Class 3

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 19 ਆਓ ਗੀਟੇ ਖੇਡੀਏ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 19 ਆਓ ਗੀਟੇ ਖੇਡੀਏ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਆਓ ਗੀਟੇ ਖੇਡੀਏ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।
(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਸ ਵੇਲੇ ਕੁੜੀਆਂ ਗੀਟੇ ਖੇਡਣ ਲੱਗੀਆਂ ?
ਉੱਤਰ-
ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਚਾਰੇ ਸਹੇਲੀਆਂ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠ ਕੇ ਗੀਟੇ ਖੇਡਣ ਲੱਗੀਆਂ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੁੰਜੇ ਬੈਠ ਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਘਰ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਰਨੋ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਗੀਟੇ ਕੌਣ-ਕੌਣ ਖੇਡ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਿਮਰਨ, ਚਰਨੋ, ਮਮਤਾ ਤੇ ਛਿੰਦੀ ਗੀਟੇ ਖੇਡ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖੇਡਣ ਲਈ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਗੀਟੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਖੇਡਣ ਲਈ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ, ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਰੋੜਿਆਂ ਤੇ ਲਾਖ ਦੇ ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ਗੀਟੇ ਸਨ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
‘ਨੀ ਪੜ੍ਹ ਵੀ ਲਿਆ ਕਰੋ, ਆਹ ਗੀਟੇ ਖੇਡਦੀਆਂ ਥੱਕਦੀਆਂ ਨਹੀਂ । ਇਹ ਗੱਲ ਕਿਸ ਨੇ ਆਖੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਹ ਗੱਲ ਚਰਨੋ ਦੀ ਦਾਦੀ ਨੇ ਆਖੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਇਸ ਪਾਠ ਵਿੱਚੋਂ ਦੁਹਰਾਓ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੋ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਦਾਹਰਨ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈਉਦਾਹਰਨ-ਜੋਟੀ-ਮੋਟੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ, ਇੱਕ-ਇੱਕ, ਜੋੜਾਜੋੜਾ, ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ-

ਪਿੰਡ	ਸ਼ਹਿਰ
ਸ਼ਾਮ	ਸਵੇਰ
ਵੇਲਾ	ਕੁਵੇਲਾ
ਪਹਿਲਾਂ	ਪਿੱਛੋਂ
ਉੱਪਰਲਾ	ਹੇਠਲਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ ਗੀਕੇ ਸੂਹੇ, ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ, ਖ਼ਤਮ, ਸ਼ਾਬਾਸ਼, ਬਾਕੀ, ਹੁਸ਼ਿਆਰ, ਜ਼ਰੂਰੀ, ਕੁਵੇਲਾ ।
ਉੱਤਰ-

• ਗੀਟੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟੁਕੜੇ, ਰੋੜੇ)-ਕੁੜੀਆਂ ਗੀਟਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ।
• ਸੂਹੇ ਲਾਲ-ਵਹੁਟੀ ਨੇ ਸੂਹੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ।
• ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਦੇ)-ਲੋਕ ਰੰਗਬਰੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ ।
• ਖ਼ਤਮ (ਮੁੱਕਣਾ-ਮੈਂ ਦੋ ਘੰਟੇ ਲਾਏ ਤੇ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
• ਸ਼ਾਬਾਸ਼ (ਸੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਬਦ)-ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ! ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਤੋਂ ਇਹੋ ਆਸ ਸੀ ।
• ਬਾਕੀ (ਜੋ ਬਚ ਗਿਆ ਹੋਵੇ)-ਸੱਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪੰਜ ਕੱਢੇ, ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਦੋ ।
• ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਚੁਸਤ, ਤੇਜ਼-ਜੀਤਾ ਮੀਤੇ ਨਾਲੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੈ ।
• ਜ਼ਰੂਰ ਅਵੱਸ਼, ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿਚ)-ਮੈਂ ਜ਼ਰੂਰ ਆਪਣਾ ਇਕਰਾਰ ਪੂਰਾ ਕਰਾਂਗਾ ।
• ਕੁਵੇਲਾ (ਠੀਕ ਸਮੇਂ ਦਾ ਲੰਘ ਜਾਣਾ)-ਸਾਨੂੰ ਸਕੂਲ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ-ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਰਾਹ ਵਿਚ ਹੀ ਕੁਵੇਲਾ ਤੂੰ ਹੋ ਗਿਆ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਹੇਠ ਦਿੱਤੀ ਵਾਰਤਾ ਨੂੰ ਪੜੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-
ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਵੇਲਾ ਹੈ । ਪਿੰਡ ਦੀ ਗਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਘਰ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ (ਸਿਮਰਨ, ਚਰਨੋ, ਮਮਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦੀ ਗੀਟੇ ਖੇਡਣ ਲਈ ਇੱਕ-ਦੂਜੀ ਸਹੇਲੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕੋਲ ਹੀ ਚਰਨੋ ਦੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਬੈਠੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ।

ਸਿਮਰਨ : ਚਰਨੋ ……………. ਛਿੰਦੀ………………….
ਆਓ, ਅੱਜ ਗੀਟੇ ਖੇਡੀਏ ।
ਚਰਨੋ : ਅੱਜ ਮੇਰੇ ਘਰ ਖੇਡੋ, ਕੱਲ੍ਹ ਅੱਡੀ
ਛੜੱਪਾ ਮਮਤਾ ਦੇ ਘਰ ਖੇਡਿਆ ਸੀ ।

ਛੰਦੀ : ਆਹ ਲਓ, ਅੱਜ ਮੈਂ ਸੰਗਮਰਮਰ
ਦੇ ਪੰਜ ਗੀਟੇ ਘੜ ਕੇ ਲਿਆਈ ਹਾਂ
……………. ਚਿੱਟੇ ਦੁੱਧ ।

ਸਿਮਰਨ : ਮੈਂ ਵੀ ਇੱਟ ਦੇ ਰੋੜੇ ਘਸਾ ਕੇ ਲਾਲ- .
ਸੁਹੈ ਗੀਟੇ ਬਣਾਏ ਨੇ ।

ਮਮਤਾ : ਲਓ ਜੀ, ਮੈਂ ਕੱਲ੍ਹ ਆਪਣੇ ਮਾਸੀ ਜੀ
ਕੋਲ ਸ਼ਹਿਰ ਗਈ ਸੀ ।
ਉੱਥੋਂ ਲਾਖ ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ਗੀਟੇ ਲੈ ਕੇ ਆਈ ਹਾਂ ।
ਦੇਖੋ, ਕਿੰਨੇ ਸੋਹਣੇ ਲਗਦੇ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਇਸ ਵਾਰਤਾ ਵਿਚ ਆਏ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
2. ਵਾਰਤਾ ਵਿਚ ਕੁੜੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾਂ ਹੋਰ . ਔਰਤਾਂ ਕੌਣ ਹਨ ?
3. ਸਿਮਰਨ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲੈ ਬੁਲਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਖੇਡਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ?
4. ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਅੱਡੀ-ਛੜੱਪਾ ਕਿਸਦੇ ਘਰ ਕਦੋਂ ਖੇਡਿਆ ਸੀ ?
5. ਛੰਦੀ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਕਿੰਨੇ ਗੀਟੇ ਲਿਆਈ ਸੀ ?
6. ਸਿਮਰਨ ਨੇ ਕਾਹਦੇ ਗੀਟੇ ਬਣਾਏ ਸਨ ?
7. ਮਮਤਾ ਕਿਹੜੇ ਗੀਟੇ ਲਿਆਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਸਿਮਰਨ, ਚਰਨੋ, ਮਮਤਾ ਤੇ ਛੰਦੀ ।
2. ਚਰਨੋ ਦੀ ਮਾਂ ਤੇ ਦਾਦੀ ।
3. ਸਿਮਰਨ ਚਰਨੋ ਤੇ ਛੰਦੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੀਟੇ ਖੇਡਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ।
4. ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਅੱਡੀ-ਛੜੱਪਾ ਕਲੂ ਮਮਤਾ ਦੇ ਘਰ ਖੇਡਿਆ ਸੀ ।
5. ਛਿੱਦੀ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਪੰਜ ਗੀਟੇ ਲਿਆਈ ਸੀ ।
6. ਸਿਮਰਨ ਨੇ ਰੋੜੇ ਘਸਾ ਕੇ ਲਾਲ-ਸੂਹੇ ਗੀਟੇ ਬਣਾਏ ਸਨ ।
7. ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਲਾਖ ਦੇ ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ਗੀਟੇ ਲਿਆਈ ਸੀ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਚੁਣ ਕੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕੁੜੀਆਂ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਸਦੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਦਾਦੀ ਕੋਲ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਰਨੋ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ (ਸਿਮਰਨ, ਚਰਨੋ, ਮਮਤਾ ਤੇ ਛੰਦੀ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਖੇਡਣ ਲਈ ਇਕ-ਦੂਜੀ ਸਹੇਲੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਗੀਟੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਮਮਤਾ ਦੇ ਘਰ ਕਿਹੜੀ । ਖੇਡ ਖੇਡੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਅੱਡੀ-ਛੜੱਪਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਗੀਟੇ ਕੌਣ ਘੜਾ ਕੇ ਲਿਆਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਛਿੰਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਛਿੰਦੀ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਗੀਟੇ ਘੜਾ ਕੇ ਲਿਆਂਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਸਿਮਰਨ ਨੇ ਲਾਲ ਸੂਹੇ ਗੀਟੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੋੜੇ ਘਸਾ ਕੇ (✓) ।’

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਮਮਤਾ ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਬਣੇ ਗੀਟੇ ਲਿਆਈ ਸੀ ? .
ਉੱਤਰ-
ਲਾਖ ਦੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਲਾਖ ਦੇ ਬਣੇ ਗੀਟੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਗੀਟੇ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਕੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੁੱਗਦੀਆਂ ਹਨ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਹੇਲੀਆਂ ਗੀਟੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਡਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਜੋਟੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ () ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਗੀਟੇ ਖੇਡਣ ਲਈ ਕੁੜੀਆਂ ਕੀ ਵਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਗੋਲ-ਚੱਕਰ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਕੌਣ ਖੇਡਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਿਮਰਨ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਮਮਤਾ ਛਿੰਦੀ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਖੇਡਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੜੱਚ ਤਕ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਛਿੰਦੀ ਕਿਹੜੇ ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨਾਲ ਕੁੱਤਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਖੱਬੇ (✓) ।

ਪਸ਼ਨ 15.
ਗੀਟੇ ਖੇਡਦਿਆਂ ਸਿਮਰਨ ਕਿੱਥੇ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਾਜਿਆਂ ਤਕ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਕੌਣ ਗੀਟੇ ਖੇਡਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਘਰੀਂ ਜਾਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਰਨੋ ਦੀ ਮਾਂ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਚਰਨੋ/ਸਿਮਰਨ/ਮਮਤਾ/ਛਿੰਦੀ/ ਚਰਨੋ ਦੀ ਮਾਂ ਤੇ ਦਾਦੀ ਕਿਸ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਦੀਆਂ ਪਾਤਰ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਓ ਗੀਟੇ ਖੇਡੀਏ (✓) ।

(v) ਵਿਆਕਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਲਿਖੋ :
ਸਹੇਲੀ – ਸਹੇਲੀਆਂ
ਕੁੜੀ …………………….
ਵੱਡੀ …………………….
ਉੱਤਰ-
ਸਹੇਲੀ – ਸਹੇਲੀਆਂ
ਕੁੜੀ – ਕੁੜੀਆਂ
ਵੱਡੀ – ਵੱਡੀਆਂ
ਕੋਠੀ – ਕੋਠੀਆਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸੋਹਣਾ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
(ਉ) ਗੇਂਦ-ਗੀਟੇ, ਕੜੈਚ, ਵੜੀਆਂ ਟੁੱਕਣਾ, ਜੋ ਕੁੱਤਾ-ਕੋਠੀ ।
(ਅ) ਪਾਣੀ ਭਰਨਾ, ਚਿੱਟੇ-ਦੁੱਧ, ਲਾਲ-ਸੂਹੇ, ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ ।
ਉੱਤਰ-
(ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਹੀ ਲਿਖਣ )

