PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1

Punjab State Board PSEB 8th Class Maths Book Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Maths Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Exercise 16.1

ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚ ਹਰੇਕ ਵਿਚੋਂ ਅੱਖਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਤ ਪਗਾਂ ਦੇ ਲਈ ਕਾਰਨ ਵੀ ਦੱਸੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 1
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 2
ਇੱਥੇ, ਅਸੀਂ ਅੱਖਰਾਂ A ਅਤੇ B ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ |
ਕਿਉਂਕਿ (A + 5) ਦਾ ਇਕਾਈ ਦਾ ਅੰਕ 2 ਹੈ ।
ਜੋ ਕਿ ਤਾਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜਦੋਂ A = 7 ਹੋਵੇ ਅਰਥਾਤ ਕੇਵਲ ਤਦ 7 + 5 = 12
ਨਾਲ ਹੀ, ਦਹਾਈ ਦਾ ਅੰਕ = 3 + 2 = B
= 5 = B
5 + 1 = B
(∵ ਹਾਸਿਲ 1 ਹੈ)
B = 6
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 3
A = 7 ਅਤੇ B = 6 ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 4
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 5
ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ A, B ਅਤੇ C ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ।
ਇੱਥੇ A + 8 = 3 ⇒ 5 + 8 = 13
ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ A = 5 ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਪਹੇਲੀ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ | ਦਰਸਾਏ ਅਨੁਸਾਰ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ :
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 6
ਅਰਥਾਤ A = 5, B = 4 ਅਤੇ C = 1.

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 7
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 8
ਇੱਥੇ, ਅਸੀਂ ਅੱਖਰ A ਦਾ ਮਾਨ ਮੁੱਲ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਕਾਈ ਅੰਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ A × A = A.
∴ A ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਮੁੱਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ A = 1, 5, 6.
ਪਰੰਤੂ ਦਹਾਈ ਦਾ ਅੰਕ 9 ਹੈ ।
ਜੋ ਕਿ ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ A = 6
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 9

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 10
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 11
ਇੱਥੇ, B + 7 = A ਅਤੇ A + 3 = 6
ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ :
A = 2, B = 5
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 12

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 13
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 14
ਇੱਥੇ, AB × 3 = CAB
ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਤਿੰਨ ਅੱਖਰ A, B ਅਤੇ C ਹਨ ਜਿਸਦੇ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਹਨ । ਕਿਉਂਕਿ B × 3 ਦੇ ਇਕਾਈ ਦਾ ਅੰਕ B ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਜਾਂ ਤਾਂ B = 0 ਹੈ ਜਾਂ B = 5 ਹੈ ।
ਹੁਣ A ਨੂੰ ਦੇਖੋ । ਕਿਉਂਕਿ AB × 3 ਦਾ ਗੁਣਨਫਲ CAB ਹੈ । ਇਸ ਲਈ A ਦਾ ਮੁੱਲ ਵੀ 0 ਜਾਂ 5 ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਨੋਂ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ B ਦਾ ਮੁੱਲ 0 ਅਤੇ A ਦਾ ਮਾਨ 5 ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 15
ਇਸ ਲਈ A = 5, B = 0 ਅਤੇ C = 1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 16
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 17
ਇੱਥੇ, AB × 5 = CAB
ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਇਕਾਈ ਦਾ ਅੰਕ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਦਾ ਅੰਕ ਇਕ ਸਮਾਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੋ ਅੰਕਾਂ ਵਾਲੀ ਸੰਖਿਆ ਜਿਸਨੂੰ 5 ਨਾਲ ਗੁਣਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਤਾਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜੇਕਰ A = 2, B = 5
ਅਰਥਾਤ , 25 × 5 = 125

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 18
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 19
ਇੱਥੇ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਦੋ ਲੁਪਤ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਟੀਆਂ ਹਨ A ਅਤੇ B. ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ; AB × 6 = BBB.
ਜੋ ਕਿ ਤਾਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ A = 7 ਅਤੇ B = 4 ਹੋਵੇ ।
ਅਰਥਾਤ 74 × 6 = 144
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 20

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 21
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 22
ਇੱਥੇ, ਇਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 1 + B = 0,
ਇਹ ਤਾਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜਦੋਂ B =9 ਅਰਥਾਤ 1 + 9 = 10
ਅਤੇ A + 1 = B ⇒ A + 1 = 9
ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ A ਦਾ ਮੁੱਲ 7 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਕਿਉਂਕਿ 7 + 1 +1 (ਪ੍ਰਾਪਤ) = 9
ਅਰਥਾਤ A = 7 ਅਤੇ B = 9
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 23

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 24
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 25
ਇੱਥੇ ਲੁਪਤ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਟੀਆਂ A ਅਤੇ B ਹਨ ।
ਕਿਉਂਕਿ B + 1 = 8 ∴ B ਦਾ ਸੰਭਵ ਮੁੱਲ 7 ਹੈ ।
ਅਤੇ A + B = 1, ਨਾਲ ਹੀ B = 7
∴ A ਦਾ ਮੁੱਲ 4, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਜੋੜ 11 ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
∴ 2 + A = B ⇒ 2 + 4 + (1 ਪ੍ਰਾਪਤ) = 7
ਅਰਥਾਤ A = 4 ਅਤੇ B = 7
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 26

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 27
ਹੱਲ:
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 28
ਇੱਥੇ, ਲੁਪਤ ਵਿਸ਼ਟੀਆ A ਅਤੇ B ਹਨ ।
ਇਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ; 2 + A = 0 ⇒ 2 + 8 = 10
ਨਾਲ ਹੀ, 1 + 6 = A ⇒ 1 + 6 = A
ਪਰੰਤੂ A = 8 , 1 + 6 + (1 ਪ੍ਰਾਪਤ) = 8 = A
∴ ਅਤੇ A + B = 9 ⇒ 8 + B = 9 ⇒ B = 1
ਅਰਥਾਤ A = 8, B = 1
PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 16 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ Ex 16.1 29

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 1 संख्याएँ MCQ Questions and Answers.

PSEB 5th Class Maths Chapter 1 संख्याएँ MCQ Questions

सही उत्तर के सामने ठीक (✓) का निशान लगाएं।

प्रश्न 1.
पाँच अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या की परवर्ती संख्या लिखिए।
(क) 99999
(ख) 10000
(ग) 100000
(घ) 9999.
हल:
(ग) 100000

प्रश्न 2.
दो अंकों की कुल कितनी संख्याएँ हैं ?
(क) 99
(ख) 90
(ग) 100
(घ) 89.
हल:
(ख) 90

प्रश्न 3.
5 अंकों की कुल कितनी संख्याएँ हैं ?
(क) 99999
(ख) 9000
(ग) 10000
(घ) 90000.
हल:
(घ) 90000

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 4.
4, 6, 8, 9, 0 से प्राप्त पांच अंकों की छोटी से छोटी संख्या कौन-सी है ?
(क) 46890
(ख) 04689
(ग) 98640
(घ) 40689.
हल:
(घ) 40689

प्रश्न 5.
उनसठ हज़ार उनसठ संख्या कौन-सी है ?
(क) 59590
(ख) 5959
(ग) 59059
(घ) 59509.
हल:
(ग) 59059

प्रश्न 6.
संख्या 26573 में 6 का स्थानीय मान बताइए?
(क) 60000
(ख) 6000
(ग) 6
(घ) 60.
हल:
(ख) 6000

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 7.
विस्तृत संख्या 20000 + 5000 + 30 + 4 से प्राप्त होती है।
(क) 25304
(ख) 25034
(ग) 20534
(घ) 25043.
हल:
(ख) 25034

प्रश्न 8.
7, 8, 6, 7, 9 अंकों द्वारा प्राप्त पाँच अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या है।
(क) 67879
(ख) 98767
(ग) 98776
(घ) 98677.
हल:
(ग) 98776

प्रश्न 9.
दी गई संख्याओं में किस संख्या में 8 का स्थानीय मान 8000 है ?
(क) 35832
(ख) 43248
(ग) 54682
(घ) 48054.
हल:
(घ) 48054

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 10.
संख्या 48 का रोमन अंक लिखो।
(क) LVIII
(ख) LXVIII
(ग) XLVIII
(घ) XVIIIL.
हल:
(ग) XLVIII

प्रश्न 11.
संख्या 85 का रोमन अंक बताइए।
(क) LXXV
(ख) XXCV
(ग) XVC
(घ) LXXXV.
हल:
(घ) LXXXV

प्रश्न 12.
संख्या 10000 की पूर्ववर्ती संख्या बताइए।
(क) 9999
(ख) 999
(ग) 99999
(घ) 1000.
हल:
(क) 9999

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 13.
94 के लिए रोमन अंक लिखिए।
(क) CVI
(ख) XCVI
(ग) XCIV
(घ) XICV.
हल:
(ग) XCIV

प्रश्न 14.
I, X, L, V से बनी संख्या बताइए।
(क) XILV
(ख) XLVI
(ग) XVIL
(घ) VXIL.
हल:
(ख) XLVI

प्रश्न 15.
1, 0, 3 अंकों का प्रयोग करते हुए पाँच अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या लिखिए।
(क) 11103
(ख) 10333
(ग) 33310
(घ) 10003.
हल:
(ग) 33310

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 16.
9, 8, 0 अंकों का प्रयोग कर चार अंकों की छोटी से छोटी संख्या लिखिए।
(क) 9800
(ख) 9008
(ग) 8090
(घ) 8009.
हल:
(घ) 8009

प्रश्न 17.
758 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण क्या होगा ?
(क) 750
(ख) 760
(ग) 800
(घ) 700.
हल:
(ख) 760

प्रश्न 18.
संख्या 8978 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण क्या होगा ?
(क) 8980
(ख) 9000
(ग) 8970
(घ) 8900.
हल:
(क) 8980

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 19.
संख्या 69684 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण क्या होगा ?
(क) 69000
(ख) 69700
(ग) 79000
(घ) 70000.
हल:
(घ) 70000

प्रश्न 20.
यदि संख्या का दस हज़ार में निकटीकरण करना हो तो किस स्थान की संख्या को देखकर निकटीकरण करना होगा ?
(क) दहाई
(ख) सैंकड़ा
(ग) हज़ार
(घ) दस हज़ार।
हल:
(ग) हज़ार

प्रश्न 21.
संख्या 50358 में 0 का स्थानीय मान क्या होगा ?
(क) 10000
(ख) 100
(ग) 1000
(घ) 0.
हल:
(घ) 0

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 22.
रोमन संख्याएँ लिखते समय कौन-से चिह्न दोहराए नहीं जाते ?
(क) L, X
(ख) L, V
(ग) X, I
(घ) L, I.
हल:
(ख) L, V

प्रश्न 23.
एक लाख में कितने अंक होते हैं ?
(क) 5
(ख) 6
(ग) 4
(घ) 7.
हल:
(ख) 6

प्रश्न 24.
एक लाख में कितने हज़ार होते हैं ?
(क) 10
(ख) 100
(ग) 1000
(घ) 10000.
हल:
(ख) 100

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 25.
गिनतारे की किसी भी छड़ में अधिक से अधिक मोती डाले जा सकते हैं ?
(क) 1
(ख) 10
(ग) 0
(घ) 9.
हल:
(घ) 9

प्रश्न 26.
दिए गए चित्र में सबसे अधिक मूल्य किस वस्तु का है ?
PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ 1
हल:
(ग) फ्रिज।

प्रश्न 27.
गिनतारे को देखकर संख्या बताएं।
PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ 2
(क) 8179
(ख) 38179
(ग) 3879
(घ) 97183.
हल:
(ख) 38179.

PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ

प्रश्न 28.
सारणी के अनुसार सही संख्या बताओ।
PSEB 5th Class Maths MCQ Chapter 1 संख्याएँ 3
(क) आठ हजार आठ सौ अस्सी
(ख) आठ लाख आठ सौ अस्सी
(ग) अस्सी हज़ार आठ सौ अस्सी
(घ) अस्सी लाख आठ सौ अस्सी।
हल:
(ग) अस्सी हजार आठ सौ अस्सी।

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Intext Questions

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 1 संख्याएँ InText Questions and Answers.

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ InText Questions

पृष्ठ सँख्या : 2

प्रश्न 1.
निम्नलिखित संख्याओं को शब्दों में लिखिए :
(क) 968
(ख) 6908
(ग) 1328
(घ) 9002
(ङ) 9999.
हल:
(क) 968 : नौ सौ अड़सठ
(ख) 6908 : छह हजार नौ सो आठ
(ग) 1328 : एक हजार तीन सौ अठाइस
(घ) 9002 : नौ हज़ार दो
(ङ) 9999 : नौ हजार नौ सौ निन्यानवे

प्रश्न 2.
निम्नलिखित संख्याओं को अंकों में लिखिए :
(क) छह सौ अठहत्तर
(ख) एक हजार सात सौ
(ग) चार हज़ार छह
(घ) आठ हजार आठ सौ छियासी
(ङ) नौ हज़ार नब्बे
हल:
(क) 678
(ख) 1700
(ग) 4006
(घ) 8886
(ङ) 9090.

