ ਪਛਾਣ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
• ਕੁੱਤਾ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਸ੍ਰੋਤ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 6 ਧਰਤੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਘਰ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 6 ਧਰਤੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਘਰ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਧਰਤੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਘਰ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ-35

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਨਵਰ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੰਛੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਨਵਰ – ਬਾਘ
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੰਛੀ – ਮੋਰ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
(ਉ) ਬਾਘ …………………………. ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਜੀਵ ਹੈ।
(ਆ) ਬਾਘ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ …………………………. ਅਤੇ ਚੀਤੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ …………………………. ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
(ਈ) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਨ 2008 ਤੱਕ ਲਗਭਗ …………………………. ਬਾਘ ਸਨ
ਉੱਤਰ :
(i) ਬਿੱਲੀ,
(ii) ਕਾਂਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ, ਕਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ,
(iii) 1411

ਪੇਜ – 35 – 36

ਕਿਰਿਆ 1. ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਆਓ ਜਾਣੀਏ, ਕਿਵੇਂ?

• ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਟਾਈਗਰ ਕਲੱਬ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਟਾਈਗਰ ਕਲੱਬ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਸਚੇਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਬਾਘ ਦੀ ਹੋਂਦ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।
• ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਪੱਤਰ-ਅਭਿਆਨ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਵੀ ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾ ਖ਼ਰੀਦਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
• ਤੁਸੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਕੇ ਵੀ ਟਾਈਗਰ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
• ਟਾਈਗਰ ਵਾਂਗ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਜੰਤੂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਕਲੱਬ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਜੰਤੁ ਬਾਰੇ ਕਲੱਬ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੋਗੇ?

ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ – 36 – 37

ਆਓ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰਖੰਡ (ਜਿਗਸਾਅ) ਪਹੇਲੀ ਹੱਲ ਕਰੀਏ –
ਚਿੱਤਰਖੰਡ (ਜਿਗਆ ਪਹੇਲੀ-ਇਸ ਪਹੇਲੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਕਈ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਮੁੜ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸੋਚਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਜੰਤੁ ਦੀ ਜਿਗਸਾਅ ਪਹੇਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤੇ ਉੱਪਰ ਚਿਪਕਾਓ। ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਬੇਤਰਤੀਬ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੱਟ ਲਓ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰਤੀਬ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨਾ ਹੀ ਇਸ ਪਹੇਲੀ ਦਾ ਹੱਲ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ।

ਕਿਰਿਆ-ਡਾਕ ਵਿਭਾਗ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਕਈ ਜੰਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਾਲੇ ਡਾਕ-ਟਿਕਟ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਡਾਕ-ਟਿਕਟਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਚਿੱਤਰ-ਜੰਤੂਆਂ ਵਾਲੇ ਡਾਕ ਟਿਕਟ

ਪੇਜ – 38

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
(ਉ) ਬਾਘ ………………………….. ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਜੀਵ ਹੈ।
(ਅ) ਬਾਘ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ………………………….. ਅਤੇ ਚੀਤੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ………………………….. ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
(ਇ) ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸੰਨ 2008 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ………………………….. ਬਾਘ ਸਨ।
(ਸ) ਬਾਘ ਦਾ ਭਾਰ ………………………….. ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
(ਹ) ਬਿੱਲੀਆਂ ਨੂੰ ………………………….. ਸਵਾਦ ਮਹਿਸੂਸ
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਬਿੱਲੀ,
(ਅ) ਕਾਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ, ਤੋਂ ਕਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ
(ਇ) 1411,
(ਸ) 300,
(ਹ) ਮਿੱਠਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਬਾਘ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦਾ ਸੰਬੰਧਿਤ ਰਾਜ ਨਾਲ ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ :
1. ਜਿਮ ਕਾਰਬੈਟ – (ੳ) ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
2. ਸੁੰਦਰਵਨ – (ਅ) ਉੱਤਰਾਖੰਡ
3. ਬਾਂਦੀਪੁਰ – (ਇ) ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
4. ਕਾ – (ਸ) ਕਰਨਾਟਕ
ਉੱਤਰ :
1. (ਅ),
2. (ਉ),
3. (ਸ),
4. (ਇ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਹੀ ਕਥਨ ਅੱਗੇ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਗਲਤ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਬਾਘ ਮਨੁੱਖ ਨਾਲੋਂ ਛੇ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ।
(ਅ) ਬਿੱਲੀਆਂ ਨੀਂਦ ਸਮੇਂ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ।
(ਇ) ਭੁਚਾਲ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਪੰਛੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
(ਸ) ਸਾਨੂੰ ਬਾਘ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
(ਹ) ਬਾਘ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਮੌਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਹੀਂ ਬਦਲ ਸਕਦਾ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ✓
(ਅ) ✗
(ਇ) ✗
(ਸ) ✓
(ਹ) ✗

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹਫ਼ਤਾ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇਸ ਦਾ ਮੰਤਵ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਜੰਤੂਆਂ ਦੇ ਅਲੋਪ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਜੋ ਕਿ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਨ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਘਰੇਲੂ ਚਿੜੀ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਘਰੇਲੂ ਚਿੜੀ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਦਾ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਹੈ ਪਹਿਲਾਂ ਕੱਚੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੜੀਆਂ ਆਲਣੇ ਬਣਾ ਲੈਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਵਧੇਰੇ ਘਰ ਪੱਕੇ ਹਨ। ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਵੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਬਾਘ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਕੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਬਾਘ ਪਰਿਯੋਜਨਾ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1973 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਟਾਈਗਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਤੇ ਰੋਕ ਲਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਬਾਘ ਅਤੇ ਚੀਤੇ ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਬਾਘ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਕਾਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਚੀਤੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਕਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕਿਰਿਆ-ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨਪਸੰਦ ਜੰਤੂ ਬਾਰੇ ਐਲਬਮ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਡਾਕ-ਟਿਕਟਾਂ ਚਿਪਕਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਿਵੇਂ-ਉਸ ਦਾ ਰਹਿਣ ਸਥਾਨ, ਭੋਜਨ, ਆਦਤਾਂ, ਕੱਦ, ਭਾਰ, ਰੰਗ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਚਕ ਗੱਲਾਂ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਖੁਦ ਵੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਰੰਗ ਭਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਉੱਤਰ :
ਡਾਕ-ਟਿਕਟਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਕੇ ਖ਼ੁਦ ਚਿਪਕਾਓ ਤੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰੋ ਤੇ ਲਿਖੋ।