(vi) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਕੋਈ ਪੰਜ ਬਾਲ-ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਅੱਡੀ-ਛੜੱਪਾ, ਲੁਕਣ-ਮੀਚੀ, ਗੀਟੇ, ਧੁੱਪ-ਛਾਂ, ਸ਼ਟਾਪੂ ।

ਆਓ ਗੀਟੇ ਖੇਡੀਏ Summary & Translation in punjabi

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਗੀਟੇ :	ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਰੋੜੇ/ਠੀਕਰੀਆਂ/ ਪੱਥਰ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ।
ਅੱਡੀ-ਛੜੱਪਾ :	ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਇਕ ਖੇਡ ।
ਸੰਗਮਰਮਰ :	ਇਕ ਮੁਲਾਇਮ ਚਮਕੀਲਾ  ਚਿੱਟਾ ਪੱਥਰ ।
ਸੂਹੇ:	ਲਾਲ ।
ਪੁੱਗ:	ਖੇਡ ਵਿਚ ਵਾਰੀ ਪਹਿਲਾਂ ਲੈਣ  ਲਈ ਪੁੱਗਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ  ਪੁੱਗ ਜਾਵੇ, ਉਸ ਸਿਰ ਵਾਰੀ  ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ।
ਲਾਖ:	ਇਕ ਪਦਾਰਥ |
ਰੋਂਦ ਪਿਟਣਾ :	ਖੇਡ ਵਿਚ ਧੋਖਾ ਕਰਨਾ ।
ਆਊਟ:	ਖੇਡ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ।
ਬੋਚਣਾ :	ਉੱਛਲੀ ਹੋਈ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਹਵਾ  ਵਿਚ ਹੀ ਫੜ ਲੈਣਾ ।
ਭੁੰਜੇ	ਥੱਲੇ, ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ।
ਕੜੈਚ:	ਖੇਡ ਦਾ ਇਕ ਪੜਾਅ ।
ਕੁੱਤਾ ਕੋਠੀ :	ਖੇਡ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਪੜਾਅ |
ਵੜੀਆਂ ਟੁੱਕਣਾ,  ਪਾਣੀ ਭਰਨਾ,  ਚੌਥ, ਬਾਜਿਆਂ ‘ਤੇ :	ਖੇਡ ਦੇ ਪੜਾਅ ।
घेहे :	ਤੁਹਾਡੇ
ਕੁਵੇਲਾ:	ਦੇਰ ਹੋਣੀ, ਸਹੀ ਵਕਤ ਬੀਤ ਜਾਣਾ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 18 ਬਸੰਤ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 18 ਬਸੰਤ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਬਸੰਤ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

(i) ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(ਉ) ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਖਿੜੀ ਸਰੋਂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਿਹੋ-ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਲਾਲ
ਪੀਲਾ
ਹਰਾ
ਉੱਤਰ-
ਪੀਲਾ (✓)

(ਅ) ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਧੁੱਪ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਨਿੱਘੀ-ਨਿੱਘੀ
ਸਿੱਲ੍ਹੀ-ਸਿੱਲ੍ਹੀ
ਚਮਕੀਲੀ
ਉੱਤਰ-
ਨਿੱਘੀ-ਨਿੱਘੀ (✓)

(ਸ) ਪਤੰਗ ਕਿਸ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਸਰਦ ਰੁੱਤ
ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ
ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ
ਉੱਤਰ-
ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ।(✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖਿੜੀ ਹੋਈ ਸਰੋਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਖਿੜੀ ਹੋਈ ਸਰੋਂ ਦਾ ਰੰਗ ਪੀਲਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰੁੱਖਾਂ ਹੇਠ ਧੁੱਪ ਕਿਸ ਨਾਲ ਖੇਡਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੁੱਖਾਂ ਹੇਠ ਧੁੱਪ ਛਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪੀਲੀ ਪਤੰਗ ਕਿੱਥੇ ਚੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੀਲੀ ਪਤੰਗ ਨੀਲੇ ਅੰਬਰ ਵਿਚ ਚੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ :
(ੳ) ਆਈ ਰੁੱਤ ਬਸੰਤ ਦੀ,
…………………..
ਉੱਤਰ-
(ੳ) ਆਈ ਰੁੱਤ ਬਸੰਤ ਦੀ,
ਪੀਲੀ ਪੀਲੀ ਸਰੋਂ ਖਿੜੀ |

(ਅ) ਨੀਲੇ ਨੀਲੇ ਅੰਬਰ ‘ਤੇ,
…………………..
ਉੱਤਰ-
(ਅ) ਨੂੰ ਨੀਲੇ ਨੀਲੇ ਅੰਬਰ ‘ਤੇ,
ਪੀਲੀ ਕੋਈ ਪਤੰਗ ਚੜੀ ॥

(ਈ) ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੇ ਫੁਲ ਖਿੜੇ ਨੇ,
…………………..
ਉੱਤਰ-
(ਈ) ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੇ ਫੁੱਲ ਖਿੜੇ ਨੇ,
ਬਾਗ਼-ਬਗੀਚੀ ਹਰੀ-ਹਰੀ ॥

(ਸ) ਆਈ ਰੁੱਤ ਬਸੰਤ ਦੀ,
…………………..
ਉੱਤਰ-
(ਸ)ਆਈ ਰੁੱਤ ਬਸੰਤ ਦੀ,
ਨਿੱਘੀ-ਨਿੱਘੀ ਧੁੱਪ ਖਿੜੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਸਮਝੋ ਤੇ ਲਿਖੋ :

ਝੂਮ ਰਹੀ : ਟਾਹਣੀ-ਟਾਹਣੀ
ਚਹਿਕ ਰਹੀ ………………………….
ਬਾਗ਼-ਬਗੀਚੀ ………………………….
ਨਿੱਘੀ-ਨਿੱਘੀ ………………………….
ਉੱਤਰ
ਝੂਮ ਰਹੀ, ਟਾਹਣੀ-ਟਾਹਣੀ ।
ਚਹਿਕ ਰਹੀ ਚਿੜੀ-ਚਿੜੀ ।
ਬਾਗ-ਬਗੀਚੀ ਹਰੀ-ਭਰੀ । ‘
ਨਿੱਘੀ-ਨਿੱਘੀ ਧੁੱਪ ਖਿੜੀ । ‘

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
‘ਬਸੰਤ’ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਕਿਹੜੇ ਰੰਗ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ?
(ਉ) ਪੀਲਾ
(ਅ) ਨੀਲਾ
(ਈ) ਹਰਾ
(ਸ) ਕਾਲਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਕਾਲਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਸੋਹਣਾ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਟਾਹਣੀ, ਚਿੜੀ, ਸ, ਰੁੱਖ, ਧੁੱਪ, ਛਾਂ, ਅੰਬਰ, ਫੁੱਲ ।
ਉੱਤਰ-
(ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪ ਹੀ ਕਰਨ )

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਬਸੰਤ, ਗਰਮੀ, ਬਰਸਾਤ, ਸਰਦੀ, ਹੇਮੰਤ, ਪੱਤਝੜ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
‘ਬਸੰਤ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਸਤਰਾਂ ਜ਼ਬਾਨੀ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਈ ਰੁੱਤ ਬਸੰਤ ਦੀ ਨਿੱਘੀ-ਨਿੱਘੀ ਧੁੱਪ ਖਿੜੀ ॥

(ii) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਦੇ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਵਿਚ ਕੌਣ ਚਹਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਿੜੀਆਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਸ ਰੁੱਤ ਵਿਚ ਪੀਲੀ ਪੀਲੀ ਸਰੋਂ ਖਿੜਦੀ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਦੋਂ ਅਸਮਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਪਤੰਗਾਂ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਨਿੱਘੀ-ਨਿੱਘੀ ਧੁੱਪ ਕਿਸ ਰੁੱਤ ਵਿਚ ਖਿੜੀ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਿਸ ਰੁੱਤ ਵਿਚ ਬਾਗ਼-ਬਗੀਚੇ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਵਿਤਾ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਸੰਤ (✓) |

(iii) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਚੁਣੋ :
ਜਾਂ ‘
ਚਿਤਰ ਦੇਖ ਕੇ ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ-
1. ਸਰਦੀ,
2. ਬਸੰਤ,
3. ਗਰਮੀ,
4. ਬਾਰਸ਼ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਜ਼ਬਾਨੀ ਗਾ ਕੇ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਸੁਣਾਓ ।
ਉੱਤਰ-
(ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪ ਹੀ ਕਰਨ) ॥

ਬਸੰਤ Summary & Translation in punjabi

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਸ਼ਬਦ:	ਅਰਥ
ਝੂਮ ਰਹੀ :	ਹਿਲ ਰਹੀ, ਲਹਿਰਾ ਰਹੀ ।
ਵੰਨ-ਸਵੰਨੇ :	ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 17 ਭੇਤ ਦੀ ਗੱਲ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 17 ਭੇਤ ਦੀ ਗੱਲ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਭੇਤ ਦੀ ਗੱਲ Textbook Questions and Answers

(ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ )

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਤੋਤੇ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੀਆਂ ਮਿੱਠੂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੋਤੇ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਨਮੋਹਣੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤੋਤੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ? ..
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲਈ ਇਹ ਕਿਹਾ, “ਤੁਸੀਂ ਅਜ਼ਾਦ ਹੋ ਤੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਉੱਡਦੇਫਿਰਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਮੈਂ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਕੈਦ ਹਾਂ ।”

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :
(i) ਵਪਾਰੀ ਦਾ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਕੀ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
ਘਰ
ਖੇਤ
ਕਾਰੋਬਾਰ
ਉੱਤਰ-
ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ

(ii) ਤੋਤਾ ਕਿੱਥੇ ਕੈਦ ਸੀ ?
ਕੋਠੀ ਵਿੱਚ
ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ
ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ
ਉੱਤਰ-
ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ

(iii) ਬੁੱਢੇ ਤੋਤੇ ਨੇ ਤੋਹਫ਼ਾ ਕਿਸ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ?
ਵਪਾਰੀ ਨੂੰ
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ
ਮੀਆਂ-ਮਿੱਠੂ ਨੂੰ
ਉੱਤਰ-
ਮੀਆਂ-ਮਿੱਠੂ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਕੀ ਪਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਤੋਤਾ ਪਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮੀਆਂ ਮਿੱਠੂ ਨੇ ਵਪਾਰੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕੰਮ ਦੱਸਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੀਆਂ ਮਿੱਠੂ ਨੇ ਵਪਾਰੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਤੋਤੇ ਮਿਲਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਹਿ ਦੇਵੇ । ਨਾਲ ਹੀ ਕਹੇ ਕਿ ਉਹ ਤਾਂ ਅਜ਼ਾਦ ਹਨ ਤੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਉੱਡਦੇ-ਫਿਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਮੀਆਂ ਮਿੱਠੂ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਕੈਦ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬੁੱਢਾ ਤੋਤਾ ਤੜਫ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਡਿਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੁੱਢਾ ਤੋਤਾ ਤੜਫ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਡਿਗਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਤੋਤਾ ਉੱਡ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਉੱਡ ਕੇ ਤੋਤਾ ਦਰੱਖ਼ਤ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਗਿਆ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪਿੰਜਰੇ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਨਾਲੋਂ ਕਿਹੜੀ ਹਵਾ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ? |
ਉੱਤਰ-
ਪਿੰਜਰੇ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਨਾਲੋਂ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਹਵਾ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਜਦੋਂ ਲੋਕੀਂ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਹੜੇ ਸ਼ਬਦ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ? ਜਿਵੇਂ-ਨਮਸਤੇ ……… ………
ਉੱਤਰ-
ਨਮਸਤੇ, ਸਲਾਮ, ਨਮਸਕਾਰ, ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ, ਰਾਮ-ਰਾਮ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ :
ਵਪਾਰੀ, ਕਾਰੋਬਾਰ, ਦੂਰ-ਦੂਰ, ਸਮਾਨ, ਪਸੰਦ, ਸਲਾਮ, ਅਜ਼ਾਦ, ਕੈਦ, ਦਰੱਖ਼ਤ, ਪਿੰਜਰਾ, ਤੋਹਫ਼ਾ, ਭੇਤ, ਗੁਲਾਮੀ, ਪਰਿਵਾਰ, ਉਦਾਸ ।
ਉੱਤਰ-