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Intext Questions

पृष्ठ संख्या: 3

प्रश्न 3.
दी गई संख्याओं की तुलना करने के लिए >, < या = का निशान भरिए :
(क) 238 832
(ख) 78518715
(ग) 2018 2018
(घ) 9999-9900
(ङ) 4651-5467
(च) 58676325
हल:
(क) <
(ख) <
(ग) =
(घ) >
(ङ) <
(च) <

प्रश्न 4.
संख्याओं को आरोही क्रम (छोटी से बड़ी संख्या) में लिखिए :
(क) 245, 751, 654, 456, 199
(ख) 1234, 7806, 4123, 5006, 2413
(ग) 3344, 4455, 1122, 2233, 5566
(घ) 6780, 6078, 6870, 8760, 7806
(ङ) 3299,5699,9932, 9999,6099.
हल:
(क) 199, 245, 456, 654, 751
(ख) 1234, 2413, 4123, 5006, 7806
(ग) 1122, 2233, 3344, 4455, 5566
(घ) 6078, 6780, 6870, 7806, 8760
(ङ) 3299, 5699, 6099, 9932, 9999.

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Intext Questions

प्रश्न 5.
संख्याओं को अवरोही क्रम (बड़ी से छोटी संख्या) में लिखिए :
(क) 542, 751, 614, 406, 129
(ख) 2234, 7906, 5123, 8006, 6413
(ग) 3345, 3456, 1132, 1233, 5066
(घ) 6781, 6178, 6570, 6460, 6806
(ङ) 1299, 1669, 1932, 1909, 1099.
हल:
(क) 751, 614, 542, 406, 129
(ख) 8006, 7906, 6413, 5123, 2234
(ग) 5066, 3456, 3345, 1233, 1132
(घ) 6806, 6781, 6570, 6460, 6178
(ङ) 1932, 1909, 1669, 1299, 1099,

पृष्ठ सँख्या : 4

प्रश्न 6.
रेखांकित अंक का स्थानीय मान लिखिए :
(क) 789
(ख) 2782
(ग) 7819
(घ) 5489
(ङ) 7009.
हल:
(क) 80
(ख) 700
(ग) 9
(घ) 5000
(ङ) 0.

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Intext Questions

प्रश्न 7.
विस्तृत रूप लिखिए :
(क) 492
(ख) 1280
(ग) 3009
(घ) 8765
(ङ) 9020.
हल:
(क) 492 = 400 + 90 + 2.
(ख) 1280 = 1000 + 200 + 80 + 0
(ग) 3009 = 3000 + 9
(घ) 8765 = 8000 + 700 + 60 + 5
(ङ) 9020 = 9000 + 20.

पृष्ठ संख्या : 5

प्रश्न 8.
निम्नलिखित अंकों का प्रयोग करते हुए बड़ी से बडी तथा छोटी से छोटी संख्या लिखिए :
(क) 2,0,9
(ख) 1,2,3,4
(ग) 5,6,1,2
(घ) 2,4,0,9
(ङ) 1,7,8,6.
हल:
(क) बड़ी से बड़ी संख्या = 920,
छोटी से छोटी संख्या = 209
(ख) बड़ी से बड़ी संख्या = 4321,
छोटी से छोटी संख्या = 1234
(ग) बड़ी से बड़ी संख्या = 6521,
छोटी से छोटी संख्या = 1256
(घ) बड़ी से बड़ी संख्या = 9420,
छोटी से छोटी संख्या = 2049
(ङ) बड़ी से बड़ी संख्या = 8761,
छोटी से छोटी संख्या = 1678

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Intext Questions

प्रश्न 9.
समझिए तथा लिखिए :
(क) 110, 210, 310, 410, _
(ख) 2018, 2019, 2020, 2021,
(ग) 1220, 1190, 1160, 1130,
(घ) 1110, 1220, 1330 1440,
(ङ) 5800, 5850, 5900, 5950,
हल:
(क) 110, 210, 310, 410, 510, 610, 710, 810
(ख) 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024, 2025
(ग) 1220, 1190, 1160, 1130, 1100, 1070, 1040, 1010
(घ) 1110, 1220, 1330 1440, 1550, 1660, 1770, 1880
(ङ) 5800, 5850,5900, 5950, 6000, 6050, 6100, 6150

प्रश्न 10.
दी गई संख्याओं का निकटतम दहाई तथा सैंकडे में निकटीकरण करें:
(क) 96
(ख) 209
(ग) 652
(घ) 787
(ङ) 975
हल:
दहाई में निकटीकरण :
(क) 100
(ख) 210
(ग) 650
(घ) 790
(ङ) 980
सैंकड़े में निकटीकरण :
(क) 100
(ख) 200
(ग) 700
(घ) 800
(ङ) 1000

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Intext Questions

प्रश्न 11.
खाली स्थान भरें :
1 अंक की छोटी से छोटी संख्या ………….
2 अंकों की छोटी से छोटी संख्या ……………
3 अंकों की छोटी से छोटी संख्या ………………..
4 अंकों की छोटी से छोटी संख्या …………………
5 अंकों की छोटी से छोटी संख्या …………………..
6 अंकों की छोटी से छोटी संख्या …………………
1 अंक की बड़ी से बड़ी संख्या …………………..
2 अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या ………………….
3 अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या ………………….
4 अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या …………………
5 अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या …………………….
हल:
1, 10, 100, 1000, 10000, 100000, 9, 99, 999, 9999, 99999
नोट-परवर्ती संख्या-परवर्ती संख्या लिखने के लिए दी गई संख्या में 1 जोड़ा जाता है।
पूर्ववर्ती संख्या-पूर्ववर्ती संख्या लिखने के लिए दी गई संख्या में से 1 घटाया जाता है।

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.4

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 1 संख्याएँ Exercise 1.4

1. निम्न संख्याओं का नज़दीक दहाई में निकटीकरण कीजिए :

प्रश्न (क).
270
हल:
270 में इकाई का अंक 0 है, जो 5 से कम है। इसलिए 270 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 270 है।

प्रश्न (ख).
809
हल:
809 में इकाई का अंक 9 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 809 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 810 है।

प्रश्न (ग).
6465
हल:
6465 में इकाई का अंक 5 है। इसलिए 6465 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 6470 है।

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.4

प्रश्न (घ).
9782
हल:
9782 में इकाई का अंक 2 है, जो 5 से कम है। इसलिए 9782 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 9780 है।

प्रश्न (ङ).
908
हल:
908 में इकाई का अंक 8 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 908 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 910 है।

प्रश्न (च).
100
हल:
100 में इकाई का अंक 0 है, जो 5 से कम है। इसलिए 100 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 100 है।

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.4

प्रश्न (छ).
25338
हल:
25338 में इकाई का अंक 8 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 25338 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 25340 है।

प्रश्न (ज).
1756.
हल:
1756 में इकाई का अंक 6 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 1756 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 1760 है।

प्रश्न 2.
निम्न संख्याओं का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण कीजिए :
(क) 325
(ख) 875
(ग) 990
(घ) 4580
(ङ) 568
(च) 63535
(छ) 85972
(ज) 75069.
हल:
(क) 325 में दहाई का अंक 2 है, जो 5 से कम है। इसलिए 325 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण 300 है।
(ख) 875 में दहाई का अंक 7 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 875 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण 900 है।
(ग) 990 में दहाई का अंक 9 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 990 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण 1000 है
(घ) 4580 में दहाई का अंक 8 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 4580 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण 4600 है।
(ङ) 568 में दहाई का अंक 6 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 568 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण 600 है।
(च) 63535 में दहाई का अंक 3 है, जो 5 से कम है। इसलिए 63535 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण 63500
(छ) 85972 में दहाई का अंक 7 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 85972 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण 86000 है।
(ज) 75069 में दहाई का अंक 6 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 75069 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण 75100 है।

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.4

प्रश्न 3.
निम्न संख्याओं का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण कीजिए :
(क) 7890
(ख) 8901
(ग) 45982
(घ) 5650
(ङ) 63520
(च) 50460
(छ) 60008
(ज) 9999.
हल:
(क) 7890 में सैंकड़े का अंक 8 है, जो 51 से अधिक है। इसलिए 7890 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण 8000 है।
(ख) 8901 में सैंकड़े का अंक 9 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 8901 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण 9000
(ग) 45982 में सैंकडे का अंक 9 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 45982 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण 46000 है।
(घ) 5650 में सैंकड़े का अंक 6 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 5650 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण 6000 है।
(ङ) 63520 में सैंकड़े का अंक 5 है। इसलिए 63520 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण 64000 है।
(च) 50460 में सैंकडे का अंक 4 है, जो 5 से कम है। इसलिए 50460 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण 50000 है।
(छ) 60008 में सैंकड़े का अंक 0 है, जो 5 से कम है। इसलिए 60008 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण 60000 है।
(ज) 9999 में सैंकडे का अंक 9 है. जो 5 से अधिक है। इसलिए 9999 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण 10000 है।

प्रश्न 4.
निम्न संख्याओं का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण कीजिए :
(क) 27900
(ख) 80901
(ग) 46580
(घ) 12550
(ङ) 99998
(च) 10001
(छ) 23235
(ज) 23568.
हल:
(क) 27900 में हज़ार का अंक 7 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 27900 का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण 30000 है।
(ख) 80901 में हज़ार का अंक 0 है, जो 5 से कम है। इसलिए 80901 का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण 80000 है।
(ग) 46580 में हज़ार का अंक 6 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 46580 का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण 50000 है।
(घ) 12550 में हज़ार का अंक 2 है, जो 5 से कम है। इसलिए 12550 का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण 10000 है।
(ङ) 99998 में हज़ार का अंक 9 है, जो 5 से अधिक है। इसलिए 99998 का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण 100000 है।
(च) 10001 में हज़ार का अंक 0 है, जो 5 से कम है। इसलिए 10001 का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण 10000 है।
(छ) 23235 में हज़ार का अंक 3 है, जो 5 से कम है। इसलिए 23235 का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण 20000 है।
(ज) 23568 में हज़ार का अंक 3 है, जो 5 से कम है। इसलिए 23568 का नज़दीक दस हज़ार में निकटीकरण 20000 है।

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.4

प्रश्न 5.
निम्न संख्याओं का नज़दीक की दहाई, सैंकड़े तथा हज़ार में निकटीकरण कीजिए :
(क) 1625
(ख) 1982
(ग) 25200
(घ) 21218
(ङ) 35462
(च) 39126
(छ) 65915
(ज) 99199.
हल:
(क) 1625 का दहाई में निकटीकरण = 1630, 1625 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण = 1600, 1625 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण = 2000
(ख) 1982 का दहाई में निकटीकरण = 1980, 1982 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण = 2000, 1982 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण = 2000
(ग) 25200 का दहाई में निकटीकरण = 25200, 25200 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण = 25200, 25200 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण = 25000
(घ) 21218 का दहाई में निकटीकरण = 21220, 21218 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण = 21200, 21218 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण = 21000
(ङ) 35462 का दहाई में निकटीकरण = 35460, 35462 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण = 35500, 35462 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण = 35000
(च) 39126 का दहाई में निकटीकरण = 39130, 39126 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण = 39100, 39126 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण = 39000
(छ) 65915 का दहाई में निकटीकरण = 65920, 65915 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण = 65900, 65915 का नज़दीक हज़ार में निकटीकरण = 66000
(ज) 99199 का दहाई में निकटीकरण = 99200, 99199 का नज़दीक सैंकड़े में निकटीकरण = 99200, 99199 का नज़दीक हजार में निकटीकरण = 99000

प्रश्न 6.
वह छोटी से छोटी संख्या तथा बड़ी से बड़ी संख्या लिखिए, जिसका हज़ार में निकटीकरण करने के पश्चात् 5000 प्राप्त हो।
हल:
छोटी से छोटी संख्या जिसका हज़ार में निकटीकरण करने पर 5000 प्राप्त होता है
= 4500
बड़ी से बड़ी संख्या जिसका हज़ार में निकटीकरण करने पर 5000 प्राप्त होता है
= 5499

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.4

प्रश्न 7.
यदि संख्या 341 का नज़दीक दहाई में निकटीकरण 340 हो, तो वो सारी संख्याएं लिखिए, जिनका नज़दीक दहाई में निकटीकरण 340 होगा।
हल:
संख्याएं जिनका नज़दीक दहाई में निकटीकरण 340 होता है = 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 1 संख्याएँ Exercise 1.3

प्रश्न 1.
रिक्त स्थान में <, >, या = का चिह्न भरिए :
(क) 8072 PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 1 1872
(ख) 9876 PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 1 6789
(ग) 21916 PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 1 29161
(घ) 40237 PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 1 32234
(ङ) 35003 PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 1 35003
(च) 60104 PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 1 60140
(छ) 52838 PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 1 45885
(ज) 9999 PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3 1 100000.
हल:
(क) >
(ख) >
(ग) <
(घ) >
(ङ) =
(च) <
(छ) >
(ज) <.