ਨੋਟ-ਡਾਕ-ਟਿਕਟਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਸ਼ੌਕ ਨੂੰ ਫਿਲੈਟਲੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਧਰਤੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਘਰ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ………………………… ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਨਵਰ ਹੈ।
(ਉ) ਕੁੱਤਾ।
(ਅ) ਬਿੱਲੀ
(ਇ) ਟਾਈਗਰ
(ਸ) ਘੋੜਾ।
ਉੱਤਰ :
(ਇ) ਟਾਈਗਰ

(ii) 1900 ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ………………………… ਟਾਈਗਰ ਸਨ।
(ਉ) 500
(ਅ) 100000
(ੲ) 3200
(ਸ) 1411
ਉੱਤਰ :
(ਅ) 100000

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਟਾਈਗਰ ਦੀ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ
ਉੱਤਰ :
ਟਾਈਗਰ ਦੀ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੋਵੇਂ ਕੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਮੋੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਟਾਈਗਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਟਾਈਗਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਤੇ ਰੋਕ ਲਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਟਾਈਗਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਿੰਨੇ ਇਲਾਕੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ 9 ਸਨ ਤੇ ਹੁਣ 48 ਹਨ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਟਾਈਗਰ ਇੱਕ ………………………… ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਹੈ।
(ii) ਟਾਈਗਰ, ਮਨੁੱਖ ਨਾਲੋਂ ………………………… ਗੁਣਾਂ ਵੱਧ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ !
(iii), ਜਿਮ ਕਾਰਬੇਟ ………………………… ਵਿੱਚ ਹੈ।
(iv) ਦੁਨੀਆ ਦੇ ………………………… ਟਾਈਗਰ, ਸਫ਼ੇਦ ਟਾਈਗਰ ………………………… ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਹਨ।
(y) ਬਿੱਲੀਆਂ ………………………… ਘੰਟੇ ਸੌਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਕੁਸ਼ਲ,
(ii) ਛੇ,
(iii) ਉਤਰਾਖੰਡ,
(iv) ਸਫ਼ੇਦ, ਮੋਹਨ,
(v) 16.

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਟਾਈਗਰ ਦਾ ਭਾਰ 1000 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
(ii) ਟਾਈਗਰ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਕਾਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
(iii) ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਟਾਈਗਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਕੇ 3200 ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ।
(iv) ਸਫ਼ੇਦ ਟਾਈਗਰ ਦਾ ਨਾਂ ਮੋਹਣ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਗਲਤ,
(ii) ਸਹੀ,
(iii) ਗ਼ਲਤ,
(iv) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(i) ਕਾਨ੍ਹ – (ਉ) ਆਸਾਮ
(ii) ਮਾਨਸ – (ਅ) ਔਡੀਸ਼ਾ
(iii) ਸਿਮਲੀਪਾਲ (ਬ) ਕਰਨਾਟਕਾ
(iv) ਬਾਂਦੀਪੁਰ – (ਸ) ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
ਉੱਤਰ :
(i) (ਸ),
(ii) (ੳ),
(iii) (ਅ),
(iv) (ਈ)।

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਂਪਿਗ) –

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਬਿੱਲੀ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਵਾਕ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਬਿੱਲੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿਚ 16 ਘੰਟੇ ਸੌਂਦੀ ਹੈ। ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਮਿੱਠੇ ਸੁਆਦ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਿਨ ਸਮੇਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਾਂਗ ਹੈ ਤੇ ਮੱਧਮ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 6 ਗੁਣਾਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 4 ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 4 ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ-19

ਕਿਰਿਆ-ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖੋ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸ ਖੇਡ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹੇਠਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੁਣ ਕੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਥੱਲੇ ਖੇਡ ਦਾ ਸਹੀ ਨਾਂ ਲਿਖੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਮਦਦ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਨਾਮ : ਸਾਈਕਲਿੰਗ (Cycling), ਕ੍ਰਿਕੇਟ (Cricket), ਹਾਕੀ (Hockey), ਬੈਡਮਿੰਟਨ (Badminton), ਤੈਰਾਕੀ (Swimming), ਫੁੱਟਬਾਲ (Football).

ਉੱਤਰ :
1. ਕ੍ਰਿਕੇਟ,
2. ਬੈਡਮਿੰਟਨ,
3. ਫੁੱਟਬਾਲ,
4. ਹਾਕੀ,
5. ਸਾਈਕਲਿੰਗ,
6. ਤੈਰਾਕੀ।

ਕਿਰਿਆ-ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਚੰਗੀ ਲਗਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਓ। ਇਸ ਲਈ ਤਸੀਂ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਪੇਜ-20

ਕਿਰਿਆ-ਕੁੱਝ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਖਿਡਾਰੀ ਇਕੱਲੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਗ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੁੱਝ ਖੇਡਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਿਡਾਰੀ ਰਲ ਕੇ ਟੀਮ ਬਣਾ ਕੇ ਖੇਡਦੇ ਹਨ ਆਓ, ਇਕੱਲੇ ਅਤੇ ਟੀਮ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੇਡੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਈਏ।

ਉੱਤਰ :

ਖੇਡਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀ ਇਕੱਲੇ ਤੌਰ `ਤੇ ਭਾਗ ਲੈਂਦੇ ਹਨ	ਖੇਡਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਿਡਾਰੀ ਟੀਮ ਵਜੋਂ ਭਾਗ ਲੈਂਦੇ ਹਨ
ਲੰਬੀ ਛਾਲ	ਹਾਕੀ
1. ਦੌੜ	1. ਫੁੱਟਬਾਲ
2. ਗੋਲਾ ਸੁੱਟਣਾ	2. ਕ੍ਰਿਕੇਟ
3. ਤੈਰਾਕੀ	3. ਕਬੱਡੀ
4. ਸਾਈਕਲਿੰਗ	4. ਖੋ- ਖੋ
5. ਜੈਵਲਿਨ ਸੁੱਟਣਾ	5. ਵਾਲੀਵਾਲ

ਕਿਰਿਆ-ਤੁਹਾਡਾ ਮਨਪਸੰਦ ਖਿਡਾਰੀ ਕੌਣ ਹੈ? ਉਸ ਬਾਰੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਜਾਂ ਖੇਡ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਨੋਟ ਬੁੱਕ ਵਿਚ ਲਿਖੋ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਚਿਪਕਾਓ।
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੋਟ-ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸੰਸਾਰਪੁਰ ਵਿੱਚੋਂ 14 ਖਿਡਾਰੀ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਪੇਜ-21

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਹੀ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : ਖੇਡਾਂ, ਮਿਲਵਰਤਨ, ਹਾਕੀ)
(ਉ) ………….. ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਹਨ।
(ਅ) ………….. ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਹੌਸਲਾ, ਮਿਹਨਤ, ਲਗਨ ਵਰਗੇ ਗੁਣ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(ਈ) ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਖੇਡਣ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਦੇ ਹਾਂ
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਹਾਕੀ,
(ਅ) ਖੇਡਾਂ,
(ੲ) ਮਿਲਵਰਤਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ :2.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਸਾਹਮਣੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ੳ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਟੀਮ ਖੇਡਦੀ ਹੈ?
ਫੁੱਟਬਾਲ
ਗੋਲਾ ਸੁੱਟਣਾ
ਭਾਰ ਤੋਲਣਾ
ਉੱਤਰ :
ਫੁੱਟਬਾਲ

(ਅ) ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ?
ਚਾਰ
ਪੰਜ
ਉੱਤਰ :
ਚਾਰ

(ਈ) ਵਿਲੱਖਣ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਲਈ ਕਿਹੜੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਉਲੰਪਿਕ
ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕ
ਕਾਮਨਵੈਲਥ
ਉੱਤਰ :
ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕ

(ਸ) ਖੇਡਣ ਨਾਲ …………….
ਸਮਾਂ ਖ਼ਰਾਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ
ਅਸੀਂ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
ਅਸੀਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਾਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਕਿਉਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਹੌਸਲਾ, ਹਾਰ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ, ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਲਗਨ ਵਰਗੇ ਗੁਣ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਪੇਜ-22

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਕੂਲੀ ਖੇਡ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਂਟਰ, ਬਲਾਕ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਖੇਡਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਚਾਰ (ਦੋ) ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਹਾਕੀ, ਫੁੱਟਬਾਲ, ਬਾਲੀਵਾਲ, ਦੌੜਾ ਆਦਿ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਵਿਲੱਖਣ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ।

ਉੱਤਰ :

ਨੋਟ-ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਖੇਡ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਲਈ ਇਕ ਚਿੰਨ੍ਹ (Mascot) ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।। ਉਦਾਹਰਨ –

ਪੇਜ-23

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7 (ਉ).
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖਿਡਾਰੀ ਕਿਹੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖਿਡਾਰੀ, ਉਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕੁਝ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹਨ-ਪੀ.ਟੀ. ਊਸ਼ਾ, ਕਰਣਮ ਮੱਲੇਸ਼ਵਰੀ. ਅਭਿਨਵ ਬਿੰਦਰਾ, ਲਿਐਂਡਰ ਪੇਸ, ਵਿਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ, ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ, ਸਾਈਨਾ ਨੇਹਵਾਲ, ਮੈਰੀ ਕਾਮ ਆਦਿ।

ਪੇਜ-24

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7 (ਅ).
ਕੀ ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਵੀ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ? ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਹੈ? ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੀ ਸੋਚਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਕੁੜੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ 50-60 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਸਮਾਜ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਚੜ ਕੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਘਰ ਵਾਲੇ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪੇਜ-25

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
1 ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ …………………. ਸਿੱਖ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਮਿਲਿਆ।
2. ਲਗਾਤਾਰ ਅਤੇ ਅਣਥੱਕ …………………. ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
1. ਫ਼ਲਾਈਂਗ,
2. ਮਿਹਨਤ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :
1. ਪੀ.ਟੀ. ਊਸ਼ਾ – (ਉ) ਹਾਕੀ ਦਾ ਜਾਦੂਗਰ
2. ਕਰਣਮ ਮਲੇਸ਼ਵਰੀ – (ਅ) ਮਾਸਟਰ ਬਲਾਸਟਰ
3. ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੁਲਕਰ – (ਇ) ਭਾਰ ਤੋਲਕ
4. ਮੇਜਰ ਧਿਆਨ ਚੰਦ – (ਸ) ਉੱਡਣ ਪਰੀ
ਉੱਤਰ :
1. (ਸ),
2. ਇ),
3. (ਅ),
4. (ੳ)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦਾ ਕੀ ਰਾਜ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦਾ ਰਾਜ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ (ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ) –

(i) ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਹਨ –
(ਉ) ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ
(ਅ) ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ
(ਇ) ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ

(ii) ਹਾਕੀ ਦਾ ਜਾਦੂਗਰ ਹੈ
(ਉ) ਤੇਂਦੁਲਕਰ
(ਅ) ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ
(ਇ) ਧਿਆਨ ਚੰਦ
(ਸ) ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ।
ਉੱਤਰ :
(ਇ) ਧਿਆਨ ਚੰਦ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਫਲਾਈਂਗ ਸਿੱਖ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਕਿਸ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ।
ਉੱਤਰ :
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫ਼ਲਾਈਂਗ ਸਿੱਖ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਮਿਲਿਆ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦੋ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਚਾਰ ਸਾਲ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਭਾਰ ਤੋਲਣ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਖਿਡਾਰਣ ਕੌਣ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਦਕ ਮਿਲਿਆ।
ਉੱਤਰ :
ਕਰਣਮ ਮੱਲੇਸ਼ਵਰੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪੀ.ਟੀ. ਊਸ਼ਾ ਕਾਂਸੇ ਪਦਕ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ?
ਉੱਤਰ :
ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਅੰਤਰ ਸੈਕਿੰਡ ਦੇ 1/100 ਵੇਂ ਭਾਗ ਕਾਰਨ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਈ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਸੰਸਾਰ ਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦੇ …………………………. ਖਿਡਾਰੀ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
(ii) ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ …………………………. ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਹਨ।
(iii) ਪੀ.ਟੀ.ਊਸ਼ਾ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ …………………………. ਹੈ।
(iv) ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰ ਤੋਲਣ ਵਿੱਚ …………………………. ਨੇ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤਿਆ।
(v) 1982 ਦੀਆਂ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ …………………………. ਖੇਡ ਚਿੰਨ੍ਹ (Mascot) ਸੀ।
ਉੱਤਰ :
(i) 14
(ii) ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ,
(iii) ਅਥਲੀਟ,
(iv) ਕਰਣਮ ਮੱਲੇਸ਼ਵਰੀ,
(v) ਅੱਪੂ ਹਾਥੀ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਪੀ.ਟੀ.ਊਸ਼ਾ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੀ ਖਿਡਾਰਣ ਹੈ।
(ii) ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਬਾਕਸਰ ਹੈ।
(iii) ਓਲੰਪਿਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡਾਂ ਹਨ।
(iv) ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫ਼ਲਾਈਂਗ ਸਿੱਖ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(v) ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਮਰਦਾਂ ਵਾਂਗ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗੀਆਂ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਗ਼ਲਤ
(ii) ਗ਼ਲਤ
(iii) ਗ਼ਲਤ
(iv) ਸਹੀ
(v) ਸਹੀ

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(1) ਪੀ.ਟੀ.ਊਸ਼ਾ – (ਉ) ਲਾਅਨ ਟੈਨਿਸ
(ii) ਕਰਣਮ ਮੱਲੇਸ਼ਵਰੀ – (ਅ) ਸ਼ੁਟਿੰਗ
(iii) ਸਾਨੀਆ ਮਿਰਜ਼ਾ – (ਇ) ਐਥਲੀਟ
(iv) ਅਭਿਨਵ ਬਿੰਦਰਾ – (ਸ) ਭਾਰ ਤੋਲਨ
ਉੱਤਰ :
(i) (ਏ)
(ii) (ਸ)
(iii) (ਉ)
(iv) (ਅ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ) –

(i)

ਉੱਤਰ :

(ii)

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ :
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਵਾਕ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਵਡੇਰੇ ਕਿਰਸਾਨੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ! ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਹੋਰੀ ਪੰਜ ਭਰਾ ਤੇ ਤਿੰਨ ਭੈਣਾਂ – ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ 1952 ਵਿਚ ਹੋ ਗਈ। ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ 400 ਮੀਟਰ ਦੌੜ ਜਿੱਤੀ ਜੋ ਕਿ ਟੋਕੀਓ ਵਿਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। 1960 ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ 200 ਮੀਟਰ ਦੌੜ 20.7 ਸੈਕਿੰਡ ਵਿਚ ਜਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਲਾਈਂਗ ਸਿੱਖ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 3 ਪਸੰਦ ਆਪੋ-ਆਪਣੀ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 3 ਪਸੰਦ ਆਪੋ-ਆਪਣੀ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਪਸੰਦ ਆਪੋ-ਆਪਣੀ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ-12

ਕਿਰਿਆ 1. ਆਪਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਕੱਦ ਦੀ ਮਿਣਤੀ ਕਰੋ। ਇਸ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਸਾਰਨੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਸਨੂੰ ਇੰਚਾਂ ਅਤੇ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰਾਂ ਦੋਹਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਓ।

ਉੱਤਰ :

ਨਾਂ	ਇੰਚਾਂ ਵਿੱਚ ਕੱਦ	ਸੈਂਟੀਮੀਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੱਦ
ਸੌਰਭ	50	127.0
ਸੁਨੀਤਾ	48	122.0
ਬਲਵਿੰਦਰ	51	129.5

ਨੋਟ – 1 ਸ.ਮ. = 0.394 ਇੰਚ,
1 ਇੰਚ = 2.54 ਸ.ਮ.

ਨੋਟ-ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਕੱਦ ਦੀ ਮਿਣਤੀ ਖ਼ੁਦ ਕਰੋ। ਸੋਚੋ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ –

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਿਸਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਮਰੀ ਦਾਦੀ ਜੀ ਦੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਕੌਣ ਹੱਸਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਹੌਲੀ ਕੌਣ ਬੋਲਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਮੇਰੀ ਦੀਦੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਤੁਹਾਡੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਕੌਣ ਬੋਲਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੁਹਾਡੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਿਸ ਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਮੇਰੀ ਦੋਸਤ ਸੁਨੈਨਾ ਦੀ। ਨੋਟ-ਇੱਥੇ ਇਹ ਨਾਂ ਕਾਲਪਨਿਕ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਾਂ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਪੇਜ਼-13

ਕਿਰਿਆ 2. ਆਪਣੀ ਸ਼ੇਣੀ ਵਿੱਚ ਨੋਟ ਕਰੋ ਕਿ –

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਸ-ਕਿਸ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਾਲ ਘੁੰਗਰਾਲੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਕੋਮਲ ਦੇ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਟੋਏ ਪੈਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਸੋਨੂੰ ਦੇ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਹੜਾ ਬੱਚਾ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਨਾਲ ਨੱਕ ਛੂਹ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਰਾਹੁਲ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਹੜਾ ਬੱਚਾ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਨੂੰ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਮੋੜ ਕੇ ਪਰਨਾਲਾ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਜੈਸੀਕਾ।

ਕਿਰਿਆ 3. ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਕਿਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ? ਹਾਂ ਲਈ (✓) ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਨਹੀਂ ਲਈ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ।

ਉੱਤਰ :
ਨੋਟ-ਅੱਗੇ ਕਾਲਪਨਿਕ ✓ ਅਤੇ ✗ ਲਗਾਏ ਹਨ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਨੁਸਾਰ ਉੱਤਰ ਦਿਓ

ਪੇਜ-14

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਹੀ (✓) ਜਾਂ ਗਲਤ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
(ਅ) ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਗੁਣ … ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
(ਈ) ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਸਭ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਲਗਦੀ ਹੈ।
(ਸ) ਸਾਨੂੰ ਕਸਰਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
(ਹ) ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਤੱਤ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ✗
(ਅ) ✓
(ਈ) ✓
(ਸ) ✗
(ਹ) ✓

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਸਾਹਮਣੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਕਿਹੜਾ ਗੁਣ ਅਸੀਂ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਰੰਗ
ਨੈਣ-ਨਕਸ਼
ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ
ਉੱਤਰ :
ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ

(ਅ) ਕਿਹੜੇ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕ ਮੱਛੀ ਵੱਧ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ
ਬੰਗਾਲ ਦੇ
ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ
ਉੱਤਰ :
ਬੰਗਾਲ ਦੇ

(ਇ) ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਲੋਕ ਕੀ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ, ਹਨ?
ਰੋਟੀ,
ਚਾਵਲ
ਮੱਛੀ
ਉੱਤਰ :
ਚਾਵਲ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਧ ਕਿਉਂ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦੁੱਧ ਪੂਰਨ ਆਹਾਰ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵਧੀਆ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਾਡੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ‘ਤੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਉਪਲੱਬਧ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ, ਜਲਵਾਯੂ, ਇਲਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :
(ਉ) ਹੈਲਨ ਕੈਲਰ ……………………………. ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ।
(ਅ) ਛੂਹ ਕੇ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੀ ਲਿਪੀ ਨੂੰ ……………………………. ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ
(ਇ) ……………………………. ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਚੱਲਣ ਫਿਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰਥ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਦੇਖ ਤੇ ਸੁਣ,
(ਅ) ਬੇਲ ਲਿਪੀ,
(ੲ) ਪੋਲੀਓ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦੇਖ ਨਾ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ?”
ਉੱਤਰ :
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵੱਧ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਘਾਟ ਜਾਂ ਖ਼ਾਤਮਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ; ਜਿਵੇਂ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੇ ਵਧੀਆ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਣਨ ਤੇ ਛੂਹਣ ਸ਼ਕਤੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੈਲਨ ਕੈਲਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਤੇ ਹਰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਡੱਟ ਕੇ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਪਸੰਦ ਆਪੋ-ਆਪਣੀ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ (ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ! ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (ਲਗਾਓ)

(i) ………… ਪੂਰਨ ਆਹਾਰ ਹੈ।
(ਉ) ਦੁੱਧ
(ਅ) ਦਾਲਾਂ
(ਇ) ਚਾਹ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਦੁੱਧ

(ii) ਸਰੀਰਕ ਗੁਣ ਹਨ
(ਉ) ਚੇਹਰਾ ਮੋਹਰਾ
(ਆ) ਲੰਬਾਈ
(ਇ) ਨੈਨ-ਨਕਸ਼
(ਸ) ਸਾਰੇ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ

(iii) ਹੈਲਨ ਕਲਰ
(ਉ) ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ
(ਅ) ਸੁਣ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ
(ਈ) ਪੰਜ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਜਾਣਦੀ ਸੀ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ

2. ਇੱਕ ਵਾਕੇ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਕਿਹੜੇ ਗੁਣ ਜੱਦੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਰੰਗ ਰੂਪ, ਲੰਬਾਈ, ਨੈਨ-ਨਕਸ਼ ਆਦਿ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੈਲਨ ਕਲਰ ਦੀ ਸੁਣਨ ਦੀ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਕਦੋਂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ?
ਉੱਤਰ :
ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਜੇ ਡੇਢ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਸੁਣਨ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਦੀ, ਸ਼ਕਤੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੈਲਨ ਕਲਰ ਦੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਦਾ ਨਾਂ ਦੱਸੋ।
ਉੱਤਰ :
ਐਨੀ ਸੁਲੀਵਾਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੈਲਨ ਕੇਲਰ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਸਿੱਖ ਲਏ?
ਉੱਤਰ :
ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 30 ਸ਼ਬਦ ਸਿੱਖ ਲਏ।

ਪ੍ਰਸ਼ੰਨ 5.
ਹੈਲਨ ਕੇਲਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਸਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਸਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹੋ? ਕੋਈ ਇਕ ਕੰਮ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਬੁਰਸ਼ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਪੀਂਦਾ ਹਾਂ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ –

(i) ਅਰਸ਼ ਦਾ ਕੱਦ …………………….. ਸੀ
(ii) ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰੀ …………………….. ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(iii) ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ …………………….. ਹੁੰਦੇ ਹਨ
(iv) ਸਾਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਗੁਣ ਆਪਣੇ …………………….. ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(v) ਹੈਲਨ ਕੇਲਰ …………………….. ਅਤੇ …………………….. ਸੀ।
ਉੱਤਰ :
(i) 4 ਫੁੱਟ 7 ਇੰਚ,
(ii) ਪੌਸ਼ਟਿਕ,
(iii) ਗੁਣ,
(iv) ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ;
(v) ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਸੁਣ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ।

ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵੱਧ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਘਾਟ ਜਾਂ ਖ਼ਾਤਮਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ-ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੇ ਵਧੀਆ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਣਨ ਤੇ ਛੂਹਣ ਸ਼ਕਤੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ

(i) ਬੇਲ ਲਿਪੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਜੋ ਸੁਣ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਉਹ ਕਰਦੇ ਹਨ
(ii) ਬੰਗਾਲੀ ਲੋਕ ਮੱਛੀ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।
(iii) ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਭੋਜਨ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ !
(iv) ਐਨੀ ਸੁਲੀਵਾਨ, ਹੈਲਨ ਕਲਰ ਦੀ ਅਧਿਆਪਕ ਸੀ।
(v) ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਬੋਲ ਸੁਣ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਗ਼ਲਤ,
(ii) ਗ਼ਲਤ,
(iii) ਸਹੀ,
(iv) ਗਲਤ,
(v) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ

(i) ਹੈਲਨ ਕੈਲਰ – (ਉ) ਅਧਿਆਪਕਾ
(ii) ਐਨੀ ਸੁਲੀਵਾਨ – (ਅ) ਬੇਲ
(iii) ਨਾ ਦੇਖਣ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਲਿਪੀ। – (ਇ) ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ।
ਉੱਤਰ :
(i) (ਈ)
(ii) (ੳ)
(iii) (ਉ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ) –

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵੱਧ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਘਾਟ ਜਾਂ ਖ਼ਾਤਮਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ-ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੇ ਵਧੀਆ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਣਨ ਤੇ ਛੂਹਣ ਸ਼ਕਤੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੈਲਨ ਕਲਰ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਵਾਕ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਹੈਲਨ ਕੇਲਰ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸੁਣ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਉਸ ਨਾਲ ਡੇਢ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਗ ਅਧਿਆਪਕਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਐਨੀ ਸੁਲੀਵਾਨ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਹੈਲਨ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਿਖਾਇਆ।

ਹੈਲਨ ਕੇਲਰ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਾਰਣ ਬਣੀ, ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਸੀ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਬੇਲ ਲਿਪੀ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਖੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸ੍ਰੋਤ ਤੇ ਚਾਣਨ ਮੁਨਾਰੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 2 ਪਰਵਾਸ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 2 ਪਰਵਾਸ

EVS Guide for Class 5 PSEB ਪਰਵਾਸ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ਼-7

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਦੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਕੇ ਦੂਸਰੇ ਸਕੂਲ ਜਾਣਾ ਪਵੇ, ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਉੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋਗੇ?
ਉੱਤਰ :
ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਬਦਲੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਸਕੂਲ ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਸੀ ਮੇਰਾ ਉੱਥੇ ਮਨ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀ ਸੀ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮੈਡਮ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵੀ ਆਉਂਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਮੇਰਾ ਖੇਡਣ ਵਿਚ ਵੀ ਮਨ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਸੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੂਸਰੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚੋਂ ਨਵਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਇਆ ਹੈ? ਉਸਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਕੇਰਲਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਥੋੜ੍ਹੀ-ਥੋੜ੍ਹੀ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਸਾਡਾ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਤੇ ਖਾਣਾ-ਪੀਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ, ਉਹ ਇਕੱਲਾਪਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ

ਪੰਜ-9

ਕਿਰਿਆ 1.

1. ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੁਹੱਲੇ ਜਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੂਸਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਇੱਥੇ ਵਸੇ ਹੋਣ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਵੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਜਗ੍ਹਾ ਕਿਉਂ ਆਉਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।
2. ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜਾਣ-ਪਹਿਚਾਣ ਵਾਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ ਜੋ ਇੱਥੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾ ਕੇ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹੋਣ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਜਾਂ ਟੈਲੀਫੋਨ ਉੱਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਜਾਨਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਸਮੇਂ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
ਆਪਣੇ ਆਪ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਹੀ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਪਰਵਾਸੀ, ਰੁਜ਼ਗਾਰ, ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ, ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ)
(ਉ) ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ……………………. ਬਣ ਰਿਹਾ ਸੀ।
(ਅ) ਦੂਸਰੇ ਸੂਬਿਆਂ (ਰਾਜਾਂ) ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ……………………. ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(ਇ) ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ……………………. ਲਈ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
(ਸ) ਮੀਂਹ ਹਨੇਰੀ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਝੁੱਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ……………………. ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ,
(ਅ) ਪਰਵਾਸੀ,
(ਇ) ਰੁਜ਼ਗਾਰ,
(ਸ) ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਸਾਹਮਣੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ………………………
ਅਧਿਆਪਕ
ਡਾਕਟਰ
ਇੰਜੀਨੀਅਰ
ਉੱਤਰ :
ਇੰਜੀਨੀਅਰ

(ਅ) ਸੜਕ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੀ ਤੋੜਨਾ ਪੈਣਾ ਸੀ?
ਮਕਾਨ
ਝੱਗੀਆਂ
ਕੋਠੀਆਂ
ਉੱਤਰ :
ਝੱਗੀਆਂ

(ਈ) ਛੋਟੇ ਕਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਕਿਵੇਂ ਲਗਦਾ ਹੈ?
ਔਖਾ
ਸੌਖਾ
ਪਤਾ ਨਹੀਂ
ਉੱਤਰ :
ਔਖਾ

(ਸ) ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ?
ਫਲੈਟ
ਕਲੋਨੀ
ਬਹੁ-ਮੰਜ਼ਲੀ ਇਮਾਰਤ
ਉੱਤਰ :
ਕਲੋਨੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਕਿਉਂ ਆਉਣਾ ਪਿਆ?
ਉੱਤਰ :
ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਵਿਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਦਲੀ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਵਿਚ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਸੀ ! ਇਸ ਲਈ ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਆਉਣਾ ਪਿਆ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪਰਵਾਸੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਦੂਸਰੇ ਰਾਜ ਸੂਬੇ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਵਾਸੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਘੱਟ ਸਾਧਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪੜੀਆਂ ਤੇ ਤੰਬੂਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਰਵਾਸ ਕਿਉਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਈ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ – ਬਦਲੀ ਹੋ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤਾਂ ਕਾਰਨ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪਰਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਤੇ ਲਿਖੀ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਰਬਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਂ ਪਿੰਡ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class EVS Guide ਪਰਵਾਸ Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ (ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਲਗਾਓ)