• ਵਪਾਰੀ ਖ਼ਰੀਦ-ਵੇਚ ਕਰਨ ਵਾਲਾ)ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਵਪਾਰੀ ਹੈ ।
• ਕਾਰੋਬਾਰ (ਕੰਮ, ਵਪਾਰ-ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
• ਦੂਰ-ਦੂਰ (ਜੋ ਥਾਂਵਾਂ ਨੇੜੇ ਨਾ ਹੋਣ)-ਮੇਲਾ ਵੇਖਣ ਲਈ ਲੋਕ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੋਂ ਆਏ ।
• ਮਾਨ (ਚੀਜ਼ਾਂ)-ਇਹ ਕਮਰਾ ਸਮਾਨ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
• ਪਸੰਦ (ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਲੱਗ ਜਾਣੀ-ਮੈਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਦੁਕਾਨ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਵੀ ਪਸੰਦ ਦੀ | ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ।
• ਸਲਾਮ ਨਮਸਕਾਰ-ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਆਖੀ ।
• ਅਜ਼ਾਦ (ਸੁਤੰਤਰ)-ਭਾਰਤ 15 ਅਗਸਤ, 1947 ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਦ ਹੋਇਆ ।
• ਕੈਦ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਇਕ ਥਾਂ ਬੰਦ ਕਰਨਾ)-ਕਾਤਲ ਨੂੰ ਵੀਹ ਸਾਲ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੋਈ ।
• ਦਰੱਖ਼ਤ ਰੁੱਖ-ਸਾਨੂੰ ਦਰੱਖ਼ਤ ਨਹੀਂ ਵੱਢਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।
• ਪਿੰਜਰਾ (ਪੰਛੀ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਿਆ | ਸੀਖਾਂ ਦਾ ਡੱਬਾ)-ਤੋਤਾ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਕੈਦ ਹੈ ।
• ਤੋਹਫ਼ਾ ਸੁਗਾਤ-ਮੇਰੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ‘ਤੇ ਮੇਰੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਤੋਹਫ਼ਾ ਭੇਜਿਆ ।.
• ਭੇਤ ਜਾਣਕਾਰੀ)-ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭੇਤ ਨਹੀਂ ।
• ਗੁਲਾਮੀ ਅਧੀਨਗੀ)-ਭਾਰਤ ਨੇ ਲੰਮੀ ਗੁਲਾਮੀ ਮਗਰੋਂ ਆਖ਼ਰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ | ਲਈ ।
• ਪਰਿਵਾਰ (ਟਿੱਬਰ)-ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ।
• ਉਦਾਸ ਗਮਗੀਨ, ਨਾ-ਖੁਸ਼)-ਤੂੰ ਅੱਜ ਇੰਨਾ ਉਦਾਸ ਕਿਉਂ ਹੈਂ ?

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ :
ਬੜੀ ਪੁਰਾਣੀ ਗੱਲ ਹੈ । ਇਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਇਕ ਵਪਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਉਸ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਹ ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਸਮਾਨ ਖ਼ਰੀਦਦਾ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਵੇਚ ਦਿੰਦਾ ! ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਪੈਸਾ ਤੇ ਨਾਮ ਕਮਾਇਆ ।ਇਕ ਵਾਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਪਾਰ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਕਿਧਰੇ ਦੂਰ ਜਾਣ ਲੱਗਾ । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, ‘ਉਥੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਕੀ ਲੈ ਕੇ ਆਵਾਂ ?”

ਸਭ ਨੇ ਆਪਣੀ-ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀਆਂ । ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਤੋਤਾ ਵੀ ਪਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਤੋਤਾ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ ਸੀ । ਉਸ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਬਹੁਤ ਮਨਮੋਹਣੀ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਤੋਤੇ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, ‘‘ਮੀਆਂ ਮਿੱਠੂ ! ਤੇਰੇ ਲਈ ਕੀ ਲੈ ਕੇ ਆਵਾਂ ?”ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਮੰਗਵਾਉਣਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪਰ ਐਨਾ ਕੰਮ ਕਰ ਦੇਣਾ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਕਿਧਰੇ ਤੋੜੇ ਮਿਲਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਸਲਾਮ ਕਰ ਦੇਣਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਜ਼ਾਦ ਹੋ ਤੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਉੱਡਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹੋ ਤੇ ਮੈਂ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਕੈਦ ਹਾਂ । .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਕੌਣ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ?
2. ਵਪਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ ?
3. ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਨਾਮ ਤੇ ਪੈਸਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਮਾਇਆ ਸੀ ?
4. ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਪੁੱਛਿਆ ?
5. ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਕੀ ਪਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
6. ਤੋਤਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ ?
7. ਤੋੜੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਵਲ ਆਪਣੇ ਕਿਹੜੇ ਦੁੱਖ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਭੇਜੀ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਇਕ ਵਪਾਰੀ ।
2. ਦੂਰ ਦੂਰ ਤਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ।
3. ਵਪਾਰ ਵਿਚ ।
4. ਕਿ ਉਹ ਬਾਹਰ ਗਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕੀ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇ ।
5. ਇਕ ਤੋਤਾ
6. ਤੋਤਾ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਬਹੁਤ ਮਨਮੋਹਣੀ ਸੀ ।
7. ਆਪਣੇ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਕੈਦ ਹੋਣ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦੀ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਦੇ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਪਾਰੀ ਕਿੱਥੇ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਿਤੇ ਦੂਰ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਕੀ ਪਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤੋਤੇ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਨਮੋਹਣੀ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਤੋਤੇ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੀਆਂ-ਮਿੱਠੂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੋਤਾ ਕਿੱਥੇ ਕੈਦ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਵਪਾਰੀ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਤੋਤੇ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਸੁਣ ਕੇ ਕਿਹੜਾ ਤੋਤਾ ਤੜਫ ਕੇ ਥੱਲੇ ਡਿਗ ਕੇ ਮਰ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੁੱਢਾ ਤੋਤਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਬੁੱਢੇ ਤੋਤੇ ਦੇ ਤੜਫ ਕੇ ਡਿਗਣ ਤੇ ਮਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਪਿੰਜਰੇ ਦੇ ਤੋਤੇ ਲਈ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਜ਼ਾਦ ਹੋਣ ਦਾ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਿਹੜੀ ਹਵਾ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸ਼ੁੱਧ  (✓)। .

(v) ਵਿਆਕਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਲਿਖੋ :

ਖ਼ਰੀਦਣਾ : ਵੇਚਣਾ
ਆਉਣਾ : …………………………
ਪੁੱਛਣਾ : …………………………
ਉੱਠਣਾ : …………………………
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ਰੀਦਣਾ : ਵੇਚਣਾ
ਆਉਣਾ ਪੁੱਛਣਾ :
ਉੱਠਣਾ : वैठला

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :
img
ਉੱਤਰ-

ਅਫ਼ਸੋਸ	ਦੁੱਖ
ਸਫ਼ਰ	ਯਾਤਰਾ
ਪੈਸਾ	ਧਨ
ਅਜ਼ਾਦ	ਸੁਤੰਤਰ

(vi) ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਬੋਲ-ਲਿਖਤ (ਅਧਿਆਪਕ ਪਾਠ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਬੋਲੇ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਹੇ ॥)

ਪੁਰਾਣੀ	ਸ਼ਹਿਰ	ਕਾਰੋਬਾਰ
ਤਰ੍ਹਾਂ	ਪਸੰਦ	ਅਵਾਜ਼
ਬਹੁਤ	ਬੁੱਢਾ	ਸਫ਼ਰ
ਖ਼ਤਮ	ਪਿੰਜਰੇ	ਦਸਖ਼ਤ ॥

ਉੱਤਰ-
(ਨੋਟ-ਅਧਿਆਪਕ ਉਪਰੋਕਤ ਸ਼ਬਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬੋਲ ਕੇ ਲਿਖਾਉਣ | ਸਰ

ਭੇਤ ਦੀ ਗੱਲ Summary & Translation in punjabi

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਵਪਾਰੀ :	ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਸਮਾਨ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲਾ ।
ਕਾਰੋਬਾਰ :	ਕੰਮ-ਧੰਦਾ ।
ਮੀਆਂ-ਮਿੱਠੁ :	ਤੋਤੇ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ ।
ਸਲਾਮ :	ਨਮਸਕਾਰ |
ਅਜ਼ਾਦ:	ਸੁਤੰਤਰ, ਮੁਕਤ।
ਤੋਹਫ਼ੇ :	ਸੁਗਾਤਾਂ ।
ਭੇਦ :	ਭੇਤ, ਲੁਕੀ ਹੋਈ ਗੱਲ ।
ਗੁਲਾਮੀ :	ਅਧੀਨਤਾ, ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਦੇ ਬੰਧਨ ਵਿਚ ਹੋਣਾ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 16 ਡਾਕਖਾਨੇ ਦੀ ਸੁਣੇ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 16 ਡਾਕਖਾਨੇ ਦੀ ਸੁਣੇ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਡਾਕਖਾਨੇ ਦੀ ਸੁਣੇ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।
(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਚਿੱਠੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕਿੱਥੇ | ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ?
ਉੱਤਰ-
ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਚਿੱਠੀ ਉੱਪਰ ਕੀ ਲਿਖਣਾ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਿੰਨ-ਕੋਡ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਲੈਟਰ-ਬਾਕਸ ਕਿਸ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਲਾਲ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(ਉ) ਚਿੱਠੀਆਂ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਾਰਡ, ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਦੇਸ਼ੀ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ………………………….. ਤੋਂ ਮਿਲਦੇ . ਹਨ । (ਦਵਾਖ਼ਾਨੇ, ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ)
ਉੱਤਰ-
ਚਿੱਠੀਆਂ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਾਰਡ, ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਦੇਸ਼ੀ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ।

(ਅ) ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਉੱਪਰ ………………………….. ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਲਿਖੋ । (ਪਤਾ, ਚਿੱਠੀ )
ਉੱਤਰ-
ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਉੱਪਰ ਪਤਾ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਲਿਖੋ ।

(ਇ)……………………………… ਲਿਖਣਾ ਕਦੇ ਨਾ ਭੁੱਲੋ । (ਪਿੰਨ-ਕੋਡ, ਨੰਬਰ)
ਉੱਤਰ-
ਪਿੰਨ-ਕੋਡ ਲਿਖਣਾ ਕਦੇ ਨਾ ਭੁੱਲੋ ।

(ਸ) …………………………… ਘਰ-ਘਰ ਚਿੱਠੀਆਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ । (ਮਾਲੀ, ਡਾਕੀਆ)
ਉੱਤਰ-
ਡਾਕੀਆ ਘਰ-ਘਰ ਚਿੱਠੀਆਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

(ਹ) ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ………………………………….. ਜਮਾਂ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ | (ਰੁਪਏ, ਸੋਨਾ)
ਉੱਤਰ-
ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਰੁਪਏ ਜਮਾਂ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।

(ਕ)…………………………… ਰਾਹੀਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਜਲਦੀ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਹਨ । (ਸਪੀਡ-ਪੋਸਟ, ਪੋਸਟ)
ਉੱਤਰ-
ਸਪੀਡ-ਪੋਸਟ ਰਾਹੀਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਜਲਦੀ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਹਨ ।