प्रश्न 2.
निम्नलिखित संख्याओं में से सबसे बड़ी संख्या लिखिए :
(क) 8172, 2578, 8127, 8728, 8527
(ख) 60060, 66006, 60600, 66660, 60006
(ग) 58031, 13258, 35185, 81135, 86311
(घ) 47443, 73434, 44473, 74437, 34474
(ङ) 872, 31827, 5183, 31725, 40426.
हल:
(क) 8728
(ख) 66660
(ग) 86311
(घ) 74437
(ङ) 40426.

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3

प्रश्न 3.
निम्नलिखित संख्याओं में से सबसे छोटी संख्या लिखिए :
(क) 9064, 7372, 8938, 9746, 9942
(ख) 81018, 80108, 80810, 18018, 10018
(ग) 32334, 23443, 24334, 33342, 32343
(घ) 927, 39272, 93227, 46238, 27999
(ङ) 43148, 44813, 48134, 34148, 13481.
हल:
(क) 7372
(ख) 10018
(ग) 23443
(घ) 927
(ङ) 13481.

प्रश्न 4.
संख्याओं को बढ़ते क्रम में लिखिए :
(क) 9036, 6309, 9610, 699, 1000
(ख) 37492, 94713, 49273, 61047, 52364
(ग) 63918, 36829, 45261, 61514, 63819
(घ) 36118, 70225, 27052, 36343, 52073
(ङ) 28136, 28236, 28853, 28534, 28435.
हल:
बढ़ता क्रम :
(क) 699, 1000, 6309, 9036, 9610
(ख) 37492, 49273, 52364, 61047, 94713
(ग) 36829, 45261, 61514, 63819, 63918
(घ) 27052, 36118, 36343, 52073, 70225
(ङ) 28136, 28236, 28435, 28534, 28853.

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3

प्रश्न 5.
संख्याओं को घटते क्रम में लिखिए :
(क) 7084, 8084, 4048, 5074, 6785
(ख) 61272, 71262, 51721, 41112, 62271
(ग) 72280, 82720, 87220, 82270, 28780
(घ) 99063, 93083, 94835, 99093, 96039
(ङ) 83226, 86203, 28306, 28603, 27503.
हल:
घटता क्रम :
(क) 8084, 7084, 6785, 5074, 4048
(ख) 71262, 62271, 61272, 51721, 41112
(ग) 87220, 82720, 82270, 72280, 28780
घटता क्रम :
(घ) 99093, 99063, 96039, 94835, 93083
(ङ) 86203, 83226, 28603, 28306, 27503.

प्रश्न 6.
अंक 6, 7, 8, 4 तथा 1 का प्रयोग करते हुए पाँच अंकों की बड़ी से बड़ी तथा छोटी से छोटी संख्या लिखिए :
हल:
पाँच अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या = 87661,
पाँच अंकों की छोटी से छोटी संख्या = 14678

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.3

प्रश्न 7.
अंक 5, 8, 3, 0 तथा 9 का प्रयोग करते हुए पाँच अंकों की बड़ी से बड़ी तथा छोटी से छोटी संख्या लिखिए ।
हल:
पाँच अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या = 98530,
पाँच अंकों की छोटी से छोटी संख्या = 30589

प्रश्न 8.
भिन्न-भिन्न अंकों का प्रयोग करते हुए पांच अंकों की बड़ी से बड़ी तथा छोटी से छोटी संख्या लिखिए ।
हल:
पाँच अंकों की बड़ी से बड़ी संख्या = 98765,
पाँच अंकों की छोटी से छोटी संख्या = 10234

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 1 संख्याएँ Exercise 1.2

1. निम्नलिखित संख्याओं में रेखांकित अंक का स्थानीय मान लिखिए।

प्रश्न (क).
8326
हल:
8326
रेखांकित अंक अर्थात् 2 का स्थानीय मान
= 2 × 10 = 20

प्रश्न (ख).
54588
हल:
54588
रेखांकित अंक अर्थात् 4 का स्थानीय मान
= 4 × 1000 = 4000

प्रश्न (ग).
90008
हल:
90008
रेखांकित अंक अर्थात् 8 का स्थानीय मान
= 8 × 1 = 8

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2

प्रश्न (घ).
99234
हल:
99234
रेखांकित अंक अर्थात् 9 का स्थानीय मान
= 9 × 10000 = 90000

प्रश्न (ङ).
49716
हल:
49716
रेखांकित अंक अर्थात् 7 का स्थानीय मान
= 7 × 100 = 700

प्रश्न (च).
47168
हल:
47168
रेखांकित अंक अर्थात् 7 का स्थानीय मान
= 7 × 1000 = 7000

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2

प्रश्न (छ).
63184
हल:
63184
रेखांकित अंक अर्थात् 6 का स्थानीय मान
= 6 × 10000 = 60000

प्रश्न (ज).
29999
हल:
29999
रेखांकित अंक अर्थात् 2 का स्थानीय मान
= 2 × 10000 = 20000

2. निम्नलिखित संख्याओं में रेखांकित अंक का अंकित मूल्य लिखिए।

प्रश्न (क).
82232
हल:
82232
रेखांकित अंक अर्थात् 2 का अंकित मूल्य = 2

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2

प्रश्न (ख).
54180
हल:
54180
रेखांकित अंक अर्थात् 4 का अंकित मूल्य = 4

प्रश्न (ग).
90811
हल:
90811
रेखांकित अंक अर्थात् 8 का अंकित मूल्य = 8

प्रश्न (घ).
12994
हल:
12994
रेखांकित अंक अर्थात् 9 का अंकित मूल्य = 9

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2

प्रश्न (ङ).
11973
हल:
11973
रेखांकित अंक अर्थात् 7 का अंकित मूल्य = 7

प्रश्न (च).
24716
हल:
24716
रेखांकित अंक अर्थात् 7 का अंकित मूल्य = 7

प्रश्न (छ).
11631
हल:
11631
रेखांकित अंक अर्थात् 6 का अंकित मूल्य = 6

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2

प्रश्न (ज).
59999
हल:
59999
रेखांकित अंक अर्थात् 5 का अंकित मूल्य = 5

3. निम्नलिखित संख्याओं का विस्तृत रूप लिखिए।

प्रश्न (क).
232
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 1
232 का विस्तृत रूप = 200 + 30 + 2

प्रश्न (ख).
4180
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 2
4180 का विस्तृत रूप = 4000 + 100 + 80 + 0

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2

प्रश्न (ग).
27811
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 3
27811 का विस्तृत रूप = 20,000 + 7,000 + 800 + 10 + 1

प्रश्न (घ).
82994
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 4
82994 का विस्तृत रूप = 80000 + 2000 + 900 + 90 + 4

प्रश्न (ङ).
10073
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 5
10073 का विस्तृत रूप = 10,000 + 70 + 3

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2

प्रश्न (च).
43710
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 6
43710 का विस्तृत रूप = 40,000 + 3000 + 700 + 10

प्रश्न (छ).
61639
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 7
61639 का विस्तृत रूप = 60,000 + 1000 + 600 + 30 + 9

प्रश्न (ज).
26999.
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.2 8
26999 का विस्तृत रूप = 20,000 + 6000 + 900 + 90 + 9

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

Punjab State Board PSEB 5th Class Welcome Life Book Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Welcome Life Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

Welcome Life Guide for Class 5 PSEB ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ Textbook Questions and Answers

(ਓ) ਜਮਾਤ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ

ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ, ਅੱਜ ਆਪਾਂ ‘ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ’ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਾਂਗੇ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਅਰਥ ਜਮਾਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜਮਾਤ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜਮਾਤ। ਘਰ, ਸਕੂਲ, ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੇਸ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਸਾਡੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਹੋਰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਹੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਪਿਆਰ, ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਹੈ ਆਓ, ਆਪਾਂ ਕੋਈ ਸਮੂਹਿਕ ਕਾਰਜ ਕਰੀਏ

ਅਧਿਆਪਕ ਵੱਲੋਂ ਕੰਮ : ਤੁਸੀਂ ਬੱਚੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਚਾਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰੋ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਸੇਧ ਦਿੰਦੇ ਮਾਟੋ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਇਹ ਸਕੂਲ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ‘ਤੇ ਲਾਵਾਂਗੇ ਬਾਕੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਹੋਰ ਕੰਮ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

(ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਬੱਚੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ)
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 1

ਗੁਰਲੀਨ : ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਗੁਲਾਬੀ ਰੰਗ ਦਾ ਖੂਬਸੂਰਤ ਚਾਰਟ ਹੈ, ਮੈਂ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿੰਦੀ ਹਾਂ।
ਸ਼ਿਵਮ : ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਰੰਗ ਹਨ ਆਪਾਂ ਇਸ ਚਾਰਟ ਲਈ ਰੰਗ ਵਰਤਾਂਗੇ ਮੈਂ ਰੰਗ ਭਰਨ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਾਂਗਾ
ਕਰਨਬੀਰ ਸਿੰਘ : ਮੈਂ ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਵੀ
ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ : ਆਹ ਲਵੋ ਪੈਨਸਿਲ, ਫੁੱਟਾ, ਘਾਤੂ ਅਤੇ ਰਬੜ
ਗਗਨਦੀਪ : ਪਰ ਇਸ ਚਾਰਟ ’ਤੇ ਜੋ ਲਿਖਣਾਹੈ ਉਹਨਾਅਰੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਹੈ ਨਹੀਂ?
ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ : ਮੇਰੇ ਤੇ ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਟੋ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ-ਅਧਿਆਪਕ ਜੀ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਉਹ ਅਸੀਂ ਕਾਪੀ ਤੇ ਲਿਖੇ ਨੇ
ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ : ਹਾਂ! ਹਾਂ! ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਵੀਨੇ, ਮੇਰੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਲਿਖਵਾਏ ਸੀ
ਹਰਸਿਮਰਨ ਤੇ ਨਵਜੋਤ : ਬਣਾਓ-ਬਣਾਓ ,ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੈਲੋ-ਟੇਪ ਤੇ ਗੁੰਦ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ

(ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਚਾਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਚਾਰਟ ਵਿਚਕਾਰ ਰੱਖ ਕੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਰਨਬੀਰ ਚਾਰਟ ’ਤੇ ਲਾਈਨਾਂ ਮਾਰ ਕੇ ਲਿਖਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਦੂਸਰੇ ਬੱਚੇ ਪੂਰੇ ਉਤਸੁਕ ਹਨ)
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 2

ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ : ਲਿਖੋ
ਵਿੱਦਿਆਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਹੈਗਹਿਣਾ
ਜਿਸਨੇ ਪੜ੍ਹਨਾਉਸ ਦੇ ਪੈਣਾ
(ਕਰਨਬੀਰ ਸਿੰਘ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ।)

ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ : (ਕੁਝ ਰੁਕ ਕੇ) ਆਹ ਵਿਚਾਰ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਸਰ ਬੋਲਦੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ
ਧੀ, ਪਾਣੀ ਤੇ ਰੁੱਖ ਬਚਾਓ
ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਸਮਤੋਲ ਬਣਾਓ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

ਗਗਨਦੀਪ ਸਿੰਘ : ਸ਼ਰਨ ਦੀਦੀ, ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਰਫ਼ ਕਾਪੀ ‘ਤੇ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇ ਦੋ, ਕਰਨ ਤੋਂ ਜਲਦੀ-ਜਲਦੀ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ
ਕਰਨਬੀਰ ਸਿੰਘ : ਹਾਂ ! ਮੈਨੂੰ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇ ਦੋ

(ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਆਪਣੀਕਾਪੀ ’ਤੇ ਲਿਖਦੀ ਹੈ)
ਗੁਰੂਆਂਨੇ ਹੈ ਗੱਲ ਸਮਝਾਈ
ਦਸਾਂ ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਕਰੋ ਕਮਾਈ
ਜਾਤ-ਪਾਤ, ਰੰਗ-ਧਰਮ ਦੀ ਸਾਡੀ ਨਹੀਂ ਲੜਾਈ
ਸਾਡਾ ਕੋਈ ਵੈਰੀਨਹੀਂ, ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਭਾਈ-ਭਾਈ

ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ : ਦੀਦੀ ਇੱਕ ਆਹਵਿਚਾਰ ਲਿਖ ਲੈ
ਐਸੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ।
ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ

(ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਲਿਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਮਿਲ ਕੇ ਚਾਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।)
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 3

ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ : ਉਪਰੋਕਤ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਦੇ ਅਰਥ ਦੱਸੇ ਜਾਣਗੇ ਸਮੂਹਿਕ ਸਾਂਝ ਨਾਲ਼ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ

ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ :
1. ਕਮਰਾ ਸਜਾਉਣਾ
2. ਰਜਿਸਟਰ ਤੇ ਕਵਰ ਚੜਾਉਣਾ
3. ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ ਮਨਾਉਣਾ
4. ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਨ ਮਨਾਉਣਾ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦੱਸ :

1) ਮਾਟੋ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਵਿੱਦਿਆ ਬਾਰੇ ਕੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਵਿੱਦਿਆ ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਗਹਿਣਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਲੈਣਗੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਗਹਿਣਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਾ ਹੈ।

2) ਮਾਟੋ ਦੋ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਉਂ?
ਉੱਤਰ :
ਆਟੋ ਵਿੱਚ ਧੀ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਾਣੀ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤੇ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

3) ਸਾਨੂੰ ਦਸਾਂ ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਕਿਰਤ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਦਸਾਂ ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਕਿਰਤ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਹੱਥੀਂ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਨਿਰਬਾਹ ਕਰੋ। ਵਿਹਲੇ ਰਹਿ ਕੇ ਜਾਂ ਲੁੱਟ-ਖਸੁੱਟ ਕੇ ਨਾ ਖਾਓ।

4) ਸਾਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਨਾਲ, ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਨਾਲ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

5) “ਐਸੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਇਸ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਘਬਰਾ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਘਬਰਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

(ਅ) ਸਕੂਲ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ

ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਰਸਾਲਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ
(ਨੋਟ :- ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਰਸਾਲਾ ਤਿਆਰ ਕਰੋ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ, ਪੇਂਟਿੰਗ ਹੋਣ)
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 4

(ਵਿਹਲੇ ਪੀਰੀਅਡ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਬੱਚੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਰਸਾਲਾ ਕਿਵੇਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇ।)

ਗੁਰਵਿੰਦਰ, ਗੁਰਲੀਨ : ਸਾਡੀ ਲਿਖਾਈ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ਅਸੀਂ ਜਸਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸਰ ਤੋਂ ਸਿੱਖੀ ਹੈ ਅਸੀਂ
ਅਤੇ ਦੀਪਜੋਤ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਕਰਕੇ ਲਿਖਾਂਗੇ
ਫ਼ਰੀਦਾ ਤੇ ਸਿਮਰਨ : ਅਸੀਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਵਾਂਗੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡਾਮੈਗਜ਼ੀਨ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ
ਗੁਰਸੇਵਕ : ਮੈਂ ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਪੰਨਾ(ਟਾਈਟਲ ਪੇਜ) ਬਣਾਵਾਂਗਾ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੋਹਣਾ
ਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਅਰੁਣ : ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੁਝ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਨੇ, ਮੰਮੀ, ਫ਼ੌਜੀ ਚਾਚਾ, ਕੁਲਫ਼ੀ, ਤਿਤਲੀਬਾਰੇ, ਉਹ ਦੇਵਾਂਗੇ।
ਸਾਹਿਲ : ਮੈਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਨੇ ਘਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਤੇ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਵੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਨੇ ਉਹਵੀਲਾਵਾਂਗੇ
ਖੁਸ਼ੀ : ਮੇਰੀ ਦਾਦੀ ਮੈਨੂੰ ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਪਾਉਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਮੇਰੀ ਕਾਪੀ ’ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂਨੇ ਮੈਂ ਉਹ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਵਾਂਗੀ
ਅਨਿਲ : ਮੈਂ ਅੱਜ ਦਾ ਵਿਚਾਰ’ ਕਾਪੀ ‘ਤੇ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਹਨ ਸਾਡੇ ਮੈਡਮ ਜੀ ਲਿਖਵਾਉਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਲੈ ਲੈਣਾ
ਪ੍ਰੀਤੀ : ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਵੱਡਾ ਰਜਿਸਟਰ ਹੈ ਤੇ ਰੰਗ ਹਨ।ਉਹ ਲੈ ਲਵੋ। ਪੈਨਸਿਲ, ਗੂੰਦ, ਫੁੱਟਾ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ, ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 5

(ਬੱਚੇ ਮਿਲ ਕੇ ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਰਸਾਲਾ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਸਾਰੇ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚੇ ਆਪਣੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।)

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

ਸੱਤ-ਅੱਠ ਬੱਚੇ : ਮੈਡਮ ਜੀ, ਅਸੀਂ ਰਸਾਲਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।
ਅਧਿਆਪਕਾ : (ਰਸਾਲਾ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ) ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਬੱਚਿਓ! ਆਹ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਮਾਲ ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਥੋੜ੍ਹੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਐਨਾ ਕੰਮ, ਵਾਹ! (ਕੁਝ ਰੁਕ ਕੇ) ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਲਾਵਾਂਗੇ, ਸ਼ਹੀਦਾਂ, ਗੁਰੂਆਂ, ਪੀਰਾਂ, ਖਿਡਾਰੀਆਂ, ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲਗਾਵਾਂਗੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਤੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਹੋਣਹਾਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂਵੀਲਾਵਾਂਗੇ
ਬੱਚੇ : ਜੀ ਮੈਡਮ ਜੀ, ਜ਼ਰੂਰ ਲਾਵਾਂਗੇ
ਅਧਿਆਪਕਾ : ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰ ਲਵੋ ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨੂੰ। ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਜੀ ਤੋਂ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਰਵਾਵਾਂਗੇ
ਬੱਚੇ : ਜੀ ਮੈਡਮ ਜੀ
ਅਧਿਆਪਕਾ : ਪਰ ਬੱਚਿਓ!ਇਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦਾ ਕੀਨਾਂ ਰੱਖਿਆ?
ਤਾਨੀਆ : ਜੀ, ਅਸੀਂ ਨਾਂ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, “ਸਾਂਝ ਵਧਾਈਏ।
ਅਧਿਆਪਕਾ : ਇਹ ਨਾਂ ਕੁਝ ਢੁੱਕਵਾਂ ਨਹੀਂ, ਆਪਾਂ ਨਾਮ ਰੱਖੀਏ ‘ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਤਾਰੇ’ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਤਾਰੇ ਹੋ, ਸਾਨੂੰ ਪਿਆਰੇ ਹੋ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 6

ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ – ਸਕੂਲ ਦਾ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਤਾਰੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ :
1) ਤੁਹਾਡੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਰਸਾਲੇਦਾ ਕੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਤਾਰੇ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

2) ਕੀ ਤੁਹਾਡੀ ਕੋਈ ਰਚਨਾ ਸਕੂਲ ਦੇ ਰਸਾਲੇ ‘ਚ ਛਪੀ ਹੈ? ਜੇਕਰ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਨਾਂ ਦੱਸੇ ਤੇਸੁਣਾਉ
ਉੱਤਰ :
ਹਾਂ, ਛਪੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ-ਮੱਛਰ।
ਮੱਛਰ
ਇਹ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਭੀ ਕੀਂ ਸਾਡੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ, ਤੰਗ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਸਾਨੂੰ।

ਪਾਪਾ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਇਹੀ ਸਵਾਲ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਭਦਾ ਹੈ ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਲਭ ਸਾਨੂੰ।

ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਡੰਗ ਬਿਮਾਰ ਸਾਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਮਲੇਰੀਆ, ਡੇਂਗੂ ਅਤੇ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਕਿਤੇ ਵੀ ਪਾਣੀ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਦਿਓ ਇਸ ਦਾ ਕੰਮ ਤਮਾਮ ਸੋਨੂੰ।

3) ਜਿਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬੁਝਾਰਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਸੁਣਾਉ? ਬਾਕੀ ਬੱਚੇ ਬੁੱਝਣਗੇ
ਉੱਤਰ :
ਮੋਰ !

4) ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਸਿਖਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦਾ ਨਾਂ ਦੱਸੇ
ਉੱਤਰ :
ਜਸਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸਰ।

5) ਕੁੱਝ ਬਾਲ-ਰਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦੱਸੋ।
ਉੱਤਰ :
ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਪੰਖੜੀਆਂ, ਆਲੇਭੋਲੇ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 7

(ਈ) ਪਿੰਡ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ

(i) ਰੈਲੀ ਕੱਢਣੀ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

(ਅਧਿਆਪਕ ਦੱਸੇਗਾ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ, ਦਸਵੀਂ-ਬਾਰੂਵੀਂ ਤੱਕ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ, ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੂਝਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਰੈਲੀ ਕੱਢ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੱਤੇ ਦੀਆਂ ਤਖ਼ਤੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਕੜ ਦੇ ਡੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ, ਗੱਤੇ ਤੇ ਮਾਟੋ ਲਿਖ ਕੇ ਲਿਜਾਏ ਜਾਣਗੇ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੋਲ ਮਾਟੋ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਜਾਣਗੇ ਮਾਟੋਆਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ, ਪੜ੍ਹਾਈ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ, ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ, ਰੁੱਖ ਬਚਾਓ, ਨਸ਼ੇ ਤਿਆਗੋ, ਖੇਡਾਂ, ਸਾਫ਼ਸਫ਼ਾਈ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਕਰ ਹੋਵੇਗਾ)

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕਿਰਿਆ-1 ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪੋਸਟਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਟੋ ਲਗਾਏ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਖ਼ਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣੀਆਂ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 8

ਨਵੇਂ ਮਾਟੋ ਅਤੇ ਨਾਅਰੇ :

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 9

1. ਧੀ ਬਚਾਓ-ਧੀ ਪੜਾਓ
2. ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ‘ਚਦਾਖ਼ਲੇ ਕਰਾਓ
ਹਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਪੜਾਓ
3. ਹਰ ਬੱਚੇ ਨੇ ਸਹੁੰ ਇਹ ਖਾਈ
ਪਿੰਡ ਦੀ ਰੱਖਣੀ ਬਹੁਤ ਸਫ਼ਾਈ
4. ਆਓ ਮੈਡੀਕਲ ਕੈਂਪ ਲਗਾਈਏ
ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਬਣਾਈਏ
5. ਲੋਕੋ ਜਾਗੋ – ਨਸ਼ੇ ਤਿਆਗੋ
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 10

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

(ii) ਪਿੰਡ ਦਾ ਇਨਾਮ-ਵੰਡ ਸਮਾਰੋਹ
(ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਸਮਾਗਮ ਹੈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ ਸਟੇਜ ਉੱਤੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਸ : ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ, ਮੁੱਖ-ਅਧਿਆਪਕ, ਅਧਿਆਪਕ ਤੇ ਹੋਰ ਪਤਵੰਤੇ ਸੱਜਣ ਇਨਾਮ ਵੰਡਣ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ‘ਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ )

ਅਧਿਆਪਕ : ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਾਂਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਂ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ ਬਲਰਾਜ ਅਤੇ ਉਸਦੇ 10 ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁੱਖ ਲਗਾਏ ਤੇ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖੇ, ਪਾਣੀ ਦਿੱਤਾ ਹੁਣ ਉਹ ਵੱਡੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆਹੈ

11 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਰੈਲੀ ਕੱਢ ਕੇ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਇੱਕ ਟੀਮ ਨੇ ਮੈਡੀਕਲ-ਕੈਂਪ ਲਗਵਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਚੈੱਕ-ਅਪ ਕੀਤਾ ਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ

15 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਅਨਪੜ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 11

ਅਧਿਆਪਕ : ਹੁਣ ਮੈਂ ਬੇਨਤੀ ਕਰਾਂਗਾ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਕਿ ਉਹ ਸਟੇਜ ‘ਤੇ ਆਉਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ
ਸਰਪੰਚ : ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਬਜ਼ੁਰਗੋ, ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵੇ, ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਹਿਬਾਨ ਅਤੇ ਪਿਆਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਓ , ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤ, ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਪਿੰਡ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਤੇ ਆਇਆਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਤਾੜੀ ਲਾਓ ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ (ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਤਾੜੀਆਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਗੂੰਜਦੀ ਹੈ)

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

ਅਧਿਆਪਕ : ਧੰਨਵਾਦ ਸਰਪੰਚ ਸਾਹਿਬ ਇਸ ਖੁਸ਼ੀ ਮੌਕੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਪੇਸ਼ ਹੈ, ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਦੀ ਸੁਰੀਲੀ ਅਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੀਤ :

ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਆਪਣਾ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ :
ਕੀ ਲੈਣਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜ ਕੇ,
ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਾਂਝ ਵਧਾਵਾਂਗੇ।
ਸਭ ਮਾੜੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਛੱਡਾਂਗੇ,

ਅਸੀਂ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਜਾਵਾਂਗੇ।
ਧਰਤ, ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ,
ਨਾਲੇ ਧੀਆਂ ਤਾਈਂ ਬਚਾਉਣਾ ਹੈ,
ਅਸੀਂ ਗੰਦੇ ਗੀਤ ਨਹੀਂ ਸੁਣਨੇ,

ਏਕੇ ਦਾਗਾਣਾ ਗਾਉਣਾਹੈ।
ਅਸੀਂ ਊਚ-ਨੀਚ ਦੀ ਲਾਹਨਤ ਨੂੰ,
ਰਲ਼-ਮਿਲ਼ ਕੇ ਦੂਰ ਭਜਾਵਾਂਗੇ,
ਕੀ ਲੈਣਾ……….।

ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ ਇਹੋ ਦੁਆਕਰੀਏ,
ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਰਹੇ ਪੰਜਾਬ ਸਾਡਾ,
ਕਣ-ਕਣ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਹੀ ਹੋਵਣ,
ਮਹਿਕੀਜਾਏ ਸਦਾ ਗੁਲਾਬ ਸਾਡਾ,
ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਰਹਿ ਕੇ ਦੂਰ ਸਦਾ,
ਅਸੀਂ ਹੱਕ ਦੀ ਰੋਟੀ ਖਾਵਾਂਗੇ,
ਕੀ ਲੈਣਾ………..!

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

(ਤਾੜੀਆਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼)

ਸਵਾਲਨਾਮਾ (i)
ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 12

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

ਸਵਾਲਨਾਮਾ (ii)
ਅਧਿਆਪਕ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਕਿਹੜੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 13
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 14

PSEB 5th Class Welcome Life Guide ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ Important Questions and Answers

ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

1. ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਹੈ :
(ੳ) ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ
(ਅ) ਪਿਆਰ
(ਇ) ਸਮਰਪਣ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

2. ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹੜਾ ਮਾਟੋ ਦੱਸਿਆ ?
(ਉ) ਵਿੱਦਿਆ ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਹੈ ਗਹਿਣਾ ਜਿਸ ਨੇ ਪੜ੍ਹਨਾ ਉਸ ਦੇ ਪੈਣਾ।
(ਅ) ਧੀ, ਪਾਣੀ ਤੇ ਰੁੱਖ ਬਚਾਓ
(ਈ) ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਸਮਤੋਲ ਬਣਾਓ। ਗੁਰੂਆਂ ਨੇ ਹੈ ਗੱਲ ਸਮਝਾਈ ਦਸਾਂ ਨਹੁੰਆਂ ਦੀ ਕਰੋ ਕਮਾਈ।
(ਸ) ਐਸੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ।
(ਸ) ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਧੀ, ਪਾਣੀ ਤੇ ਰੁੱਖ ਬਚਾਓ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਸਮਤੋਲ ਬਣਾਓ।

3. ਪੇਂਟਿੰਗ ਕੌਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ?
(ਉ) ਗੁਰਲੀਨ
(ਆ) ਸ਼ਿਵਮ
(ਈ) ਕਰਨਬੀਰ ਸਿੰਘ
(ਸ) ਗਗਨਦੀਪ।
ਉੱਤਰ :
(ਈ) ਕਰਨਬੀਰ ਸਿੰਘ

4. ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਅਤੇ ਗੁਰਲੀਨ ਨੇ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਕਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖੀ ?
(ਉ) ਜਸਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸਰ ਤੋਂ
(ਅ) ਲੈਂਬਰ ਸਿੰਘ ਸਰ ਤੋਂ
(ਈ) ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਸਰ ਤੋਂ
(ਸ) ਕਰਮਜੀਤ ਸਰ ਤੋਂ।
ਉੱਤਰ :
(ੳ) ਜਸਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸਰ ਤੋਂ।

5. ਸਕੂਲ ਦੇ ਰਸਾਲੇ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?
(ਉ) ਪੰਖੜੀਆਂ
(ਅ) ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਤਾਰੇ
(ਈ) ਆਲੇ ਭੋਲੇ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਤਾਰੇ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

ਖਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

1. ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ …………………………………. ਬਣਦੀ ਹੈ।
2. ਸਕੂਲ ਦੇ ਰਸਾਲੇ ਦਾ ਨਾਮ ਸੀ ………………………………….!
3. ਰਸਾਲੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪੰਨਾ …………………………………. ਨੇ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ
ਉੱਤਰ :
1. ਜਮਾਤ
2. ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਤਾਰੇ
3. ਗੁਰਸੇਵਕ।

ਸਹੀ ਲੜ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

1. ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਦੀ ਲਿਖਾਈ ਸੁੰਦਰ ਹੈ।
2. ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਗੀਤ ਗਾ ਕੇ ਸੁਣਾਇਆ।
3. ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨੇ ਦਾਦੀ ਦੀਆਂ ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਕਾਪੀ ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਸਨ।
4. ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਸਨ।
ਉੱਤਰ :
1. ਠੀਕ
2. ਠੀਕ
3. ਠੀਕ
4. ਗ਼ਲਤ।

ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ :

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 1
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ 2

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

1. ਕਰਨਬੀਰ ਸਿੰਘ – (ਉ) ਗੀਤ ਗਾਇਆ
2. ਗੁਰਲੀਨ – (ਅ) ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਰ – ਸਕਦਾ ਹੈ।
3. ਸਕੂਲ ਦਾ ਮੈਗਜ਼ੀਨ (ਈ) – ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ
4. ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਕੌਰ – (ਸ) ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਤਾਰੇ।
ਉੱਤਰ :
1. (ਅ)
2. (ਈ)
3. (ਸ)
4. (ਉ)

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ :
ਸਾਡੀਆਂ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ . ਲੋੜਾਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਹੋਰਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਹੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪਿੰਡ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕੱਢੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਟੋ ਹੋਣੇ ਸਨ ? :
ਉੱਤਰ :
ਮਨੁੱਖੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ, ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ, ਖੇਡਾਂ, ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ, ਪੜ੍ਹਾਈ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਚਤ ਆਦਿ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤਾਨੀਆ ਨੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ?
ਉੱਤਰ :
ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਸਾਂਝ ਵਧਾਈਏ’ ਦੱਸਿਆ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਅਰੁਣ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਕਿਸ ਬਾਰੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ :
ਮੰਮੀ, ਫ਼ੌਜੀ ਚਾਚਾ, ਕੁਲਫੀ, ਤਿਤਲੀ ਬਾਰੇ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 2 ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5. ਨਸ਼ਾ ਛੱਡਣ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਮਾਟੋ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ :
ਲੋਕੋ ਜਾਗੋ, ਨਸ਼ਾ ਤਿਆਗੋ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

Punjab State Board PSEB 5th Class Welcome Life Book Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Welcome Life Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

Welcome Life Guide for Class 5 PSEB ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ Textbook Questions and Answers

ਕਿਰਿਆ-1:

ਹੱਥ ਮਿਲਾਓ। ਜਮਾਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੋਲ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰੋ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਹੱਥ ‘ਤੇ ਟੈਲਕਮ ਪਾਊਡਰ ਪਾਓ, ਉਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਲਈ ਕਹੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਅੱਗੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖੋ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਹੱਥ ਨਾ ਮਿਲਾ ਲੈਣ। ਹੁਣ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਾਪੀ, ਕਿਤਾਬ, ਪੈਨ, ਪੈਨਸਿਲ ਆਦਿ ਫੜਨ ਲਈ ਕਹੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸੋ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਊਡਰ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਹੱਥ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਛੁਹਣ ’ਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੀਟਾਣੂ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੂਜੇਤੱਕ ਹੱਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ :
1. ਕੀਟਾਣੂ ਅਕਸਰ …………………………… ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ (ਅੱਖਾਂ / ਹੱਥਾਂ)
2. ਖੰਘਣ ਕਣ ਸਮੇਂ …………………………… ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ( ਹੱਥਾਂ / ਰੁਮਾਲ)
3. ਪਖ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਥ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ …………………………… ਨਾਲ ਧੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ (ਸਾਬਣ / ਮਿੱਟੀ)
4. ਕੀਟਾਣੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਭੋਜਨ ਤੱਕ …………………………… ਤੇ ਫੈਲਦੇ ਹਨ (ਛੂਹਣ/ਖਾਣ)
ਉੱਤਰ :
1. ਹੱਥਾਂ
2. ਰੁਮਾਲ
3. ਸਾਬਣ
4. ਛੂਹਣ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਸੁਖਦੀਪ ਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤਾ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਉਸ ਨਾਲ ਖੇਡਦਾ ਹੈ ਅਚਾਨਕ ਉਹ ਬਿਮਾਰ ਪੈ ਗਿਆ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਗਿਆ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ : ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤਾ ਰੱਖਣਾ ਕੁੱਤੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ ਕੁੱਤੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਥ ਨਾ ਧੋਣਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ

ਆਓ ਸਮਝ ਪਰਖੀਏ :

1. ਕੀਟਾਣੂ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਛੂਹਣ ਨਾਲ਼
(ਅ) ਖੰਘਣ/ਛਿੱਕਣ ਨਾਲ
(ਬ) ਹਵਾ ਨਾਲ
(ਸ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ।

2. ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮੁੱਢਲਾ ਇਲਾਜ ਕੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਬਾਹਰ ਨਾ ਜਾਣਾ
(ਅ) ਨੱਕ ਢਕ ਕੇ ਰੱਖਣਾ
(ਬ) ਕਿਸੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾਜਾਣਾ
(ਸ) ਸਵੱਛਤਾ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਵੱਛਤਾ

3. ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ?
ਉ) ਡਾਇਰੀਆ
(ਅ) ਜ਼ੁਕਾਮ
(ਬ) ਅੰਧਰਾਤਾ
(ਸ) ਟੀ.ਬੀ.
ਉੱਤਰ :
(ਇ ਅੰਧਰਾਤਾ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

4, ਕੀਟਾਣੂ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਹਵਾ ਵਿੱਚ
(ਅ) ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ
(ਬ) ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ
(ਸ) ਹਰ ਥਾਂ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਹਰ ਥਾਂ।

(ਅ) ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ :

(ਕਹਾਣੀ)
ਇੱਕ ਦਿਨ ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਦੱਖ-ਸੁੱਖ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਵਾ ਆਖਣ ਲੱਗੀ, “ਪਾਣੀ ਵੀਰੇ, ਕੀ ਗੱਲ ਹੈ? ਇੰਨਾ ਉਦਾਸ ਕਿਉਂ ਦਿਖ ਰਿਹਾ ਹੈਂ? ਪਾਣੀ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ ਜਿਵੇਂ ਦੁੱਖ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਬਦ ਨਾ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹੋਣ ਕੋਲ ਹੀ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਭੋਜਨ ਬੋਲਿਆ, “ ਕੀ ਕਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਉਸਦਾ ਦੁੱਖ ਵੱਡਾ ਹੈ ! ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਮੈਲਾ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ” ਸੱਚਮੁੱਚ ਹਵਾ ਭੈਣੇ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਗੁਣ ਹੀ ਗਵਾ ਬੈਠਾ ਹਾਂ ਕਿੰਨਾ ਪਾਕ ਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਾਂ ਮੈਂ!ਠੰਡਾ ਅਤੇ ਮਿੱਠਾ ਵੀ ਯਾਦ ਕਰੋ ਕਿੰਨਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਰੀਰ ਸੀ ਮੇਰਾ! ਵਿਅਰਥ ਵਹਾਓ ਕਾਰਨ ਕਿੰਨਾ ਸੁੰਗੜ ਗਿਆ ਹੈ ਹਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਵੀ ਤੇਰੇ ਜਿਹੀ ਹੀ ਹੈ, ਅਣਗਿਣਤ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਗੰਦੇ ਧੂੰਏਂ ਕਾਰਨ ਮੇਰੀ ਸੁੱਧਤਾ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਇਸ ਸੋਚ ਨੇ ਤੰਗ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਕੀ ਬਣੂ? ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਦੇਰ ਮੈਂ ਇਸ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਗੀ ਭਰ ਸਕਾਂਗੀ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਾਹ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਤੱਤ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 1

“ਸਹੀ ਗੱਲ ਹੈ ਹਵਾ ਭੈਣੇ’’ ਭੋਜਨ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, “ਮੇਰੀ ਵੀ ਹਾਲਤ ਕੋਈ ਬਹੁਤੀ ਵਧੀਆ ਨਹੀਂ। ਪਾਣੀ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾਪਨ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਕਾਰਨ ਮੇਰਾ ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਇਹ ਫ਼ਿਕਰ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਮੈਨੂੰ ਖਾ ਕੇ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸੋਝੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ? ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਅਤੇ ਲਾਲਚੀ ਸੋਚ ਦਾਉਹ ਆਪ ਹੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿਹਤ ਹੀ ਸਰਮਾਇਆਹੈ ?