(i) ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸਨ
(ਉ) ਡਾਕਟਰ
(ਅ) ਇੰਜੀਨੀਅਰ
(ਇ) ਮਜ਼ਦੂਰ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਇੰਜੀਨੀਅਰ

(ii) ਪਰਵਾਸੀ ਕਿੱਥੋਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ
(ੳ) ਉਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ
(ਆ) ਜਲੰਧਰ ਦੇ
(ਇ) ਦੂਸਰੇ ਰਾਜ ਤੋਂ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਇ) ਦੂਸਰੇ ਰਾਜ ਤੋਂ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ – ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸੋਨੂੰ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ?
ਉੱਤਰ :
ਸੋਟੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਦਸਤ ਨਹੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰ ਮੁੰਡ ਉਸਦੇ ਉਚd ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਲੋਕ ਦੂਸਰੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉਹ ਇੱਥੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸੇ ਕਮਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਇਕ ………………………. ਸਨ।
(ii) ਸੋਨੂੰ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ………………………. ਲਿਆ।
(iii) ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਸੋਨੂੰ ਦੀ ………………………. ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਇਆ।
(iv) ………………………. ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਧ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਸੜਕਾਂ ਚੌੜੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਇੰਜੀਨੀਅਰ,
(ii) ਦਾਖ਼ਲਾ ਲੈ,
(ii) ਬੋਲੀ,
(iv) ਫ਼ਿਕ।

4. ਸਹੀਂ/ਗਲਤ

(i) ਸੋਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਖ਼ੁਸ਼ ਸੀ।
(ii) ਦੂਸਰੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
(iii) ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਡਾਕਟਰ ਸਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਗਲਤ,
(ii) ਸਹੀ,
(iii) ਲਤ :

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ

(i) ਸੋਨੂੰ ਦੇ ਪਿਤਾ (ਉ) ਦੂਸਰੇ ਰਾਜ ਤੋਂ
(ii) ਪਰਵਾਸੀ (ਅ) ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਦੂਰ
(iii) ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ (ਈ) ਇੰਜੀਨੀਅਰ
ਉੱਤਰ :
(i) (ਈ)
(ii) (ੳ)
(iii) (ਅ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ :
ਤੁਸੀਂ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕੀ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਪਰਵਾਸੀ ਉਹ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਦੂਸਰੇ ਰਾਜ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਕਮਰਿਆਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਬਹੁਤ ਔਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਪੈਸੇ ਕਮਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਵਿਚ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

Punjab State Board PSEB 5th Class EVS Book Solutions Chapter 1 घरप्लरे हवउ-वरप्लो पविहात Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 EVS Chapter 1 घरप्लरे हवउ-वरप्लो पविहात

EVS Guide for Class 5 PSEB घरप्लरे हवउ-वरप्लो पविहात Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ-2

ਆਪਣੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਜਾਂ ਦਾਦੇ-ਦਾਦੀ ਤੋਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਵੋ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ਮਿੱਟੀ ਜਾਂ ਲੱਕੜ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪਹਿਣਨ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਕੱਪੜੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕੱਪੜੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਘਰ ਵਿਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਾਧਾਰਨ ਜਿਹੇ 2-3 ਜੋੜੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਕਿਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਇਕ-ਦੋ ਥੋੜੇ ਵਧੀਆ ਜੋੜੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਜਾਂ ਚਾਚੇ, ਤਾਏ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਵੀ ਮੰਗ ਕੇ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਸਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕਰ ਕੇ ਦੱਸੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਪਾਸ ਵੱਧ ਸਹੂਲਤਾਂ ਹਨ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਡ-ਵਡੇਰਿਆਂ ਕੋਲ ਸਨ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਵੱਧ ਸਹੂਲਤਾਂ ਹਨ।

ਪੇਜ-3

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੇਖਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਮੈਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕ ਘੰਟਾ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ-ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਮੈਂ ਘਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ; ਜਿਵੇਂ-ਭਾਂਡੇ ਮਾਂਜਣੇ, ਝਾੜੂ ਤੇ ਪੋਚਾ ਕਰਨਾ, ਬਿਸਤਰ ਵਿਛਾਉਣਾ ਆਦਿ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਕੋਲ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹੋ?
ਉੱਤਰ :
ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲਗਭਗ 3-4 ਘੰਟੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਕੋਲ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਹਾਂ।

ਪੇਜ 4-5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਹੀ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਮਸ਼ੀਨਾਂ, ਵੱਡੇ, ਸਹੂਲਤਾਂ, ਵਿਗਿਆਨ, ਦੇਸ਼, ਲੋੜਾਂ
(ੳ) ਪਹਿਲਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਬਹੁਤ …………………………. ਹੁੰਦੇ ਸਨ।
(ਅ) ਪਹਿਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ …………………………. ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ।
(ਈ) ਹੁਣ ਨੇ ਬਹੁਤ ਤਰੱਕੀ ਕਰ …………………………. ਲਈ ਹੈ।
(ਸ) ਆਪਣਾ …………………………. ਆਪਣਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
(ਹ) ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਬਹੁਤ ਕੰਮ …………………………. ਨਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(ਕ) ਨਵੀਂ ਪੀੜੀ ਨੂੰ …………………………. ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਵੱਡੇ,
(ਅ) ਲੋੜਾਂ,
(ਈ) ਵਿਗਿਆਨ,
(ਸ) ਦੇਸ,
(ਹ) ਮਸ਼ੀਨਾਂ,
(ਕ) ਸਹੂਲਤਾਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਠੀਕਿ (✓) ਜਾਂ ਗਲਤ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :
(ਉ) ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ਼ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।
(ਅ) ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪਸਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।
(ਇ) ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
(ਸ) ਸਾਨੂੰ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਘੱਟ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
(ਹ) ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਕੋਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ✓
(ਅ) ✓
(ਈ) ✗
(ਸ) ✓
(ਹ) ✓