(ਖ) ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ………………………….. ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਜਮਾਂ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ । (ਬਿਲ, ਟੈਂਕਸ)
ਉੱਤਰ-
ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਬਿੱਲ ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਜਮਾਂ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕੀ-ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ ਸਾਨੂੰ ਕਾਰਡ, ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ, ਅੰਤਰਦੇਸ਼ੀ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਤੇ ਟਿਕਟਾਂ ਵੇਚਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਸਾਡੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ, ਮਨੀਆਰਡਰ ਤੇ ਪਾਰਸਲ ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਬੈਂਕ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ ਟੈਲੀਫੋਨ ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਬਿੱਲ ਵੀ ਜਮਾਂ ਕਰਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਲੈਟਰ-ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸੁਨੇਹੇ ਜਲਦੀ ਕਿਵੇਂ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਟੈਲੀਫੋਨ, ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਈ-ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਸੁਨੇਹੇ ਜਲਦੀ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ/ਸਹੇਲੀ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਕਿਵੇਂ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹੋ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ/ਸਹੇਲੀ ਨੂੰ ਪਾਰਸਲ ਰਾਹੀਂ ਤੋਹਫ਼ੇ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਠੀਕ ਵਾਕਾਂ ਅੱਗੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ (✓) ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਵਾਕਾਂ ਅੱਗੇ ਕਾਟੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(ਉ) ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚੋਂ ਦਵਾਈਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
(✗)

(ਅ) ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚੋਂ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ, ਕਾਰਡ ਤੇ ਟਿਕਟਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
(✓)

(ਈ) ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਜਮਾਂ ਕੀਤੇ ਰੁਪਏ ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
(✓)

(ਸ) ਚਿੱਠੀਆਂ ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
(✓)

(ਹ) ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਉੱਪਰ ਪਤਾ ਤੇ ਪਿੰਨ-ਕੋਡ ਲਿਖਣਾ ਕਦੇ ਨਾ ਭੁੱਲੋ ।
ਉੱਤਰ-
(✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਘਰ-ਘਰ, ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ, ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼, ਮੋਹਰ, ਥੈਲਾ, ਤੋਹਫ਼ਾ, ਸੁਨੇਹਾ, ਜਆਂ, ਸਾਲ, ਖ਼ੁਸ਼ ।
ਉੱਤਰ-

• ਘਰ-ਘਰ ਹਰ ਘਰ ਵਿਚ)-ਅਸੀਂ ਉਗਰਾਹੀ ਕਰਨ ਲਈ ਘਰ-ਘਰ ਗਏ ।
• ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਦਾ ਥੈਲਾ)-ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਵਿਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ ।
• ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ (ਸੋਹਣਾ)-ਚਿੱਠੀ ਉੱਤੇ ਸਿਰਨਾਵਾਂ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ !
• ਮੋਹਰ ਨਿਸ਼ਾਨੀ)-ਚਿੱਠੀ ਉੱਤੇ ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਦੀ ਮੋਹਰ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ ।
• ਥੈਲਾ (ਭੋਲਾ)-ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਸਬਜ਼ੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇ ਥੈਲੇ ਵਿਚ ਪਾ ਲਈ ।
• ਤੋਹਫ਼ਾ (ਸੁਗਾਤ)-ਮੇਰੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਜਨਮਦਿਨ ਉੱਤੇ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਤੋਹਫ਼ਾ ਭੇਜਿਆ ਹੈ ।
• ਸੁਨੇਹਾ ਸੰਦੇਸ਼)-ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡਾ ਸੁਨੇਹਾ ਨਹੀਂ | ਮਿਲਿਆ ?
• ਜਮਾਂ (ਜੋੜਨਾ, ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ)-ਮੈਂ ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚ 500 ਰੁਪਏ ਜਮਾਂ ਕਰਾਏ ।
• ਸਾਲ ਬਾਰਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਂ)-ਇਕ | ਸਾਲ ਵਿਚ ਬਾਰਾਂ ਮਹੀਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
• ਖੁਸ਼ (ਸੰਨ-ਤੇਰੀ ਗੱਲ ਨੇ ਮੇਰਾ ਮਨ ਖੁਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :
ਤੁਹਾਡੀ ਲਿਖੀ ਚਿੱਠੀ ਨੂੰ ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਸਰੀ ਥਾਂ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਵੀ ਮੇਰਾ ਹੀ ਕੰਮ ਹੈ । ਤੁਸੀਂ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ । ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਉੱਪਰ ਪਤਾ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਲਿਖੋ ।ਪਿੰਨ-ਕੋਡ ਲਿਖਣਾ ਕਦੇ ਨਾ ਭੁੱਲੋ। ਫਿਰ ਚਿੱਠੀ ਮੇਰੇ ਲੈਟਰ-ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿਓ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ‘ਤੇ ਮੋਹਰਾਂ ਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਫਿਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਂਵਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਵੱਖਰੇਵੱਖਰੇ ਥੈਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਥੈਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬੱਸਾਂ, ਰੇਲ-ਗੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ‘ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੂਸਰੀ ਥਾਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਫਿਰ ਉੱਥੋਂ ਦਾ ਡਾਕੀਆ ਘਰ-ਘਰ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ‘ਚਿੱਠੀਆਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ ਬੰਦ ਕਦੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
2. ਚਿੱਠੀ ਉੱਤੇ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਕੀ ਲਿਖਣਾ ‘ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
3. ਚਿੱਠੀ ਉੱਤੇ ਪਤੇ ਨਾਲ ਕੀ ਲਿਖਣਾ , ਭੁੱਲਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ?
4. ਚਿੱਠੀ ਕਿੱਥੇ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
5. ਚਿੱਠੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕੀ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
6. ਚਿੱਠੀਆਂ ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਕਿਸ ‘ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੇਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ? .
7. ਚਿੱਠੀ ਘਰ-ਘਰ ਕੌਣ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਚਿੱਠੀ ਲਿਖਣ ਮਗਰੋਂ ।
2. ਪਤਾ ।
3. ਪਿੰਨ-ਕੋਡ |
4. ਲੈਟਰ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ।
5. ਮੋਹਰਾਂ ।
6. ਬੱਸਾਂ, ਰੇਲ-ਗੱਡੀਆਂ ਤੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ।
7. ਡਾਕੀਆ

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ-

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ ਕਿਸਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ ਸਭ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਿੱਤਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਾਰਡ, ਲਿਫ਼ਾਫੇ ਤੇ ਟਿਕਟਾਂ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਉੱਤੇ ਪਤਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਚਿੱਠੀ (ਲਿਫ਼ਾਫ਼ੇ ਉੱਤੇ ਕੀ ਲਿਖਣਾ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਿੰਨ-ਕੋਡ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਚਿੱਠੀਆਂ ਕੌਣ ਵੰਡਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਡਾਕੀਆ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ ਤੋਹਫ਼ੇ ਨੂੰ ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ‘ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੁਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਰਸਲ ਰਾਹੀਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ ਰੁਪਇਆ ਪੈਸਾ ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੇਜਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਨੀਆਰਡਰ ਰਾਹੀਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਹੁਣ …………………………. ਰਾਹੀਂ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਤਾਰ (✓) । |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਿੱਠੀਆਂ ਰਾਹੀਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚਿੱਠੀਆਂ ਜਲਦੀ ਕਿਵੇਂ ਭੇਜਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਪੀਡ ਪੋਸਟ ਰਾਹੀਂ (✓) ।

(v) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

(ਉ) ਲੈਟਰ-ਬਾਕਸ ਦੇ ਚਿਤਰ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਭਰੋ ।

(ਅ) ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਚਿਤਰ ਇਕੱਠੇ ਕਰੋ ।
ਜਾਂ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸੰਚਾਰ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।

ਡਾਕਖਾਨੇ ਦੀ ਸੁਣੇ Summary & Translation in punjabi

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਸ਼ਬਦੇ :	ਅਰਥ
ਅੰਤਰਦੇਸ਼ੀ :	ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਿਖ ਕੇ |
ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ :	ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇਕ ਸਫ਼ੇ ਦਾ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ |
ਐਡਰੈੱਸ :	ਪਤਾ, ਸਿਰਨਾਵਾਂ ।
ਪਿੰਨ-ਕੋਡ :	ਹਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਇਕ ਡਾਕ-ਖੇਤਰ ਦਾ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੰਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿੰਨ-ਕੋਡ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
ਤੋਹਫ਼ਾ :	ਸੁਗਾਤ ।
ਪਾਰਸਲ :	ਸਮਾਨ ਨੂੰ ਡੱਬਾ-ਬੰਦ ਕਰ ਕੇ ਡਾਕ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜਣਾ ।
ਮਜ਼ੇਦਾਰ :	ਸੁਆਦਲੀ ।
ਸਕੀਮਾਂ :	ਢੰਗ ।
ਈ-ਮੇਲ :	ਕੰਪਿਊਟਰ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸੁਨੇਹਾ ।
ਸਪੀਡ-ਪੋਸਟ :	ਡਾਕਖ਼ਾਨੇ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਬੰਧ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਚਿੱਠੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੁਚਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 15 ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 15 ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ Textbook Questions and Answers

( ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ )
(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮੱਕੜੀ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਰਾਜੇ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਮੁੜ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰਾਜੇ ਨੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦਾ ਸਬਕ ਕਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੱਕੜੀ ਤੋਂ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(i) ਪਰਜਾ ਰਾਜੇ ਦਾ ਕੀ ਕਰਦੀ ਸੀ ?
ਗੁੱਸਾ
ਪਿਆਰ
ਸਤਿਕਾਰ
ਉੱਤਰ-
ਸਤਿਕਾਰ

(ii) ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ ?
ਦਰੱਖ਼ਤ
ਝਾੜੀਆਂ
ਗੁਫਾ
ਉੱਪਰ
ਵਿੱਚ
ਵਿੱਚ
ਉੱਤਰ-
ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ

(iii) ਰਾਜੇ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਕਿਸ ਨੇ ਵਧਾਇਆ ? .
ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ
ਸ਼ੇਰ ਨੇ
ਮੱਕੜੀ ਨੇ
ਉੱਤਰ-
ਮੱਕੜੀ ਨੇ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(ੳ) ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮੱਕੜੀ ਨਾਲ ……… ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ । (ਹਮਦਰਦੀ, ਨਫ਼ਰਤ)
ਉੱਤਰ-
ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮੱਕੜੀ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ।

(ਆ) ਰਾਜੇ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਬਹੁਤ ……… ਨਾਲ ਲੜੀਆਂ । (ਬਹਾਦਰੀ, ਬੇਸਮਝੀ)
ਉੱਤਰ-
ਰਾਜੇ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਬਹੁਤ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਤੋਂ ਲੜੀਆਂ ।

(ੲ) ਮੱਕੜੀ ਦੀ …………………………… ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਜਾ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ। (ਹਿੰਮਤ, ਚਤੁਰਾਈ)
ਉੱਤਰ-
ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਜਾ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ ।

(ਸ) ਹੁਣ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ……… ਹੋਇਆ । (ਹੌਸਲਾ, ਫ਼ਿਕਰ)
ਉੱਤਰ-
ਹੁਣ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਹੌਸਲਾ ਹੋਇਆ।

(ਹ) ਅੰਤ ਨੂੰ ਰਾਜੇ ਦੀ ……… ਹੋਈ ! (ਹਾਰ, ਜਿੱਤ)
ਉੱਤਰ-
ਅੰਤ ਨੂੰ ਰਾਜੇ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋਈ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਰਾਜਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਜੰਗਲ ਦੀ ਇਕ ਗੁਫਾ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਰਾਜੇ ਨੇ ਗੁਫਾ ਵਿਚ ਕਿਸ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਰਾਜੇ ਨੇ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਇਕ ਮੱਕੜੀ ਦੇਖੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮੱਕੜੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਅੰਤ ਵਿਚ ਮੱਕੜੀ ਕਿੱਥੋਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ?
ਉੱਤਰ-
ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮੱਕੜੀ ਆਪਣੇ ਜਾਲ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ :
ਪਰਜਾ, ਸਤਿਕਾਰ, ਹਮਲਾ, ਬਹਾਦਰੀ, ਗੁਫ਼ਾ, ਕੰਧ, ਹਮਦਰਦੀ, ਫੁਰਨਾ, ਮੰਜ਼ਲ, ਹਾਜ਼ਰ, ਜੰਗਲ, ਰਾਜਾ, ਦੁਸ਼ਮਣ ।
ਉੱਤਰ-