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 2

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਕਿਰਿਆ 1

ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਰੋਲ-ਪਲੇਅ
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਕਿਰਿਆ 2

ਹਵਾ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਆਪਣੀ ਵਿਗੜੀ ਹੋਈ ਹਾਲਤ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਹੱਲ ਸੁਝਾਅ ਸਕਦੇ ਹੋ।
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 3
ਉੱਤਰ :
ਹਵਾ-ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਕਾਰਨ ਹਵਾ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵੀ ਖਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪਾਣੀ-ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਮੈਲਾ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਅਰਥ ਵਹਾਓ ਕਾਰਨ ਪੀਣ ਯੋਗ ਪਾਣੀ ਵੀ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ।

ਭੋਜਨ-ਪਾਣੀ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇਪਣ ਨਾਲ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਦੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।

ਕਿਰਿਆ 3

1. ਆਓ ਤਿਆਰ ਕਰੀਏ
ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਰੈਲੀ ਕੱਢਣ ਲਈ ਬੈਨਰ ਅਤੇ ਸਲੋਗਨ :
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

2. ਇਹ ਦੱਸੋ :
ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਦੱਸੋ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦੀ ਵਿਗੜੀ ਹੋਈ ਹਾਲਤ ਕਾਰਨ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੀਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੇ ਕੀ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ?
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 4
ਉੱਤਰ :
ਵੱਧ ਗਏ ਹਨ – ਘੱਟ ਗਏ ਹਨ।
1. ਜ਼ਹਿਰੀਲਾਪਣ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। – 1. ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਘਟ ਗਏ ਹਨ।
2. ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਵੱਧ ਗਏ ਹਨ। – 2. ਸਵਾਦ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ।

3. ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤਰਜੀਹਦਾ ਕਿਹੜਾ ਵਿਕਲਪ ਸਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ?
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 5
ਉੱਤਰ :
ਸਾਨੂੰ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਦੂਰੀਆਂ ਪੈਦਲ, ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰ ਸਾਈਕਲ ‘ਤੇ, ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਵੱਧ ਦੂਰ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ/ ਸਕੂਟਰ ‘ਤੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਜਨਤਕ ਵਾਹਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਬਸ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਰ ਵਿਚ ਵੀ ਪੂਲ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਜਿਥੋਂ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕੇ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਆਓ ਸਮਝ ਪਰਖੀਏ :

1. ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਿਹਤ ’ਤੇ ਕਿਸ ਦੇ ਗੰਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਰੂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ?
(ਉ) ਹਵਾ
(ਅ) ਪਾਣੀ
(ੲ) ਭੋਜਨ
(ਸ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂਦਾ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ।

2. ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਨਾਲ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(ੳ) ਭੋਜਨ ਤੱਤਾਂ ਦਾ
(ਅ) ਫੇਫੜਿਆਂਦਾ
(ੲ) ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦਾ
(ਸ) ਪਾਣੀ ਦਾ
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ

(ਈ ) ਸਫ਼ਾਈ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 6

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ-ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਮਾਈਂਡ-ਮੈਪ ਅਨੁਸਾਰ ਸਫ਼ਾਈ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਸਮਝ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਫ਼ਾਈ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਬਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 6
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 8

ਕਿਰਿਆ 1:
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 9
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 10

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਕਿਰਿਆ 2 :
ਕਿਟਾਣੂ ਦੌੜ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 11
ਮੰਤਵ : ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾਕਿ ਸਫ਼ਾਈ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ। ਅਸੀਂਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੀ ਪਕੜ ਵਿੱਚ ਆਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੀਟਾਣੂ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦੇ ਹਨ ਅਧਿਆਪਕ ਦੁਆਰਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਦੋ ਫਲੈਸ਼ ਕਾਰਡ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣ ਜਿਸ ਤੇ ਕੀਟਾਣੂ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇ ਅਧਿਆਪਕ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਾਈ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਪੂਰੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਬੱਚੇ ਅਲੱਗ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਕੀਟਾਣੂ ਵਾਲਾ ਫਲੈਸ਼ ਕਾਰਡ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਕੀਟਾਣੂ ਬਣਨਗੇ ਤੇ ਬਾਕੀ ਬੱਚੇ ਹੱਥ ਬਣਨਗੇ ਹੱਥ ਬਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਾਈਵਾਲੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਖੇਡ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਹੱਥ ਬਣੇ ਬੱਚੇ ਸਫ਼ਾਈ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਭੱਜਣਗੇ ਤੇ ਫਿਰ ਅਧਿਆਪਕ ਕੀਟਾਣੂ ਬਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਦੌੜਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਬਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਕਹੇਗਾ ਉਹ ਕੀਟਾਣੂ ਜਿਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਫੜ ਲੈਣਗੇਉਹਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਦੌੜੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 12 ਕੀਟਾਣੂ ਚੱਕਰ ਤੋੜੋ !

ਕਿਰਿਆ 3 :
ਆਪਣੇ ਘਰ/ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ ਜਿੱਥੇ ਸਫ਼ਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਢੰਗਵੀ ਸੁਝਾਓ ਸਥਾਨ
ਸਥਾਨ – ਸੁਝਾਅ
_____________ – _____________
_____________ – _____________
_____________ – _____________
ਉੱਤਰ :
ਸਥਾਨ – ਸੁਝਾਅ
1. ਪਖਾਨਾ – ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਡੋਲ੍ਹ ਕੇ ਅਤੇ ਫਿਨਾਈਲ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
2. ਵਿਹੜਾ – ਝਾੜੂ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3. ਲਾਈਬ੍ਰੇਰੀ – ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਬੈਂਚ, ਕੁਰਸੀਆਂ, ਕਿਤਾਬਾਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਇਹ ਦੱਸ :
ਨਿੱਜੀ ਸਫ਼ਾਈ ਵਿੱਚ ਕੀ – ਕੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ, ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ, ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।

ਮੈਂ ਸਫ਼ਾਈ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਹਰ ਥਾਂ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਪਰ ਮੈਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਹਾਂਗੀ, ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੋਗੇ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੋਗੇ ਅਤੇ ਦੱਸੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੈਂ ਕਿੱਥੇ ਹਾਂ ਤੇ ਕਿੱਥੇ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ?
ਉੱਤਰ :
ਮੈਂ ਸਫ਼ਾਈ ਨੂੰ ਸਭ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ। ਜਿਵੇਂ ਘਰ ਵਿਚ, ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ, ਗਲੀਆਂ, ਪਾਰਕਾਂ, ਬਸ ਸਟੈਂਡ ਆਦਿ ਸਭ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ। ਆਮ ਕਰਕੇ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪਾਰਕਾਂ, ਬਸ ਸਟੈਂਡ, ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਪਾਖਾਨਿਆਂ, ਸੜਕਾਂ ਆਦਿ ਤੇ ਸਫ਼ਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 13
ਉੱਤਰ :
ਸਕੂਲ – (✓)
ਪਾਰਕ – (✗)
ਹਸਪਤਾਲ – (✓)
ਘਰ – (✓)
ਬਸ ਸਟੈਂਡ – (✗)
ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ – (✗)
ਪਾਖਾਨਾ – (✗)
मइयां – (✗)

ਗਲਤ (✓) ਸਹੀ (✗) ਚੁਣੋ :

1. ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ
2. ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਨਾਲੋਂ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣਾਸੌਖਾ ਹੈ
3. ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ
ਉੱਤਰ :
1. (✗)
2. (✓)
3. (✓)

ਆਓ ਸਮਝ ਪਰਖੀਏ :

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 14

1. ਸਫ਼ਾਈ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿੱਥੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?
(ੳ) ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ
(ਅ) ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਆਲੇ ਤੋਂ
(ਬ) ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ
(ਸ) ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢ ਤੋਂ
ਉੱਤਰ :
(ਈ) ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

2. ਸਾਨੂੰ ਸਫ਼ਾਈ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
(ੳ) ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਸਵੱਛਤਾ ਲਈ
(ਅ) ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣ ਲਈ
(ਬ) ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ
(ਸ) ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ।

(ਸ) ਪ੍ਰੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀ ਹੈ

ਕਵਿਤਾ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 15
ਪ੍ਰੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀ ਹੈ ……

ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿੰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ,
ਹਰ ਰੋਜ਼ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨਾਤੇ ਨਹਾਉਣਾ,
ਹੋ ਗਏ ਜੇ ਦੰਦ ਖ਼ਰਾਬ,
ਅੱਖਾ ਹੋ ਜਾਊ ਗੰਨੇ ਚੂਪਣਾ ਤੇ ਛੱਲੀਆਂ ਚਬਾਉਣਾ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 16
ਪੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀ ਹੈ……

ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿੰਨੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨੇ,
ਨਹਾਕੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣੇ,
ਪਸੀਨਾ, ਬਦਬੂ ਤੇ ਕੀਟਾਣੂ ਨਾਲ ਜੇ ਹੋ ਗਏ ਬਿਮਾਰ,
ਤਾਂ ਪੈਣਗੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖਾਣੀਆਂ ਤੇ ਟੀਕੇ ਲਗਵਾਉਣੇ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 17
ਪੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀ ਹੈ…..

ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿੰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ,
ਘਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਤੇ ਸਵੱਛ ਬਣਾਉਣਾ,
ਕੂੜਾਜੇ ਕੂੜੇਦਾਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਾਇਆ ਤਾਂ,
ਮੁੱਖੀ ਨਾਲ ਹੈਜ਼ਾ, ਮੱਛਰ ਨਾਲ ਮਲੇਰੀਆਹੈ ਫੈਲ ਜਾਣਾ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 18
ਪ੍ਰੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀ ਹੈ…

ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿੰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ,
ਗ਼ਲੀ ਵਿੱਚ ਝਾੜੂ ਲਗਾਉਣਾ,
ਜੇਨਾਸਾਫ਼ ਰੱਖਿਆ ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ,
ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਕੂੜਾ ਮੁੜ ਘਰ ਨੂੰ ਹੀ ਆਉਣਾ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 19 PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 20
ਪ੍ਰੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀ ਹੈ … ……

ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿੰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ,
ਚੰਗੀਆਂ ਭੋਜਨ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ,
ਖਾਂਦੇ ਰਹੇ ਜੇ ਗੰਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਨੰਗਾ ਭੋਜਨ,
ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਜਾਊ ਸਿਹਤ ਤੇ ਪੈ ਜਾਊ ਪਛਤਾਉਣਾ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 21
ਪ੍ਰੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀ ਹੈ …

ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿੰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ,
ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ ਤੇ ਸਲਾਦ ਖਾਣਾ,
ਖਾਕੇ ਬਜ਼ਾਰੂ ਭੋਜਨ, ਪੀਂਦੇ ਰਹੇਜੇ ਕੋਲਡ ਡਿੰਕ,
ਤਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅੱਖਾਂ, ਪਵੇਗਾਚਸ਼ਮਾ ਲਗਵਾਉਣਾ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 22PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 23
ਪ੍ਰੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀ ਹੈ …….

ਉਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ
ਵੇਲਾਰਹਿੰਦੇ ਕਰ ਲਓ ਵਿਚਾਰ,
ਕਿਉਂਕਿ ਲੰਘਿਆ ਵੇਲਾ ਕਦੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ।

ਕਿਰਿਆ 1.

ਚਰਚਾ :
ਕੀ ਪ੍ਰੀਤੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਿਆਣੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਿਉਂ ?
ਉੱਤਰ :
ਖੁਦ ਕਰੋ।

ਕਿਰਿਆ 2.