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ?
ਉੱਤਰ :
ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੁਣ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਕੰਪਿਊਟਰ, ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ, ਨਵੇਂ ਮਾਡਲ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕੁੱਝ ਨੌਜਵਾਨ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸੇ ਕਮਾ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਸੁਖਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪੇਜ਼-6

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਵੰਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਵੀ ਇੱਕੋ ਜਗਾ ਇਕੱਠੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਥਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਖ਼ਰਚਾ ਵੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਘਰ ਵਿਚੋਂ ਕਿਤੇ ਜਾਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤਾਲਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਵੱਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਜੀਅ ਘਰ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰਾਂ 1 ਵਿੱਚ ਕੀ ਤਬਦੀਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਪਹਿਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸੰਯੁਕਤ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ, ਚਾਚਾ-ਚਾਚੀ, ਤਾਇਆਤਾਈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਜੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 10-15 ਜਾਂ ਵੱਧ ਵੀ ਹੋ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਪਰਿਵਾਰ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

PSEB 5th Class EVS Guide घरप्लरे हवउ-वरप्लो पविहात Important Questions and Answers

1. ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ (ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ( ਲਗਾਓ)
(i) ………………………… ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ 8 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ
(ਉ) ਸੰਯੁਕਤ
(ਅ) ਇਕਾਈ
(ਇ) ਦੋਵੇਂ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਉ) ਸੰਯੁਕਤ

(ii) ………………………… ਬੱਚੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(ਉ) ਇਕੱਠੇ
(ਅ) ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ
(ਇ) ਸੜਕ ‘ਤੇ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ

2. ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਾਜੂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆ ਕਿੱਥੇ ਬਤੀਤ ਕੀਤੀਆਂ
ਉੱਤਰ :
ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦਾਦਕੇ ਪਿੰਡ ਬਤੀਤ ਕੀਤੀਆਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰਾਜੂ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕੌਣ ਮਿਲਣ ਆਇਆ ਸੀ?
ਉੱਤਰ :
ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੇ ਮਿੱਤਰ ਸ: ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪਹਿਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ?
ਉੱਤਰ :
ਪਹਿਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸੰਯੁਕਤ ਜਾਂ ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਕੋਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਸਮਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦੋਵਾਂ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਘਰ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਸਮਾਂ ਘੱਟ ਬਚਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਜੀ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੁੱਛੋਗੇ? ਸੋਚੋ ਅਤੇ ਕੋਈ ਦੋ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਲਿਖੋ :
ਉੱਤਰ :

• ਦਾਦਾ ਜੀ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਤਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਸੀ।
• ਦਾਦਾ ਜੀ, ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਕੱਪੜੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ? ਤੁਸੀਂ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਕਦੋਂ-ਕਦੋਂ ਖਰੀਦਦੇ ਸੀ।

3. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(i) ਹੁਣ ਤਾਂ ਬੱਚੇ …………………………….. ਹੇਠ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਂਦੇ।
(ii) ਰਾਜੂ ਦੇ ਦਾਦੀ ਜੀ …………………………….. ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਨ।
(iii) ਬੱਚੇ ਆਪਣੀ ਦੁਨੀਆ …………………………….. ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(iv) ਨਵੀਂ ਪੀੜੀ ਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿਚ …………………………….. ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਨੱਕ,
(ii) ਪੁਰਾਣੀ,
(iii) ਮਸਤ,
(iv) ਸਹੁਲਤਾਂ।

4. ਸਹੀ/ਗਲਤ :

(i) ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
(ii) ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨਵੇਂ ਖਿਡੌਣੇ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(iii) ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਔਰਤਾਂ ਅਫ਼ਸਰ ਬਣ ਕੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
(iv) ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਸਮਝਦੇ ਸਨ।
ਉੱਤਰ :
(i) ਗ਼ਲਤ,
(ii) ਗ਼ਲਤ,
(iii) ਸਹੀ,
(iv) ਸਹੀ।

5. ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(ੳ) – (ਅ)
(i) ਦਾਦਾ ਜੀ – (ੳ) ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ
(ii) ਤੁਸੀਂ – (ਆ) ਬਜ਼ੁਰਗ
(iii) ਕਈ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ – (ਇ) ਇਕਾਈ ਪਰਿਵਾਰ
(iv) ਸਿਰਫ਼ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਤੇ ਬੱਚੇ – (ਸ) ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ
(v) ਬੱਚਿਆਂ ਵਲੋਂ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ – (ਹ) ਟੀਵੀ ਦੇਖਣਾ
ਉੱਤਰ :
(i) (ਅ),
(ii) (ਸ),
(iii) (ਇ)
(iv) (ਈ)
(v) (ਹੈ)

6. ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ ਮਾਈਂਡ ਮੋਪਿੰਗ :

ਉੱਤਰ :

7. ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਬਾਰੇ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਦਾਦਾ ਜੀ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਜਿਹੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਬੱਚੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵੱਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਤਾਇਆ ਜੀ ਤੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਪਿਤਾ ਜੀ ਵਰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਕਿਵੇਂ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆਰਾਮਪ੍ਰਸਤੀ ਵਾਲਾ ਜੀਵਨ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਵੀਡੀਓਗੇਮ ਖੇਡਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਸਤ ਹਨ। ਉਹ ਵੱਡਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਨੀਆਂ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ – ਕਰਦੇ। ਉਹ ਟੀਵੀ ਤੇ ਕਾਰਟੂਨ ਆਦਿ ਦੇਖ ਕੇ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।