• ਰਜਾ (ਰਾਜੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਲੋਕ)-ਅਕਬਰ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਪਰਜਾ ਬਹੁਤ ਸੁਖੀ ਸੀ ।
• ਸਤਿਕਾਰ (ਆਦਰ)-ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰੋ ।
• ਹਮਲਾ ਧਾਵਾ ਬੋਲਣਾ)-ਸਿਕੰਦਰ ਨੇ ਪੋਰਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
• ਬਹਾਦਰੀ ਸੂਰਬੀਰਤਾ, ਨਿਡਰਤਾ)-ਰਾਜਾ ਪੋਰਸ ਨੇ ਸਿਕੰਦਰ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦਾ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਟਾਕਰਾ ਕੀਤਾ |
• ਗੁਫ਼ਾ (ਪਹਾੜ ਦੀ ਖੋਹ, ਕੰਦਰਾ)-ਇਸ ਗੁਫ਼ਾ ਵਿਚ ਸ਼ੇਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।
• ਕੰਧ (ਦੀਵਾਰ)-ਸਾਡੇ ਮਕਾਨ ਦੇ ਚੁਫ਼ੇਰੇ ਪੰਜ ਫੁੱਟ ਉੱਚੀ ਕੰਧ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ।
• ਹਮਦਰਦੀ ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੋਣਾ)ਦੁਖੀਆਂ-ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਓ ।
• ਫੁਰਨਾ (ਖ਼ਿਆਲ)-ਮਨਿੰਦਰ ਨੂੰ ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਇਹ ਫੁਰਨਾ ਫੁਰਿਆ ।
• ਮੰਜ਼ਲ (ਨਿਸ਼ਾਨਾ)-ਮੱਕੜੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ |
• ਹਾਜ਼ਰ (ਮੌਜੂਦ)-ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਾਜ਼ਰ ਹਨ ।
• ਜੰਗਲ (ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ)-ਸ਼ੇਰ ਜੰਗਲ ਦਾ ਰਾਜਾ ਹੈ ।
• ਰਾਜਾ (ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲਾ)-ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਜਾ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ ।
• ਦੁਸ਼ਮਣ (ਵੈਰੀ)-ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਸਮਝੋ ਤੇ ਲਿਖੋ :
ਰਾਜਾ : ਰਾਣੀ
ਬਿੱਲਾ: ……………………………………..
ਚੂਹਾ: ……………………………………..
ਸ਼ੇਰ : ……………………………………..
ਉੱਤਰ-
ਰਾਜਾ : ਰਾਣੀ ,
ਬਿੱਲਾ : ਬਿੱਲੀ
ਚੂਹਾ : ਚੂਹੀ
ਸ਼ੇਰ : ਸ਼ੇਰਨੀ

(iii) ਪੜ੍ਹੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ-
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ ਇਕ ਦਿਨ ਰਾਜਾ ਗੁਫਾ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਕੁੱਝ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਕ ਮੱਕੜੀ ਵਾਰ| ਵਾਰ ਕੰਧ ਉੱਪਰ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ । ਮੱਕੜੀ ਕੰਧ ਉੱਪਰ ਕੁੱਝ ਦੂਰੀ ਤੱਕ ਚੜ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਡਿਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਅਜਿਹਾ ਕਈ ਵਾਰ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਵੀ ਮੱਕੜੀ ਨੇ ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨਾ ਨਾ ਛੱਡਿਆ । ਰਾਜਾ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਮੱਕੜੀ ਵਲ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਇਕ ਵਾਰ ਤਾਂ ਮੱਕੜੀ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੀ ਸੀ ਕਿ ਫਿਰ ਹੇਠਾਂ ਡਿਗ ਪਈ । ਹੁਣ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮੱਕੜੀ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ |ਰਾਜਾ ਮੱਕੜੀ ਵਲ ਦੇਖਦਾ ਰਿਹਾ, ਦੇਖਦਾ ਰਿਹਾ | ਮੱਕੜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ । ਮੱਕੜੀ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ 1 ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ । ਅੰਤ ਨੂੰ ਮੱਕੜੀ ਆਪਣੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਗਈ । ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਜਾ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਰਾਜਾ ਕਿੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸੀ ?
2. ਮੱਕੜੀ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ?
3. ਮੱਕੜੀ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਡਿਗ ਕੇ ਵੀ ਕੀ ਕਰਨਾ ਨਾ ਛੱਡਿਆ ?
4, ਕਿਸਨੂੰ ਕਿਸ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ?
5. ਰਾਜਾ ਕੀ ਦੇਖ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਇੱਕ ਗੁਫਾ ਵਿਚ ।
2. ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ।
3. ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ॥
4. ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮੱਕੜੀ ਨਾਲ ।
5. ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਦੇਖ ਕੇ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਾਜੇ ਦਾ ਕੌਣ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ?
ਉੱਤਰ-
ਪਰਜਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਰਾਜਾ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕੌਣ ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੱਕੜੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਮੱਕੜੀ ਨੇ ਕੀ । ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਹਿੰਮਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਛੱਡੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਰਾਜਾ ਕਿਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੱਕੜੀ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਹੋ ਗਈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੱਕੜੀ ਨਾਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਮੱਕੜੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਜਾਲ ਤਕ ਪਹੁੰਚੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਕੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਰਾਜਾ ਕੀ ਦੇਖ ਕੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਇਆ ?
ਜਾਂ
ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੁੜ ਕੇ ਹੌਸਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਮੁੜ ਕੇ ਫ਼ੌਜ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਕੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਜਿੱਤ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਮੁੜ-ਮੁੜ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਾਮਯਾਬੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਰਾਜੇ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਕਿਸ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੱਕੜੀ ਨੇ (✓) ।

(V) ਵਿਆਕਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ-

ਰਾਜਾ	ਪਰਜਾ
ਜੰਗਲ	ਗੁਫਾ
ਮਨ	ਫੁਰਨਾ
ਮੱਕੜੀ	ਜਾਲ

ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ Summary & Translation in punjabi

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਪਰਜਾ :	ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਹ ਲੋਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਰਾਜੇ ਦਾ ਰਾਜ ਹੋਵੇ ।
ਸਤਿਕਾਰ :	ਆਦਰ, ਇੱਜ਼ਤ |
ਬਹਾਦਰੀ :	ਦਲੇਰੀ, ਨਿਡਰਤਾ ।
ਗੁਫਾ :	ਕੰਦਰਾ ; ਪਹਾੜ ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਣੀ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ |
ਮੰਜ਼ਲ :	ਨਿਸ਼ਾਨਾ, ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਪਹੁੰਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇ ।
ਹਿੰਮਤ :	ਕੋਸ਼ਿਸ਼, ਉੱਦਮ ॥
ਫੁਰਨਾ ਫੁਰਿਆ :	ਖ਼ਿਆਲ ਆਇਆ ।
ਦੁਬਾਰਾ :	ਦੂਜੀ ਵਾਰ ।
ਉਤਸ਼ਾਹ :	ਹੌਸਲਾ ।
ਸਬਕ :	ਪਾਠ ।
ਹੌਂਸਲਾ :	ਨਿਡਰਤਾ, ਹਿੰਮਤ ।
ਕਾਮਯਾਬੀ:	ਸਫਲਤਾ|
ਹਾਜ਼ਰ:	ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਹੋਣਾ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 14 ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 14 ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

(i) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠ ਕੇ ਦੰਦ ਸਾਫ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਹਾ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖਾਣ ਸੰਬੰਧੀ ਆਦਤਾਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਕੁੱਝ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੱਥ ਧੋਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ । ਉਹ ਖਾਣਾ ਧੀਰਜ ਨਾਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਵੱਡਿਆਂ ਲਈ | ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਵੱਡਿਆਂ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਹੱਥ ਲਾਉਂਦੇ ਤੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਆਪਣੇ ਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੀ ਬਣਨਗੇ ? ..
ਉੱਤਰ-
ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਮਹਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਣਨਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ :

(ਉ) ਬਿਸਤਰ ‘ਚੋਂ ………………………
ਦੰਦ, ਸਾਫ਼ …………………
ਉੱਤਰ-
ਬਿਸਤਰ ‘ਚੋਂ ਉੱਠ ਜਲਦੀ ਜਾਈਏ ।
ਦੰਦ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਆਪੇ ਨਾਈਏ ।

(ਅ) ਹੱਥ ਧੋਤਿਆਂ …………………
ਨਾ ਭੋਜਨ …………………
ਉੱਤਰ-
ਹੱਥ ਧੋਤਿਆਂ ਬਿਨਾਂ ਨਾ ਖਾਈਏ ।
ਨਾ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਵਿਅਰਥ ਗਵਾਈਏ ।

(ਈ) ਵੱਡਿਆਂ ਦੇ …………………
ਕੰਮਾਂ ਦੇ …………………… !
ਉੱਤਰ-
ਵੱਡਿਆਂ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਹੱਥ ਲਾਈਏ ।
ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਹੱਥ ਵਟਾਈਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚੋਂ ‘ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਤੇ ‘ਆਪਣੇ-ਆਪ ਜਿਹੇ ਹੋਰ ਸਮਾਸੀ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਸਬਰ-ਸ਼ੁਕਰ, ਚਾਈਂ-ਚਾਈਂ, ਬਾਲ-ਸਭਾ ਤੋਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ-ਮਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਤੁਕਾਂਤ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸਤਰਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ :

(ਉ) ਜੇ ਵੱਡਿਆਂ ਦਾ ਕਰੀਏ ਸਤਿਕਾਰ,
ਤਾਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੁ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ……………………. |
ਉੱਤਰ-
ਜੇ ਵੱਡਿਆਂ ਦਾ ਕਰੀਏ ਸਤਿਕਾਰ, ਤਾਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ।

(ਆ) ਚੰਗੇ ਬੱਚੇ ਰੱਖਦੇ ਸਫ਼ਾਈ
ਨਾਲੇ ਕਰਦੇ ਨੇ ਖੂਬ ……………………. |
ਉੱਤਰ-
ਚੰਗੇ ਬੱਚੇ ਰੱਖਦੇ ਸਫ਼ਾਈ, ਨਾਲੇ ਕਰਦੇ ਨੇ ਖੂਬ ਪੜ੍ਹਾਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ-

ਬਾਲਕ	ਬੱਚੇ
ਵਿਅਰਥ	ਫ਼ਜ਼ਲ
ਛਕੀਏ	ਖਾਈਏ
ਚਾਈਂ-ਚਾਈਂ	ਵਁਡੇ
ਮਹਾਨ	ਖ਼ੁਸ਼ੀ-ਖੁਸ਼ੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
‘ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਕਰੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪ ਹੀ ਕਰਨ ।

(ii) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਅਸੀਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਬਾਲਕ ਹਾਂ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੀਬੇ ਰਾਣੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬੀਬੇ ਰਾਣੇ ਬਾਲਕ ਸਵੇਰੇ ਕਦੋਂ ਉੱਠਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਜਲਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬੀਬੇ ਰਾਣੇ ਬਾਲਕ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਣਾ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਹੱਥ ਧੋਤੇ ਬਿਨਾਂ (✓) । .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬੀਬੇ ਰਾਣੇ ਬਾਲਕ ਸਬਰ-ਸ਼ੁਕਰ ਨਾਲ ਕੀ ਛਕਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਖਾਣੇ/ਭੋਜਨ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਬੀਬੇ ਰਾਣੇ ਬਾਲਕ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਹੱਥ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਵੱਡਿਆਂ ਦੇ (✓) । .