ਪ੍ਰੀਤੀ ਦੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਸਿਹਤ ਆਦਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ :
ਉੱਤਰ :

  • ਰੋਜ਼ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨਾ,
  • ਨਹਾਉਣਾ,
  • ਸਾਫ-ਸੁਥਰੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣਾ,
  • ਘਰ ਨੂੰ ਸਵੱਛ ਰੱਖਣਾ,
  • ਕੂੜੇ ਨੂੰ ਕੂੜੇਦਾਨ ਵਿਚ ਪਾਉਣਾ,
  • ਗਲੀ ਵਿਚ ਝਾੜੂ ਲਗਾਉਣਾ,
  • ਚੰਗੀਆਂ ਭੋਜਨ ਆਦਤਾਂ,
  • ਗੰਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਨੰਗਾ ਭੋਜਨ ਨਾ ਕਰਨਾ,
  • ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ ਤੇ ਸਲਾਦ ਖਾਣਾ ਆਦਿ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਕਿਰਿਆ 3.
ਪ੍ਰੀਤੀ ਨੇ ਚੰਗੀਆਂ ਸਿਹਤ ਆਦਤਾਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਭਾਸ਼ਣ ਲਿਖਣ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰੋ।
ਉੱਤਰ :
ਮੇਰੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਹਿਬਾਨ ਜੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਸਾਥਿਓ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਸਤ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ। ਮੈਂ ਪ੍ਰੀਤੀ ਪੰਜਵੀਂ ਕਲਾਸ ਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੰਗੀਆਂ ਸਿਹਤ ਆਦਤਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹਾਂ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਸਿਹਤ ਚੰਗੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਸਵਰਗ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਬਣੀ ਰਹੇ ਇਹ ਸਾਡੇ ਹੀ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੈ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਚੰਗੀਆਂ ਸਿਹਤ ਆਦਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸਾਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਖਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਧੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੰਦਾਂ ‘ਤੇ ਬੁਰਸ਼ ਜਾਂ ਦਾਤਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮਾਲਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ ਨਹਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਵਧੀਆ ਸਾਬਣ ਜਾਂ ਸੈਂਪੂ ਨਾਲ ਧੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਘਰ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਬਿਸਤਰਿਆਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਧੁੱਪੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜੋ ਧੋਏ ਜਾ ਸਕਣ ਅਜਿਹੇ ਕੱਪੜੇ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਧੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ, ਘਰ ਦੀ, ਗਲੀ ਦੀ, ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੱਥ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋ ਲੈਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਬਾਹਰੋਂ ਨੰਗੇ ਰੱਖੇ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਨਹੀਂ ਖਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਫਾਸਟ ਫੂਡ, ਕੋਲਡ ਡਿੰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਨੀਂਦ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅੱਧਾ ਘੰਟਾ ਕਸਰਤ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਸਵੇਰੇ ਸਮੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਕੇ ਬਿਮਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵਾਂਗੇ ਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਫੀਸ ਵੀ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨਾਲ ਬਿਤਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਆਓ ਸਮਝ ਪਰਖੀਏ:

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 24

1, ਪ੍ਰੀਤੀ ਕਿਉਂ ਸਿਆਣੀ ਹੈ ?
(ੳ) ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਵੱਧ ਹੈ।
(ਅ) ਉਹ ਦੁੱਧ ਪੀਂਦੀਹੈ।
(ਬ) ਉਹ ਸੁੰਦਰ ਹੈ।
(ਸ) ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

2. ਗੰਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
(ਓ) ਬਦਬੂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
(ਬ) ਬੀਮਾਰੀ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
(ਅ) ਕਿਟਾਣੂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ।
(ਸ) ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ॥
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ।

PSEB 5th Class Welcome Life Guide ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ Important Questions and Answers

ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

1. ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ?
(ਉ) ਜ਼ੁਕਾਮ
(ਅ) ਹੈਜ਼ਾ
(ਇ) ਪੇਚਸ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ।
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ

2. ਜਨਤਕ ਸਥਾਨ ਕਿਹੜੇ ਹਨ?
(ਉ) ਬੱਸ ਅੱਡਾ
(ਅ) ਰੇਲਵੇ ਸ਼ਟੇਸ਼ਨ
(ਇ) ਪਾਰਕ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ।
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ।

3. ਨਿੱਜੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਿਹੜੀ ਹੈ?
(ਉ) ਸਰੀਰ ਦੀ
(ਅ) ਚਿਹਰੇ ਦੀ
(ਇ) ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

4. ਇਸ ਵਿਚ ਠੀਕ ਤੱਥ ਨਹੀਂ ਹੈ?
(ਉ) ਸਾਨੂੰ ਬਜ਼ਾਰੋਂ ਨੰਗੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਨਹੀਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ
(ਅ) ਸਾਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਨਹਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ
(ਇ) ਸਾਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਦੋ ਵਾਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ
(ਸ) ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰ :
(ਅ) ਸਾਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਨਹਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ

5. ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਹੈ?
(ਉ) ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ
(ਅ) ਨੱਕ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ
(ਇ) ਕੰਨਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ
(ਸ) ਨਹੁੰ ਕੱਟਣਾ।’
ਉੱਤਰ :
(ਸ) ਨਹੁੰ ਕੱਟਣਾ।

ਖਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

1. ਬੁਖਾਰ, ਜ਼ੁਕਾਮ, ਖਾਂਸੀ ਸਾਨੂੰ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
2. ਪਖਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਥ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ …… ਨਾਲ ਧੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
3. ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਮੈਲਾ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
4. ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।
ਉੱਤਰ :
1. ਕੀਟਾਣੂਆਂ
2. ਸਾਬਣ
3. ਰਸਾਇਣਾਂ
4. ਤੰਦਰੁਸਤ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਸਹੀ/ਗਲਤ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

1. ਕੀਟਾਣੂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਢੰਗਾਂ ਨਾਲ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਨਹੁੰਆਂ ਅਤੇ ਹੱਥ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
2. ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਘਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
3. ਪਾਣੀ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇਪਣ ਕਾਰਨ ਭੋਜ਼ਨ ਦੇ ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਉੱਤਰ :
1. ਠੀਕ
2. ਗ਼ਲਤ
3. ਠੀਕ।

ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ :
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 25
ਉੱਤਰ :
PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ 26

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

1. ਕੰਨਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ – (ਉ) ਬੱਸ ਅੱਡਾ
2. ਪਖਾਨੇ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ – (ਅ) ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਧੋਣਾ
3. ਵਾਲ – (ਇ) ਗਿੱਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ
4. ਜਨਤਕ ਸਥਾਨ – (ਸ) ਫਰਨੈਲ ਨਾਲ।
ਉੱਤਰ :
1. (ਇ)
2. (ਸ)
3. (ਅ)
4. (ੳ)।

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕੀਟਾਣੂ ਫੈਲਣ ਦੇ ਦੋ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ।
ਉੱਤਰ :
ਕੀਟਾਣੂ ਬਿਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਪਖਾਨੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਤੱਕ ਸੰਪਰਕ ਰਾਹੀਂ, ਗੰਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਪਕਾਉਣ ਨਾਲ ਅਤੇ ਖਾਣ ਨਾਲ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਪੇਚਸ, ਹੈਜ਼ਾ, ਟਾਈਫਾਈਡ, ਖਸਰਾ, ਖਾਂਸੀ ਆਦਿ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਫ਼ਾਈ ਦੇ ਨਿਯਮ ਕਿਹੜੇ ਹਨ?
ਉੱਤਰ :
ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਅਤੇ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਨੱਕ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਖਾਨੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਕੱਚੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਥ ਜ਼ਰੂਰ ਧੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਹੜੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਬਿਸਤਰੇ ਆਦਿ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

PSEB 5th Class Welcome Life Solutions Chapter 1 ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣਾ ਕਿਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ?
ਉੱਤਰ :
ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਜੇਕਰ ਕੂੜੇ ਨੂੰ ਕੂੜੇਦਾਨ ਵਿਚ ਨਾ ਪਾਇਆ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਉੱਤਰ :
ਮੱਖੀ ਨਾਲ ਹੈਜ਼ਾ ਅਤੇ ਮੱਛਰ ਨਾਲ ਮਲੇਰੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 1 संख्याएँ Exercise 1.1

समझो और करो—

1. गिनतारे की सहायता से संख्या को पढ़िए तथा लिखिए :

प्रश्न (क).
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1 1
हल:
शब्दों में : छियालीस हज़ार तीन सौ पाँच

प्रश्न (ख).
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1 2
हल:
शब्दों में : सत्तर हजार पाँच सौ तैंतीस

प्रश्न (ग).
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1 3
हल:
शब्दों में : चौरासी हजार तीन सौ उनचास

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1

प्रश्न (घ).
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1 4
हल:
शब्दों में : तैंतीस हज़ार सात

प्रश्न 2.
संख्याओं को स्थानीय मान सारणी पर दर्शा
(क) 3868
(ख) 17605
(ग) 41123
(घ) 92856
(ङ) 20203
(च) 99728
हल:
PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1 5

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1

प्रश्न 3.
शब्दों में लिखिए :
(क) 2462
(ख) 8988
(ग) 19050
(घ) 33006
(ङ) 20198
(च) 59045
(छ) 68390.
हल:
(क) 2462 = दो हजार चार सौ बासठ
(ख) 8988 = आठ हजार नौ सौ अठासी
(ग) 19050 = उन्नीस हज़ार पचास
(घ) 33006 = तैंतीस हजार छह
(ङ) 20198 = बीस हजार एक सौ अठानवे
(च) 59045 = उनसठ हज़ार पैंतालीस
(छ) 68390 = अड़सठ हजार तीन सौ नब्बे।

प्रश्न 4.
अंकों में लिखिए :
(क) एक हजार सात सौ पैंतालीस
(ख) तैंतीस हजार आठ सौ पचहत्तर
(ग) सतहत्तर हज़ार सतहत्तर
(घ) पचास हजार पाँच सौ पाँच
(ङ) नब्बे हजार आठ सौ छह
(च) अस्सी हजार आठ सौ अस्सी
(छ) एक लाख।
हल:
(क) 1745
(ख) 33875
(ग) 77077
(घ) 50505
(ङ) 90806
(च) 80880
(छ) 100000.

PSEB 5th Class Maths Solutions Chapter 1 संख्याएँ Ex 1.1

प्रश्न 5.
निम्नलिखित संख्याओं की परवर्ती संख्याएँ लिखिए :
(क) 998
(ख) 10000
(ग) 2018
(घ) 99999
(ङ) 48675
(च) 40009
हल:
(क) 998 की परवर्ती संख्या = 998 + 1 = 999
(ख) 10000 की परवर्ती संख्या = 10000 + 1 = 10001
(ग) 2018 की परवर्ती संख्या = 2018 + 1 = 2019
(घ) 99999 की परवर्ती संख्या = 99999+ 1 = 100000
(ङ) 48675 की परवर्ती संख्या = 48675 + 1 = 48676
(च) 40009 की परवर्ती संख्या = 40009 + 1 = 40010

प्रश्न 6.
निम्नलिखित संख्याओं की पूर्ववर्ती संख्याएँ लिखिए :
(क) 24855
(ख) 99999
(ग) 39999
(घ) 79890
(ङ) 50000
(च) 23456.
हल:
(क) 24855 की पूर्ववर्ती संख्या
= 24855 – 1 = 24854
(ख) 99999 की पूर्ववर्ती संख्या
= 99999 – 1 = 99998
(ग) 39999 की पूर्ववर्ती संख्या
= 39999 – 1 = 39998
(घ) 79890 की पूर्ववर्ती संख्या
= 79890 – 1 = 79889
(ङ) 50000 की पूर्ववर्ती संख्या
= 50000 – 1 = 49999
(च) 23456 की पूर्ववर्ती संख्या
= 23456 – 1 = 23455

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

Punjab State Board PSEB 8th Class Maths Book Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 8 Maths Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Exercise 14.2

1. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਿਅੰਜਕਾਂ ਦੇ ਗੁਣਨਖੰਡ ਬਣਾਉ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
a2 + 8a + 16
ਹੱਲ:
a2 + 8a + 16
ਇਸਦੀ ਤੁਲਨਾ : x2 + (a + b)x + ab ਨਾਲ ਕਰਨ ਤੇ
ਇੱਥੇ ab = 16 ਅਤੇ a + b = 8.
∴ ਇਸਦੀ ਤੁਲਨਾ ਨਾਲ ; a = 4 ਅਤੇ b = 4.
ਇਸ ਲਈ (a2 + 8a + 16) ਅਤੇ (a + 4) ਅਤੇ (b + 4)
∴ a2 + 8a + 16 = (a + 4) (a + 4) = (a + 4)2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
p2 – 10p + 25
ਹੱਲ:
p2 – 10p + 25
ਇਸਦੀ ਤੁਲਨਾ : x2 + (a + b)x + ab ਨਾਲ ਕਰਨ ਤੇ,
ਇੱਥੇ ab = 25 ਅਤੇ (a + b) = – 10
ਇਸਦੇ ਲਈ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਹੈ ; a = – 5 ਅਤੇ b = – 5
∴ p2 – 10p + 25 = p2 + (-5 – 5) p + 25
= p2 – 5p – 5p + 25
= p (p – 5) – 5 (p – 5).
= p – 5) (p – 5)
= (p – 5)2 = (p – 5)2

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
25m2 + 30m + 9
ਹੱਲ:
25m2 + 30m +9
ਇੱਥੇ, ਅਸੀਂ (25 × 9) (ਅਰਥਾਤ ਪਹਿਲੇ ਪਦ ਦੇ ਗੁਣਾਂ × ਅਖਿਰੀ ਪਦ) ਦੇ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਗੁਣਨਖੰਡਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਜੋੜ 30 ਹੋਵੇ ।
∴ 25m2 + 30m + 9 = 25m2 + (15 + 15) m + 9
= 25m2 + 15m + 15m + 9
= 5m (5m + 3) + 3(5m + 3)
= (5m + 3) (5m + 3)
= (5m – 3)2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
49y2 + 84yz + 36z2
ਹੱਲ:
49y2 + 84yz + 36z2
ਇੱਥੇ, ਸਾਨੂੰ 49 × 36 (ਅਰਥਾਤ ਪਹਿਲੇ ਪਦ ਦੇ ਗਣਾਂਕ × ਆਖਰੀ ਪਦ) ਦੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਣਨਖੰਡਾ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋੜ 84 ਹੋਵੇ ।
∴ 49y2 + 84yz + 36z2 = 49y2 + 42yz + 42yz + 36z2
= 7y (7y + 6z) + 6z(7y + 6z)
= (7y + 6z) (7y + 6)
= (7y + 6z)2

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
4x2 – 8x + 4
ਹੱਲ:
4x2 – 3x + 4
ਇੱਥੇ, ਅਸੀਂ 4 × 4 (ਅਰਥਾਤ ਪਹਿਲੇ ਪਦ ਦੇ ਗੁਣਾਂਕ × ਆਖਰੀ ਪਦ) ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਗੁਣਨਖੰਡਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋੜ – 8 ਹੋਵੇ ।
∴ 4x2 – 8x + 4 = 4x2 – 4x – 4x + 4
= 4x (x – 1) – 4 (x – 1)
= (4x – 4) (x – 1)
= 4 (x – 1) (x – 1)
= 4(x – 1)2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
121b2 – 88bc + 16c2
ਹੱਲ:
121b2 – 88bc + 16c2
ਇੱਥੇ, ਅਸੀਂ 121 × 16 (ਅਰਥਾਤ ਪਹਿਲੇ ਪਦ ਦੇ ਗੁਣਾਂਕ × ਆਖਰੀ ਪਦ) ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਗੁਣਨਖੰਡਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋੜ – 88 ਹੋਵੇ ।
∴ 121b2 – 88bc + 16c2 = 121b2 – 44bc – 44bc + 16c2
= 11b (11b – 4c) – 4c(11b – 4c)
= (11b – 4c) (11b – 4c)
= (11b -4c)2

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vii).
(l + m)2 – 4lm
ਹੱਲ:
(l + m)2 – 4lm
ਇੱਥੇ, ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾ (l + m)2 ਨੂੰ ਵਿਸਤਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ :
∴ (l + m)2 – 4lm = l2 + 2lm + m2 – 4lm
= l2 – 2lm + m2
= l2 – lm – lm + m2
= l(l – m) – m (l – m)
= (l – m) (l – m) = (l – m)2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (viii).
a4 + 2a2b2 + b4
ਹੱਲ:
a4 + 2a2b2 + b4
a4 + 2a2b2 + b4 = a4 + a2b2 + a2b2 + b4
= a2(a2 + b2) + b2(a2 + b2)
= (a2 + b2) (a2 + b2)
= (a2 + b2

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

2. ਗੁਣਨਖੰਡ ਬਣਾਉ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
4p2 – 9q2
ਹੱਲ:
4p2 – 9q2
= (2p)2 – (3q)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (2p + 3q) (2p – 3q)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
63a2 – 112b2
ਹੱਲ:
63a2 – 112b2
= 7 (9a2 – 16b2)
= 7 [(3a)2 – (4b)2]
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= 7 (3a + 4b) (3a – 4b)

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
49x2 – 36
ਹੱਲ:
49x2 – 36
= (7x)2 – (6)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (7x + 6) (7x – 6).

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
16x5 – 144x3
ਹੱਲ:
16x5 – 144x2
= 16x3(x2 – 9)
= 16x3 (x2 – 32)
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= 16x3(x + 3) (x – 3)

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(l + m)2 – (l – m)2
ਹੱਲ:
(l + m)2 – (l – m)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (l + m + l – m) (l + m – l + m)
= (2l) (2m)
= 4lm

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
9x2y2 – 16
ਹੱਲ:
9x2y2 – 16
= (3xy)2 – (4)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (3xy + 4)(3xy – 4)

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vii).
(x2 – 2xy + y2) – z2
ਹੱਲ:
(x2 – 2xy + y2) – z2
= (x2 – xy – xy + y2) – z2
= [x (x – y) – y (x – y)] – z2
= [(x – y) (x – y)] – z2
= (x – y)2 – z2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (x – y + z) (x – y – z)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (viii).
25a2 – 4b2 + 28bc – 49c2.
ਹੱਲ:
25a2 – 4b2 + 28bc – 49c2
= 25a2 – (4b2 – 28bc + 49c2)
= 25a2 – [4b2 – 14bc – 14bc + 49c2]
= 25a2 – [2b (2b – 7c) – 7c (2b – 7c)]
= 25a2 – [(2b – 7c) (2b – 7c)]
= 25a2 – (2b – 7c)2
[∵ a2 – b2 = (a + b) (a – b)]
= (5a)2 – (2b – 7c)2
= (5a + 2b – 7c) (5a – 2b + 7c).

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

3. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਿਅੰਜਕਾਂ ਦੇ ਗੁਣਨਖੰਡ ਬਣਾਉ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
ax2 + bx
ਹੱਲ:
ax2 + bx
= x (ax + b).

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
7p2 + 21q2
ਹੱਲ:
7p2 + 21q2
= 7 (p2 + 3q2)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
2x3 + 2xy2 + 2xz2
ਹੱਲ:
2x3 + 2xy2 + 2xz2
= 2x (x2 + y2 + z2)

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
am2 + bm2 + bn2 + an2
ਹੱਲ:
am2 + bm2 + bn2 + an2
= m2(a + b) + n2(b + a)
= (a + b) (m2 + n2)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
(lm + l) + (m + 1)
ਹੱਲ:
(lm + l) + (m + 1)
= l(m + 1) + 1(m + 1)
= (m + 1) (l + 1)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vi).
y (y + z) + 9 (y + z)
ਹੱਲ:
y (y + z) + 9 (y + z)
= (y + z) (y + 9)

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (vii).
5y2 – 20y – 8z + 2yz.
ਹੱਲ:
5y2 – 20y – 8z + 2yz .
= 5y (y – 4) + 2z (- 4 + y)
= 5y (y – 4) + 2z (y – 4)
= (y – 4) (5y + 2z)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (viii).
10ab + 4a + 5b + 2
ਹੱਲ:
10ab + 4a + 5b + 2
= 2a (5b + 2) + 1 (5b + 2)
= (5b + 2) (2a + 1)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ix).
6xy – 4y + 6 – 9x.
ਹੱਲ:
6xy – 4y + 6 – 9x
= 2y (3x – 2) + 3 (2 – 3x)
= 2y (3x – 2) – 3 (3x – 2)
= (3x – 2) (2y – 3)

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

4. ਗੁਣਨਖੰਡ ਬਣਾਉ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
a4 – b4
ਹੱਲ:
a4 – b4
∴ a4 – b4 = (a2)2 – (b2)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (a2 + b2) (a2 – b2)
= (a2 + b2) (a + b) (a – b)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
p4 – 81
ਹੱਲ:
p4 – 81
∴ p4 – 81 = (p2)2 – (9)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (p2 + 9) (p2 – 9)
= (p2 + 9) (p2 – 32)
= (p2 + 9) (p + 3) (p – 3).

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
x4 – (y + z)4
ਹੱਲ:
x4 – (y + z)4
∴ x4 – (y + z)4 = (x2)2 – [(y + z)2]2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= [x2 + (y + z)2] [x2 – (y + z)2]
= [x2 + y2 + z2 + 2yz] [(x + y + z)(x – y – z)]
= [x2 + (y + z)2] (x – y = z) (x + y + z)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iv).
x4 – (x – z)4
ਹੱਲ:
x4 – (x – z)4
∴ x4 – (x – z)4 = (x2)2 – ((x – z)2)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b)(a – b)]
= [x2 + (x – z)2] . [x2 – (x – z)2]
= (x2 + x2 – 2xz + z2) [(x + x – z)(x – x + z)]
= (2x2 – 2x + z2) (2x – z) (z)

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (v).
a4 – 2a2b2 + b4.
ਹੱਲ:
a4 – 2a2b2 + b4
∴ a4 – 2a2b2 + b4 = (a2)2 – a2b2 – a2b2 + (b2)2
= a2(a2 – b2) – b2(a2 – b2)
= (a2 – b2) (a2 – b2)
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (a + b) (a – b) (a + b) (a – b)
= (a – b)2 (a + b)2

5. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਿਅੰਜਕਾਂ ਦੇ ਗੁਣਨਖੰਡ ਬਣਾਉ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (i).
p2 + 6p + 8
ਹੱਲ:
p2 + 6p + 8
ਵਰਗ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਸਾਨੂੰ, (\(\frac{1}{2}\) x ਦਾ ਗੁਣਜ)2 ਅਰਥਾਤ (\(\frac{1}{2}\) ਦਾ ਗੁਣਜ)2, ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਾਂ :
ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ
(\(\frac{1}{2}\) × 6)2 = (3)2 = 9
∴ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਵਿਅੰਜਕ ਵਿਚ 9 ਨੂੰ ਜੋੜੋ ਅਤੇ ਘਟਾਉ।
∵ p2 + 6p + 8 = p2 + 6p + 9 – 9 + 8
= (p)2 + 2(3) (p) + (3)2 – 1
= (p + 3)2 – (1)
[(a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (p + 3 + 1) (p + 3 – 1)
= (p + 4) (p + 2).

PSEB 8th Class Maths Solutions Chapter 14 ਗੁਣਨਖੰਡੀਕਰਨ Ex 14.2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ii).
q2 – 10q + 21
ਹੱਲ:
q2 – 10q + 21
ਵਰਗ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਸਾਨੂੰ (\(\frac{1}{2}\) x ਦਾ ਗੁਣਜ)2 ਅਰਥਾਤ (\(\frac{1}{2}\) q ਦਾ ਗੁਣਜ)2, ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਅਤੇ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਾਂ,
ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ,
ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਵਿਅੰਜਕ ਵਿਚ [\(\frac{1}{2}\) × (-10)]2 = (-5)2 = 25 ਨੂੰ ਜੋੜੋ ਅਤੇ ਘਟਾਉ ॥
∴ q2 – 10q + 21 = q2 – 10q + 25 – 25 + 21
= (q)2 – 2 (5) q + (5)2 – 4
= (q – 5)2 – (2)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)].
= (q – 5 + 2) (q – 5 – 2)
= (q – 3) (q – 7)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ (iii).
p2 + 6p – 16
ਹੱਲ:
p2 + 6p – 16.
ਵਰਗ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ (\(\frac{1}{2}\) x ਦਾ ਗੁਣਜ)2 ਅਰਥਾਤ (\(\frac{1}{2}\) p ਦਾ ਗੁਣਜ)2, ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਵਿਅੰਜਕ ਵਿਚ (\(\frac{1}{2}\) × 6)2
= (3)2 = 9 ਨੂੰ ਜੋੜੋ ਅਤੇ ਘਟਾਉ ।
∴ p2 + 6p – 16 = p2 + 6p + 9 – 9 – 16
= (p)2 + 2(3) (p) + (3)2 – 25
= (p + 3)2 – (5)2
[∵ (a2 – b2) = (a + b) (a – b)]
= (p + 3 + 5) (p + 3 – 5)
= (p + 8) (p – 2).