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਬੀਬੇ ਰਾਣੇ ਬਾਲਕ ਸਕੂਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਾਈਂ-ਚਾਈਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕੌਣ ਭਾਰਤ-ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਣਨਗੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੀਬੇ ਰਾਣੇ ਬਾਲਕ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
‘ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ ਰਾਣੇ ਕਵਿਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ? ,
ਉੱਤਰ-
ਕਵਿਤਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਵਿਅਰਥ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਨਿਰਾਰਥਕ (✓) ।

ਬਾਲਕ ਬੀਬੇ-ਰਾਣੇ Summary & Translation in punjabi

(ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ )

ਸ਼ਬਦ:	ਅਰਥ
ਬਾਲਕ:	ਬਾਣੇ |
ਬੱਚੇ  :	ਪਹਿਰਾਵੇ |
ਛਕੀਏ:	ਖਾਈਏ ।
ਹੱਥ ਵਟਾਈਏ :	ਅਰਥ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰੀਏ ।
ਬਾਲ ਸਭਾ :	ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਇਕੱਠ ॥

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 13 ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 13 ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਕਿੱਥੇ ਖੜ੍ਹਾ ਪਹਿਰਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਡਿਓੜੀ ਅੱਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਡਿਓੜੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੌਣ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਿਸ ਸਮੇਂ ਭੇਸ ਬਦਲ ਕੇ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : ਨੌਕਰੀ, ਡਿਓੜੀ, ਵਫ਼ਾਦਾਰ, ਕਾਨੂੰਨ)

(ਉ) ਤੂੰ ……………………………… ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਤੂੰ ਡਿਓੜੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ |

(ਅ) ਹਰ ਸਿਪਾਹੀ ………………………………. ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਹਰ ਸਿਪਾਹੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ।

(ਈ) ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ………………………….. ਸਿਪਾਹੀ ਮੈਨੂੰ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸਿਪਾਹੀ ਮੈਨੂੰ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।

(ਸ) ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ………………………… ਉੱਤੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਨੌਕਰੀ ਉੱਤੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਡਿਓੜੀ ਅੱਗੇ ਪਹਿਰਾ ਕੌਣ ਦਿੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕੰਮ ਵੇਖਣ ਲਈ ਕਿਸ ਨੇ ਭੇਸ ਬਦਲਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜੇ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਕਿਉਂ ਨਾ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ? .
ਉੱਤਰ-
ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਅੰਦਰ ਨਾ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕੰਮ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦਾ ਸੀ, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸਿਪਾਹੀ ਨੂੰ ਕੀ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਨੌਕਰੀ ਉੱਤੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਜਿਹੜਾ ਸ਼ਬਦ ਇਸ ਪਾਠ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ, ਉਸ ਉੱਤੇ x ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ : ਮਹਿਲ, ਡਿਓੜੀ, ਪਹਿਰੇਦਾਰ, ਮਹਾਰਾਜਾ, ਇੱਲ ।
ਉੱਤਰ-
ਇੱਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ :
ਖ਼ਾਸ, ਡਿਓੜੀ, ਭੇਸ, ਕੌਣ, ਮੱਦਦ, ਕਾਨੂੰਨ, ਬਾਹਰ, ਕੰਬਣ, ਥਾਪੀ, ਵਫ਼ਾਦਾਰ, ਪਹਿਰੇਦਾਰ !
ਉੱਤਰ-

• ਖ਼ਾਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼)-ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਡਿਓੜੀ ਦਾ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਸੀ ।
• ਡਿਓੜੀ (ਘਰ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ਾ-ਅਸੀਂ ਮਹੱਲ ਦੀ ਡਿਓੜੀ ਲੰਘ ਕੇ ਅੰਦਰ ਗਏ ।
• ਭੇਸ ਪਹਿਰਾਵਾ)-ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ |ਰਾਤ ਨੂੰ ਭੇਸ ਬਦਲ ਕੇ ਆਪਣੀ ਪਰਜਾ ਦਾ ਹਾਲ| ਚਾਲ ਦੇਖਦਾ ਸੀ ।
• ਕੌਣ (ਕਿਹੜਾ-ਦੇਖੋ, ਬਾਹਰ ਕੌਣ ਹੈ ?
• ਮੱਦਦ ਸਹਾਇਤਾ)-ਹਮੇਸ਼ਾ ਬੇਸਹਾਰਿਆਂ ਦੀ | ਮੱਦਦ ਕਰੋ ।
• ਕਾਨੂੰਨ ਸਰਕਾਰੀ ਨੇਮ-ਸੜਕ ‘ਤੇ ਚਲਦਿਆਂ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ।
• ਬਾਹਰ ਅੰਦਰ ਦਾ ਉਲਟ ਸ਼ਬਦ)-ਅੱਜ ਕਮਰਿਆਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਬੜੀ ਠੰਢ ਹੈ ।
• ਕੰਬਣ (ਸਰੀਰ ਦਾ ਆਪੇ ਹਿਲਣਾ)-ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਦੋਸ਼ੀ ਕੰਬਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ।
• ਥਾਪੀ (ਪਿੱਠ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਾਲ ਥਪਕਾਉਣਾ)-ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਥਾਪੀ ਦਿੱਤੀ ।
• ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਜੋ ਧੋਖਾ ਨਾ ਕਰੇ)-ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ।
• ਪਹਿਰੇਦਾਰ (ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਚੌਕੀਦਾਰ)-ਮਹੱਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :

ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਡਿਓੜੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹੇ ।ਦਿਨ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ । ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ | ਜਦ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਡਰ ਗਿਆ | ਉਹ ਕੰਬਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਉਸ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣਗੇ । ਜਦੋਂ ਦਰਬਾਰ ਲੱਗਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ । ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉੱਠ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਥਾਪੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹਾਂ । ਤੂੰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ।ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸਿਪਾਹੀ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਾਰਾਜ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਵੱਡੀ ਨੌਕਰੀ ਉੱਤੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਡਿਓੜੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੌਣ ਖੜਾ ਰਿਹਾ ?
2. ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਕਿਉਂ ਕੰਬਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ?
3. ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਬੁਲਾਇਆ ?
4. ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਥਾਪੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕੀ ਕਿਹਾ ?

5. ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੀ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ?
ਉੱਤਰ-

• ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ॥
• ਉਹਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਉਸਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣਗੇ ।
• ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ।
• ਉਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹਨ ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਵਰਗੇ ਸਿਪਾਹੀ ਹੀ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
• ਉਸਨੂੰ ਵੱਡੀ ਨੌਕਰੀ ਉੱਤੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ । |

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :..

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਡਿਓੜੀ ਅੱਗੇ ਕੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਹਿਰੇਦਾਰੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਕਿਸ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ (✓)।’

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਕਿਸ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਥਾਪੀ ਕਿਵੇਂ ਦਿੱਤੀ ? |
ਉੱਤਰ-(ੳ)
ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਕਰਕੇ/ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ (✓) ।

(v) ਵਿਆਕਰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਲਿਖੋ

ਦਿਨ : ਰਾਤ
ਚੰਗਾ : …………………………………….
ਵੱਡਾ : ………………………………………..
ਅੰਦਰ : ………………………………………..
ਖ਼ਾਸ : ………………………………………..
ਉੱਤਰ-
ਦਿਨ : ਰਾਤ
ਚੰਗਾ : ਮੰਦਾ
ਵੱਡਾ : ਛੋਟਾ
ਅੰਦਰ : ਬਾਹਰ
ਖ਼ਾਸ : ਆਮ |

ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ Summary & Translation in punjabi

(ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ )

ਸ਼ਬਦ:	ਅਰਥ
ਖ਼ਾਸ:	ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ।
ਡਿਉੜੀ:	ਕਿਲ੍ਹੇ ਜਾਂ ਘਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਅੰਦਰਵਾਰ ਛੱਤਿਆ ਹੋਇਆ ਰਸਤਾ |
ਭੇਸ:	ਪਹਿਰਾਵਾ, ਕੱਪੜੇ ।
ਕਾਨੂੰਨ:	ਨਿਯਮ ।
ਥਾਪੀ ਦਿੱਤੀ :	ਪਿੱਠ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਥਪਕਾ ਕੇ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਦਿੱਤੀ ।
ਵਫ਼ਾਦਾਰ :	ਧੋਖਾ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਮਾਨ ਦਾਰ|
ਬਾਅਦ :	ਪਿੱਛੋਂ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 12 ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 12 ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ Textbook Questions and Answers

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਲਈ ਕੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਜੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ, ਪਸ਼ੂ, ਪੰਛੀ, ਰੁੱਖ ਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਆਦਿ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

(i) ਦਾਦੀ-ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਕਦੋਂ ਉੱਠਦੇ ਸਨ ?
ਲੇਟ
ਜਲਦੀ
ਸੁੱਤੇ ਰਹਿੰਦੇ
ਉੱਤਰ-
ਜਲਦੀ ਹੀ

(ii) ਦਾਦੀ-ਮਾਂ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ ।
ਨੱਚਣਾ
ਲੜਾਈ
ਸਫ਼ਾਈ
ਉੱਤਰ-
ਸਫ਼ਾਈ ਦੀ

(iii) ਸਾਨੂੰ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਨੀਂਦ
ਲੜਾਈ
ਕੁਰਲੀ
ਉੱਤਰ-
ਕੁਰਲੀ

(iv) ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ?
ਪਾਣੀ
ਅੱਗ
ਧੁੜ
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਕੀ ਪੀਂਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੋ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਧੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਕਿੱਥੇ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੂਟਿਆਂ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਦਾਦੀ, ਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ !

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(ਉ) ਪਾਣੀ ………………………… ਦੀ ਦਾਤ ਹੈ । (ਕੁਦਰਤ, ਆਦਮੀ)
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਹੈ ॥

(ਅ) ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ……………………………… ਧੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । (ਪੈਰ, ਹੱਥ)
ਉੱਤਰ-
ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੱਥ ਧੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।

(ਇ) ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ……………………………. ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । (ਸਾਫ਼, ਠੰਢਾ)
ਉੱਤਰ-
ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

(ਸ) ਨਹਾਉਣ ਨਾਲ ਤਨ ਤੇ …………………… ਦੋਵੇਂ ਖਿੜ ਉੱਠਦੇ ਹਨ । (ਮਨ, ਦਿਲ)
ਉੱਤਰ-
ਨਹਾਉਣ ਨਾਲ ਤਨ ਤੇ ਮਨ ਦੋਵੇਂ ਖਿੜ ਉੱਠਦੇ ਹਨ ।

(ਹ) ਵਰਖਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਾਰੇ ………… ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ । (ਖ਼ੁਸ਼ੀ, ਗ਼ਮੀ )
ਉੱਤਰ-
ਵਰਖਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਾਰੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਸਮਝੋ ਤੇ ਕਰੋ :

ਸਵੇਰੇ : ਸ਼ਾਮ
ਠੰਢਾ : …………………………………….
ਖ਼ਤਮ : …………………………………….
ਸਫ਼ਾਈ: …………………………………….
ਉੱਤਰ-
ਸਵੇਰੇ : ਸ਼ਾਮ
ਠੰਢਾ :  ਤੱਤਾ
ਖ਼ਤਮ : ਸ਼ੁਰੂ
ਖ਼ੁਸ਼ੀ : ਗ਼ਮੀ
ਸਫ਼ਾਈ : ਗੰਦਗੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠਾਂ ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਉਂ (ਨਾਂ) ਹਨ । ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਪੀਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ (✓) ਆ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

ਦੁੱਧ
ਚਾਹ
ਸ਼ਰਬਤ
ਲੱਸੀ
ਪਾਣੀ
ਸ਼ਿਕੰਜਵੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਦੁੱਧ (✓)
ਚਾਹ,(✓)
ਸ਼ਰਬਤ,(✓)
ਲੱਸੀ (✓)
ਪਾਣੀ  (✓)
ਸ਼ਿਕੰਜਵੀ । (✓)
ਸ਼ਾਮ (✓)
ਖ਼ੁਸ਼ੀ (✓)
ਠੰਢਾ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ :
ਸੁਵਖਤੇ, ਦਾਤ, ਜਲ, ਕੁਰਲੀ, ਜੀਵਨ, ਖ਼ਤਮ, ਲਾਡਲੀ, ਤਨ, ਫ਼ਸਲ, ਸਾਫ਼, ਸ਼ਾਂਤ, ਸੁਖਾਲਾ, ਸਵੇਰ, ਪਾਣੀ, ਦਾਦੀ, ਘਰ, ਪਸੰਦ, ਚਾਹ, ਖਾਣਾ ।
ਉੱਤਰ-

• ਸੁਵਖਤੇ (ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ)-ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਸੁਵਖਤੇ ਉੱਠਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
• ਦਾਤ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼, ਦੇਣ)-ਪਾਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਬਹੁਮੁੱਲੀ ਦਾਤ ਹੈ ।
• ਜਲ ਪਾਣੀ-ਸਮੁੰਦਰ ਜਲ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ ।
• ਕੁਰਲੀ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਕੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ)-ਕੁਰਲੀ ਕਰ ਕੇ ਮੂੰਹ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ ।
• ਜੀਵਨ (ਜ਼ਿੰਦਗੀ)-ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
• ਖ਼ਤਮ ਮੁੱਕਣਾ)-ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।
• ਲਾਡਲੀ (ਪਿਆਰੀ)-ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਲਾਡਲੀ ਧੀ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ।
• ਤਨ (ਸਰੀਰ)-ਅਸੀਂ ਤਨ ਢੱਕਣ ਲਈ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ।
• ਫ਼ਸਲ (ਖੇਤੀ, ਪੈਦਾਵਾਰ)-ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਨਾਲ ਫ਼ਸਲ ਬਹੁਤ ਹੋਈ ।
• ਸਾਫ਼ (ਜੋ ਗੰਦਾ ਨਾ ਹੋਵੇ)-ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਪੀਓ ।
• ਸ਼ਾਂਤ ਸੰਤੁਸ਼ਟ, ਠੰਢਾ)-ਸਦਾ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹੋ ।
• ਸੁਖਾਲਾ (ਸੌਖਾ)-ਇਹ ਕੰਮ ਸੁਖਾਲਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਔਖਾ ਹੈ ।
• ਸਵੇਰ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਮਾਂ-ਸਵੇਰ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹ ਪਿਆ ।
• ਪਾਣੀ (ਜਲ)-ਪਾਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਹੈ ।
• ਦਾਦੀ (ਪਿਤਾ ਦੀ ਮਾਂ)-ਮੇਰੇ ਦਾਦੀ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ 95 ਸਾਲ ਹੈ ।
• ਘਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਂ)-ਆਲ੍ਹਣਾ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਘਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
• ਪਸੰਦ (ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਣਾ)-ਮੈਨੂੰ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ।
• ਚਾਹ (ਇਕ ਪੀਣ ਦੀ ਚੀਜ਼-ਚਾਹ ਦਾ ਕੱਪ ਪੀਓ ।
• ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਦਾ ਕੰਮ)-ਅਸੀਂ ਅਜੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਹੈ ।

(iii) ਪੜ੍ਹੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ

1. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :
ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ-ਸੁਵਖਤੇ ਉੱਠਦੇ । ਸਭ ਤੋਂ | ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਦੋ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ । ਮੈਂ ਪੁੱਛਦੀ, “ਦਾਦੀ ਮਾਂ ! ਲੋਕੀਂ ਸਵੇਰੇ ਚਾਹ ਪੀਂਦੇ ਹਨ । ਕਈ ਕਾਫ਼ੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ । ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਹੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ । ਦਾਦੀਮਾਂ ਹੱਸ ਕੇ ਆਖਦੇ, “ਮੇਰੀ ਬੱਚੀਏ, ਪਾਣੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਹੈ | ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਲਈ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ | ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਅੰਦਰ , ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ‘ ਹੈ ।’ ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਫਿਰ ਕਹਿੰਦੇ, “ਮੈਂ ਤਾਂ ਦਿਨ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਪਾਣੀ ਉਬਾਲ ਕੇ, ਠੰਢਾ ਕਰ ਕੇ ਪੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਚੰਗਾ ਹੈ ।”

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਕਦੋਂ ਉਠਦੇ ?
2. ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਸਵੇਰੇ ਉਠ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਪੀਦੇ ?
3. ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਕਈ ਲੋਕ ਕੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ?
4. ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ?
5. ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਅੰਦਰ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
6. ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
7. ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਸਵੇਰੇ-ਸੁਵਖਤੇ
2. ਦੋ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ।
3. ਚਾਹ ਜਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ।
4. ਪਾਣੀ ।
5. ਸ਼ਾਂਤ ।
6. ਸਾਫ਼ ।
7. ਉਬਾਲ ਕੇ ਠੰਢਾ ਕੀਤਾ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਪੀਂਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੋ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ (✓).।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦਾਤ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3,
ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਫ਼ (✓) ।’

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਹੱਥ ਧੋਣੇ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਪਿੱਛੋਂ ਕੀ ਕਰਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੁਰਲੀ ਤੇ ਬੁਰਸ਼ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਪਾਣੀ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਜੀਵਨ ਹੈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਧੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕੀ ਕਰਦੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੂਟਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾ ਦਿੰਦੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ਤੇ ਹਵਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਦਾਦੀ ਜੀ ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਪਾਣੀ ਕਿੱਥੇ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਭਾਂਡੇ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
“ਲਾਡਲੀ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਿਆਰੀ (✓) |

(v) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਾਣੀ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ? ਪੰਜ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਜਾਂ
ਪਾਣੀ ਬਾਰੇ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਵਾਕ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

• ਪਾਣੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
• ਪਾਣੀ ਨਹਾਉਣ-ਧੋਣ, ਸਫ਼ਾਈ ਤੇ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਧੋਆ-ਧੁਆਈ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
• ਪਾਣੀ, ਫ਼ਸਲਾਂ ਤੇ ਰੁੱਖਾਂ-ਬੂਟਿਆਂ ਨੂੰ ਸੋਕੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
• ਪਾਣੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਠੰਢੀਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਕੰਮ ( ਆਉਂਦਾ ਹੈ !
• ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਇੰਜਣ ਤੇ ਕੁੱਕਰ ਚਲਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹੋਗੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।

(vi) ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ

ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਸੰਬੰਧੀ ਮ੍ਰਿਤ ਕਰੇ ।

ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ Summary & Translation in punjabi

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਸਵੇਰੇ-ਸੁਵਖਤੇ :	ਬਹੁਤ ਸਵੇਰੇ ।
ਕੁਦਰਤ :	ਦਿਸਦਾ ਸੰਸਾਰ, ਪਰਮਾਤਮਾ ।
ਦਾਤ :	ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼, ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਚੀਜ਼ ।
ਸ਼ਾਂਤ :	ਸੰਤੁਸ਼ਟ, ਖੁਸ਼, ਠੰਢਾ |
ਜਲ ਛਕੋ :	ਪਾਣੀ ਪੀਓ ।
ਸਫ਼ਾਈ-ਪਸੰਦ :	ਸਫ਼ਾਈ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ।
ਕੁਰਲੀ :	ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦਾ ਘੁੱਟ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ ।
ਜੀਵਨ :	ਜ਼ਿੰਦਗੀ ।
ਤਰਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :	ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਨਾ ਮਿਲਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਦੁਖੀ ਹੋਣਾ |
ਕਹਾਣੀ ਖ਼ਤਮ :	ਭਾਵ ਬੰਦਾਂ ਜਾਂ ਜੀਵ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਪਿਆਸ :	ਤ੍ਰਿੜ੍ਹ ਨੂੰ
ਸੁਖਾਲਾ :	ਸੌਖਾ ।
ਲਾਡਲੀ :	ਪਿਆਰੀ ।
ਤਨ :	ਸਰੀਰ ।
ਖਿੜ ਉੱਠਦੇ :	ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ |
ਸੁਖ ਬੋਲ :	ਮੂੰਹੋਂ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਕੱਢ ।
ਫ਼ਸਲਾਂ :	ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਅੰਨ, ਦਾਲਾਂ ਤੇ ਫਲ ਆਦਿ ਵਸਤਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ |

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 11 ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 11 ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।

(i) ਮੌਖਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ਼ਲਤ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਗਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਗ਼ਲਤ ਲਿਖੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ਲਿਖਾਈ ਕਿਹੋਜਿਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੁੰਦਰ ।

(ii) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ, ਗੁਣਾਂ, ਬਚਪਨ, ਅਸੂਲਾਂ)

1. ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ …………………………………… ਕਰਕੇ ਮਹਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਅਸੂਲਾਂ ਕਰਕੇ ਮਹਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ।

2. ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਮਹਾਤੱਮਾ ਗਾਂਧੀ ……………………………………….. ਵਿਚ ਪੈ ਗਏ ।
ਉੱਤਰ-
ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਗਏ ।

3. ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ …………………………………….. ਦੀ ਇਕ ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਪਛਤਾਵਾ ਰਿਹਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਇਕ ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਪਛਤਾਵਾ ਰਿਹਾ ।

4. ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਚੰਗੇ ……………………………. ਕਰਕੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸਫਲ ਹੋਏ ।
ਉੱਤਰ-
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਚੰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਕਰਕੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸਫਲ ਹੋਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ ਕਿਹੜੀ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੀਤੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਕਿਵੇਂ ਮੰਗੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਇੱਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਮੰਗੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਨਕਲ ਕਿਉਂ ਨਾ ਮਾਰੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਨਕਲ ਇਸ ਲਈ ਨਾ ਮਾਰੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਨਕਲ ਕਰਨੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਬਾਰੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਕਿ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਵਿੱਦਿਆ ਅਧੂਰੀ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਦਾ ਢੰਗ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਕਿਸ ਗਲਤੀ ਦਾ ਪਛਤਾਵਾ ਰਿਹਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ-

ਸਫਲ,	ਕਾਮਯਾਬ
ਚਿੱਠੀ	ਖ਼ਤ
ਅੱਥਰੂ	ਹੰਝੂ
ਪਰਦੇਸ	ਵਿਦੇਸ਼
ਨੁਕਸ	ਕਮੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ :

ਅਸੂਲ, ਸੰਗਤ, ਣ, ਹਿੰਮਤ, ਅੱਥਰੂ, ਮਹਿਸੂਸ ।
ਉੱਤਰ-

• ਅਸੂਲ (ਨਿਯਮ, ਨੇਮ)-ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਅਸੂਲਾਂ ਕਰਕੇ ਮਹਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ।
• ਸੰਗਤ ਜੋੜ-ਮੇਲ, ਸਭਾ-ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੰਗੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
• ਪ੍ਰਣ (ਇਰਾਦਾ-ਜਦੋਂ ਬੰਦਾ ਪੱਕਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਕੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ।
• ਹਿੰਮਤ ਹੌਸਲਾ, ਦਲੇਰੀ)-ਹਿੰਮਤ ਕਰੇ ਮਨੁੱਖ ਜੇ, ਜਾ ਛੋਹੇ ਅਸਮਾਨ ।
• ਅੱਥਰੂ (ਹੰਝੂ)-ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਝਿੜਕਿਆ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਥਰੂ ਵਗਣ ਲੱਗ ਪਏ ।
• ਮਹਿਸੂਸ (ਅਨੁਭਵ)-ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਗਰਮੀ ਕੁੱਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

(iii) ਪੜੋ, ਸਮਝੋ ਤੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ .

1. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :
ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਏ । ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਪੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਗ਼ਲਤ ਕੰਮ ਕੀਤੇ । ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘਰ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੀਤੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ | ਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸੋਨੇ ਦਾ ਇਕ ਗਹਿਣਾ ਚੁਰਾਇਆ | ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਣ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਕਦੇ ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ ।

ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗ ਲੈਣਗੇ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਠੇਸ ਲੱਗੇਗੀ । ਬਹੁਤ ਸੋਚਣ ਪਿੱਛੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚਿੱਠੀ – ਲਿਖੀ ।ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਬਿਆਨ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ । ਗਲਤੀ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਗਲਤੀ ਬਦਲੇ ਠੀਕ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਕੀਤੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਕੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ?
2. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ ਕੀ ਕੀਤੀ ?
3. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕੀ ਪ੍ਰਣ ਕੀਤਾ ?
4. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਵਿਚ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ? .
5. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਣ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
1. ਕਈ ਗ਼ਲਤ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ।
2. ਘਰੋਂ ਸੋਨੇ ਦਾ ਇਕ ਗਹਿਣਾ ਚੁਰਾਇਆ ।
3. ਕਿ ਉਹ ਅੱਗੋਂ ਕੋਈ ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ ।
4. ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚੋਰੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਣ ਦੀ ।
5. ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਤੇ ਉਸ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਬਿਆਨ ਲਿਖ ਕੇ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗੀ । ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਗ਼ਲਤੀ ਲਈ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਕੀਤੀ ।

2. ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ : ਜਦੋਂ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਇਕ ਵਾਰ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਇਕ ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਆਏ । ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਵਾਸਤੇ ਬੋਲੇ । ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਗਲਤ ਲਿਖਿਆ । ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ | ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਨਾਲ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਬੈਠੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪ ਆਪਣਾ ਗ਼ਲਤ ਲਿਖਿਆ ਸ਼ਬਦ ਠੀਕ ਕਰ ਲਵੇ । ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ।
ਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਨਕਲ ਕਰਨੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ । |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
1. ਕੌਣ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਇਆ?
2. ਇਨਸਪੈਂਕਟਰਾਂ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਲਈ ਬੋਲੇ ? .
3. ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਗ਼ਲਤ ਲਿਖੇ ?
4. ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ?
5. ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਕੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
1, ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ ।
2. ਪੰਜ
3. ਇਕੋ ।
4. ਕਿ ਉਹ ਦੂਜੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਗ਼ਲਤ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਲੈਣ ।
5. ਕਿ ਨਕਲ ਕਰਨੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ।

(iv) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਜੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਕਿਵੇਂ ਮਹਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੰਗੇ ਅਸੂਲਾਂ ਕਰਕੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ ਕੀ ਸੁਧਾਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਪਣੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
‘ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਕਦੋਂ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਚਪਨ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਮਹਾਤਮਾਂ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿਚ : ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੀ ਗ਼ਲਤੀ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਘਰ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀ (✓) |

ਸ਼ਨ 5.
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਘਰੋਂ ਕੀ ਚੁਰਾਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੋਨੇ ਦਾ ਇਕ ਗਹਿਣਾ (✓)

ਪਸ਼ਨ 6.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਅੱਗੇ ਆਪਣਾ ਗੁਨਾਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਬੂਲ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਦੌਰਾ ਕਰਨ | ਕੌਣ ਆਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਇਨਸਪੈਂਕਟਰ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਲਈ ਬੋਲੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦ ਗਲਤੇ ਲਿਖੇ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਕ (✓)।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਕਿਸ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਨਕਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਬਾਰੇ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਵਸ ਗਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਵਕਾਲਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ . ਕਿੱਥੇ ਕੀਤੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਲਾਇਤ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰ ਕੇ ਕਿੱਥੇ ਗਏ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਫ਼ਰੀਕਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵਿੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਅਧੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸਮੇਂ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਵਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਵਲ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਣਾਂ ਕਰਕੇ ਕਿਸ ਤੋਂ ਅਥਾਹ ਪਿਆਰ ਮਿਲਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
“ਆਦਰ ਦਾ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਤਿਕਾਰ (✓) ।

(v) ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-
ਇਕ ਚੰਗੇ ਬੱਚੇ ਵਿਚ ਕਿਹੜੇ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-

ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ :	ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਧਰਮ ਆਗੂ ।
ਅਸੂਲਾਂ :	ਨਿਯਮਾਂ, ਨੇਮਾਂ ।
ਸਬਕ :	ਸਿੱਖਿਆ ।
ਪ੍ਰਣ :	ਇਰਾਦਾ |
ਹਿੰਮਤ :	ਹੌਸਲਾ, ਦਲੇਰੀ ।
ਠੇਸ :	ਸੱਟ, ਚੋਟ ।
ਗੁਨਾਹ :	ਕਸੂਰ ।
ਦੌਰਾ ਕਰਨਾ :	ਫੇਰੀ ਮਾਰਨਾ, ਗੇੜਾ ਲਾਉਣਾ |
ਪਰਦੇਸ :	ਪਰਾਇਆ ਦੇਸ ॥
ਵਲਾਇਤੋਂ :	ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੋਂ, ਪਰਦੇਸ ਤੋਂ ।
ਵਕਾਲਤ :	ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਵਿੱਦਿਆ ।
ਅਧੂਰੀ :	ਜੋ ਪੂਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ।
ਅਥਾਹ :	ਬੇਅੰਤ |

Punjab State Board PSEB 3rd Class Punjabi Book Solutions Chapter 10 ਆਲੇ-ਭੋਲੇ Textbook Exercise Questions, and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Punjabi Chapter 10 ਆਲੇ-ਭੋਲੇ

Punjabi Guide for Class 3 PSEB ਆਲੇ-ਭੋਲੇ Textbook Questions and Answers

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ ।

(i) ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਬੁੱਝੋ :
(ਉ) ਹਰਾ-ਹਰਾ ਰੰਗ ਐ,
ਲਾਲ ਉਹਦੀ ਚੁੰਝ ਐ ।
ਕਾਲੀ ਉਸਦੀ ਗਾਨੀ ਐ,
ਰੱਬ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਐ ।
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤਾ

(ਅ), ਨਜ਼ਰ, ਰੱਖੇ ਸਭ ਦੀ,
ਰਾਖੀ ਕਰੇ ਘਰ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਜਿੰਦਰਾ

(ਇ) ਰੇਲ ਵਾਂਗੂ ਜਾਵੇ ਉਹ ਦੌੜਦਾ
ਦਗੜ-ਦਗੜ ਖੜਕਾ ਹੁੰਦਾ,
ਉਸਦੇ ਪੌੜ ਦਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਘੋੜਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ :

(ਉ) ‘ਆਲੇ-ਭੋਲ਼ੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਆਏ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਤੋਤੇ, ਚਿੜੀਆਂ, ਕਾਂ ।

(ਅ) ਕੋਈ ਦੋ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਕੌਡ-ਕਬੱਡੀ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸੋਹਣਾ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :

(ਉ) ਗਾਲ੍ਹੜ, ਤੋਤੇ, ਚਿੜੀਆਂ, ਕਾਂ ।
(ਅ) ਜੰਗਲ, ਬੇਲੇ, ਨਦੀਆਂ, ਨਾਲੇ ।
(ਇ) ਲੁਕਣ-ਮੀਚੀ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ, ਕੌਡ-ਕਬੱਡੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪ ਹੀ ਲਿਖਣ ॥

ਪਸ਼ਨ 4.
ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਲਿਖੋ :

ਗੋਰੀ : ਗਾਂ
ਆਲੇ : …………………………
ਨੀਲਾ : ……………………….
ਠੰਢੀ : ……………………….
ਜੰਗਲ : ……………………….
ਉੱਤਰ –
ਗੋਰੀ : ਗਾਂ
ਆਲੇ: ਭੋਲੇ
ਨੀਲਾ : ਅੰਬਰ
ਠੰਢੀ : ਛਾਂ
ਜੰਗਲ : ਬੇਲੇ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਓ :

ਉੱਤਰ –

ਅੰਬਰ	ਅਕਾਸ਼
ਗਰਾਂਅ	ਪਿੰਡ
ਸਭ	ਸਾਰੇ
ਰੱਬ	ਪਰਮਾਤਮਾ
ਥਾਂ	ਜਗਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ :
ਅੰਬਰ, ਜੰਗਲ, ਖੁੱਲੀ, ਥਾਂ, ਠੰਢੀ, ਸਭ, ਗੋਰੀ, ਢੋਲ-ਢਮੱਕਾ, ਗਾੜ |
ਉੱਤਰ-

• ਅੰਬਰ (ਅਸਮਾਨ-ਅੰਬਰ ਤਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
• ਜੰਗਲ ਸੰਘਣੇ ਰੁੱਖਾਂ-ਬੂਟਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਲੰਮੀਚੌੜੀ ਥਾਂ, ਵਣ-ਇਸ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਸ਼ੇਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
• ਖੁੱਲ੍ਹੀ · ਜੋ ਤੰਗ ਨਾ ਹੋਵੇ)-ਇਹ ਥਾਂ ਕਾਫ਼ੀ | ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹੈ ।
• ਥਾਂ (ਜ)-ਇੱਥੇ ਤੈਨੂੰ ਬੈਠਣ ਲਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ ।
• ਠੰਢੀ (ਸਰਦ-ਬੋਹੜ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਂ ਬਹੁਤ ਠੰਢੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
• ਸਭ (ਸਾਰੇ-ਅਸੀਂ ਸਭ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਰਹੇ ।
• ਗੋਰੀ (ਚਿੱਟੀ)-ਸਾਡੀ ਗੋਰੀ ਗਾਂ ਦੁੱਧ ਬਹੁਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
• ਢੋਲ-ਢਮੱਕਾ (ਢੋਲਾਂ ਦੇ ਵੱਜਣ ਦੀ ਅਵਾਜ਼| ਬਰਾਤ ਢੋਲ-ਢਮੱਕੇ ਨਾਲ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ।
• ਗਾਲ੍ਹੜ (ਕਾਟੋ, ਗਲਹਿਰੀ)-ਗਾਲ੍ਹੜ ਦੌੜਦਾ ਹੋਇਆ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ :
(ੳ) ਆਲੇ-ਭੋਲੇ,
……………….
ਗਾਲ੍ਹੜ, ਤੋਤੇ,
……………….
ਨੀਲਾ ਅੰਬਰ,
……………….
ਉੱਤਰ-
ਆਲੇ-ਭੋਲੇ,
ਘੁੱਗੂ-ਘੋੜੇ,
ਗਾਲ੍ਹੜ ਤੋਤੇ,
ਚਿੜੀਆਂ, ਕਾਂ
ਨੀਲਾ ਅੰਬਰ,
ਸਭ ਦੇ ਨਾਂ |

(ਅ) ਕਿਤੇ ਵੀ ਬਹਿ ਕੇ
……………….
ਮੇਰ ਤੇਰ ਦੀ,
……………….
ਉੱਤਰ-
ਕਿਤੇ ਵੀ ਬਹਿ ਕੇ
ਕੁੱਝ ਵੀ ਖੇਡੋ,
ਮੇਰ ਤੇਰ ਦੀ,
ਕੋਈ ਨਾ ਥਾਂ |

(ਈ) ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ
……………….
ਸਾਰਾ ਮੁਲਕ
……………….
ਉੱਤਰ-
ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ
ਠੰਢੀ ਛਾਂ
ਸਾਰਾ ਮੁਲਕ
ਇਕ ਗਰਾਂਅ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਗਾਓ ।
ਉੱਤਰ-
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪ ਗਾਉਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣ ਕੇ ਦਿੱਤੇ ਵਰਗਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖੋ : ਤੋਤਾ, ਘੋੜਾ, ਨੀਲਾ, ਕਬੱਡੀ, ਲੁਕਣ-ਮੀਟੀ, ਕਾਲਾ, ਚਿੱਟਾ, ਚਿੜੀ, ਗਾਲ੍ਹੜ, ਗੁੱਲੀ-ਡੰਡਾ, ਗਾਂ, ਕਾਂ ।

ਉੱਤਰ-

(ii) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ‘
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
“ਆਲੇ-ਭੋਲੇ’ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਨੀਲਾ ਅੰਬਰ ਕਿਸ ਦੇ ਨਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਭ ਦੇ (✓) |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
‘ਆਲੇ-ਭੋਲੋਂ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਮੇਰ-ਤੇਰ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਥਾਂ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੋਈ ਨਹੀਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਆਲੇ-ਭੋਲੋਂ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਮੁਲਕ ਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਕ ਗਰਾਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
“ਆਲੇ-ਭੋ ਕਵਿਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਵਿਤਾ (✓) ।

ਆਲੇ-ਭੋਲੇ Summary & Translation in punjabi

ਸ਼ਬਦ :	ਅਰਥ
ਆਲੇ-ਭੋਲੇ :	ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ, ਵਲ-ਛਲ ਰਹਿਤ ।
ਗਾਲੜ :	ਕਾਟੋ |
ਅੰਬਰ :	ਅਸਮਾਨ ॥
घेले :	ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਦਾ ਜੰਗਲ ।
ਜੀਵ-ਜੀਵਾ :	ਜੀਵ-ਜੰਤੂ ।
ਮੇਰ-ਤੇਰ’:	ਮੇਰਾ-ਤੇਰਾ, ਭਿੰਨ-ਭੇਦ ।
ਮੁਲਕ :	ਦੇਸ਼ ।
ਗਰਾਂਅ :	ਪਿੰਡ ।